Imágenes de páginas
PDF
EPUB

laycales, y de no ser necesario el orígen del pais para obtenerlos.

2 Don Diego Lopez de Lexarzo parece hijo de don Lope Sanchez, señor de Ayala y Mena: el apellido de Lexarzo lo tomaria por haberle tocado en particiones el señorío del lugar de Lexarzo, uno de los de la tierra de Ayala, con el patronato de Madaria.

NUM. 92.

Fueros de Bilorado en Rioja dia 6 de agosto del año de 1116.

Copia sacada de otra que tenia don Josef Ruiz de Celada, relator que fue del real y supremo consejo de la cámara de Castilla, y académico de la real academia de la historia.

Sub Christi nomine. Ego Aldefonsus, Dei gratia rex, et magnificus imperator, ad fidelissimos meos pobladores de Bilforad, volo ut omnibus per præsentem scilicet cartulam sit notum, qualitèr ego supramemoratus rex domnus Aldefonsus vobis præfatos fideles meos pobladores, francos et castellanos de Bilforad, ita dono vobis, ut populetis pro tali foro, ut per homicidium dėtis centum solidos, et non detis maneria; et per homicidium neque per fornicium, neque per furtum, neque per ullam calumniam dictam vel factam non detis nisi tertiam partem. Et suum exidum habeat Bilforad de Otercorvo usque ad Terrazas, et de Villa-de-Pun usque ad Villafranca: et rivulo que currit, habeatis solutum pro piscare, ac molinis facere ad totum vestrum talentum vel voluntate, de sancta Maria de Pedroso iuso usque descripto termino: et in tota mea terra non detis nisi medium portaticum: et de meos montes non detis montatico, non pro taliare, non pro pascere; et in Cereso non detis portatico: et de unaquaque casa non detis in anno nisi duos solidos in tem

pore sancti Michaelis: et die lunis habeatis vestro mercato, et de anno in anno feriam habeatis in diebus sancti Michaelis; et qui venerit populare in Bilforad, sua hereditate soluta habeat in tota mea terra, et nullus ausus fiat ut contrariam faciat illum. Et pro nullo homine, neque pro vestro seniore, non solvatis prendam, nisi fuerit per vos ipsos, vel pro vestro debito, et ubi volueritis molere, moliatis. Si in meos fornos coquatis, de triginta panes in fornatico unum date, et fornos totos meos fiant. Et qui morador vel poblador fuerit in Bilforad, francos, et castellanos, caballarios, atque villanos, unum forum habeant de calumniam dare, et medianeto ad nostra parte, et fidiatores date de vestros honores ; et iudæo cum christiano, et christiano ad iudæo qualem livorem fecit, talem pectet; sed duobus partibus fiant in terra pro anima mea, sicut supra scriptum est. Et foro de camino, sicut constitutum habuistis antea de vendere atque reparare. Et nullus de vobis, qui fidiatores potuerit dare, non fiat præssus, nec in carcerem missus. Et vos francos mittatis iudice franco, atque tollite ad vestrum talentum: et castellanos similitèr tollite, et mittite vestro iudice a vestro talento de mea gente, et omnes in unum mittatis alcaldes ad discurrendum iuditium. Et qui vobis per iuditium vel per debitum, vel per aliquam causam, voluerit firmare vobis, firmet de monte de Oca usque ad Naxera cum tres homines qui sint de populatores: et medianedo omni foro habeat, sicut supra diximus. Et de vestras ecclesias non detis alias tertias ad episcopum, nisi decem solidos in anno; et nostros clericos ad nostrum talentum. Et vos meos fideles francos concedo vestros honores intus et foris, sicut promissi vobis ante; et solum trece cassas tolo vos inde, quòd dedi ad meos caballarios. Et si aliquis homo vel foemina ad disrumpendum venerit ista carta, in primis pareat mille libras purissimo aureo ad me regem supra memoratum: et post obito meo, qui regnet, concedat, quærat, et accipiat ; et postea qui hæc contradicat, extraneus permaneat a fide Christi, et cum Dathan et Abiron, quos terra vivos absorbuit in inferno, particeps fiat cum Juda traditore in inferno inferiori, amen. Facta carta notum die do

minica, octavo idus augusti, sub era millessima centesima quinquagesima quarta. Regnante rex Aldefonsus in Aragonia, et Pampilona, in Naxera, in Cereso, et Bilforad, in Carrion, in Sancti Facundi, et in Toleto; et sub ejus imperio dominante Azenar Sanz in Cereso, et Ennego Fortiz; Dominico Michael merino; Garcia Fort, et Obeco Dominguez discurrentes inditio; et testes ad roborandum comite Petro Ramon de Pallaires; Petro Nunnez, Petro Lopez, Garcia de Castella, Petro de Portaguera, Petro Belenguer de Montison; Sancio Joannis tenente Poza; Petro Sanz de Jure Cuniego; Petro Fusion de Sancio Fursiones; Justinio Costes. Ego Petrus subscriptor regis concedo et laudo hanc cartam, sicut superius est scriptum, et hoc signum rubrica ista per manum imperatoris regis Aldefonsi .

[ocr errors]

217

[merged small][ocr errors]

Por esta escritura consta que muchos fueros vascongados fueron concedidos á pueblos castellanos antes que á los del pais privilegiado; y que la colocacion de títulos entre los reales no significa independencia ni soberanía del título, pues jamas la tuvieron Cerezo, Bilorado, Carrion, ni Sahagun.

[ocr errors]
[ocr errors][merged small][merged small]

Donacion y confirmacion de donaciones en favor del monasterio de santa María de Náxerá por la reyna doña Urraca y su hijo don Alonso VII, ya coronado rey, en 22 de enero del año de 1117.

[ocr errors]
[ocr errors]

Archivo de Náxera.

Ego Urraca, gratia Dei regina, filia piissimi Adefonsi regis mei, cum filio meo Adefonso regali diademate coronato, sehioribus sancti Petri Cluniaci, et vobis domno Petro priori

sanctæ Mariæ de Najara, et congregationi vestræ, videlicet beatissimæ reginæ virginis Mariæ, et senioribus eiusdem loci servientibus, facimus textum donationis, et scripturam firmitudinis in primis de illa alvergaria ad opus pauperum, deinde sanctum Georgium de Oliacastro, et Cobam-cardielem, et Villam-Almundar, et ecclesiam sancti Martini de Oca, et ecclesiam sancti Romani de Gallinero, et ecclesiam sanctæ CoJumba circa Najaram. Et has supradictas ecclesias et hereditates damus cum omnibus suis directis; et adiicimus illum decimum de illo portático de Logronio et de Najara. Et insuper confirmamus vobis et ecclesiæ vestræ omnes illas ecclesias, et hereditates, et villas, et testationes, quas parentes mei, et pater meus rex domnus Aldefonsus, et comites, et principes, ecclesiæ vestræ tradiderunt pro remedio animarum suarum; et hoc facimus pro amore sanctæ virginis Mariæ, et apostolorum principis Petri et Pauli, ut intercessione vestra, et aliorum bonorum hominum, habeam ab eis et hic et in futuro remunerationem. Quod si verò aliquis homo contra hoc factum nostrum ad irrumpendum venerit, et hoc testamentum infringere tentaverit, ex parte domini nostri Jesu Christi, et sanctæ virginis Mariæ, et appostolorum Petri et Pauli, et omnium coronatorum ac fidelium Dei, sit excomunicatus, et a corpore et a sanguine domini separatus, et cum Juda domini traditore demissus, et habeat comunionem cum Satana, et cum angelis eius, et ecclesiæ vestræ duplet quantum calumniaverit, et insuper pariat sancto Petro de Cluniago centum libras auri, et hoc nostrum donum semper maneat firmum. Facta carta donationis era millessima centesima quinquagesima quinta, die undecimo kalendas februarias. Addimus adhuc quandam villam quæ obliviosa manus prætermisserat circa Najaram, quod dicitur Aleison circa Majarres, et insuper quoddam monasterium in Asturiis sanctam Mariam de Portu. Ego Urraca gratia Dei regina Hispaniæ, una cum filio meo Aldefonso, hanc cartam confirmo, et signo roboro. Ego Adefonsus una cum matre mea regina domna Urraca Hispania regina hanc cartam confirmo et roboro. Urraca. Adefonsus. Bernardus, sanctæ romane

2014

ecclesiæ legatus, et toletanus archiepiscopus confirmo. Pascasius burgensis episcopus confirmo. Petrus Palentiæ episcopus confirmo. Didacus legionensis episcopus confirmo. Pelagius ovetensis episcopus confirmo. Pelaius astoricensis episcopus confirmo. Petrus Ansuriz comes confirmo. Petrus Gonzalvez comes confirmo. Suarius Bermudiz comes confirmo. Didacus Lupiz confirmo. Petrus Velasquez confirmo. Didacus Diaz confirmo. Gutier Fernandiz maiordomus palacii regis confirmo. Petrus Gutierrez confirmo. Petrus Nuñiz confirmo. Gutier Rodriguez confirmo. Scemenus Lopiz confirmo. Dominicus Michaelez confirmo. Petrus Joanniz confirmo, Antolin Martinez confirmo. Joannes de Sancto sepulcro confirmo. Guillelmus Borè confirmo. Dolzon confirmo. Poncius de Najara confirmo. Petrus Lambert confirmo. Petrus armiger confirmo. Zidi confirmat. Velidi confirmat. Garcia Fortuniones confirmat. Garcia Nuniz confirmat, Fernandus Petriz notarius reginæ quod scripsit confirmat et signo roborat

NOTA.

Por esta escritura consta que don Diego Lopez, señor de Vizcaya, primero del nombre, seguia la corte de Castilla; y aunque no se le distinguió aquí con el apellido de Haro, no por eso consta menos la identidad de la persona, combinando el diploma con otros; pues el cotejo de muchos hace conocer que pendia todo esto de los cancilleres, de los notarios, o de los escribientes. La escritura siguiente, que se otorgó pocos dias despues de esta, puede servir de exemplo, pues en ella se puso con claridad por uno de los ricos homes confirmantes á don Diego Lopez de Haro.

[ocr errors]
« AnteriorContinuar »