Imágenes de páginas
PDF
EPUB

lum acceperit, ambo reges cum gente sua super eum veniant, et obsideant, et donec sit captum, de eo non recedant. Statuerunt etiam, ut omnes vasalli utriusque regis, qui ex quo ista guerra incæpit, hereditates amisserunt, eas ex integro recuperent, sicut erant tenentes die qua ea perdiderunt, et pro malè facto vel iudicio quod hactenus fecissent, eas non perdant, nec infra istos septem annos pro aliqua querimonia ulli respondeant. Et si deinceps de novo querimonia aliqua, vel iudicium inter eos ortum fuerit, ad médianetum veniant, et secundum quod ibi iudicatum fuerit, sibi satisfaciant. Et omnes homines utriusque regis securi de regno ad regnum eant, et reddeant, exceptis notis homicidis. Et si aliquis istorum regum hereditates, sicut supradictum est, reddere nolluerit, prædictum castrum alteri regi reddat, et teneat illud in pignore, donec hereditates, et totum quantum ex illis exierit, recupe ret. Et omnes vasalli utriusque regis sint infra istas treguas cum hominibus, castellis, et hereditatibus, et etiam cum omnibus aliis rebus, quas habuerint in qualicumque terra fuerint. Et hæc omnia supradicta teneantur et serventur per bonam fidem, et sine malo ingenio. Et rex Aldefonsus Aragonia sit in istis treguis, si ei placuerit, et si fortè sibi non placuerit in illis estamen treguæ, ut supradictum est, firmiter inter nos reges præfatos teneantur. Facta carta inter Naxaram et Lucronium era millessima ducentessima decima quarta, octavo calendas septembris.

se,

NOTA.

Esta escritura de compromiso y treguas con rehenes sirve unida con otras del año inmediato para saber que Alava, Vizcaya y Guipúzcoa eran el teatro y el objeto de las guerras entre Castilla y Navarra, sin sonar para nada jamas ninguna de las tres provincias en concepto de repúblicas.

NUM. 153.

Carta del venerable Pedro Blesense, arcediano de Londres, al rey de Inglaterra Henrique 11 año de 1177, en que dice haber llegado los embaxadores de Castilla y Navarra para oir sentencia del compromiso sobre la pertenencia de varios territorios.

Rimer: Coleccion diplomática inglesa, tomo I.

Diu quæsivi et non inveni quem desiderat anima mea. Diu vos insecutus, sed non assecutus sum. Vane namque voces populi de viis vestris variè sentientes, dum pes meus stetit in via recta, me invium retorserunt. Salomon equidem dicit tria investigabilia esse, et quartum penitus inveniri non posse, viam aquila in coelo, viam navis in mare, viam colubris super terram, viam viri in adolescentia sua. Ego quintum possum adjicere; viam regis in Anglia. Cucurri, domine, hactenus in incertum, et adhuc ignoro, quo veniam, aut quo vadam: fatigatus enim ab itinere, insuper et arreptus apud Neuportum, dissenteria gravi cursores diversos vestrorum explora-1 tores itinerum ante faciem meam circumquaque præmissi. Mandetis igitur ubi et qua die inveniri possitis, benignissime princeps, ut curram in via mandatorum vestrorum, et sit lucerna pedibus meis verbum tuum. Cum enim reipublicæ intersit injuncta mihi negotia tempestius expediri, non parcam corpori misero et aflicto, donec desideratissimam faciem vestram conspiciam. Tu vero dirige in conspectu tuo, domine, viam meam. Nuncii vestri a romana, curia reddierunt, exonerati quidem argento, onerati plumbo, non multum indumentis aut evectionibus onerati. Applicuerunt præterea in magno comitatu nuncii regum Hispaniæ deferentes ad vos illam antiquam, et utinam antiquatam, regnorum controversiam, quæ tot civitatum traxit in exterminium et ruinam. Benedictus autem Deus;

nam sicut regina Austri venit a finibus terræ audire sapientiam Salomonis, sic hodiè remotissimi reges in hac querela gravi et inexplicabili vestro juditio se submitunt postulantes instantiùs ut quæstio tam nodosa sub vestræ discretionis examine resolvatur. Bene valeat charissimus dominus meus, diuque ac felicitèr vivat, et regnet.

NOTA.

La carta que antecede no tiene fecha; pero se supone ser del año de mil ciento setenta y siete, porque la escritura de compromiso de los reyes de Castilla y Navarra, otorgada en veinte y cinco de agosto de mil ciento setenta y seis, dice que los embaxadores habian de estar en la corte de Inglaterra para el primer dia de la próxîma quaresma. No hubo embaxadores de Alava, Guipúzcoa y Vizcaya, porque no eran repúblicas soberanas independentes, sino territorios sobre cuya pertenencia batallaban los monarcas.

NUM. 154.

Peticion de los embaxadores del rey de Castilla don Alfonso VIII contra el de Navarra don Sancho VII el Sabio ante el de Inglaterra don Henrique 11 en la primavera del año de 1177 sobre la pertenencia de varios territorios de Rioja, Alava, Guipúzcoa, Vizcaya y otros.

Rimer: Coleccion diplomática inglesa, tomo 1.

In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti, amen. In nomine domini, rex Aldefonsus Castellæ et Toleti conquæritur, et petit a rege Sancio Navarre, avunculo suo, sibi fieri.

restitutionem de Lucronio et de Alava cum suis mercatis, scilicet de Estivaliz, et de Divina, et cum omni jure suo de terra quæ dicitur Durango. Quæ omnia rex Aldefonsus bone memoriæ, qui Toletum de potestate sarracenorum liberavit, jure hereditario possedit, et post mortem ejus filia ejus regina Urraca simili jure possedit; qua mortua filius ejus imperator Aldefonsus bone memoriæ similitèr jure hereditario possedit; et post mortem imperatoris rex Sancius filius ejus sine placito jure hereditario possedit; et post mortem regis Sancii filius ejus dominus noster rex Aldefonsus similitèr prædicta omnia jure hereditario possedit, quousque hæc omnia jam dictus rex Navarræ prædicto regi Castella nepoti suo horfano, pupilo, et inocenti, filio amici et domini sui, et non de his requisito, abstulit, et violentèr detinet. Conqueritur etiam, et petit restitutionem sibi fieri a prænominato rege Navarræ de Roa, quam injustè detinet. Imperator enim adquisivit eam a rege sarracenorum, qui dicebatur Zafadola, et dimissit eam filio suo regi Sancio, qui eam post mortem imperatoris toto teinpore vitæ suæ in pace possedit. Quo mortuo dominus meus rex Aldefonsus filius ejus jure hereditario in pace possedit, quousque Sancius Ramirez de Pedrola eam ammissit, qui tenebat eam secundum consuetudinem Hispania de manu Petri Oriz, qui Petrus Oriz tenebat eam secundum eandem consuetudinem a domino nostro rege Aldefonso. Petit etiam fructus quos percepit sæpe dictus rex Navarra de Logronio et omnibus aliis prænominatis a tempore invassionis; et damna quæ intulit terræ ejus, eam depredando et comburendo, quorum omnium summam æstimamus centum milia marcarum auri. Præterea petit Pontem reginæ et Sangosa, et tota terra quæ est ab his duabus villis usque ad flumen Iberi, quam terram bonæ memoriæ rex Aldefcnsus avus imperatoris habuit et in pace possedit, et per eum secundum consuetudinem Hispaniæ consanguineus ejus rex Sancius aragonensis; et eo mortuo filius ejus rex Petrus; et post mortem regis Petri, frater ejus rex Ildefonsus aragonensis similiter sicut consanguinei et amici tenuerunt. Petit etiam medietatem Tudela ex causa maternæ suc

1

cessionis, quam comes d'Alperehe donavit regina Margarita sobrinæ suæ, quæ uxor fuit regis Garsiæ, et avia ejusdem regis Aldefonsi, cum jam dicta Tudela nullo modo pertineat ad Navarram.

NOTAS.

I Esta peticion refiere unos hechos que conside ró el rey de Inglaterra como ciertos, segun veremos en su sentencia, fundado en que no los negaron los embaxadores de Navarra, sino que introduxeron sus pretensiones por diferente rumbo, como advertiremos en su peticion.

2 Resulta pues que don Alfonso VI de Castilla en el año de mil setenta y seis, por muerte de don Sancho v el de Peñalen, ocupó todos los territorios que habia desde su frontera castellana hasta la montaña de Navarra en Puentelareyna y Sangüesa. Que despues cedió á don Sancho Ramirez de Aragon toda la ribera de Navarra entre la cordillera de montes seguida de Puentelareyna á Sangüesa y el rio Ebro, con la calidad de feudo y vasallage que le prestaron dicho don Sancho Ramirez, su hijo don Pedro 1, y aun el otro hijo don AlfonSo I el Batallador.

3 Que desde entonces don Alfonso vi, alegando derecho hereditario a todo lo referido supuesta la muerte de don Sancho v el de Peñalen, poseyó la Rioja occidental al Ebro, la Alava, Guipúzcoa, Vizcaya, y quanto hay hasta Montes de Oca y su cordillera, cuya especie se confirma con la escritura de confederacion del año de mil ciento y quarenta, dexamos publicada en el número 114, y con la

que

« AnteriorContinuar »