Imágenes de páginas
PDF
EPUB

príncipe de Aragon, para destronar á don García vii de Navarra en veinte y uno de febrero de este mismo año, y por consiguiente prosiguió el monarca navarro poseyendo la parte que tenia de Alava, Guipúzcoa y Vizcaya.

2 Estas paces dice la escritura que se hicieron en la ribera del Ebro entre Calahorra y Alfaro; por lo que discurro haber sido en la villa de Rincon del Soto, mi patria, que se halla sita en la orilla de dicho rio á mitad de distancias entre Calahorra y Alfaro; pues ya exîstia el pueblo, segun la escritura de donacion que la ciudad de Calahorra hizo de una serna, sita en la Recueja de Rincon del Soto en favor de don García Zapata, señor honorario de Calahorra, Arnedo, Quel, Autol y otros pueblos.

NUM. 117.

Sentencia del emperador don Alfonso VII en 5 de noviembre de 1140, declarando que la iglesia de santo Domingo de la Calzada era del obispado de Calahorra, y no del de Burgos.

Archivo de la catedral de Calahorra.

In nomine domini nostri Jesu-Christi. Regnante Adefonso imperatore in Hispania tempore quo a Portugalensi patria rediit, Lupo comite tempore eodem sibi in Faro adversante, contentio inter burgensem præsulem Petrum, et Santium nazarensem episcopum, de domo beati Dominici de Calzata facta est: nam indiscussum erat juditium, potestati cujus eadem domus subjacere deberet. Quamobrem cum querimonia in imperatoris præsentiam in burgo beati Dominici ab utroque episco

po delata fuisset, ne præjuditium sequeretur contentio, fidos duos possuit exquisitores, ut rerum transactarum certitudine perquisita, firmum postea fieret juditium. Statuit enim imperator Garsiam Munii de Leiva, et Lupum Enneci de Castannares, inquisitores, et concessit. Ab his duobus viris veritas investigata est confirmatione senum, et sapientum, qui in eadem provintia beati Dominici erant, et ex longe tempore earundem rerum habitudines cognoscebant. Factum est autem juditium ipso imperatore adstante, et burgensi episcopo non adversante, et remansit domus supradicta sub potestate præsulis nazarensis publico communis curia imperatoris juditio, et utrorumque episcoporum assensu, eo quod Petrus, nazarensis præsul tempore senis regis Aldefonsi Hispaniæ, eam consecraverat, et quia infra terminos subterioris Pini eadem domus constituta est, quæ villa sub potestate ejusdem præsulis statuta est. Et hoc juditium datum fuit ante comitem Gomicium, et ante comitem Rodericum Gundisalvi de Asturias, et ante comitem Rodericum Pilosum, et ante domnum Guterium, et ante Michaelem Felicis imperatoris majorinum, Facta carta in villa beati Dominici tertio nonas novembris, era milfessima centesima septuagesima octava, prædicto imperatore Aldefonso imperante in Toleto, Legione, Sarragocia, Najara, Castella, Galletia.

NOTA.

Sobre lo mismo hay en la catedral de la Calzada otro instrumento del tenor siguiente:

Sciendum est quod Alfonsus rex, avus imperatoris in tempore Garsia burgensis episcopi dedit sancto Dominico, et liberè concessit illum locum, in quo sanctus Dominicus fecit ecclesiam sanctæ Mariæ, et populata est tota villa. Ipse vero sanctus Dominicus rogavit dominum Petrum calagurritanum episcopum, ut consecraret illam ecclesiam sanctæ Mariæ, et ut esset dominus et dispositor in omnibus negotiis ejusdem ecclesix, et totius villa, Dominus autem Petrus, calagurritanus

episcopus, consecravit ecclesiam sanctæ Mariæ, et ad honorem Dei et ejusdem ecclesiæ confirmavit confratriam illius loci, dando pro eleemosina reditum illius villæ, quæ appellatur Pino de juso. Talitèr dominus Petrus, calagurritanus episcopus, habuit dominium in ecclesia sancti Dominici, et tenuit illam liberam sine querimonia, et contradictione in vita sua, cum hoc totum factum esset in diebus Garsia burgensis episcopi. Post obitum vero domini Petri, calagurritani episcopi, dominus Santius de Grañon, successor ejus, rexit eam in pace sine querimonia, dum vixit. Sed cum Santius de Funes, calagurritanus pontifex, illam sine contraria manu teneret, Semeno, burgensis episcopus, in Pino de juso in præsentia Aldefonsi imperatoris querimoniam fecit, dicens, quod ecclesia sancti Dominici in territorio sui episcopatus erat sita, et deberet sibi esse subjecta. Cui cum ex contrario Santius, calagurritanus pontifex, respondisset:,, Non est ita; immò est in territorio. nostræ ecclesiæ ædificata, et rectè nobis est subjecta” et sic jurgando invicem non convenirent, accepit uterque ab imperatore juditium; qui utique tale dedit juditium:,, Date, inquit, ambo fideles inquisitores, qui coadunent utriusque episcopatus idoneos testes, confines illius ecclesiæ, et conjurati in nomine sanctissimæ Trinitatis, et sanctæ Mariæ Virginis, et omnium sanctorum, confirmando veritatem, dicant, cui episcopatui debeat ecclesia sancti Dominici subjici, et in cujus episcopatus territorio sit ædificata; et cui concesserint, habeat, et possidéat illam in perpetuum sine controversia." Tunc ambo episcopi, accepto juditio imperatoris, dederunt inquisitores, qui hujus rei veritatem inquirerent, Semeno burgensis episcopus dedit inquisitorem ex parte sua Petrum archidiaconum bervicensem, et Santius calagurritanus episcopus dedit ex sua parte inquisitorem Petrum de Grañone, archidiaconum calagurritanum: et hi duo, ut judicatam fuit, congregaverunt idoneos testes utriusque episcopatus, et conjuraverunt eos, ut dicerent testimonium veritatis de ecclesia sancti Dominici, cui episcopatui deberet subjici, et in cujus episcopatus territorio erat sita. Qui, cum conjurati essent, omnes una voce dixerant, quod eccle

2

sia sancti Dominici calagurritano episcopatui deberet subjici, et quod in territorio calagurritane ecclesiæ erat sita. Insuper confirmaverunt, quod in termino sancti Emeterii, qui locus dudum castrum extitit, et Somsoti, et Pino de juso fuerat ædificata. Et suscepto juditio, Santius, calagurritanos episcopus, retinuit eam in pace juditiali sententia: burgensis ecclesiæ querimonia fuit sopita, et ex toto sedata. Hujus rei sunt testes Santius Joannes, alcalde de Ojacastro, qui fuit in inquisitione definitalis juditii ecclesiæ sancti Dominici; et Garsia Gomez, alcalde de Santurdi ; et Santius, alcalde de Fajola; et Obeco Dominguez, alcalde de Cerezo, qui fuit in tempore Garsia episcopi; et Alvaro, clericus de Cerezo; et don Blasco de Zorraquin; et Gonzalvo Lopez de Pino de juso; et Fortun Corto de Pino de juso; et Diego Fortuniones de Ferbias; et Örti Ortiz de Villaporquera; et Alvar Sanchez de Somsoto; et Santius, alcalde de Grañon; et D. Joannes el Cobo de Villafarta. Era millessima centesima septuagesima quinta.

NOTAS.

el

I La escritura presente nos hace saber que conde don Lope Diaz estaba en cinco de noviembre de mil ciento y quarenta desavenido con el emperador, y le hacia la guerra desde su villa de Haro, cercana de la ciudad de santo Domingo. La discordia era reciente, pues hemos visto que en veinte y quatro de abril seguia la corte. No prueba independencia el suceso, pues el fuero de Castilla permitia á los vasallos desnaturalizarse, y hacer guerra al soberano en ciertos casos.

[ocr errors]

2 La narracion del instrumento del archivo de La Calzada cuenta el suceso como del año de mil ciento treinta y ocho en tiempo del obispo de Búrgo don Ximeno: sin duda el escritor puso la noticia despues de pasados años, y equivocó los tiempos.

NUM. 118.

Donacion del diezmo de todas las heredades pertenecientes al rey en la ciudad de Calahorra y su jurisdiccion en favor de la iglesia catedral y de su clero, hecha por el emperador don Alfonso VII en Soria, dia 30 de noviembre del año de 1140.

Archivo de la catedral de Calahorra.

Cum omnes, etsi non equalia videamur suscepisse a Deo beneficia, Nos, qui plus cæteris suscepisse cernimur, largius ecclesiis et variis Dei cultoribus pro Dei amore et pecatorum nostrorum remisione de susceptis beneficiis largiri debemus juxta illud apostoli,, facite bonum ad omnes, maxime autem ad domesticos fidei." Ea propter ego Aldefonsus Hispaniæ imperator una cum uxore mea Berengaria, filioque nostro Sanctio pro mea, parentumque meorum salute, pro pecatorum nostrorum remisione, dono Deo et ecclesiæ beate Marie Calagurri fundate, sanctisque martiribus Emeterio et Celedonio eadem ecclesia quiescentibus, omnibus etiam clericis Deo et sancte Mariæ in perpetuum ibidem servientibus decimam omnium regalium prediorum quos in Calagurra et ejus terminis habeo vel habere debeo, agrorum videlicet et vinearum, calumniarum, homicidiorum, piscariarum, mercatorum, furnorum, balneorum et omnium aliarum rerum, que mihi in predicta civitate et eius terminis ubicumque sint, pertinent supra memoratorum omnium regalium redituum decimam eo tenore dono Deo et ecclesiæ prenominata clericisque Deo ibi in perpetuum servientibus quatenus eam omni tempore libere et quiete jure hereditario posideant. Huic autem mex donationis pagine, si quis post 'modum. de meo vel alieno genere contrarius venerit et eám disrumperit, a Deo et sanctis ejus maledictus in inferno cum Juda proditore et Datham et Abiron, sine fine

« AnteriorContinuar »