Imágenes de páginas
PDF
EPUB

peticion de los embaxadores del rey de Navarra, que pondremos en seguida de la presente.

4 Que doña Urraca de Castilla poseyó por derecho hereditario la Alava con sus plazas de armas de Estivaliz y Divina, y la tierra de Durango: que despues poseyó tambien todo don Alfonso vii de Castilla el Emperador: que por su muerte tuvo igual posesion don Sancho III de Castilla; y por la de este, su hijo don Alfonso VIII, hasta que se la quitó don Sancho vir de Navarra su tio.

5 Estos hechos no podian ser ciertos si hubiera una república libre, independente, soberana en Alava, y otra en Vizcaya, porque la tierra de Alava y la de Durango no serian materia de guerras ni de compromisos: no las hubieran poseido los citados reyes castellanos, ni las poseeria el navarro en virtud de invasion contra Castilla.

6 Eran territorios de señorío particular sujetos á la soberanía como uno de tantos integrantes de la corona, y por eso estaban pasivos en estas disputas sin intervencion activa para nada, cayera en quien cayese la sentencia de tenerlos por vasallos.

NUM. 155.

Peticion que los embaxadores del rey de Navarra don Sancho el Sabio presentaron ante el de Inglaterra Henrique II contra el de Castilla Alfonso VIII en la quaresma del año de 1177, á conseqüencia del compromiso hecho en agosto de 1176.

Rimer: Coleccion diplomática inglesa, tomo I. Pulgar: Hist. de Palencia, tomo 11.Mondejar: Memorias de don Alfonso VIII, en los apéndices.

Petit Sancius rex Navarræ Cutelio: Monasterium; Montem de Oca, Vallem sancti Vincentii, Vallem de Oliacastro, Cincovillas, Montemnigrum, Serraalba usque Agredam. Hæc omnia repetit, et quidquid est infra hoc versus Navarram; et istius terræ petit universos redditus a tempore quo obiit rex Sancius de Pennalem. Hæc omnia ad regnum suum spectantia possedit et habuit in pace et quiete abavus hujus regis Sancii, Garsias scilicet, rex Navarræ et Naxerx; et proavus ejus per violentiam fuit expulsus ab hoc regno propter imbecilitatem suam per Aldefonsum regem Castellæ, consanguineum suum. Procedente autem tempore rex Garsias nepos ejus, et pater hujus regis Sancii inclitæ memoriæ, divina voluntate, et fide naturalium hominum suorum recuperavit regnum suum, licet non integrum; et quod restat, adhuc petit filius ejus Sancius. nunc rex Navarræ. Præterea petit hæc, quæ imperator abstulit regi Garsia patri suo per vim, scilicet Naxeram; castellum christianorum et judæorum, Grannon, Pancorvo, Belforato, Cereso, Monasterium, Cellorigo, Bilibio, Mentrida, guera, Clavijo, Berbio, Lantaron; hæc autem repetit, et sibi restitui postulat, quia pater suus rex Garsias jure hereditario ea possidebat, et imperator sibi abstulit. Conqueritur etiam de Belforato, quod imperator reddiderat regi Garsia patri suo, et

PARTE III. TOMO IV.

FF

Ve

eo mortuo idem imperator abstulit illud Sancio, nunc regi Navarræ, tunc habenti, et in pace possidenti, tanquam suam propriam hereditatem. Præterea petit sibi restitui ab Aldefonso rege Castellæ possesionem castrorum novissimè sibi ablato, rum cum fructibus inde perceptis, et quidquid habiturum esset, si non esset inde ejectus. Sunt autem nomina castellorum hæc: Kel, Ocon, Pazuengos, Grannon, Cereso, Valhorcanes, Trepeana, Muriel, Ameihugo, Najara, Miranda, Sancta Agatha, Salinas, Portella, Malvecin, Leguin, et Castrum, quod tenet Godin. Hæc autem petit hac ratione, quia habuit et possedit pro suo, et sine ordine juditiario ejectus est. Et idcirco quærela sua debet precedere, quia ultima est violencia, et prius debet purgari, et etiam altera pars a jure suo cecidit, si quod habuit. Ad hoc Sancius rex Navarræ de juræ suo confidens hand infrascriptam conventionem proponit, quod tale est.

Convencion ó pacto del año de 1167.

Placuit utrique regum ut fieret pax et concordia inter eos 'per decem annos, et facta est, et placuit ut hoc iuramento firinarent, et iurarent ipsi et barones utriusque super altare et super quatuor evangelia, ut tenerent prædictam concordiam, et treguas per fidem, et sine malo ingenio, et sine fraude per decem annos, et ista treguæ factæ sunt de corporibus, et pecoribus, et facultatibus, et castellis per fidem et sine fraude et malo ingenio. Et si aliquis regum vel baronum istas treguas fregerit, et infra sexaginta dies clamorem factum non emendaverit, sit periurus et alevosus. Facta carta era millessima ducentesima decima quinta, mense octobris.

Prosigue ahora la peticion del año de 1177.

Quod autem sequenti festivitate sancti Martini usque ad' decem annos sit terminus treguarum et quod infra decem annos scriptæ conventionis sit læsus, constat et conquiritur: est autem lesus infra decem annos illos in ablatione istorum castellorum,

Kel, Leguin, Malvecin, Portella. Præterea petit rex Navarræ sibi restitui a rege Castellæ usque ad sumam centum milia marcarum argenti, rege Sancio hodie in Navarra regnante satisfactionem regi Aldefonso offerente de omnibus quærellis suis secundum arbitrium baronum utriusque regni, vel serenissimi regis Angliæ. Et confidenter dicimus, quoniam ista, et his similia, infra tálem conventionem et tales treguas perpetrata, debent primum restitui antequam ad alium causa perveniat articulum; quoniam hoc habet lex; hoc habet consuetudo; hoc habet canon; hoc habent omnia iura. Hæc quæ dicta sunt, manifesta sunt litera, sed clarius et copiosius manifesta dabuntur lingua.

NOTAS.

I Por esta peticion consta que el rey de Navarra pretendia pertenecerle la soberanía de Cueto de Astúrias de Santillana, Monasterio, el monte de Oca, y todo quanto hay desde esta cordillera hácia Navarra como propio suyo, poseido por el rey don Sancho v de Peñalen, su tercer abuelo, y quitado al infante don Ramiro su bisabuelo por el rey de Castilla don Alfonso vi en el año de mil setenta y seis; y ninguno duda que entre la línea y la Navarra estan Alava, Guipúzcoa y Vizcaya; con lo qual nos dexó testimonio de que no eran repúblicas independentes.

2 Asimismo hace peticion particular de la plaza de Malvecin, como conquistada modernamente por don Alfonso VIII; y habiendo estado Malvecin donde hoy Marzana en tierra de Durango, segun dicen los escritores vizcainos, se sigue que don Alfonso de Castilla tenia la soberanía del pais occidental á Durango, que es Vizcaya.

NUM. 156.

Sentencia compromisaria del rey de Inglaterra Henrique II en las contiendas que tenian el rey de Castilla don Alfonso VIII, y el de Navarra don Sancho VII el Sabio sobre Alava, tierra de Durango, y otros distritos, año de 1177.

Rimer: Coleccion diplomática inglesa, tomo I.

Henricus Dei gratia rex Angliæ, dux Normandie et Aquitaniæ, et comes Andegavensis, charissimis amicis suis Aldefonso, regi Castellæ, et Santio, regi Navarræ, salutem. Sicut ex litterarum vestrarum tenore, et fidelium vestrorum Joannis episcopi tirasonensis, Petri de Areis, Guteri Petri de Reinoso, et relatione nuntiorum vestrorum episcopi palentini, comitis Gomez, Lupi Diaz, comitis Lupi Garsia, Garsia Bermudi, Garsia Garsia, Petri Petri, Guteri Fernandez, episcopi pampilonensis, senior Ramiri Espagnol de Tarazona, Petri Ramiri, et Azenari de Chalez assertione cognovimus, placuit utrique vestrum quærimonias inter vos habitas super quibusdam castellis, et terris cum earumdem terminis, et pertinentiis juditio nostro terminari. Nos vero fidelibus, et nuntiis vestris ea, qua decuit, veneratione susceptis, pacem inter vos honori Dei, et tota christianitati plurimum profuturam attendentes, divinæ pietatis, et communis utilitatis intuitu, negotium hoc in nos suscepimus. Fidelibus itaque a vobis commanitèr electis, et procuratoribus, et advocatis causarum vestrarum in præsentia nostra, et episcoporum, et comitum, et baronum nostrorum constitutis, petitiones, et allegationes utriusque partis diligentèr audivimus, et intelleximus. Proponebant siquidem hi, quibus causa Aldefonsi, regis Castellæ, commissa fuit, Santium, regem Navarræ, memorato regi Castellæ, dum adhuc pupillus esset, et horfanus, castella, et terras,

« AnteriorContinuar »