Imágenes de páginas
PDF
EPUB

mit den gudern dartho behorende vns vnsen nakomelingen vnd vnser kerken sollen bliuen vry vnd vmbckommert van dem vorgeschreuen mannerechte, Wy beholden ok vns, vnsen nakomelingen vnd kerken buten dussem bouen bescr. mannerechte alle de gudere de vnse negeste voruar yn vortyden Herre Hennyngus Ertezbischopp zeliger dechtnisse van vnser vnd vnser kerken taffelen vorlenet vnd gegeuen heuet alse yn den twen vtheynander gesnedenen breuen eynsludes vpp permynt gescr. vnd mit vnsem anhangenden Segil vorsegelt beroret werdenn vnd beschreuen stan, Vnd willen dat de yenen de de vorgescr. gudere nu tor tyd besitten, sollen ze van sick eruen, vpp ere kindere manneskonne allene vnd nicht van dem broder vppe den broder edder magen vpp magen, Denne wo brodere vorstoruen vngedelet efft gedelet, edder twey gedelede brodere bynnen Theyen Jaren, de mogen ene vpp den andern eruen vnd nicht anders, Wat sust van dem vorgerorden vtgenomen taffel gudern vorsteruet, dat sall wedder gevallen an vnse vnd vnser nakomelinge taffele De wy nu alse denne vnd denne alse nu dartho leggen ewich darby to bliuende, Besunder so do wy besundere gnade den yenen, de somlike bouengeser. taffelgudere hebben, dat ze gelikewol eruetael nemen mogen van eren magen, vnd negesten vrunden, na dem vorgeschreuen rechte, Sunder andere buthen vnsem stichte Rige geseten de sulk recht beth yn dat viffte lyt toeruen to beyder konne nicht enhebben, vnd mit den de vnsen nicht eruen mochten yn vorgescr. wise, de sollen ok yn vnsem stichte nicht eruen mogenn na deme vakegedochten vnsem stichtisschen nyen mannerechte, Vnde na deme denne dat dyt bouengeschreuen nye mannerecht van vns mit Rade willen vnd wolbord vnses Capitels vorgeschreuen gegeuen vnd vorschreuen is, So beholde wy vns vnd vnse nakomelingen dat wy und ze allen twiuel, alle vthlegginge vnd alle gebreken dusser vorgescr. gnade wo de mochten hernamals erstan, geuallen edder geuonden werden, mit rade willen vnd volbord des Capittels, vnd vnser manschopp de der saken nicht parte syn vthtoleggen vnd thoentscheden vnde tho dirvollen Vnd wat wy edder vnse nakomelinge In vorgeschreuener wise werden uthleggen, entscheden, edder diruollen, dar by sulle yt blyuen vnd vorder an keynen enden geuordert edder gesucht werden Wy willen ok vns vnsen nakomelingen vnd kerken nenen vorfanck doen edder gedan hebben mit dusser vorberorden vorschrquinge, anders den vorgeschreuen is In allen andern plichten densten vnd geboringen, Sunder de, Sollen alle geplogen vnd gedan werden, vns vnsen nakomelingen vnd kerken na geborliker vnd gewonliker wise alse by vnsen vorfurn vnd kerken dat vnd de hergekomen syn vnd geplogen worden Des tor Orkunde vnd vmme merer sekerheit willen hebbe wy Siluester Ertczbischopp vorbenomet vnse Ingesegil vnd wy Prauest Deken vnd gancze Capittel der veelbenomeden hilligen kerken to Rige Ok vnses Capittels Ingesegill mit rechten wethen anhangen laten dussem breue De gegeven vnd geschreuen is vpp vnser kerken Slote Rownenborch am Dage Sunte Dorotheen der Hilligen Junckvrouwenn Int Jar xpi vnses herren Dusentveirhundert darna Im seuenvndvifftigesten Hirouer vnd by syn gewesen, De werdigen Ersamen vnd geistliken manne vnd Herren Theodericus Nagel Prauest, I ohannes Treppe Deken der vorbenomeden vnser kerken, Vnd De Erbarn Strengen vnd Wolduchtigen manne her Conrad Ixkull Ritter vnd Claus Ixkull manne der kerken

to Osill, Otto van Dalen vnde Diderick van Tisenhusen manne der kerken to Darpte, Her Andreas Peper Deken der kerken to Bekem, vnse Officiall vnd Canceller vnd Her Martinus Vnghe vnse Schriuér vnd vele andere truwerdiger lude:

Ad mandat. Rmi patris Rigens. Ecclie

Archiepi Martinus Vngke Notarius.

Ferner hat Regiert zu dieses Erzbischofs SYLUESTRI Zeiten der Sieben vndt dreifsigste Meister in Lieflandt

JOHANNES MEGDEN, anders genandt OSTOFF, welches Regierung gewerett Neunzehen Jhar1). Bey seinen Zeiten was Orlog in Preufsen, he hatte dat landt Jeruen in sath, dat wart ehne verhindert von SYLUESTRO vndt seinen Beypflichtern, da wardt viel eintracht gemacht zwischen dem Stift tho Riga vndt den orden vndt der Stadt Riga, der nicht eingeholden wartt, wie oben vermeldet, dan er ein krigs Volck zusammen bracht, damit dem Teuzschen orden in Preussen, so bedrenget wardt, zu hülf zu kommen, Aber er hat solch kriegs Volck wieder SYLUESTRUM, den Erzbischof zu Riga, gebraucht, vndt denselben vf Cockenhausen belagert, vnd gefangen genommen vndt das Erzstift Riga durch sein kriegsvolck geplündert, ist Ao. 1475 [1469] verstorben.

Zu dieser Zeit des Erzbischofs SYLUESTRI vndt vorgehende Jhar, hat auch regirt der Acht vndt dreifsigste Meister in Lieflandt nach der ordnung, geheissen

JOHAN VON WALTHUSENN [Johann Wolthus von Heersse, erwählt den 7. Jan. 1470, entsetzt 1471.], Regierte anderhalb Jhar, bey seinen Zeiten wardt gebauet das Schlofs Dalsburgk [Tolsburg] in Wierlandt, vndt wardt von seinen Brüdern, wie Recht vndt billigkeit, vf den Schlofs helmet gefangen, seiner wirden entsezt, Vnndt starb zu wenden in dem Thurme, darna Gott das Landt sehre geplagett hefft.

Dieses Jhar (1479) ist der löbliche Erzbischof SYLUESTER, als er regieret hat zwey vndt dreyzigk Jhar vnndt viel guts geschaft, gestorben, als er von Orden wieder ihre Brief vndt Siegel gefangen vndt in gefengknifs mit gift getödtet worden.

Zu dieser Zeit vnd Zuuorher gehende Jhar, ist Meister in Lieflandt auch gewesen, in der ordnung der Neun vadt dreifsigste, welcher geheissen

BERNTT VON DER BORGK. Regierte drey Jhar, ezliche aber sezen Neun Jhar 2). Er brachte ein grosmechtigk kriegs Volck zusammen von Teuzschen vnndt Lieflendern in die 100000 man, welches vor ihm noch niehe kein Meister thun können, mit welchen er reisete in Pleschkaw, aber wenig ausgerichtet, die Vorstadt angestackt, vndt Isebergk verbrandt, mehr bedrof he nicht. Im abzuge aber seindt ihm die Muscowiter nach gefolget, vndt in Lieflandt gestreift. Vndt ob er wohl als kein Teuzscher meister vor ihm mit Volck gerust gewesenn, hat er doch wieder den feindt nichts ausgerichtt, Sondern in Lieflandt thete he nicht viel guts, Verbrandt dat Stift zu Riga vndt hielte schwerenn kriegk mit dem Erzbischof SYLUESTER, wie oben

1) [Johann von Mengden, gen. Osthof, vom HM. bestätigt am 16. Sept. 1450, starb 1469.]

2) Berndt von der Borg [erwählt 1471 zwischen dem 10. und 31. März] resignirte erst im November 1483 und bekleidete daher über 12 Jahr die Meisterwürde. S. Napiersky's Index Nro. 2206.

vermeldet, Sowohl auch mit der Stadt Riga. Da gewunnen die Riegischen das Schlofs Riga, vndt brecken ihm in den grundt. In welchen iemmerlichen kriege ihn sein Vetter Simon von der Borgk, Bischof zu Reuel, dan bey den orden gestandenn, Riga belegert, das Stift geplundert, Sowohl auch Dünamunde nieder gebrochen, Als solches vor den Babst vom Bischof geclagt, Ist dieser Meister mit dem Pan geschlagen vndt ensezt.

Dieser Meister hat den primat des Erzbischofs ann sich vndt seinen orden bringen wollen, derentwegen den Erzbischof das Erzstift Riga wieder seine briefe vndt Siegel eingenommen, ihn gefangen gelegt, vndt getödtet wie vor erzehlett vndt aus folgenden abcopirten Vhrkunden erscheinet.

Anzeigung der vrsachenn dardurch die Ritterschaft des Erz-Stifts Riga gedrungen, ihre eydespflichte dem Erzbischoffe SYLUESTRO anzusagen, vndt Bernt von der BORGK, den tzt. Meistern inn Lieflandt zu huldigen vndt zu schwerenn1).

Wie Engelbrecht van tysen huwssen vnd Dettleff syn sone Ritter Enwalt patkul Hinrick van vngeren, Kersten Holsteuer, wolmar Ixkul kersten van Rosen Hans van Tisenhusē Jurgen Kudssil [forte: kurszil] Jurgen orgas, Jurgen van vngern Detleff van der pael Bekennen vnd betugen vor vns vnd alle anderen Ritterschaft vnd mannschopp des Stichtes Rige So vnd alss dem mannigerhande vnwille, wemot vnd bitterheidt vel Jar her twissenn dem allerwerdigestn In godt vader vnd Hern Hern Siluestro der hilligen kerken to Rige Ertzbisschopp syme werdign Capittel vnd vns vpp eyne vnd dem hochwerdige vnd groitmechtign Hern Hern bernde van der borch Meister to Lyflande synem achtbarn ordē vnd den ernn upp de andern syde entstan vnd Irresen [eingerissen] was und wo wol to meer tiden vele vlites moye kost teringe gescheen Is vele vordrachte [Verträge] so wol van syně vorfarn also van em gemaket de ok van dem hilgn vader dem paweste vnd dem Romisschn stole bestediget wurden, heft he doch syner vorfarnn noch de synen [hier fehlt das Wort Verträge] nicht geholden Int lateste vorschreff de hochwerdige Her Meister enen dach tho woldemar, Int Jar mcccc lxxvi vpp den Sondach na Bartolomei vnd satte noch do, so he vaken touornn gedaen hadde syne saken to irkentnisse der Hrrn prelaten vnd gemenē Ridderschopp Reden vnd Steden, dusser Lande Lyflandt, de soldē syner to erē vnd to Rechte mechtich wesen, vpp dessē suluigen dach, schreff de eergenomede Her Ertzbisschopp Siluester van egener beweginge vngeheschet vnd vngeladen allen Ritterschaften so woll also vns, dar vorsāmelt vnd gaff vns allen syne fulmacht tobestemende vnd yth tosettende enen landessdach toholdende wor wy dat beqvem irkenden, vpp sodan fulmacht satten wy mithsamte [zusammen mit] Der suluigen Ritterschaftë enen vrede uth to teyn Jaren, vnd enen landess dach toholdende dar negest to woldemar vpp den Sondach Inuocauit, vnd so denn In dussem vrede sunderlikes en artikel is uthge

1) Es ist dieselbe Urkunde, die in Napiersky's Index unter Nro. 2125. aufgeführt ist [und wird hier nicht nach Grefenthal's Abschrift, sondern aus Brotze's Sylloge diplomatum Livoniam illustrantium Tom. II. fol. 67–70b., nach einer vidimirten Copie geliefert, die Brotze von Dr. E. Hennig geschenkt erhielt und wieder einem Herrn von Tiesenhausen auf Dikkeln schenkte.]

vramt

drucket, dat In dussen teyn Jaren nemant den andern mith weldiger hant anferdige [angreife] edde ouervalle nodige dringe. krich noch veide anstelle, ok ok nen [fremd] volk van buten landes dussen landen to vorderflicheit [zum Verderben] Inkame late etc. Vnd dat cyn Juwelick [jeder] syne scheelhaftigen saken wo de nw gewant syn, edder [ist das obige edde] In dusser tit mochte gewant werden, sal vordern vnd soken In dussen Landē vpp gewonliken landesdagn edder andern dagen, de men na notruftiger [nöthiger] irkentnisse begrepe wurde, vnd de dar mith fruntschopp, edder rechte vthdragen [beendigen] vnd wes men dar vpp sodanē fruntlikē dagen nicht kenleggen vnd entschede kunde, dat dat eyn Juwelick part vorder so hoch he kan vor synem geborliken richtere etc. na sodanē uthsettingn vnd aller parte beleuinge quam men upp dussen bestēmedē Landesdach to Woldemar upp den Sondach Invocauit Dar sande de Her Ertzbisschopp, syne fulmechtige baden [Boten] mith eynem apenen vorsegelden procuratorio, dat ok aldar fulmechtich irkandt wart, dar worden clacht vnd antwert gehordt, vele vlites geschach, dardorch den Erwerdigen in gadt vader vnd Hern Martin der Kerken Curlande bisschopp vns allen vnd den gemenen Landen, vmb sodan twist henn to leggen wolde doch nicht tolangen, sonder na beger vnd anreisynge des Hern Ertzbisschopps veelgemelt de saken In den hoff to Rome, wurden gewiset vnd ock dar hen dorch rechtferdige appellacien wurden gebracht vnd wedder van dar absolucien Inhibicien vnd Citacien, tegen den Hern Ertzbisschopp vor woruen [vorworuen heifst hier ohne Zweifel erworben] Dar vpp he alles nicht achtede, syne synes Capittels vnd vnse segel vnd breue geloffnisse behantstreckinge, dorch syne fulmechtige baden gedaen nicht voldede [erfüllte, von voldon] Da wart ock na rade willen vnd fulbordt vnser vnd dusser gemenen Lande, vnd ock mit beleuinge der Hern Prouest to Rige vnd Derppt eyn affsproke gedaen, also, dat de vor eniges breue twissen dem Hern Ertzbisschopp van Rige vnd Sinem Capittell vnd etlike van vns, dar wy mith snedicheidt to beleth worden vnd dem Hern von Derppt Sinem Capittel und etliken den Syně von der manschopp vnd den Hern Abbat to Valkena tegn den H. Hernmeister vnd synen achtbarn orden gemaket vud vorsegelt solden vndochtich vn-, kreftich vnd von vnwerden syn, vnd solden twisschn der tidt vnd Quasimodogeniti do dar negest komende, Dem Erwerdigen Hern van Curlandt geschicket werdē gantz to delgende, Dat also wart beleuet vnd doch to der tidt so nicht geholden vnd wo woll de saken In dem Houe to Rome hengn vnd in sulker veliger vorschriuinge vnd vrede stund, toch de Her Ertzbisschopp etlike van vns to sick vnd beleidede [lockte] de mith listicheidt dat se mosten sweren wes he en worde vorgeuende. dat se dat vns andern vnd ock keynen minschen vordan scholden melden vnd dwank se by vorlust erer godere gebedende se enē buntbreff den he mith etliken uth synem Capittele mit dem Hern Ertzbisschopp van Vpsall mith dem bisschopp von strencknisse [Stregnäs] Hern Steen stur vnd samliken andern redē des Rickes to Sweden gemacket hadde, tegn dem H. Hern Meister vnd synem orden to vorsegelende 'dar Inn se de Lande, wes se dem orden afwinnende wurde gelik half delen, vnd sande Hinrick vam Hoenperge, synes Stichtes Rige ouerstē Houetman, dar mede mith etliken andern synen knechten In Sweden dussen vorbünt tofullentende vnd leth

volk vpp bringen vnd begerde doch In dusser tydt mith dem H. Hern Meister eně Landesdach to holdende de na synem beger ock vorschreue wart wise vnd wege vortonemende wo men den Russen wedderstan mochte ouer kort vor dussem landesdage quam de suluige Hinrick vam Hoenperge uth Sweden wedder In lyflandt vnd hadde den bünt fullentogn vnd enē merklike tall volkes In Sweden vpgebracht, de doch na schikinge gades nicht all an qwemē sunder eyn part worden schipbrokich, en part stormes haluen wedder vnd vort vorsath, doch quam mith em Borchart Hansson vnd somlike ander Sweden, vientliker wise mith Harnsche, bussen, stritkarn vnd sulke gereitschaft to krige vnd veide [Fehde] denende. entsede dem H. Hern Meister synem orden vnd eren biliggern [Helfern] toch [zog] vpp de veste tor Salcza de bevestigede vnd bebolwerkede, De Erwighn [soll wohl heifsen die Ehrwürdigen] Vedere, Hern bischoppe prelaten Ritterschaften lande vnd stede hyr In lyflandt tom landesdage vorschreuen vnd to Berkenbomen vorsāmelt ankereden groten vlyt, van den Russchẽ saken, Jo weren de Sweden tegn de teyn Jar vorschriuige Int landt gehalet, vnd dem Hern Meister syme orden vnd ern biliggern was entsacht wolde se de H. Hermeister erst uth dem lande hebbn, vpp dat men der viende erst seker were, de also kegn de teyn Jar vorschriuige Int landt weren gehalet de Her Ertzbisschopp verdegedingede de suluign Ingehalden Sweden vor baden, vnd wolde lyff vnd gudt vnd syn gantze Stichte by se vpp setten, so ginck de landesdag entwey vnd wart nichtes beslaten, Noch villen wy mit etliken Hern prelatē Ritterschaften Reden vnd steden, den H. Hern Meister an biddende dat he Hinricke von Hoenperge vnd de Ingehalden Sweden Im lande wolden liden, In sulker wise dat men de Sweden vordelede Int Stichte Rige dat men erer seker were, vnd Hinricke vom Hoenperge to Rechte stellede vnd vns de Salcza to tween Jaren fulmechtich Indede, se tobewarende to truwer Hande dem Hrn Erzbischopp vnd Syner hilgen Kerken dat dar neyn fromde volk meer Inqueme, desse lande to beschedigēde dar sick de H. Her Meister nach togaff, vnd wv leten idt dorch de vnse bringn an den Hern Ertzbisschopp dem idt also nicht bevill [muss heissen gevill] noch sick dar Ingeuē wolde, sunder he sunde vns enē vngehorliken vnbilliken eth [Eid] dar Inn wy so hoch besweret weren, dat de vns nicht temelick [geziemend] noch mogelick was antonemen, noch intogande, den wy ock nicht vpnemē noch Ingingen, vnd na dem de H. Her Meister mith den synen Hinrickes vam hoenperge vnd Ingehalden Sweden nicht mochte versekert werden, esschede [forderte] de Her Meister syne viande [Feinde] uth to antwerdende, dat en mochte ok nicht tolangen Sunder de Her Ertzbisschopp wolde Jo [sogar] lyff vnd gut vnd syn gantze stichte by se setten [bei ihnen zusetzen] hegede husede herbergede vnd vordedingede se tegn de vorschriuinge to x Jaren, bouen dat de sacken Im houe' to Rome hingn bouen alle geloffnisse vnd hantstrekinge, so wart de her Meister mit den synen gedrungen de x Jar vorschriuinge tovolgende vnd eschede vns alle vnd enen Juweliken na Inholde dersuluigen verschriuinge, vnd anstalde synes ordens, vnd erer biligger viende tosoken vnd entsede [entsagte] dem Hern Ertzbisschopp vnd den synēn vnd vorwarede sick ton eren, vnd sande em syn entsegge breffe tidt genoch also sick gehoret, vnd dede dat [das] dem Hrn Ertzbisschopp van Rige apenbar veideliken dat [was]

« AnteriorContinuar »