Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Datum Verone per manum Hugonis sancte romane ecclesie notarii xvii kalendas novembris, indictione tertia, incarnationis dominice, anno M.C.LXXXIII pontificatus vero Domini Lucii pape tertii anno quarto.

Le mot tenimentum ou tenementum signifie un territoire, un district, une vallée ; quelquefois il se prend dans un sens plus restreint et signifie un domaine à la campagne, une ferme.

* Il est très digne de remarque que le pape Lucius appelle Felmase premier évêque de Maurienne; il n'est pas probable qu'il l'ait affirmé d'une manière précise sans avoir des renseignements sûrs. Et, en effet, l'histoire des quatre évêques qu'on dit avoir siégé en Maurienne avant Felmase est inadmissible.

3 On voit par cette bulle que le roi Gontran avait cédé à l'évêque de Maurienne, en toute souveraineté, dix-sept paroisses et la moitié d'une autre; ce sont celles de Jarrier, St-Pancrace, Fontcouverte, Villarambert, St-Jean et St-Sorlin d'Arves, Montrond, Albiez-le-Vieux, Albiez-leJeune, Villargondran, Valloires, St-André, le Bourget, Aussois, Sollieres, Termignon, Argentine et la moitié des Millières. Il faut sans doute y ajouter celles de St-Jean de Maurienne, St-Martin d'Arc, Valmeinier, Albanne et Montricher, comprises dans les mêmes confins. Valmeinier et Albanne étaient probablement réunies alors à Valloires, St-Martin d'Arc à St-Michel et Montricher à Villargondran.

Il y avait donc en 1184 une communauté de chanoines réguliers gouvernée par un prieur à Aiton ainsi qu'à Notre-Dame du Chatel et à St-Julien. L'évêque seul avait le droit de recevoir les professions.

21

Seconde transaction passée entre Lambert, évêque de Maurienne, et les chanoines de sa cathédrale, relativement à la prévôté du chapitre.

(20 Octobre 1188.)

Ego Johannes Dei gratia gratianopolitanus et ego Reinaldus eadem bellicensis episcopi. et ego Willelmus gratianopoli

tanus decanus. et ego Petrus Sancti Georgii dictus abbas. omnibus carte hujus auditoribus salutem in Domino. Noverint quos nosse oportuerit. quod anno ab incarnatione Domini M.C.LXXXVIII. ad vocationem domni Lamberti maurianensis episcopi apud Sanctum Johannem mense octobri in festo Sancti Luce evangeliste convenimus et xi kalendas novembris murmur quod inter episcopum predictum et canonicos suos erat suscitatum. in presentia nostra et subscriptarum personarum sic est sopitum. preposituram enim quam jam episcopus Lambertus xi annis 1. et antecessores sui Airaldus et Bernardus, et Willelmus longissimo tempore ex concessione summorum pontificum. Eugenii. Anastasii. Adriani. Alexandri. Lucii. Urbani. possederant. canonici subscripti in manu episcopi Lamberti. dato osculo pacis unanimiter resignaverunt. nulla hac de causa donatione seu promissione precedente ac omni pactione cessante. et concesserunt ut ipse episcopus cum successoribus suis in perpetuum esset prepositus in ecclesia et preposituram in omnibus plenarie obtineret. et vices et actus prepositi jusque ageret in ecclesia et pro ecclesia. tam in spiritualibus quam in temporalibus. excepto quod in temporalibus cotidianum cibum non habebit in refectorio. sed in festis duplicibus habebit cum jure episcopatus et prepositure cum clericis suis. et excepto quod juxta consuetudinem ecclesie canonici si concordes fucrint. instituere poterunt procuratores refectorii et mistrales terre sue. et cellerarium et hujusmodi minuta officia temporalium sine episcopo quamvis sit prepositus, si vero discordes essent. episcopi esset omnino predicta ordinare. Bonas consuetudines quas domus refectorii solita erat habere ad domum episcopalem in testamentis et donationibus feudorum militarium seu nobilium, tam in terris quam in decimis. dedit et concessit episcopus, salvo in omnibus jure suo et consuetudinibus. et si consuetudines suas forte non posset habere episcopus super residuum feudi. tunc haberet epis

copus et successores sui regressum ad portionem quam tenent canonici, nisi iterum de mera liberalitate vellet relaxare. Quia vero episcopi non solum episcopi sed et donationem prepositi habebunt in ecclesia mauriannensi. salvis predictis exceptionibus. propensiori cura et diligentiori affectione. canonicos et res communie 2 diligenter fovere manu tenere tenebuntur et insuper profectibus eorum diligentius intendere. et ut predicta indubitanter et inconcusse serventur in posterum. hanc cartam de mandato predicti episcopi et canonicorum suorum subscriptorum sigillis nostris munivimus. et ipse Lambertus episcopus propter idem. sigillum suum apposuit. et canonici similiter sigillum conventus. predictam renunciationem fecerunt isti canonici. Willelmus de Cuina et Ugo de Vilario Rahimberti sacerdotes. Bernardus de aprili sacrista et Petrus de Teis diacones. Martinus de Camera. Aimo de Morestello. Humbertus de Arenis. Petrus de Turre. Petrus frater Philippi. subdiacones. et Antelmus de Miolano. alia autem vice consimili modo nisi quod modo plura sunt excepta quam prius renuntiatum fuerat predicte prepositure in presentia nostra tam a predictis canonicis excepto Nantelmo de Miolano propter sui absentiam. quam a subscriptis. videlicet anno ab incarnatione Domini M.C.LXXXII. mense novembri in festo sancti Andree. et Villelmo. ét Nantelmo decanis. a Bermundo. et Guidone de Isiaco. et Anselmo sacerdotibus; a Giroudo de Vileta et magistro Fulcone et Aimone Gunterio diaconibus; et a Bosone de Albiaco. et Radulpho de Arenis. huic facto interfuerunt persone subscripte Siboudus monachus Stamedii 3. Aimo paganus conversus Cartusie. frater Guigo de Silva benedicta. Nicolaus prior Aquebelle. Bernardus prior Cosie. Amedeus canonicus Sancti Georgii. Iterius capellanus episcopi gratianopolitani. magister Albertus de Boges. milites Philippus Petrus Secalcus. Petrus de Albiaco. Hugo Bernardi. et Ainardus frater suus. Humbertus montis Garnerii. et Viboudus. et Johannes Mistralis.

et Hendricus. Actum est hoc in domo episcopi. apostolatus beatissimi pape Clementis. primo anno. Frederico Romanorum imperatore. et Henrico filio ejus regnantibus feliciter. et Humberto comite presidente ".

[blocks in formation]

• L'évêque Lambert avait donc commencé à siéger en 1177.

• Communia, æ, la communauté.

* Stamedium, ii, parce que stat medium entre la vallée de Faverges et celle d'Albertville.

"La plupart des auteurs qui ont écrit l'histoire de la royale Maison de Savoie ont dit que le bienheureux Humbert est mort à Chambéry le 4 mars 1188. Ita Guichenon, de Pingon, l'Art de vérifier les dates, Gallizia, Costa de Beauregard, Frézet, etc. Cette charte prouve évidemment qu'il vivait encore le 20 octobre de la même année. Le 1er avril 1189, le comte Thomas, son successeur, a déjà fait une donation à l'hôpital du petit St-Bernard. (Historiæ patriæ monumenta, tom. Ier, no 424.) Henriquez (Ménologe de Citeaux), Buccellino (Ménologe des Bénédictins), Manriquez (Laurea evangelica), et Chalemot (Series Ss. Ord. cisterc.), placent la mort de ce prince au 16 ou 17 décembre 1188; mais tout doute doit maintenant disparaître à cet égard, car l'ancien obituaire de Maurienne dit clairement qu'il est mort le 4 mars 1189.

22

Donation du mont Bérenger aux chanoines de Maurienne par le comte Thomas.

(12 Juin 1189.)

Sicut olim gesta didicimus per scripturam. sic que nostro geruntur in tempore per scripturam debet posteritas edoceri.

Sciant ergo presentes ac posteri quod ego Thomas' Dei gratia comes mauriennensis et marchio Italie. per manum domni Lamberti venerabilis mauriennensis episcopi et consilio Beatricis matris mee. et quam plurium baronum meorum. presente tutore meo Bonifacio marchionis Montisferrati filio. et auctoritatem suam tutoris more prestante. in perpetuum dono canonicis Sancti Johannis pro anima patris mei. quidquid ipse pater meus in monte Berengier possidebat. inter duos rivos a rupe superiori. Et ut prefatum munus jam dictis canonicis libere liceat obtinere. omni jure et injuria. et omni usu exactionis vel oppressionis. que ibidem pater meus hactenus habuit. vel deinceps ab officialibus meis excogitari posset. me et posteritatem meam penitus exuo. perhennem investituram predictarum rerum. et plenum dominium ecclesie mauriennensi. sine ulla retencione concedens. Confirmo preterea predictis canonicis. donum comitis Humberti bone memorie abavi mei. quod ipsi possident apud Sanctum Remigium et apud Cuinam et apud Vilarios super Cuinam ". et in Villario Bernonis et in Traversia 6. et apud Sanctum Aprum. Et ne posset deinceps occasio suboriri. per quam liberalitatis avite largicio mutiletur. omnes exactiones justas et injustas. et omnes oppressiones. et omne jus et injuriam. in predictis rebus prefatis canonicis relinquo penitus et remitto. Et si forte jam dictis donationibus. proditio vel duellum contingeret. ea si vellem in manu mea retinui ulciscenda 8. et ut carta ista vires habeat perpetuas. sigilli mei impressione eam munio. et Beatrix mater mea. et Bonefacius marchionis Montisferrati filius. tutor meus. ex mandato meo. sigillorum suorum munimine hanc cartam similiter roborant. supradictis donationibus interfuerunt testes. barones subscripti. Guitfredus de Miolano. Aimericus de Briancone. Aimo de Camera. Poncius et Guitfredus de Conflens. Willelmus Chacepreia. magister Bernardus. magister Albertus et multi alii. Et ego Mauricius dicti comitis notarius. hanc car

5

3

« AnteriorContinuar »