Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Facta carta in mense septembris, hay una llamada al márgen, y en ella se lee de números romanos M.C.XXIX, con los quales se denota el año en que don Alonso concedió el fuero; y así lo escribe el P. Moret, Anales de Navarra, lib. 17, cap. vII, §. 3, A.

2 Entre las grandes exênciones que contienen estos fueros, es notable la de que quantos quisieran ir á ser pobladores en Caseda, fuesen infanzones, ellos, sus hijos, sus parientes, y toda su generacion. No presentarán los Vizcainos un fuero tan relevante; y sin embargo, ni para este, ni para las otras franquezas que se conceden, ha sido necesario decir que Caseda fue república independente; pues sin que lo fuese, concedian los reyes todo lo que consideraban oportuno al objeto de poblar las ciudades y villas de su reyno.

.NUM. IOI.

Fueros de Escalona dados por don Diego y don Domingo Alvarez, con autoridad del rey don Alfonso VII, á 4 de enero de 1130.

Archivo de la villa de Escalona.

Sub imperio alma, et individuæ Trinitatis, videlicet, Patris, et Filii et Spiritus Sancti, amen. Hoc est pactum, et fœdus firmissimum, quod jussit facere, et confirmare Didacus Alvariz, una cum fratre suo Dominico Alvariz, cum præcepto atque mandato domino nostro regi Aldefonso, Raimundi filio. Exaltet, et amplificet Deus regnum, et imperium suum, amen. Nos vero supradicti Didacus Alvariz, atque Dominico Alvariz damus vobis populationis vestræ vobis, et filiis vestris, sub tali conditione, et populatione, qua populavit Al

defonsus rex, avus supradicti regis (æternam tribuat ei Deus requiem, amen) omnes castellanos in civitate Toleto: et adhuc hoc, quod possumus, vobis melioramus propter amorem Dei omnipotentis, et remissionem peccatorum nostrorum. In primis, ut eligatis ex nobilissimis et sapientissimis viris quatuor, qui semper sint una cum judice ad examinandum juditia populorum. Et nullum hominem non det portatico, ni fuerit mercator. Similiter et pignora non solvatis, tam milites, quam omnes gentes. Et si aliquis pignora fecerit vobis, ipsa pignora duplet, et desuper sexaginta solidos pectet. Adhuc et milites non faciatis anubda, nisi uno fonsato in anno. Et qualis hobierit ex vobis, et tenuerit equum, aut loricam, seu aliquas armas ex parte nostra, ut hereditent filii sui, aut consanguinei sui. Et de vestris hominibus, qui vestro pane comedent, calumniam accipiatis, sed non homicidio. Si quis autem fuerit ultra serra, relinquat mulierem suam, aut filios, vel milites. Similitèr annadres sagitarii morem militum habeant. Adhuc autem unusquisque, ubi potuerit facere pesquera, aut molino, faciat. Et si aliquis hereditatem suam perdiderit absque culpa, revertatur ad eam. Et medianeto cum homines de ultra serra sit in Alfamin. Et judæus, nec maurus non sit judex supra christianos. Si quis hominem occiderit nollente infra civitatem, juditium faciat, et si volente occiderit, suspendatur in lazu. Si quis probatus fuerit per furto, similitèr sit suspensus. Et qui traditionem fecerit intra, vel foras, sit suspensus similitèr, et ipse solus pecter malum; mulier autem ejus, et filii vivant in ejus honore, si non consenserint, sed si consenserint, ita suspensi sint. Et mulier bona, vel mala absque sua voluntate non sit aviltata. Qui autem eam rapuerit, et fortiam fecerit, moriatur in lazu. Et hominem, qui mortuus fuerit, et parentes non habuerit, et cartam fecerit pro anima sua, totum sicuti fuerit, sic totum pro sua anima vadat. Si autem mortuus fuerit absque parentes, et absque carta, quintam partem detur pro ejus anima, et alia parte dent ad suas gentes. Et hominem, qui traxerit armas infra civitatem contra alium, sexaginta solidos pectet ad summum, medios ad palatio, et medios ad concilio; et ita

[ocr errors]

qui venerit in vando, sexaginta solidos pectet. Nostras vero hereditates tali foro habeat, sicuti vestras. Et per idem terras de ultra serra servitium nullum faciant. Et post completum annum, si voluerit suas hereditates vendere, vendat; et ubi placuerit ire, vadat. Posadas per forcia non donent. Qui autem supradicto fosado remanserit, sine vera excussatione, solvat senioribus decem solidos. Vos vero in diebus nostris non eritis divissi, et post nostram mortem ex filiis nostris, cui volueritis, et mer lior vobis fecerit, ipsi servietis cum omnia vestra bona. Igitur qui judæum percusserint, more christianorum persolvant ; et qui occiderint, trecentos solidos pectent. Qui autem occiderit, et fugerit a civitate prædicta aliquem hominem, mulier sua et filii vivant in ejus honore usque perveniant ad amorem parentum ejus. Postquam ad amorem eorum pervenerit, homici dium pecter, et ad domum suam revertat, et vivat. Et omnes menestrales foro non faciant nullum, nisi quod fecerint suos vicinos. Et nullum hominem vocero non exeat sajon, nec judice; et alcaldes dent ei æqualem se. Si quis autem tenuerit mauro captivo, in quantum comparatum fuerit, tertiam partem desuper accipiat, et mauro supranominato pro christiano tribuat. In vestris solaribus homines, quos volueritis, habeatis ad vestro servitio, sic ferrarii, quàm omnes menestrales. Et hominem cui injustè fecerint, ut sit ei adjutor omne concilium Escalonæ per damnum, adjuvent illum ad directum : et de quinque solidos arripia vadat ad Toleto: de quinque solidos aiuso, prendat judice de alcaldes de villa. Et si aliquam mulierem nullum hominem aviltaverit, **Tecerit verecundia, unde habeant suas gentes malum nomen, et potuerit affirmare cum duos homines legales, et siant, bono testimonio, illo homine sit suspensus. Illa mulier si non potuerit affirmare, veniat illo homine, et juret cum duos homines qui sint legales, et sit solutus. Et hominem, qui fidejussorem dederit, non sit suspensus, neque trusus in carcere absque directum. Adhuc autem et clerici, qui Deo, et ecclesiæ serviunt, non alio, nisi Deo pro parte de suas hereditates serviant. Nos vero supradicti Didacus Alyariz, atque Dominico Alvariz, affirmamus hos supradictos foros voPARTE IN. TOMO IV.

bis omnibus populatoribus supradicta Escalona, ut habeatis, et teneatis vos, et filii, atque consanguinei vestri, vel qui fuerint ex vobis per cuncta sæcula amen, a foro, sicut populavit rex Aldefonsus omnes castellanos in civitate Toleto per foro de comite domno Santio. Si quis vero venerit, vel venerimus contra hanc cartulam ad disrumpendum, aut damnandum eam, sit maledictus a Deo omnipotente, et excomunicatus, sive anathematizatus cum Datan, et Abiron, quos terra vivos absorbuit, et habeat in infernum portione cum Juda traditore, et insuper hæc cartula firma permaneat. Et nos vero toto concilio de Escalona tam clerici, quam laici, nos, et filii, et consanguinei nostri per cuncta sæcula habeamus in mente, et memoria ipsas animas de ipsos seniores nominatos Didacus Alvariz, et Dominicus Alvariz, qui populaverunt nobis cum consilio, atque præcepto domino nostro regi Aldefonso, Raimundi filio; æternam tribuat eis Dominus requiem, amen. Ut persolvamus pro eorum animas missas, et orationes, sive oblationes, donemus omni tempore, sicuti auxiliante Deo promittimus. Facta cartula ista secundo nonas januarii era millessima centesima saxagesima octava. Regnante prædicto rege Aldefonso. Archiepiscopus toletana sedis Raimundus, atque totias Hispaniæ primas. Signum regis Adefonsi filii de comes Rai-mundus. Joannes Fernandez cancellarius de rex. Comes Petrus de Lara confirmat. Comes Rodrigo Gonzalviz de Lara confirmat. Comes Rodrigo Gomez confirmat. Comes Petro Lopez confirmat. Comes Rodrigo Martinez confirmat. Rodrigo Fernandez, el Calvo, confirmat. Goter Fernandez confirmat. Diac Muñoz, merino, confirmat. Goter Ermillac, alcalde de Toleto, confirmat. Ponce de Cabrera confirmat.

[merged small][ocr errors][ocr errors]

Et Nos concilio de Escalona habemus foro per poner alcaldes por años, et a collationes, et dionoslo Didacus Alvarez per foro; et dedit eis Aldefonsus rex terminum ad populatores de Ascalona del termino de civitate, illa carrera, quæ vadit ad

Talavera per la serna de sancti Vicenti, asi como las aquas del Quadamora cadunt in Alberis, et de alia parte de Fontesalte, et de partes de Mancheda, como cadit Pradana in Alberis.

[ocr errors]
[ocr errors][merged small]

Esta escritura de fueros hace ver que no es necesario tener estado republicano independente para gozar exênciones grandes, y que todas las cono cidas de los nobles vascongados traen su origen del Fuero viejo de Castilla dado por el conde don Sancho Garcés que se cita aquí, como en los fueros de Toledo.

NUM. 102.

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors]

Donacion de varias heredades á la iglesia catedral de Calahorra en 27 de noviembre de 1132.

Archivo de Galahorra.i

In nomine sanctæ Trinitatis et individuæ anitatis Patris scilicet, et Filii, et Spiritus Sancti. Hæc est carta votiva donationis et confirmationis, quam facio ego Petrus Joannis, filius Joannis Enneconis, Deo et sanctæ genitrici ejus Mariæ, ac sanctis martiribus Emeterio et Celedonio libenti animo et spontánea voluntate. Placuit itaque mihi nullius cogentis imperio, nec malè suadentis ingenio, quod dono, et offero omnipotenti Deo, et prædictis sanctis, ecclesiæque pontificali, et Deo ibi servientibus, meam hereditatem, quam habui a meis progenitoribus, sine voce mala, videlicet sex agros, quorum' anus est in Torrescas circa agrum alcaldi Fortun Joannis; secundus ager........ tertius ager in illo despennatero habens utraque parté agros de Monnio Gueiza, et de Joannis Guemar: quartus ager subtus viam de olivo circa agrum filiorum"

« AnteriorContinuar »