et que dans les cas de vol, si les prévenus étaient condamnés à une peine corporelle, c'était aux officiers de l'évêque à l'infliger, mais que celui-ci n'aurait aucun droit sur leurs biens meubles et immeubles, lesquels demeuraient à la disposition du chapitre.

53

Le comte Amédée IV renonce à l'usage abusif de s'emparer des revenus de l'évêché de Maurienne pendant la vacance du siége.

(7 Juillet 1248.)

Nos Amedeus comes Sabaudie et in Ithalia marchio, omnibus presentem paginam inspecturis, salutem in Domino. cum sapientis dicat auctoritas recordare novissima tua et in eternum non peccabis, et ad memoriam reducentes quod apostolus pretestatur quoniam omnes stabimus ante tribunal Christi recepturi prout in corpore gessimus sive bonum fuerit sive malum. nos examen illius districti judicii vehemencius exhorrentes illam pravam sacrilegam ac dampnosam consuetudinem, immo pocius corruptelam, qua Thomas bone memorie pater noster comes Sabaudie et nos parimodo usi fuimus, videlicet vacante sede maurianensis ecclesie, possessiones res. et domos ac jura omnia episcopalia ejusdem ecclesie, in animarum nostrarum periculum invadentes eis tanquam propriis contra justiciam utebamur, illam, inquam, tam periculosam consuetudinem progenitorum nostrorum, Amedei et Humberti comitum, remittentium hujusmodi detestabiles consuetudines et renunciantium omni juri quod ex propria consuetudine ipsis et successoribus eorum acquisitum fuerat et obtentum, vestigiis inherentes, pro animarum nostrarum remedio et peccatorum remissione, ad instantiam venerabilis

patris Amedei maurianensis episcopi nostro nostrorumque successorum nomine, eidem episcopo ejusque successoribus nomine maurianensis ecclesie, nunc et in perpetuum plene et integre duximus liberaliter remittendum. Renunciando prestito corporaliter ad sancta Dei evangelia pro nobis heredibus et successoribus nostris juramento, omni juri et rationi actioni seu exactioni, si que tam de jure quam de facto seu ex prelibata prava consuetudine vel quocumque alio modo nobis nostrisque heredibus et successoribus acquisitum fuerat vel obtentum, vel saltem videbatur acquisitum sive in posterum acquiri potuisset, confitentes spontanei, non illecti, nec ab aliquo circumventi, nos per supradictam consuetudinem immo pocius corruptelam quam retrotransactis temporibus in prejudicium et grave damnum ecclesie antedicte inoluerat, et qua quidam predecessorum nostrorum, vacante sede maurianensi, usurpando usi fuerant, nichil juris, nichil penitus rationis habuisse super domibus possessionibus, rebus, redditibus et juribus episcopalibus invadendis, occupandis, detinendis, vel in usum proprium convertendis, volentes etiam et precipientes per hanc nostram confessionem et remissionem prelibate consuetudinis sicut et nos ita et successores nostri super remissionem dicte consuetudinis inviolabiliter et inconcusse in posterum observanda firmiter et in perpetuum obligari. sub obtestatione divini judicii districte inhibentes ne quis heredum vel successorum nostrorum contra hanc nostram remissionem et voluntatem ausu temerario quicquam in posterum presumat attemptare in cujus rei testimonium litteras presentes sigilli nostri fecimus munimine roborari. Datum Camère anno Domini millesimo ducentesimo XLVIII inditione vi nonis julii.

54

Le pepe Innocent IV confirme la cession faite par le comte Amédée IV des revenus de l'évêché de Maurienne pendant la vacance du siége.

(16 Février 1249.)

Innocentius episcopus servus servorum Dei, venerabili fratri episcopo maurianensi salutem et apostolicam benedictionem. Cum à nobis petitur quod justum est et honestum, tam vigor equitatis quam ordo exigit rationis ut id per sollicitudinem officii nostri ad debitum perducatur effectum. sane sicut tua petitio nobis exhibita continebat, nobilis vir comes Sabaudie pro se ac parentum suorum remedio animarum, consuetudinem qua utpote potius corruptela olim comites Sabaudie qui fuerunt pro tempore bona ecclesie maurianensis usurparunt, maurianensi sede vacante, pro se suisque heredibus et successoribus, pie ac proinde tibi et successoribus tuis et ecclesie predicte remisit de non veniendo contra remissionem hujusmodi corporali prestito juramento, prout in litteris ipsius comitis super hec confectis plenius continetur. Quare humiliter supplicanti nobis ut remissionem ipsam apostolico roborare munimine dignaremur. Nos igitur tuis justis postulationibus grato concurrentes assensu, quod super hec... pie ac proinde factum est, auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus tenorem litterarum ipsarum presentibus de verbo ad verbum inseri faciendo. Qui talis est: Amedeus comes Sabaudie et in Ytalia marchio, universis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis eternam in Domino salutem, cum sapientis dicat auctoritas recordare novissima tua et in eternum non pecca

bis, etc. etc. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis infringere vel ausu temerario contra facere. Si quis autem attentare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum omnino se noverit incursurum. Datum Lugduni decima quarta kalendas marcii pontificatus nostri anno sexto.

55

Amédée, évêque de Maurienne, cède à perpétuité au chapitre de sa cathédrale les églises paroissiales de Notre-Dame de la Cité, de Saint-Etienne de Cuines, de Saint-Colomban des Villards et de Saint-Michel.

(Mars 1250.)

Amedeus Dei miseracione maurianensis ecclesie dictus episcopus, omnibus in perpetuum usu receptum est et moribus utencium approbatum ut quod dignum memoria geritur, litterarum memorie commendetur. ea propter dilectorum filiorum canonicorum necessitati paterno, sicut tenemur, compatientes affectu, ac eamdem ecclesiam attendentes plurima rerum temporalium egestate depressam, et proventus ipsius adeo tenues et exiles quod servitores ipsius exinde sustentationem congruam habere non possint, ea qua possumus providentia curamus ejus indigentiam sublevare. Volumus igitur ordinamus et concedimus de consensu tocius capituli maurianensis ecclesie, ut universi proventus, obvenciones et redditus quatuor ecclesiarum parrochialium maurianensis civitatis et diocesis, videlicet ecclesie beate Marie civitatis maurianensis, ecclesie Sancti Stephani de Cuyna, ecclsiee

Sancti Collombani de Vilariis, et ecclesie beati Michaelis de Maurianna, in quibus predictis ecclesiis dictum capitulum maurianense obtinet jus patronatus, ex hoc nunc in perpetuum, cedentibus vel decedentibus rectoribus predictarum ecclesiarum, qui nunc sunt, cedant et convertantur in usus proprios et communes ipsius capituli. Ita tamen quod cum aliquam predictarum ecclesiarum pro tempore vacare contigerit, in qualibet earum debeat institui per nos et successores nostros ydoneus vicarius perpetuus ad presentationem ipsius capituli cui de proventibus ipsius ecclesie in qua fuerit institutus, talis porcio assignetur unde possit commode sustentari, et qui nobis et successoribus nostris de spiritualibus et juribus episcopalibus debeat in posterum respondere. Hanc autem supradictam ordinacionem et concessionem volumus per nos et successores nostros ratam esse in perpetuum et vigere. In cujus rei testimonium presentibus litteris sigillum nostrum duximus apponendum. Datum et actum anno Domini M.CC. quinquagesimo, mense marcio, apud Terniacum.

56

Pierre de Morestel cède tous ses biens au chapitre, à la charge de payer ce qu'il doit à Pierre d'Aigueblanche, évêque d'Herford.

(15 Septembre 1251.)

Noverint universi presentes litteras inspecturi quod ego Petrus de Morestello canonicus ecclesie Sancti Johannis de Mauriana, de consensu et voluntate Chaberti militis fratris mei, dedi et tradidi capitulo maurianensi universa bona mea que habeo et possideo ab episcopo maurianensi in episcopatu