gis, nec aliquis alterius potestatis in tota hereditaté et hono rende sancta Maria de Portu ubicomque fuerit, nec pro calumnia, neque pro alia facendaria, sed sit cotata, et honorificata ævo perenni. Et de Pomar delante, cum toto coto Cabrero usque in toto Brusco, et de Grómo pro illius mare usque ad Pennaverana. Et super hac statuit decretum, ut nullus hod mo vivens ingrediatur de Pomar delante, ut sicpt superiùs ipses terminos resonant, nullus homo sit ausus intrare, neque cum vacas, neque cum porcos, neque ad pascendum, neque ad pignorandum. Si quis vero fecerit, et intrare præsumserit si→ ne jussione abbatis, et disruptor fuerit hoc testamentum, occidatúr, et mors ejus nullus homo inquiratur. Homicida vero, vel advena, pupillus, atque pauper, qui ad ecclesiam sanctæ Mariæ confugerit de ipso Pomar delante, sicut superiùs ipsos terminos resonant, nullus homo audeat post eum ire ad prehendendum, seu abstrahendum sine præcepto abbatis; sed ipse abbas acceptis fidejussoribus parietur in concilio, et se-i cundum legibus judicetur: qui autem hoc fecerit cum violentia intra ipsos terminos, occidatur. Hoc testamentum vel pactum de huius scripturæ fecit imperator ad illo abbatem domno Martino, et ad suis, fratribus jure perpetuo. Et ego jam supradicti imperatore, qui textum scripturæ feci, sic dono pro remedio animæ meæ, vel parentum meorum ad ipsa ecclesia sanctæ Mariæ, et a vobis abbate Martino, ét a vestris successoribus, ipsas meas ecclesias heremas, quæ sunt in alfoz de Aras, id est, sancta Eulalia de Asperilla cum sua serna, vel cum suas defessas, et cum totos suos terminos regalengos; et in Arnorio sanctorum Cosme et Damiani; et in Mugante sanctæ Eulalia, sancti Petri de Nolia, sancta Eulalia de Lamus; et in Argononios sanctorum Justi et Pastor, sancti, Salvatoris de Larvario, sancti Andrea de Ambrosero, sancti Petri de Solorzano; et in Aras sancti Pantaleonis, sancta Eulalia, sancti Michaelis de la parte, sancta Maria de Carasa, sancti Stephani de Padjerniga; et in alfoz de Presines sancti Mametis de Eirniago cum suas defessas, et cum totos terminos regalengos; et etiam in Aras sancti Mametis cum omni hereditate sua per

termino de la aqua de Rada; per illa callega de Aquasal usque ad illos limites de Flanez; et deinde ad sommum cum forcum; et per illa callega de ayuso; et a Riocabo, et a Mazante negra usque ad Ruega; et a Montenegro, et a Bocillos, et a Botu usque ad illa aqua de Rada; et in omni Aras cum omnibus terminis suis fiat hereditaria ipsa ecclesia sancti Mametis. Et ipsas ecclesias totas dono et concedo ego imperatore ad sanctæ Mariæ, et ad ipsos fratres qui ibi fuerint commorantes et ad tibi abbati Martino, ipsas ecclesias cum totas snas hereditates, qui ad ipsas ecclesias pertinent, ut habeatis, et possideatis vos, et qui fuerint post vos per in sæcula. In era millessima centesima septuagesima quarta. Et insuper ut quisquis homo in ipso monasterio intra jam supranominatos terminos cum superbia vel forcia ingredere voluerit, et ipso abba minimè valuerit ipsa ecclesia defendere, vel vendicare non potuerit; potestas terræ, comites, ac principes, vel merinos, aut judices, vel tiranos, aut montañeros, qui hoc fecerint, fiant excomunicati, et extraneati a corporis et sanguinis domini, et habeant iram de sancta Maria, matris domini nostri Jesu Christi: amen, amen, amen: et insuper pro damno parient monasterii vocem pulsanti centum libras auri. Ego Adefonsus imperator, qui hanc cartam fieri jussi, confirmavi, et propria manu roboravi. Signum imperatoris. Hujus rei sunt isti testes. Comes Rodericus Gonzalvez obtinente Toleto et Asturias confirmat. Comes Rodericus Martinez confirmat. Comes Gonzalvus confirmat. Gutier Fernandez majordomus confirmat. Almaricus alferiz confirmat. Lope Lopez confirmat. Michael Felices merino confirmat. Raimundus toletanus archiepiscopus confirmat. Petrus segoviensis episcopus confirmat. Berengarius salmantinus episcopus confirmat. Semenus burgensis episcopus confirmat. Abbas Martinus de sancta Juliana confirmat, Abbas Romanus de sancti Emeterii confirmat. Geraldus scripsit hanc cartam jussu magistri Hugonis Cancellarium imperatoris.

NOTA.

Todos los pueblos que se citan en esta escritura

estan en Astúrias de Santillana y comarca de Santoña; con lo que se ve que los dominios del emperador don Alfonso VII llegaban hasta los paises confinantes con Vizcaya; y si este condado fuera república independente no es creible hubieran dexado de ocurrir motivos de guerra una vez ú otra, como con Navarra, Aragon, Portugal y reynos moros de Andalucia.

NUM. 108.

Donacion y confirmacion de pertenencias de la iglesia de santa Coloma, y otras, al monasterio de santa María de Náxera por el emperador don Alfonso VII de Castilla en 30 de enero del año 1137.

Quia ad ultimum vitæ finem de die in diem per mutationes temporum currimus, opus est interim quandiu vivimus, ut bona, quæ possumus facere, faciamus, ne illud evangelium,, amen dico vobis: nescio vos" a nuptiis audiamus. Ea propter ego Aldefonsus nutu Dei Hispaniarum imperator una cum conjuge mea imperatrice domna Berengaria grato animo nemine cogente pro salute animæ meæ et parentum meorum dono ecclesia sancti Petri de Cluniaco, et ecclesiæ sanctæ Mariæ de Najara tibique Stephano ejusdem ecclesiæ prioris, tuisque successoribus, necnon et monachis ibidem Deo et sanctæ Mariæ sub regula beati Benedicti servientibus, præsentibus, et futuris, ecclesiam sanctæ Columbæ, quæ est in territorio najarensi, cum barrio sancti Michaelis, et cum omnibus terminis suis, quos hodiè habet, aut antiquitùs habuit, et cum villis suis, videlicet cum Bizares, cum Arenzana de suso, cum Valle majore, cum populatione de collazo de Saja, cum Turresicca, cum

omnibus terminis earundem villarum, cum montibus, et vallibus suis, cum aquis et rivis, pratis, pascuis, molendinis, vi→ neis, terris, hortis, et cum omnibus pertinentiis suis ubicumque fuerint: ecclesiam sanctæ Columbæ, quam supra diximus; et hereditates, quas habet in Rogo; et hereditatem, quam habet in Najara; casas, et molendinum, et hortos, et hereditates, quas habet in Mahabe, et in Cardenas; et ecclesiam sanc tæ Mariæ quam habet in Bannos de suso cum sua hereditate; et ecclesiam sancti Petri de Villanova de Castello de Tobia com sua hereditate, et suis collaciis; et hereditatem de Huercanos; et turrem Venal de Fontemajore cum sua hereditate, et cum suis canalibus; et vineam, quam habet in Medrano; et hereditatem, quam habet in Sotes; et hereditatem, quam habet in Genestar; et decimam panis et vini illarum hereditatum, quas habet rex in Legarda, et Villa-Mezquina; et here. ditatem, quam habet in Salinis de Leniz; et hereditatem, quam habet in Soruslada; et ecclesiam sanctæ Mariæ de Genestar cum sua hereditate, quæ est in termino Sanctæ Columba; et ecclesiam sanctæ Maria de Orbites cum sua hereditate; et si quas alias hereditates ecclesia sanctæ Columba tenuit et habuit cum monasterio ipso sanctæ Columbæ, dono, et concedo ecclesiæ sanctæ Mariæ de Najara, tibique Stephano ejusdem ecclesiæ priori, et monachis ibi Deo servientibus, ut habeatis, et possideatis jure hereditario in perpetuum. Si quis igitur de meo genere, vel alieno hoc meum factum infri gerit ausu nefario, sit a Deo maledictus, et in inferno cum. Juda proditore sine fine damnatus, et cum Datham et Abiron, quos terra vivos absorbuit vivus apud inferos demergatur, et quidquid de prædicta hereditate injustè prehendiderit, in du'plum reddat, et pectet imperatori mille libras auri. Facta carta in Burgos tertio kalendas februarii era millessima centesima septuagesima quinta, Aldefonso imperatore imperante in Toleto, Legione, Zaragoza, Najara, Castella, Gallicia. Ego Aldefonsus imperator supra memoratus hanc cartam, quam jussi fieri in anno secundo quo coronam imperii primitùs in Legione recepi, confirmavi, et manu mea roboravi. Et ne ampliùs

PARTE III. TOMO IV.

H

super prædicta hereditate abbas de sancto Emiliano nomine, et sui monachi vel successores eorum, quibus prædictam hereditatem, nesciens quod de jure de sanctæ Mariæ de Najara fuisset, dederam, aliquo tempore quærimoniam facerent, mandavi Stephano priori de Najara, ut Petro abbati et suis monachis centum marcas argenti, quas mihi pro prædicto honore dederant, redderet, quas reddidit tali pacto, ne ampliùs ipsi vel successores eorum jam dictum honorem, quem injustè tenuerunt, requirerent; et in testimonium hujus facti ipse abbas et monachi reddiderunt Stephano priori et najarensi ecclesiæ cartam quam de ipso, honore, meo jussu fecerant. Signum imperatoris. Raimundus toletanus archiepiscopus confirmat. Petrus legionensis episcopus confirmat. Petrus segoviensis episcopus confirmat. Bernardus saguntinus episcopus confirmat. Berengarius salamantinus episcopus confirmat. Sancius calagurritanus episcopus confirmat. Simeon burgensis episcopus confirmat. Comes Rodericus Gonsalvez confirmat. Comes Rodericus Martinez confirmat. Comes Rodericus Gomez confirmat. Comes Ermengol de Urgel confirmat. Comes Lupus Diez confirmat. Comes Latro confirmat. Semenus Enneguez confirmat. Guter Ferrández majordomus. Rodericus Ferrandez. Almaricus alferiz. Garsias Fortuniones. Melendus Bofin. Michael Feliz merinus in Burgis. Alvertinus. Diego Munnioz merinus in Carrione. Giraldus scripsit hanc cartam jussu magistri Hugonis cancellarii imperatoris.

NOTA.

El conde don Lope Diaz, señor de Vizcaya, quarto del nombre, seguia la corte de Castilla como los años antecedentes.