Imágenes de páginas
PDF
EPUB

rá, donet ei juram, quod ille non vendidit neque donavit illo ganado, sed quod fuit furtado. Et qui voluerit juram dare, aut recipere ad portam ecclesie, et soltaverit pro amore Dei, non pectet calumniam. Et nullus, qui venerit ad mercado, non det lezdam nisi in die de mercato. Et omnis infanzon dives aut pauper qui ibi venerit populare, talem habeat suam hereditatem, qualem suam sui patrimonii, francam et ingenuam. Et ullus clericus non pectet, neque vigilet nisi in psalmis, et himnis, et orationibus; sed sint liberi et ingenui pro amore Dei, et pro animabus omnium parentum regis; et homines illorum pascant suum ganatum ubi melius potuerint per heremum et populatum et quod non vadant in hostem nisi fuerint ad batallam campalem. Omnis latro suspendatur, si fuerit deprehensus cum furto. Caballus habeat dè angueras sex denarios de dia, et duodecim de nocte; et si morierit, cen-, tum solidos. Equa habeat de angueras similiter, et si morierit, quinquaginta solidos. Mulus et asinus habeat de angueras. tres denarios de dia et sex de nocte; et si morierit, viginti solidos. Habeatis pro foro quindecim statos de casas in longo, et tres in amplo; habeatis medianetos ad sanctum Saturninum. Et omnis homo qui venerit populare, quod populaverint in villa de Labraza, non dent lezda, neque peage in tota nostra terra. Et si fuerit fidiatore de judicio, non respondeat de medio anno en suso. Facta carta apud Tutelam mense septembris era millessima ducentesima trigesima quarta regnante Sancio rege in Navarra et in Alava Garsia existente episcopo en Pampilona. Fortun de Baztan tenente Erga. Garcia de Baztan, Arlucea. Ferrant Roiz tenient Estella. Gomiz Martinez Mendigorria. Pero Remirez, Vitoria. Almoravid Ayvar. Gomiz Garsia Dicastellum. Enego Lopiz de Mendoza, Zaitegui. Xemen d'Aibar Burgum Sangosse; Pero Martinez de Lehet, Tafaylla. Martin Yeneguez, Lagoardia. Martin de Sobiza, Caseda. Johan de Bidaurre, Caparroso. Pedro Garcia de Agonciello, Portiella. Signum Sancii regis Navarre afirmantis et corroborantis istam cartam. Qui hanc cartam, istos foros, istas constitutiones voluerit disrrumpere, vel quebrantare, sit ma

ledictus et sequestratus a Deo Patre et Filio, et Spiritu Sancto, et a beata Maria matre domini nostri Jesu-Christi, et sit in maledictione angelorum, archangelorum patriarcharum, prophetarum, apostolorum, evangelistarum, martirum, confesorum, atque virginum, et omnium electorum Dei; et sit damnatus cum Juda traditore in inferno inferiori, et pereat sicut perierunt Sodoma et Gomorra. Fiant dies ejus pauci et uxor ejus vidua, et filii ejus orphani et deleantur de libro viventium, et non fiat commemoratio ejus amplius, amen: et super hanc maleditionem pectet ad dominum regem decem milia moravitinorum. Fortone tutelano cantore existente cancellario, Petrus Christophori istam cartam scripsit.

NOTA.

Estos fueros de la villa de Labraza demuestran que don Sancho VIII de Navarra, Hamado el fuerte, y el encerrado, era soberano de Alava en el año mil ciento noventa y seis por derecho hereditario adquirido de su padre don Sancho vII el Sabio de resultas del tratado del año mil ciento setenta y nueve con el soberano de Castilla; y por eso tenian baxo su dominacion don García de Bazan la plaza de Arlucea; don Pedro Ramirez la de Vitoria; don Iñigo Lopez de Mendoza la de Zaitegui. Laguardia, Labraza y Portilla no eran Alava.

PARTE III. TOMO IV.

XX

NUM. 189.

Fueros de Castroverde de Campos dados por

el

rey

de Leon don Alfonso 1x hácia 1197, y confirmados don Fernando IV en 6 de Julio de 1300.

por

Coleccion diplomática del señor Marina.

En el nombre del Padre é del Hijo, é del Espíritu Santo, que son tres personas é un solo Dios, que vive é reyna por siempre jamas, é de la bienaventurada santa María su madre, é á honra é servicio de todos los santos de la corte celestial. Porque es natural cosa que todo home, que bien face, quiere que se lo lleven adelante, é que non se olvide nin se pierda, que como quier que se mengüe el curso de la vida de este mundo, aquello es lo que finca en este mundo por remembranza, y este bien es guiador de la su alma ante Dios, é por no caer en olvido acordaron los reyes poner en escrito sus privilegios, porque los otros que reynasen despues de ellos, é hobiesen su lugar, fuesen tenudos de guardar aquellos, é de lo llevar adelante confirmándolo por sus privilegios, por ende Nos acatando esto queremos que sepan por este nuestro privilegio los que agora son y serán de aquí adelante como ante nos don Fernando por la gracia de Dios, rey de Castilla, de Leon, de Toledo, de Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Jaen, del Algarbe, é señor de Molina &c. Vinieron Alfonso Perez Falcon, é Alfonso Ibañez, é Joanes Perez, é Sebastian Perez, procuradores del concejo de Castroverde, y estando delante del infante don Juan mostraron el traslado del fuero que les diera el rey don Alonso de Leon, que está fecho en esta manera.

Don Alfonso Ix de Leon.

In nomine domini sancte et individue Trinitatis Patris et Fi lii et Spiritus Sancti, qui ab universis Christi fidelibus in Deitate colitur et cum devotione et cordis contritione adoratur. Cum in rerum principio humanarum, homines decipi.possent super eo quod perfecte se facere credebant pro nimia suf animositate; et varia, dum viverent, solicitudine mundiati, eorum facta post longos temporis cursus, non prout licuerat disposita, semper inveniebant ordinata: aliis discretiores et antiquis sapientiores, omnimoda gratiarum dote et virtutum scientia præmuniti, et his consulentes in suis propis rebus consulendis, necesariam valde et utilem conditionem induxerunt, quatenus, prime institutionis conventionem semper duraturam scriptam suscipiant et immutabilem conservent et inveterata postmodum in nova representent: catolicos ergo reges semper docuit (ac novilisimos qui terram hanc regimini super alios adquirere debuerunt et contra suos inimicos, et nominis et fame sui ipsius honoris et sai progeniei pretium vindicare in parte sui regni) secundum quod magis foret necesarium de suorum_novilium providentia, rem talem omni tempore mansuram instituere sibi et sue generationi; providentes unde expeditionem contra hostium incursus maxime sevientium, et utilitatem sibi ad pacem vel guerram consequivposent, ut optimo corum exemplo rex volujset gubernare. Quare ego rex Alfonsus, Dei gratia Les gionensis, una cum uxore mea regina, domna Berengaria, con siderans utilitatein et servitium quod nobis de populatione loci nostri de Castroviride potest semper exire, facimus cartudam vobis concilio de Gastrovitide majoribus, minoribus, fi liis, et filiabus vestris, nepotibus, et toti generationi vestre, in perpetuum valitura de bonis foris, Clerici de Castroviride qui ibi habitaverint, sint liberati de tota facendaria, et ab omni foro, quod voci regis pertingat. Et accipiant ecclesias per manum con cili sui, et reddant suo episcopo tantum unum quartarium de trifico,erald de ordeo, et unaquæque ecclesia det suo epis

copo unum arietem, vel decem et octo nummos ad festivitatem sancte Mariæ de Agusto. Si autem episcopus inter clericos venerit, dent unum tantum illi convivium. Similiter et suo vicario cum septem hominibus, ac presbitero semel in anno. Concedo vicinis de Castroviride ut non pectent homicidium, non rausum, non manneriam, non nuntium, non etiam algaravide, non furnum regis, non Zobacado, non castellage, non sigillum, nec vicini nec eorum vasalli. Illa calumnia que ad palatium non fuerit data, non sit a merino demandata: et quæ data fuerit, et indivisa remanserit, pars media dimitatur pro anima regis, et reginæ; alia media dibidatur inter palatium et rancurosum. Milites qui ibi habitaverint, dent septem cavalgadas suo merino: et maiordomus det illis septem pares de calzas, et sendos de expolas, et sendos mantos de color, et si illi opus habuerint in suo negocio, vadant cum illo, et ea die ad domos proprios revertantur. Toti vicini illi qui fuerint de Castroviride respondeant et se judicent per forum de Castroviride, et nec illi, nec corum vasalli dent fidantiam. Pausatarius non pauset in domo militis, nec clerici, nec viduæ: et viduæ non dent osas. Si aliquis vicinum occiderit, pro eo mo riatur: qui occiderit vicinum vel filium vicini vel filiam, pro eo vel pro ea moriatur, cui non valeat ecclesia, nec alius locus. Alcaldes et concilium mandent sibi calumniam : quod si non pudieren prender, el matador vadat pro inimico del concilio ; et que no sea mas acogido en Castroverde. Et los fijos et las fijas que so padre o so madre paniaguare, hayan este fuero quod sue substantie medium remaneat uxori sue, et alium medium dividatur in tres partes; quarum una detur domino, secunda alcaldi, tertia concilio. Si quis hominem in corredera occiderit, vel in joco, vel alia ocasione, proinde non moriatur; si vero parentes mortui non crediderint quod ocasione fuit occisus, sed sponte, salvet se cum quinqué vicinis postariis, et sic evadat non homicida parentum. Et si vicinum manu, lancea, vel cutelo, cum lapide, ligno, gladio, vel cum alia arma percuserit, si testes tres vicinos habuerit, pectet triginta solidos. Si vero tres testes non habuerit, salvet cum tribus

« AnteriorContinuar »