roboro, confirmo, et signum facio, et accepi a vobis în roboramento unam purpuram, et unam cimbiumam NOTA. . Desde el mes de mayo hasta el de octubre hubo la novedad de darse el alferazgo real á don Ponce Velaz: y á don Diego Lopez de Haro, señor de Vizcaya, el señorío de las villas y fortalezas de Aguilar de Campoo y Monteagudo; el qual conservó por muchos tiempos la familia de los señores de Vizcaya, segun indican los sucesos del reynado de don Fernando IV. NUM. 177. Donacion de unas partes del monasterio de san Felix de Abalos al abad y monges de san Millan en junio del año 1190.. Archivo de san Millan. -Sub Christi nomine redemptoris nostri. Ego Gonzalvus Didaci, de Forniellos, et frater meus domnus Michael pro peccatorum nostrorum remissione, et pro animarum nostrarum, et omnium parentum nostrorum requie, offerimus Deo, et sancto Emiliano, et sancto Felici confessoribus Christi, et tibi Patri spirituali Ferrando abbati, et totis Monachis ibidem Deo servientibus tam futuris, quam presentibus, nostram partem monasterii sancti Felicis de Davalos, que nobis ex iure, et sorte parentali ibidem pertinet. Offerimus igitur, et corroboramus supra dictam nostram partem ab omni integritate monasterio sancti Emiliani: quatenus pro animabus omnium parentum nostrorum ibidem per omnia secula serviat. Si quis autem ex parentibus nostris, aut extraneis hanc nostram donationem disrumpere, aut retemptare voluerit, sit a domino Deo maledictus, et confussus, et cum Juda traditore domini in inferno inferiori perpetualiter damnatus, amen. Ego autem Ferrandus. abbas, et totus monachorum conventus pro huiusmodi donatione, et presertim pro bono amore, quem erga vos habemus; recipimus vos Gonzalvum Didaci et fratrem vestrum Michaelem, et uxorem vestram domnam Sanciam, et filios vestros, quos ex ea habetis in nostro beneficio. Scilicet in orationibus, in ieiuniis, in eleemosinis, quod talem et tantam habeatis partem in vita, et in morte quantum unusquisque omnium nostrorum habet. Facta carta in era millessima ducentesima vigesima octava mense junii. In quo mense rex Anglie duxit in uxorem filiam regis Sancii Navarre: rege Sancio regnante in Pampilona et in Alava. Rege autem Alfonso eiusdem sobrino in omni Castella. Similiter partem illam Sancii Alvarez, et domne Alberte germane mee quam comparavi, dono et confirmo sancto Emiliano. Ego Lope Semenez de Montealbo qui interfui supradicte donationi, sum testis hujus facti, et dono sancto Emiliano partem meam quam habeo in monasterio Sancti Felicis de Davalos pro anima mea, et pro animabus parentum meorum. Garsia Lopez de Piscinia testis. Semen Munioz, et Garsias Munioz, et Fortum Munioz de Davalos testes, Eximinus alcalde testis, et totum concilium de Davalos testis. NOTA. Don Sancho VII el Sabio de Navarra reynaba en Alava en virtud del tratado definitivo del año de mil ciento setenta y nueve. NUM. 178. Fueros de Arganzon dados por el rey de Castilla don Alonso VIII en diciembre de 1191. Coleccion del señor Marina, tomo II. In nomine domini nostri Jesu-Christi: ego Alphonsus Dei gratia rex Castelle facio hanc cartam omnibus populatoribus meis de Arganzon tam presentibus quam futuris. Placuit mihi optimo corde et bona voluntate quod a potestate perturbantium vos liberarem, et a consuetudinibus et subjectionibus pessimis vos extraxi, ut bonos foros et bonas consuetudines sicut scripte sunt habeatis qui in prefato Arganzon populetis et maneatis In primis constituo vobis, quod in omnibus negociis et causis et judiciis vestris illud idem forum habeatis quod mei populatores de Treviño habent, exeptis decimis de omnibus laboribus et de omnibus bestiis vestris, in quibus episcopus non accipiat nisi quartam partem. Clerici vero qui divinum celebrant officium, et qui pro nobis et pro vobis in psalmis et canticis spiritualibus Deo laudes persolvunt, tres partes decimarum et oblationes ecclesiarum in pace recipiant, et possideant; et pro animabus omnium parentum meorum et remisione meorum peccatorum eos liberos facio et ingenuos ut nunquam pectent næc etiam vigilent nisi in orationibus et canticis omnipotentis Dei. Super hoc dono vobis omnibus populatoribus meis, ut omnes hereditates vestras liberas et absolutas habeatis, ita quod istas quas nunc habetis vel acquirere ex nunc potueritis, nunquam in partitione populationis ponantur. Et sint termini vestri usque ad Sanctum Romanum, et usque ad Corres et usque ad Pipahon. Volo etiam, ut dominus, qui per manus regis ipsam villam tenuerit, nunquam in aliquo vovis forzam faciat. Et neque merinus neque saion in vestras casas per forzam intret, neque inde aliquid per violentiam acci piat. Et si aliquid sine voluntate vestra inde traxerit, vel per forzam introierit, occidatur, et non pectetis pro illo nisi tres meaias. Non habeatis merinum neque saionem qui vicinus yester non fuerit. Et si fuerint malitiosi vel superbi contra vos, occidantur, et pro eis homicidium non pectetis. Judicem et alcaldem, quem habueritis, sit semper vicinus vester. Et non accipiat de vobis novenam, neque arenzaticum pro homicidio; sed ipse senior qui homicidium vel calumniam acceperit, paget alcaldem vell saionem. Et si dominus, qui villam mandaverit, habeat rencuram de aliquo vicino vestro, non faciat ei superviam neque forzam sed ducat illum per rectum juditium. Si aliquis homo mortuus fuerit inventus in villa vestra vel extra villam in terminis vestris, pro eis non detis homicidium. Sed si unus de vobis occiderit alterum et tres vicini, vel duo, hoc sciant, ille homicida det quingentos solidos, qui pro homicidio constituti sunt; pectetque duocentos et quinquaginta solidos, et alii duocenti et quinquaginta solidi pro anima regis dimitantur. Et si aliquis homo traxerit gladium vel ferrum exmolatum pro ferire aliquem, perdat manum desteram, vel redimat illám principi terræ, si princeps per forum vestrum ei firmare potuerit. Quicumque per forzam in domo hominem incluserit, det sexaginta solidos et de calumnia pectet triginta solidos. Et qui per forzam de domo pignora extraxerit, det sexaginta solidos et de calumnia pectet triginta solidos. Si unus percuserit alterum et sanguis exierit, pectet quinque solidos et alii quinque pro anima regis dimitantur. Quod si sanguis non exierit, pectet duos solidos et sex denarios. Si femina percusserit mulierem conjugatam et ejecerit tocam suam et ceperit illam per capillos, et hec cum duabus legitimis mulieribus firmare po tuerit, pectet decem solidos et alii decem dimitantur pro ani ma regis. Et si aliquis homo pignoraverit capam vel mantellum aut aliqua pignora per forzam vel per tortum, péctet duos solidos et sex denarios cum firmes sicut foro est. Si aliquis vestrum invenerit hominem per diem in suo horto vel in sual vinea damnum facientem, pectet quinque solidos. Quod si negare voluerit, dominus vinee vel horti juret quod insuo honore invenit eum damnum facientem, et malefactor pectet predictos quinque solidos, et dominus hereditatis habeat medietatem. Et si de nocte fuerit in hoc deprehensus aliquis, pectet decem solidos et dominus hereditatis habeat medietatem, et princeps terre alteram medietatem. Si caballus vel equa fuerit detentus per diem in pignore, sex denarios habeat in angueras. Et si de nocte fuerit detentos, duodecim denarios. Et si morierit in hoc pignore, pro caballo pectent centum solidos; pro equa quinquaginta solidos. Mulus et asinus ha❤ beant angueras per diem tres denarios, et de nocte sex denarios. Et si morierit in hoc pignore, pectet pro illo viginti solidos. Habeatis liberam licentiam comparandi cuncta animalia et ropas et pannos sicut melius potueritis, et non detis auctorem nisi vestra jura tantum quod comparata sint. Sed si caballum vel equam, vel mulam aut bobem aut asinum comparaveritis cum testibus de via regis, non detis auctorem, sed date vestra jura dicendo quod pro tanto pretio fuerit comparatum, et reddat vobis vestro haber ille qui perditam bestiam recuperate voluerit: jurabit tamen prius quod istam bestiam non vendidit neque donavit neque etiam illam alicui commodavit, sed quod fuit ei furtata. Quicumque vicinus vester vel extraneus debuerit sacramentum dare vel recipere, non iuret in alio loco, nisi in ecclesia sancti Joannis Baptiste que est ad portas ville vestre. Et si ille qui hoc sacramentum debet recipere, pro amore Dei illud soltaverit, propter hoc non pectet calumniam debitorum sacramenti neque deceptorum. Quicumque fuerit fidanza de juditio non respondeat de medio anno in antea. Habeatis semper medianetum vestrum cum omnibus hominibus ad portam ville vestre et ibi facite directum quod judicatum fuerit de omnibus occasionibus et judiciis qui vobis infanzones, vel villani, vicini vel extranei demandaverint. Et non habeatis forum defacere juditium in ferro neque in aqua calida neque in batalia. Sed si aliquis imposuerit vobis crimen et potuerit hoc firmare cum duobus vicinis vestris, pectabitis calumniam qualem judicatum fuerit. Et si id firmare non potuerit audiat juram de quo rencuram habet et |