Imágenes de páginas
PDF
EPUB

ex illisque una Provincia ad instar aliarum Provinciarum dicti Ordinis erigeretur, profecto illorum felici et salubri regimini in eisque pro tempore degentium personarum animarum saluti plurimum consuleretur.

Quare, pro parte Regis et Reginae praedictorum, Nobis fuit humiliter supplicatum, ut dictam Custodiam, cum omnibus et singulis ejus domibus, locis et monasteris, tam in Baetica quam in regno Granatae et Insulis praedictis consistentibus, a praedicta Provincia Castellae separare et segregare, illamque ac omnes et singulas eorum personas ab omni jurisdictione, visitatione et quavis alia superioritate et potestate dicti Vicarii eximere et liberare; ac ex eis unam Provinciam Bae ticae nuncupandam, ad instar aliarum Provinciarum dicti Ordinis, erigere; et quod deinceps, perpetuis futuris temporibus, ipsa Provincia, sic erecta, per unum Ministrum Provincialem regi et gubernari; et tam dilectus filius modernus, dictae Cus todiae Custos, quam sucessores sui, pro tempore existentes, Ministri Provinciales Provinciae Baeticae Ordinis Fratrum Minorum de Observantia nuncupatorum, hujusmodi dici, nominari et esse debeant; et Vicario Generali Ultramontano Ordinis de Observantia nuncupatorum hujusmodi immediate subjiciantur; et Mir.istri hujusmodi electio pro tempore facienda, prout electio Custodis dictae Custodiae hactenus fieri consue vit, etiam per duo biennia, si id electoribus videatur, fieri possit; et per praedictum Vicarium Generalem, si eidem electioni presens fuerit, et in ejus absentia per Ministrum Provincialem tempore celebrationis, electionis hujusmodi existentem; quia ad haec eo ipso Commisarius, auctoritate Apostolica deputatur, ut soluto Capitulo provinciali confirmari debeat; ipsique Ministri pro tempore existentes de biennio in biennium Capitulum provinciale dictae Provinciae Baeticae, et non an tea, celebrari teneantur, statuere et ordinaret aliasque in praemissis, opportune providere de benignitate Apostolica digna

remur.

Nos igitur, qui religionis propagationem et divini cultus augmentum, nostris potissime temporibus, sinceris affectibus exoptamus, hujusmodi supplicationibus inclinati, dictam Cus

todiam cum omnibus et singulis illius domibus, locis et monasteriis, tam in Baetica quam in regno Granatae et Insulis hujusmodi consistentibus, ut praefertur, a praedicta Provincia Castellae auctoritate Apostolica, tenore praesentium, perpetuo separamus et segregamus; illaque et omnes ac singulas éorum personas ab omni jurisdictione, visitatione et superioritate Vicarii praedictae Provinciae Castellae hujusmodi penitus eximimus et liberamus; ac ex eis unam Provinciam, quae Baeticae nuncupetur, ad instar aliarum dicti Ordinis Provinciarum erigimus; et quod de caetero, perpetuis futuris temporibus, ipsa Provincia sic erecta per unum Ministrum Provincialem regi et gubernari, et tam modernus Custos et ejus sucesores praedicti Ministri Provincialis Provinciae Baeticae Fratrum Ordinis Minorum de Observantia hujusmodi dici, nominari et esse debeant, dictoque Vicario Generali immediate subjiciantur; et Ministri hujusmodi electio pro tempore facienda, prout electio Custodis hujusmodi hactenus fierit consuevit, etiam si id dictis electoribus videatur per duo biennia, fieri possit, et per praedictum Vicarium Generalem, si eidem electioni presens fuerit, et, eo absente, per Ministrum temporis ejusdem electionis existentem, qui, eo ipso, praedicta auctoritate Commissarius deputatus sit et esse noscatur confirmari debeat; ipsique Ministri pro tempore existentes de biennio in biennium, et non antea, Capitulum Provinciale hujusmodi celebrare teneantur; et tam ipsi quam dicta sic erecta Provincia omnibus et singulis privilegiis, libertatibus, inmunitatibus, exemptionibus, favoribus, gratiis et indultibus, quibus aliae Provinciae dicti Ordinis earumque Provinciales Ministri seu Vicarii utuntur, potiuntur et gaudent, ac uti, potiri et gaudere poterunt quomodolibet in futurum, utantur, potiantur et gaudeant, utique potiri et gaudere possint et debeant, auctoritate et tenore praedictis statuimus et ordinamus.

Non obstantibus praemissis et constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, statutibus quoque et consuetudinibus Ordinis et Provinciae Castellae hujusmodi, juramento, confirmatio ne Apostolica vel qua firmitate alia roboratis, necnon quibusvis privilegiis, indultis et litteris Apostolicis Ordini et Provin

ciae Castellae ac Custodiae praedictis respective, tam per felicis recordationis Eugenium IV et quoscumque alios Romanos Pontifices praedecessores nostros, quam per Nos et Sedem Apostolicam, sub quibusvis verborum formis et clausulis, etiam derogatoriarum derogatoriis, aliisque fortioribus, eficatioribus et insolitis irritantibusque decretis, concessis, confirmatis, approbatis et innovatis; quibus etiam, si de illis eorumque totis tenoribus, pro eorum suficienti derogatione, specialis, specifica, expressa et individua, ac de verbo ad verbum, non autem per generales clausulas id importantes mentio seu quaevis alia expressio habenda foret; eorum tenore praesentibus, pro sufficienti expressis habentes, habuisse dumtaxat illis, alias in suo robore permansuris, harum serie, specialiter et expresse derogamus, caeterisque contrariis quibuscumque.

Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae separationis, segregationis, exemptionis, liberationis, erectionis, statuti, ordinationis et derogationis, infringere, vel ei ausu temerario contraire.

Si quis autem hoc atentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, et beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, se noverit incursurum.

Datum Romae, apud S. Petrum, anno Incarnationis Domini millessimo quingentesimo; decimo calendas Octobris, Pontifi catus nostri, nono.

Tenemos, pues, dos hechos indubitables que se realizan al concluir el siglo XV, en el corto período de 1495-1500: la Reforma de los Conventuales y la Erección canónica de la Provincia de Andalucía.

Ya veremos de qué manera influyen en la creación de las primeras Casas de estudios.

II

Proyecto de fundación de un Colegio en Sevilla, 1500.

Antes que el insigne arcediano Rodrigo Fernández Santaella fundara su Colegio-Universidad; cuando Fr. Diego de Deza, futuro Arzobispo, tal vez no había imaginado siquiera sus famosos Estudios de Santo Tomás, la entonces naciente Provincia Seráfica de Andalucía concibió el proyecto de crear una Casa de estudios en Sevilla.

Ningún autor, que sepamos, ha tratado este punto, y los mismos historiadores de la Orden y los de Sevilla parecen ignorarlo en absoluto.

Consistia el proyecto, en aplicar las propiedades y rentas que, antes de su reforma, tenían los conventos indicados, de Sevilla, Córdoba, Jerez y Baeza, al monasterio de Santa Clara de Sevilla, para que del producto remanente, cumplidas religiosamente las cargas anejas, se sustentase un Colegio o Casa de estudios de la Provincia, en la misma ciudad.

Era este un pensamiento noble y de transcendental política. Una de las mayores dificultades que tuvo que vencer Cisneros en su obra de reforma, fué la constante preocupación de los Claustrales, de que sus rentas y bienes eran absolutamente necesarios para sostener el decoro de la Orden, mediante los estudios (1). Además, si en virtud de la Regla profesada, eran desposeidos de aquellos bienes, ofrecidos generalmente a ellos como sagrado depósito, para responder a determinadas obligaciones, ¿no era doblemente lesivo de la justicia y caridad defraudar así la expresa voluntad de los donantes?

El sobredicho proyecto ofrecía una solución práctica y. desde cualquier punto de vista, satisfactoria; porque, de una parte, se consolidaba la reforma ya hecha, cerrando definiti

[merged small][ocr errors][merged small]

vamente la puerta a ulteriores abusos; la Provincia no sólo podía continuar sus estudios, sino darles aún mayor impulso, elevando de una vez el nivel científico; y de otra, la Orden, sin perjuicio de la observancia, y sin que fuesen defraudadas las voluntades piadosas, aprovechaba en beneficio propio aquellos caudales que, de otro modo, pasarían a manos extrañas.

Su realización, en la parte material, no parecia ofrecer, ni mucho menos, graves dificultades; y en cuanto a lo que pudiéramos llamar cuestión jurídico-canónica, existía la Bula de Bonifacio VIII Virtute conspicuos, Roma, 11 de Noviembre 1295, confirmada por Bonifacio IX Provissionis nostrae, 1 de Diciembre 1397, que dan facultad a los Ministros de la Orden para aplicar, según lo crean conveniente, las rentas y propiedades a obras piadosas (1). A mayor abundamiento, Pío II en su Bula Sacrae Religionis, Roma, 5 de Noviembre 1463, faculta a los claustrales de Toledo para que, concretamente al caso presente, las apliquen a sus estudios (2).

Todas estas razones fueron consideradas detenidamente por los Padres de la Provincia en la Junta celebrada en Sevilla el año 1500; y en consecuencia, impetraron de los Reyes Católicos, que a la sazón se hallaban en la misma ciudad, la siguiente Real licencia:

(1) WADINGO, Annales. - Regest. Pont. an. 1397, n. XXXV sigs. (2) Asuntos pertenecientes a los Conventos, Cartas y recomendaciones dirigidas al Cardenal Cisneros y otras personas y recomendaciones. 73 Universidad Central. Un volumen manuscrito existente en el Archivo Histórico Nacional de Madrid con la signatura 1224 f. (Cit. A. N., Ps. de C.)

Es el mismo que cita D. VICENTE LA FUENTE, Hist. Ecles. de España; tomo III, 1.a época, sec. 1.a, c. I, § CCLXXIX, ed. Barcelona, 1855, pág. 13.-Documentos inéditos, correspondencias de varios personajes ilustres con el Cardenal Cisneros, papeles relativos a la reforma de los Regulares en España... y otros relativos a la causa de Beatificación del santo Cardenal, clasificados y colocados en la Biblioteca de la Facultad de Jurisprudencia de Madrid por el autor de este libro.

« AnteriorContinuar »