Imágenes de páginas
PDF
EPUB

▲ Mulier quædam nomine Tigris, etc. Cette pieuse fille a été appelée tantôt Thecla, tantôt Tigris; il paraît que Tigris était son vrai nom.

2 Orta oppido quod nominatur Volascis. Il est certain que sainte Tigre est née à Valloire, appelée en latin Vollovium ou Vallovium, mot dérivé de Vallis ovium. On peut présumer qu'elle était venue se fixer à St-Jean de Maurienne avec sa sœur Piménie, puisqu'elles exerçaient ensemble l'hospitalité envers les pèlerins; ce sont des pèlerins revenant de la TerreSainte qui lui ont dit que saint Jean-Baptiste avait été enterré à Sébaste, et qu'en y allant on pourrait peut-être obtenir de ses reliques.

In civitate Samarie que nùne Sebaste vocatur. Il est vrai que l'ancienne Samarie a été détruite par Salmanasar, et que la petite ville rebâtie sur ses ruines a été appelée Sébaste.

* Audiens autem Guntrannus rex, etc. Les reliques de saint JeanBaptiste que sainte Tigre a apportées ont excité un grand mouvement religieux. C'est en leur honneur que Gontran a fait bâtir la cathédrale de Maurienne, et qu'il a appelé Hesychius, archevêque de Vienne, pour la consacrer. Gontran a régné de 561 à 593. C'est depuis lors que le chef-lieu de la province de Maurienne a été appelé St-Jean de Maurienne; on l'appelait auparavant Maurienna.

Vente d'une chaumière et d'une vigne, faite par Michel au chapitre de St-Jean de Maurienne.

1

(x* siècle.)

2

Notum sit omnibus hominibus quia ego Michael casamentum et medietatem cuiusdam parue vinee posite sub casamento et quoddam curtile positum prope casamentum uendo canonicis beati Johannis Baptiste precio XL solidorum. Et transfundo et me et meos heredes. Et omnes qui meo nomine predictam possessionem possunt querere. Jure quod ibi habui et habeo. per hunc lapidem quem in manu teneo penitus expolio. Ut prefati canonici predictam possessionem perpetuo

habeant et possideant. Hujus venditionis et expoliationis testes sunt. Bruno clauiger. Armandus nepos Bosonis gebennensis. Guilelmus Saginandi. Arbertus secusiensis prepositus. Matheus Tiferius.

• Casamentum, i, maison rustique, maison à la campagne.

2 Curtile, is, un jardin. Les paysans disent encore aujourd'hui un courty. La mise en possession d'un bien vendu se faisait autrefois par la tradition d'une plume, ou par la tradition d'une tige de chaume, stipula, d'où est venu le mot stipuler; dans cet acte, elle s'est faite par la tradition d'une pierre. Cette pierre représentait le champ ou le jardin où l'on supposait qu'elle avait été prise.

4

Geoffroi de Chamoux fait don aux chanoines de St-Jean de Maurienne des églises d'Aiton, de Bonvillaret et de Randens.

(31 Janvier 1019.)

Quia filiorum est parentum suorum curam gerere et parentum filiis providere. Idcirco ego Guidfredus de castro quod dicitur Camos. Dono et reddo ecclesie beati Johannis mauriennensis et communitati canonicorum ibi servientium ecclesiam de Ethone. Et ecclesiam de Bonvillaret. Et ecclesiam de Randens. Cum dotibus suis. Et cum decimis et cum omnibus suis ecclesiasticis appendiciis . Laudante uxore mea Amaltrude et omnibus filiis meis. Nantelmo. Andrico. Guidfredo. Ainardo. Jothalmo. Aimerico. Umberto. Hanc autem donationem tali pacto facio. Ut filium meum Amedeum in consorcio suo recipiant. Et ut bona maurianensis ecclesie habeat sicut alii videntur habere. Et ut unum tantum ex filiis meis aliis qui clericus sit predicto tenore recipiant. Postquam predictus

filius meus Amedeus ex hac vita migraverit. Facio etiam predictam ecclesiam de Ethone. Et ceteras duas liberas ab omni inquisitione. Ut deinceps nec ego. Nec uxor mea. Nec aliquis ex progenie mea aliquod servicium nec censuale nec spontaneum ab eis audeat exigere. Sed soli canonici habeant licentiam exigendi ab eis. Vel faciendi. Quicquid inde exigere vel facere voluerint. Actum est hoc 11 kalendas februarii, luna xxi 2. Hujus donationis testes sunt Silvo decanus, Wido presbyter, Widfredus frater Petri canonici.

• Geoffroi de Chamoux, laïque, ne pouvait posséder les églises d'Aiton', de Bonvillaret et de Randens, qu'abusivement. La cession qu'il en fait ici aux chanoines de St-Jean, à condition que son fils Amédée et un autre encore de ses enfants seraient reçus successivement dans le chapitre, n'est pas non plus exempte de simonie.

⚫ Cet acte a été fait le 31 janvier et le 21 de la lune; l'écriture parait du xre ou du xã° siècle. Cette date convient à toutes les années où la nouvelle lune est tombée au 11 janvier, telles que 1019, 1038, 1057, 1076, 1095, 1114, 1133, 1152, 1171, 1190, etc. M. Combet pense qu'il a eu lieu sous l'évêque Eurard, ce qui le fixerait au 31 janvier 1019.

Le prieur de St-Michel de la Clusa cède aux chanoines de St-Jean de Maurienne l'église du Thyl en échange contre celle de St-Sulpice.

(Sans date.)

Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod ego frater M. Clusine ecclesie priòr dictus1. Communicato fratrum nostrorum consilio totiusque conventus assensu. Ecclesiam de Tilio 2 cum suis omnibus que juris esse nostri videbatur. Dilectis nostris confratribus Sancti Johannis moriannensis

sedis canonicis. Pro ecclesia Sancti Sulpicii cum suis pertinentibus que juris eorum erat. Solemni facta mutuatione. Secundum quod melius utrique parti provenire cognovit frater noster Grimoardus prior tunc ecclesie de Camera. Donamus concedimus et confirmamus eis in quantum nobis est possidendam perpetuo. Ipsique nobis eam similiter quam diximus Sancti Sulpicii ".

Prieur du couvent de St-Michel de la Clusa, diocèse de Suse.

1 Tilium, ii. Ce mot paraît dérivé de Tilia, æ, tilleul; c'est abusivement qu'on écrit aujourd'hui Thyl.

* St-Sulpice, ancienne paroisse aujourd'hui réunie à St-Rémi.

* Cet acte est sans date; l'écriture paraît du xe siècle.

Donation de Thibaud, évêque de Maurienne, aux chanoines de Ste-Marie et de St-Jean-Baptiste.

1

(1040.)

In nomine sancte et individue trinitatis. Notum sit omnibus hominibus. Qualiter ego Tetubaldus mauriennensis episcopus quasdam terras dono de meo episcopatu ad canonicos Sancte Marie et Sancti Johannis Baptiste eo quod locus unde videor esse episcopus destructum mihi videtur. Hoc est unus mansus justa castrum quem 1 de Rufone accepi. Donoque pratos ex terra qui vocatur Buffa per duos mansos. Et in arva unum mansum 2 quem silvester nomine Daciosus tenuit. Dono vero in Albieys vetulum mansum unum quem Grimaldus tenuit. Et in alio loco alium mansum quod Andefredus presbiter tenuit. Et in Albiøys juvenculum unum mansum 3 quem Lute

3

rns tenuit. Et in Villaregundranno unam vineam quem Ansierius tenuit. Et in ibi aliam vineam quem Mallenus presbiter tenuit. Et in villa Sancti Johannis aliam vineam quem Rotbertus tenuit. Dono etiam silvam qui est justa mansum durannum. De longo in latus usque ad ripam merdarel. Omnes has terras quas supradixi dono et transfundo. Donatumque in perpetuum esse volo usque in exquisitum ad canonicos supradictos. Ea racione ut justicias et injusticias. Et omnia que videor abere in supradictas terris et in possessoribus earum. abeant et possideant jure perpetuo. Si vero aliquis contra hanc donacionem aliquam calumniam inferre voluerit. Sit anathema ex patre et filio et spiritui sancto. Et sit maledictus sicut fuit Judas qui tradidit Dominum. Fiat fiat fiat. Retributor omnium bonorum Deus tribuere dignetur omnibus bona facientibus ad clericos Sancte Marie et Sancti Johannis Baptiste propter nomen sanctum tuum vitam eternam. Amen. Amen. Amen. Signum Teutbaldi episcopi qui istam donationem facit. Et firmare rogat. Signum Euroardi. Signum Enrici nepoti ejus. Signum Abmonis. Signum Uldrici domini.

Ano secundo regnante Enrico regem 4.

▲ Castrum quem,

etc. On a copié mot à mot et conservé les fautes telles qu'elles sont dans l'original.

[ocr errors]

• Et in arva mansum unum. Dans la vallée d'Arves où se trouvent aujourd'hui les communes de St-Jean et de St-Sorlin d'Arves. Mansus, i ou mansum, i, une ferme, quelques journaux de terre avec une habitation pour le fermier.

In Albieys vetulum... in Albieys juvunculum... in Villaregundranno. A Albiez-le-Vieux, à Albiez-le-Jeune et à Villargondran.

Tous les auteurs qui ont examiné cette donation ont supposé qu'il s'agit ici de Henri II, élu roi de Germanie en 1002; ce qui en fixerait la date à l'an 1004. C'est une erreur : 1° parce qu'à cette époque Thibaud n'était pas évêque de Maurienne. Ce siége était occupé en 994 par Eberard qui souscrivit la donation faite, au premier concile d'Anse, par Thibaud, archevêque de Vienne, aux chanoines de Romans. Il eut pour successeur Urard, qui fit une donation à l'église d'Arbin en 1011 et qui souserivit le second concile d'Anse en 1025. Thibaud succéda à Eurard;

« AnteriorContinuar »