Originals, in Pertz Monum. Germ. hist. Tom. 4. (Legum Tom. 2.) pag. 229. sq. Hieraus ist der folgende Abdruck entlehnt.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Fridericus secundus divina favente clementia Romanorum rex semper augustus et rex Sycilie. Ea quae ad libertatem ecclesiarum, necnon ad commoda et honorem seu debitam principum atque fidelium nostrorum quietem, coram eminentia regia iusto ordinis processu de consilio et conssensu principum imperii terminantur, perpetuam a nobis merentur recipere firmitudinem. Constitutus coram regia celsitudine, et coram multis imperii principibus, baronibus atque nobilibus, dilectus princeps noster Heinricus, Basiliensis episcopus, cum multa instantia postulavit, per sententiam requiri: si vel nos vel alius aliquis possemus vel deberemus in civitate cui ipse episcopus preest, consilium civitatis instituere, sine ipsius episcopi voluntate et assensu. Ad cuius non modicam instantiam, cum predilectus princeps noster Theodericus venerabilis Trevirorum archiepiscopus fuisset super hoc a nobis requisitus, ipse cum deliberatione, per sententiam indixit, nos nec posse nec debere in civitate predicti principis Basiliensis dare vel instituere consilium, citra eiusdem episcopi assensum et voluntatem, atque suorum in eodem principatu successorum. Facta igitur secundum iuris ordinem inquisitione per singulos qui aderant, tam a principibnsquam nobilibus et baronibus singulisque qui aderant, sententia arciepiscopi fuit per subsecutionem proclamața et confirmata. Nos etiam tamquam iustus judex, de innata nobis regia circumspectione, eandem approbantes sententiam, iustamque decernentes, consilium quod usquemodo quocumquemodo Basileae fuit, revocamus, deponimus, ac totaliter infringimus, atque privilegium nostrum quod inde habent Basilienses cassamus omnino, nec eo ipsos de cetero uti volumus. Ad maiorem autem gratie ac dilectionis nostrae

circa memoratum episcopum evidentiam, nolumus, immo sub plena gratie nostre interminatione omnino inhibemus, ne Basilienses de cetero consilium, vel aliquam institutionem novam, quocumque nomine possit appellari, fatiant aut instituant sine episcopi sui assensu et voluntate. Decernimus igitur et perpetuo observandum iudicamus, ne aliqua persona humilis vel alta, secularis sive ecclesiastica, huic sententiae, nostraeque confirmationi et inhibitioni aliquo umquam tempore se audeat obponere, vel aliqua temeritate que prescripta sunt infringere. Quod qui facere attemptaverit, indignationem gratiae nostrae se noverit cum debita pena incurrisse. Ad cuius rei evidentiam, robur atque memoriam, hoc scriptum inde fieri iussimus, aureo maiestatis nostre sigillo con munitum. Hii sunt testes. Uolricus Pataviensis episcopus, Bertoldus Lausanensis episcopus, Uolricus abbas sancti Galli, Hugo abbas Morbacensis, Heinricus maior prepositus Constantiensis regalis aule prothonotarius, Theobaldus dux Lotharingie, Lodwicus dux Bawarie comes Palatinus Reni, comes Ulricus de Quiburch, comes Uolricus de Niwenburch, Hermannus marchio de Baden, comes Burchardus de Mannesvelt, comes Hermannus de Harzburch, Hainricus nobilis de Niffe, Anshelmus de Justingen marescalcus imperii, Uolricus de Minzenberch camerarius imperii, Eberhardus dapifer de Tanna, Chuonradus de Wintersteten, et alii quam plures.

Signum domini Friderici invictissimi Romanorum regis (L. M.) semper augusti et gloriosi regis Sycilie.

Ego Chuonradus Metensis et Spirensis episcopus, imperialis aules cancellarius, vice domini Sifridi, sancte Moguntine sedis archiepiscopi, totius. Germaniae archicancellarii, recognovi.

Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini 1218, regnante felicissimo domino nostro Frederico, secundo Romanorum rege semper augusto, et glorioso rege Syci

lie, anno Romani regni ipsius sexto, Sycilie vero octavo decimo, feliciter.

Datum Ulmae, anno Domini prenotato, Idibus Septembris, indictione septima.

2. Cassatio Consulatuum Civitatum Provinciae. Edita in Papon, Histoire de Provence, T. II. Preuves p. 50 ex tabulario regio apud Aquas Sextias.

Hieraus entlehnt bei Pertz, Mon. G. hist. l. 1. p. 256, welchem dieser Abdruck hier folgt.

Zur Erläuterung schicke ich Folgendes voraus. Den Titel eines Königs von Jerusalem führte Friedrich II. seit seiner im November 1225 vollzogenen Vermählung mit Jolantha, einer Tochter Johanns von Brienne, welcher König von Jerusalem hiess, obwohl diese Stadt längst an die Saracenen verloren war, und diesen Titel durch seine Gemahlin Maria, eine Enkelin des Königs Almarich von Jerusalem, erworben hatte. Seit dem Tode ihrer Mutter Maria war Jolantha die unbezweifelte Erbin desselben, und die daran geknüpften Ansprüche übertrug Friedrich durch Annahme jenes Titels auf sich selbst. Vgl. K. Ad. Menzel, die Geschichten der Deutschen. Bd. 3. S. 237. Die nachfolgende Verordnung erliess er als Oberherr der burgundischen Provinzen von Arelat und Provence. Der Name Forcalquerium lebt fort in dem der heutigen Stadt Forcalquier, welche im Departement der Niederalpen gelegen ist.

Fridericus Dei gratia Romanorum imperator semper augustus Jerusalem et Siciliae rex, universis per comitatum Provinciae et Forcalquerii constitutis, quibus praesentes litterae ostensae fuerint, fidelibus suis gratiam suam et bonam voluntatem. Pervenit nuper ad notitiam nostram, quod quorumdam civitatum, villarum et aliorum locorum universitates

.....

in comitatibus ipsis degentes, proprio motu et voluntate constituerunt iurisdictiones, potestates, consulatus, regimina et alia quaedam statuta, quae ad suae arbitrium voluntatis exercent; et cum iam apud quasdam ............. in abusum et pravam consuetudinem inolerunt, allegantibus nonnullis eas que per excessionem 1) super his per comitem Provinciae et Forcalquerii habuerunt atque assensum; cum igitur indecens sit et indignum, ut ab universitatibus talia praesumantur, quae laedunt Romani imperii dignitatem, et in quibus debitae fidelitatis et subiectionis tramitem excedentes, moliuntur sibi partem eorum, quae ad merum spectant imperium vendicare, non (nec?) comites Provinciae et Forcalquerii eadem concedere potuerunt, quod nostra interest huiusmodi enormitatibus obviare, nos ex imperiali auctoritate tam iurisdictiones, consulatus, regimina, potestates et statuta caetera per universitates civitatum inventa, perque (insuperque?) concessiones super his per comites Provinciae et Forcalquerii ab eis obtentas, ex certa scientia revocamus, et inania esse censemus, similia de caetero fieri prohibentes. Mandamus igitur et praesenti statuentes sancimus edicto sub poena .... libr. auri, singulis universitatibus iniungentes, quatenus ab eisdem interdicuntur (interdictis?) potestatibus, consulatibus, regiminibus et statutis, deinceps omnino cessent, et nulla universitas civitatum, villarum seu locorum ea exercere praesumant, vel inania similia acceptare. Transgressoribus, si qui fuerint, poena imposita puniendis, quam ad comitem Provinciae et Forcalquerii devolvi censemus. Ad huius itaque revocationis memoriam et perpetuam firmitatem, praesentem paginam fieri fecimus, et bulla aurea tipario nostrae maiestatis impressa iussimus insigniri.

Datum Fogiae anno incarnationis dominicae 1226, mense Octobris, 14. indictionis.

·1) Fortasse legendum: litteras quas per concessionem.

3. Heinrici Regis Curia Herbipolensis.

Aus ihren Acten findet sich die Cassatio communiae Cameracensis (Cambray) mitgetheilt bei Miraeus, Opp. diplom. T. IV. p. 540 die cassatio confoederationis Moguntiae, Pinguiae etc. bei Gudenus, Cod. diplom. T. I. 493 und Monumenta Boica, T. XXX. p. I. p. 143. Hieraus entlehnt bei Pertz, 1. 1. p. 257, welchem sich der folgende Abdruck anschliesst.

a. Cassatio Communiae Cameracensis.

Henricus, divina favente clementia Romanorum rex semper augustus etc. (nonnulla desunt).

Ex sententia principum nostrorum et aliorum nobilium imperii definiendo dicimus, privilegia sive scripta omnia, quae a nobis vel antecessoribus nostris regibus vel imperatoribus Romanis, tam divae memoriae proavo nostro Frederico Romanorum imperatore quam ab aliis, a dictis civibus obtenta, cassa de coetero et inania reputari.

Privilegiis sive scriptis memorati episcopi et ecclesiae suae in suo robore perpetuo duraturis: sicut in aliis solemnibus curiis, tam serenissimi genitoris nostri quam aliorum Romanorum regum sive imperatorum, alias extitit judicatum et saepius declaratum.

Hoc addito, quod dicti cives omnia privilegia sua sive scripta reddere teneantur dicto episcopo. Et si quae forte alia scripta, quae non sunt reddita, seu per negligentiam, seu per oblivionem, inveniantur, ea penitus cassa et inania reputari, per principum nostrorum sententiam adjudicavimus.

Similiter definiendo, quod campana seu campanae, et campanile, quod Bierfrois dicitur, et communia, quam pacem nominant, vel quocumque alio nomine pallietur, in