Imágenes de páginas
PDF
EPUB

priore de Aquabella, Burnone de Cons et Johanne de Sancto Sulpicio clerico. Et ut res gesta firmius in perpetuum servaretur sigilli nostri munimine fecimus roborari. eisdem decanis et priori rogando et precipiendo ut sua sigilla ad majorem cautelam apponerent huic carte.

42

Donation faite par Guillaume Lazarons au sacristain de la cathédrale de Maurienne.

(3 Mars 1217.)

Anno dominice nativitatis millesimo ducentesimo decimo septimo mense marcio tertia die. Villelmus Lazarons, in presentia testium rogatorum Villelmi de Monte Varnerio et Petri de Arenis, donavit Jacobo sacriste avunculo suo in perpetuum quidquid habebat in albergimentis Johannis Cimossa Macellarii et Johannis Cimossa Escoferii et dicebat se habere in dictis albergimentis unum denarium de servitio et octodecim denarios de placito. De hiis investivit Villelmus Jacobum sacristam in presente tangendo manum ipsius sicut est investire. ut exinde liceat ei libere de predicta donatione libere dispensare pro voluntate sua, cuicumque voluerit vendere aut dare, aut pro anima judicare. Actum est hoc ante portam refectorii. Ego Humbertus Dalavart, domus episcopalis notarius, interfui et rogatus scripsi.

4 Guillaume toucha la main du donataire; c'était alors la manière de mettre en possession. Tangendo manum ipsius sicut est investire. Dans la vente de Jean Blanc, du 5 juillet 1217, elle se fait per tactum pollicis.

43

Jean Blanc vend une émince de champ à Pierre Cimossa pour le prix de 44 sols.

(5 Juillet 1217.) '

Anno dominice nativitatis millesimo ducentesimo decimo septimo, mense julio quinto die mensis, Johannes filius Ainardi Blanc in presentia Johannis Cimossa et Jacobi Vilaris et Johannis Marconis pro testibus rogatis vendidit Petro Cimossa pretio quadraginta quatuor solidorum illam eminatam terre1 quam ipse habebat ad molarium Arvani sub via justa terram canonicorum. et fuit facta hujusmodi transactio tali modo quod Johannes Albus investivit Hugonem Bernardum de predicta terra ad hopus Petri Cimossa et recepit solutionem de Petro, Hugo vero Bernardus investivit Petrum Cimossa per tactum pollicis de jure et actione quod et quam habebat Johannes in predicta terra ut possit vendere dare obligare prout sibi placuerit et ei fuerit opportunum non obstante contradictione alicujus persone nichil retinens nisi tantum duos denarios de muta gio in mutatione episcopi 2. de quibus unum denarium tenetur facere Johanni. Actum est hoc in domo decani. Ego Humbertus Dalavar, domus episcopalis notarius, interfui et rogatus scripsi."

▲ Eminata, œ. En Maurienne l'émine de vin est de 21 pots (mesure de St-Jean), l'émine de grains, d'une quarte et 7/8 de St-Jean; l'éminée de champ est de 180 toises de 6 pieds. En 1217 le sol répondait à peu près à 4 fr. de notre monnaie, ce qui porterait le prix de l'éminée vendue à Pierre Cimossa à 176 fr. au Molard d'Arvan, entre St-Jean de Maurienne et le torrent d'Arvan; elle se vendrait aujourd'hui au moins 300 fr.

* Mutagium, ii, muage, droit que le propriétaire du champ devait payer à chaque nouvel évêque de Maurienne à sa prise de possession. Ce droit n'était que de du prix, ce qui ferait aujourd'hui 1 fr. 13 cent. pour un champ de la valeur de 300 fr.

1 264

44

Les enfants de Guillaume Flandine cèdent au chapitre de la cathédrale Pierre Dupont et ses enfants nés et à naître.

(25 Avril 1219)

Anno Domini millesimo ducentesimo decimo nono, mense aprili, vicesima quinta die, venerunt filii Villelmi Flandine, Petrus, Jacobus, Chabertus et mater eorum Agata, et consilio amicorum prius requisito Philippi scilicet et Villelmi de Vilario Gundran, sponte suo donaverunt Deo et Sancto Johanni ejusque servitoribus in perpetuum Petrum de Ponte. et filios ejus natis ex eo et nascendis, (sic) offerentes eos super altare beate Marie semper virginis. Et jurantes super altare se nullam calumniam facturos, de predictis hominibus se manutenere ecclesie proposse suo. Unde factum est quod canonici donaverunt eis viginti quatuor libras pro predictis hominibus, habita laudatione domini episcopi Amedei qui de Petro de Ponte et filiis suis donavit ecclesie bannum ut canonici habent in suis idest ecclesie hominibus, interfuerunt autem donationi filiorum Villelmi et matris eorum in ecclesia beate Marie, pro testibus rogati, Villelmus Bovet, magister Anselmus, Anselmus de Arenis et Petrus, Villelmus de Monte Garnerii et Guigo et Villelmus Bursa. Donationi episcopi interfuerunt idem canonici et magister Bernardus, Albertus de Bogiis et Aymo cum eis. Et hec facta est idus junii. Ego Humbertus de Alavart, domus episcopalis notarius, interfui et rogatus scripsi.

1 Pierre Dupont et ses enfants étaient serfs des enfants de Guillaume Flandine; ceux-ci ont vendu au chapitre le père et tous les enfants nés et à naître pour le prix de 24 livres. Ces 24 livres vaudraient à peu près 1,000 liv. de notre monnaie.

45

[ocr errors]

Transaction entre l'évêque de Maurienne et le chapitre de la cathédrale relativement aux redevances et aux amendes.

(29 Janvier 1223.)

In nomine Domini nostri Jesu Christi amen. Anno Domini millesimo ducentesimo vigesimo tertio quarto kalendas februarii super querimoniis que erant inter dominum Aimarum maurianensem episcopum ex parte una et capitulum Sancti Johannis Baptiste ex altera que sic se habebant. episcopus petebat et dicebat se habere de jure bannos et justicias super homines ipsius capituli, cum generaliter et de jure habeat et possideat super omnes homines cujuscumque sint citra Arcum per totam terram suam que sita est versus Sanctum Johannem et super decimas quas ipsum capitulum acquisiverat et adhuc acquirere nitebatur in ecclesiis episcopatus et maxime in propriis ecclesiis ipsius episcopi, tam episcopus quam capitulum hinc inde prestitis sacramentis compromiserunt in Reynaldum gratianopolitanum decanum et in Bernardum viennensem sacristam et Villelmum priorem Allonis et Henricum Montiscinesii prepositum et Jacobum Philippi maurianensem decanum et canonicum 2, qui inspectis utriusque partis instrumentis et allegationibus, auditis de consensu utriusque partis predictas querimonias in hunc modum terminaverunt. Episcopus enim bannos et justicias, quos vel quas se habere dicebat super homines ipsius capituli quos ipsum capitulum acquisiverat usque ad diem istius compositionis, cum hiis etiam que antecessores ipsius donaverant, dedit et concessit ipsi capitulo libere et absolute. Ita tamen quod si homines capituli injuriati fuerint alicui de

jurisdictione episcopi, ad satisfaciendum injuriam passo de illata injuria debebunt firmare in manu episcopi vel suorum et arbitrio ipsius satisfacere et satisfactione facta a banno et omni exactione penes ipsum episcopum et suos prorsus erunt immunes. Canonici vero bannos et justicias ab hominibus suis levabunt, ne malefactores pertranseant impuniti. Verum si ab hac die compositionis in antea capitulum aliquos homines de dominio episcopi acquisierit, bannos et justicias et alias bonas consuetudines episcopi per eorum acquisitiones super eosdem non amittet, nisi hoc eis episcopus expresse et benigne voluerit condonare. bonas etiam consuetudines quas domus refectorii solita erat habere ad domum episcopalem in testamentis et donationibus feodorum militarium sive nobilium tam in terris quam in decimis, dedit et concessit episcopus Aimarus ipsi capitulo, salvo in omnibus jure suo et consuetudinibus. Et si consuetudines suas forte non posset habere dictus episcopus super residuum feodi, tunc episcopus et successores sui haberent regressum ad portionem quam tenerent canonici, nisi iterum de mera liberalitate vellet episcopus relaxare. ut autem capitulum gratiosius et in majori dilectione cum episcopo remaneret propter predietas donationes inviolabiliter observandas, de communi consensu et voluntate omnium idem capitulum dedit et concessit episcopo et successoribus suis, vineam que est in Clauso Marierie apud Vilarium Gundranum, cum omnibus pertinentiis. Hec omnia firmiter et inviolabiliter ab utraque parte observabuntur, antiquo instrumento facto a Johanne gratianopolitano et Reynaldo bellicensi episcopis, et qui cum hiis fuerunt, in suo robore permansuro. ad hoc autem ut ista compositio firma semper et irrevocabilis perserveret, ex parte domini episcopi juraverunt similiter et ex parte capituli tales, quorum ibi nomina sunt subscripta. Jacobus Philippi decanus et canonicus, Willelmus sacrista, magister Anselmus de Arenis, Aimo Naman, Petrus de Rupecula, Villelmus de Monte Varnerii,

« AnteriorContinuar »