Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Hildesheimensis, Sigewardus Mindensis, Ecbertus Monasteriensis, Bernhardus Paderbornensis, Udo Citicensis, Meingotus Merseburgensis; de laicis: Fredericus palatinus comes de Sumerschenborc, Hermannus landgravius, Cunradus marchio, Adelbertus marchio, comites Sifridus de Homburg, Udo, Ludovicus, Conradus de Plotzke, Burcardus de Luchow', Burcardus de Werdera, Adelbertus de Werningerode, Liudulfus de Vakenstidde', Heinricus de Welipa, Widekindus de Sualenberg, Burchardus de Cunradesberge, Wernerus de Velthem, Marquardus de Orden, Conradus de Ekstede, Gero de Stekkelenberge, Ekardus de Wegeleve, Wernerus de Queenstede, Hermannus et Otto Milonis; de ministerialibus et servis: Liudolfus de Dalem, Willerus, Odalricus, Ludevicus, Volcwardus, Theodericus ambo de Dingelstede, Arnoldus de Anderbicke, Theodericus de Hessenem et Gerhardus et plures alii, qui hoc audiverunt et viderunt.

Signum domni Lotharii iii Dei gratia Romanorum regis invictissimi.

Ego Tietmarus regis notarius ad vicem Adelberti archicancellarii recognovi.

Data Idus Iunii, anno incarnationis dominicae mcxxviiii, indictione vii, anno regni Lotharii regis Romanorum iiii. Actum Goslariae in Dei nomine. Amen.

Vollständig gedruckt: Origg. Gulf. II. 494; Schaten annal. Paderb. I. 720; Falke tradit. Corbeiens. 336; (Heydenreich) Historie der Pfalzgrafen zu Sachsen 92; Pfeffinger historie des Braunschw.Lüneb. Hauses I. 510; Mencken script. rer. Germ. III. 1114; Mader antiqq. Brunsw. 229; Schwarz mantissa docum. 1015 u. A. 1. Heydenreich, Pfeffinger u. A: Lucca. Gemeint ist Loccum im Fürstenthum Calenberg, unweit des Steinhuder Meeres. 2. So ist offenbar zu lesen. Heydenreich: Walkenstridde; Pfeffinger: Valckensfidde; Falke: Valkenstein. Valkensteiner a. H. gab es damals noch nicht, sie nannten sich vielmehr noch nach der Konradsburg. Vakenstidde ist Veckenstedt in der Grafschaft Wernigerode, aus welchem Geschlechte besonders Walo v. V. bekannt ist, der 1126 von Werner von Veltheim erschlagen wurde. Annal. Sax. a. h. a.

202.

1129. (Januar-September). Erzbischof Meginher von Trier bestätigt unter Zustimmung der Pfalzgräfin Gertrud die Schenkung des Ortes Schiffenburg seitens der Gräfin Clementia von Gleiberg an das Erzstift Trier.

In nomine sancte et individue trinitatis. Ego Megenerus Treverorum archiepiscopus omnibus Christi fidelibus in perpetuum. Noverit universitas fidelium tam presentium quam futurorum, qualiter Clementia comitissa de Glizberc montem in silva que dicitur Wischerewalt, Schiffenburg vocatum, et terram novalium circumiacentium ad xx mansos vel amplius cum fontibus inde manantibus et cum usu omnium lignorum excidendorum ad edificandum vel comburendum, cum pascuis animalium vel quibusdam pratis per manum Gerhardi mariti sui, comitis de Gelre, summo Deo creatori et gubernatori omnium beatissimeque Dei genitrici Marie libere contradidit, cirotheca in altum quasi ad Deum proiecta. Addidit quoque duos mansos arabilis terre in villa que dicitur Conradsrath. Michi autem, omni iure divino et humano conveniente, quum decime sacerdotum Domini debent esse, decimas de omnibus novalibus, quecunque in eadem silva Wischerewalt a quocunque tunc novata fuerunt vel postmodum novabuntur, in manum donavit. Fecit autem hanc pie devotionis traditionem assensu palatine comitisse Gertrudis, ad quam pertinet quarta pars prenominate silve, eo videlicet rationis tenore, ut ibidem canonici sub regula beati Augustini Deo eiusque genitrici deservirent.

Acta sunt hec anno dominice incarnationis m. c. xx. ix, indictione vii, epacta xxviii1, concurrente i.

Wegen

Vollständig gedruckt: Histor.-dipl. Unterricht von des hohen Deutschritter-Ordens Immedietät no. 63;
Gudenus cod. dipl. III. 1045 (aus dem Orig.); Beyer mittelrh. Urkdbch. I. 524---525.
ind. vii vor dem September ausgestellt.

1. Statt xviii.

203.

1130. März 17. (Trier). Pfalzgraf Wilhelm und dessen Gemahlin Adelheid befreien das Kloster des h. Matheus zu Trier von der Zahlung des Schiffszolls zu Cochem.

Notum sit omnibus fidelibus et precipue hereditatis mee successoribus, quod ego Wilhelmus palatinus comes uxorque mea Adelheit, tam in presenti quam in futuro et tremendo Dei iudicio anime mee profuturum sperans, beato Mathie apostolo sanctisque confessoribus Euchario, Valerio atque Materno pro mea meorumque salute navale theloneum, quod memoratorum sanctorum familia de navium suarum transvectione ante castellum nostre hereditatis quod Kuchema dicitur persolvere deberet, rogatu domni Eberhardi eiusdem loci abbatis suorumque fratrum perpetuo donavi. Quod ne aliqua posterorum molivola presumptione violetur, inscriptionis huius testamento confirmamus ac iure perpetuo inviolatum a prefata sanctorum Dei ecclesia teneri concedimus. Huius rei testes multi sunt: Henricus de Ulmina et fratres eius Rudolfus, Iohannes, item Richardus et alii ex meis amicis innumerabiles; item ministeriales sancti Petri: Lúdevicus, Henricus, Sigebodo, Sigebodo, Engelbertus, Fridericus, Isenbart; item ex familia sancti Eucharii: Anselmus, Eberhardus, Bezelinus, Folmarus.

Actum est vero xvi Kal. Aprilis, ad tumbam apostoli in cenobio sanctorum Eucharii, Valerii et Materni, anno dominice incarnationis m. c. xxx, indictione viii, regnante piissimo Romanorum rege Lothario, anno v regni eius, sub pontificatu domni Meginheri archiepiscopi, anno episcopatus eius tertio.

Aus Beyer mittelrhein. Urkdbch. I. 528 (nach dem Originale).

204.

1130. König Lothar III über die Besitzungen und Freiheiten der Abtei Nienburg.

Emunitas Lotarii sive Liudgeri imperatoris super de imperiali defensione possessionum, confirmatione servitiorum et exactionum exemptione et abbatis et advocati electione. Data anno Dom. m. c. xxx.

Nur in diesem Regest mitgetheilt im Nienburger Copialbuche im Archive zu Köthen.

205.

1131. Februar 1. Abt Heinrich von Ilsenburg belehnt einen gewissen Reinward mit einem Gute zu Thiederzingerode, welches sein Vorgänger, der Abt Martin, mit dem von dem genannten Reinward vorgeschossenen Gelde vom Markgrafen Albrecht erkauft hat.

Heinricus Dei gratia Hilsineburgensium abbas. Notum esse volumus omnibus tam futuris quam presentibus ecclesie nostre fidelibus, qualiter marchio Adelbertus, comitis Ottonis filius, autecessorem nostrum, videlicet beate memorie Martinum, adiens predium quoddam' in Thiederzingerode venalem optulit. Quod cum ex consilio fratrum emi decrevisset, non erat inpromptu, unde id perficere potuisset. Misit igitur ad Reinwardum, qui hoc idem predium tunc beneficio habebat, suadens, ut aut ipse emeret aut sibi argentum mutuo daret. Reinwardus vero rem ad amicos suos retulit. Placuit ergo utrisque partibus, ut abbas cum marchione cenveniret, quatinus supradictum predium ecclesie venderet, Reinwardus vero abbati xxv talenta marchioni persolvenda ea ratione daret, quatinus ipse ac filii eius per successiones suas ipsum predium a succedentibus sibi abbatibus in beneficium recipiant, ita tamen, ut ius advocatus in eo non habeat, sed nec ipsi pro hoc ab aliquo abbatum quasi iure servire cogantur. Quod si forte hereditaria filiorum successio deficiat, ecclesia bona sua possideat. Igitur hoc modo conventione facta pactoque firmato abbas argentum marchioni, quoadusque Reinwardus se ad hoc expediret, persolvit, quod tamen ipse postmodum abbati et ecclesie de suo restituit. Interea cum hec agerentur, venerabilis abbas Martinus viam ingressus est universe carnis fratresque nostri mihi Henrico, licet indigno, onus ab eo relictum imposuerunt. Reinwardus autem, non minus pro filiis quam pro se sollicitus, nos adiit suppliciter postulans, ut beneficia a predecessore nostro sibi collata a nobis etiam reciperet sibique dicto et scripto firmarentur. Cui peticioni cum consensu fratrum annuentes hanc cartam inde conscripsimus sigillique nostri inpressione signatam ac roboratam ipsi et filiis eius tradidimus, quatinus ea, que hic a nobis sunt statuta, a successoribus nostris permaneant inconvulsa. Data Kal. Februarii, anno incarnationis dominice m. c. xxxi, indictione viiii.

3

Aus einem Bibelcodex des 12. Jahrh. (Zac.) der gräfl. Stolbergischen Bibliothek zu Wernigerode. Gedruckt in J. S. Semler Hallische Sammlung zur Beförderung theol. Gelehrsamkeit. 1 Stück 158–159. 1. Eine gleichzeitige Hand oder vielmehr der Abschreiber selbst hat über die Worte: predium quoddam geschrieben: vi mansos. 2. In der Abschrift: posideat. 3. In der Abschrift nur: M.

[ocr errors]

[ocr errors]

206.

1131 (1130). Februar 5. Goslar. König Lothar III vertauscht in Gegenwart des Abtes Albero von Nienburg dem Erzstifte Magdeburg gegen die Burg Scharzfels am Harz die Abtei Alsleben an der Saale.

Huius autem rei testes presentes affuerunt hi subscripti: Norbertus supranominatus archiepiscopus, Udo Cicensis episcopus, Anselmus Havelbergensis episcopus, Bernardus Hildesemiensis episcopus, Obertus Cremonensis episcopus, .... cardinalis, Anselmus cardinalis, Albero abbas de Nuenburg, Arnolphus abbas de Monte, Fridericus maioris

domus prepositus, Bodomagister scholarium, Lambertus prepositus de Halla, Wigerus presbiter, Antonius presbiter; ex laicis: Henricus prefectus prefate urbis, Fridericus palatinus comes, Conradus marchio de Within, item marchio Conradus de Plotzeca, Ludewicus comes Thuringie, Sifridus comes, Florentius de Holland, Ludolphus de Weltingerode, Bernardus vicedominus de Hildensem, Widechinus de Schwalvenberg, Hademarus, Conradus. Signum domni Lotharii tertii Dei gratia Romanorum regis invictissimi.

Ego Ditmarus ad vicem Adalberti archicancellarii recognovi.

Actum Goslariae, Non. Februarii, anno incarnationis dominice mcxxx, indictione viii, anno vero domni Lotharii, ex quo regnare coepit, vi.

Vollständig gedruckt: Sagittarius dissert. hist. de Nortberto 10 u. derselbe in Boysens allgem. hist. Magazin II. 14; Mencken script. rer. Germ. III. 1115; Lünig Reichs-Archiv XVI. 2. 32; Origg. Guelf. II. 503; v. Dreyhaupt Beschreib. des Saalkreises II. 844 (sämmtlich mit ix Febr.); Bruckmann epist. itiner. 4, epist. 34 (mit Non. Febr., was das Richtige). Der annus regni ergiebt die richtige Jahreszahl 1131, wie aus dem sonst bekannten Itenerar des Königs erhellt. Der ann. incarn. und die Indiction irren beide um ein Jahr. Vergl. auch Jaffé Lothar 96. Note 51.

1131. März 29. Lüttich.

207.

Urkunde König Lothars III für Kloster Beuren, in welcher Graf Adelbert von Sachsen (Albrecht der Bär) Zeuge.

Principes quoque isti laici ibi erant: Simon dux, Paganus dux', Wilhelmus palatinus de Reno, Otto de Bawaria, palatinus Fridericus de Saxonia, marchio Henricus, Lodewicus landgravius de Thuringia, comes Otto de Rinegge, comes Adelbertus de Saxonia, comes Sigefridus, comes de Hollant et frater eius comes Namucensis, comes Gerardus Gelrie, comes de Muntenou et frater eius comes Conradus de Luzelenburch, comes Reinoldus de Munzun et frater eius Fridericus, comes Arnoldus de Luon, comes Arnoldus de Cleve, comes Hugo, comes Hermannus de Salme et filius eius, et filius ducis Simonis, filius ducis Pagani, Wilhelmus comes de Glizberg, praeterea multi nobiles. (Datum Leodii.)

Vollständig gedruckt: Hoffmann comment. de libertate et immedietate collegii s. Augustini canon. reg. Beuronensis in Suevia (lib. doc. lit. k. 28 u. 30); allegiert bei: Crollius erl. Reihe der Pfalzgrafen zu Aachen (neue Zugaben 29.) 1. d. i. Herzog Walram von Niederlothringen.

208.

1131. April 23. Trier. König Lothar III bestätigt in Beisein des Pfalzgrafen Wilhelm dem Kloster Epternach die Schifffahrt auf der Sauer und lässt das Fahrwasser derselben erweitern.

Huic negocio interfuere episcopi: Stephanus Metensis episcopus, Heinricus Tullensis, Megingotus Merseburgensis; abbates Gerhardus sancti Maximini de suburbio Trevirensi, Lantfridus Prumiensis, Wicboldus Stabulensis; ex laicis: Willelmus palatinus comes, Cuonradus comes de Lucelenburch, comes Otto de Rinekke fraterque

suus de Salmes, Herimannus comes, comes Reinoldus de Munzun, Gerlagus comes fraterque suus Emecho, comes Meinhardus de Spanheim, Gerhardus de Huonstaden, Adolfus de Saphenberch; ex ministerialibus Treverensibus: Lodowigus palacii custos, item Lodowigus, Heinricus et ceteri plures, tam ex clero quam ex laicis; de Efternaco: Cuono, Winethere, Godefrid, Ravenger.

Signum domini Lotharii tertii Dei gratia Romanorum regis invictissimi.

Tietmarus ad vicem Adelberti archicancellarii recognovit.

Data viiii Kal. Mai, anno incarnationis Domini m. c. xxxi, indictione viiii, anno vero regni domni Lotharii tercii Dei gratia Romanorum regis serenissimi regni eius vi1. Actum Treveris filiciter. Amen.

Aus Beyer mittelrh. Urkdbch. I. 529- -530 (nach dem Orig.); auch gedruckt: Tolner cod. diplom.
Palat. 39; Hontheim histor. Trevir. I. 516 (beide mit viii kal. Maii); du Chesne histor. geneal.
Lucemb. 34; Miraeus opp. dipl. I. 278. 1. Zusatz des Epternacher goldenen Buches.

209.

(1131). Aus einem Schreiben des Trierer Clerus an den Papst Innocenz II in Bezug auf die Wahl des Erzbischofs Albero, in welchem Pfalzgraf (Wilhelm) als Vogt der Kirche von Trier bezeichnet wird.

Hac igitur fiducia animati, dum ad faciendam electionem conveniremus, palatinus comes, qui est ecclesiae nostrae advocatus, caeterique nobiles et populus, ubi intentionem nostram persenserunt, facta turba et tumultu peritus nos disturbaverunt et tunc omnes dominum Geberhardum, ecclesiae nostrae praepositum, qui primus de tribus erat nominatus, sibi dari petierunt.

Vollständig gedruckt: Hontheim hist. Trevir. diplom. I. 517 u. 518. Vergl. v. Raumer reg. hist.
Brand. no. 843.

210.

1132. (September 13-December 31). Erzbischof Adalbert I von Mainz schenkt in Gegenwart des Pfalzgrafen Wilhelm mehrere zu Prumheim in der Wettereiba und in der Grafschaft des Grafen von Nuringen gelegene, von ihm erkaufte Güter der Kirche des h. Martin zu Mainz.

Testes huius rei, qui interfuerunt approbantes, hi sunt: Heinricus eiusdem ecclesie de domo et sancti Victoris prepositus, Adelbertus sancti Petri et Stephani prepositus, Cuno decanus, Turenbertus magister, Hartmannus cantor et camerarius, Godescalcus sancte Marie prepositus quod dicitur extra campum, Godeboldus Frideslariensis prepositus, Emicho de Durlohun prepositus, Godescalcus de Mugestat prepositus, Gozbertus et Adelhardus cappellani; Willehelmus comes palatinus, Heinricus marchionis Luibaldi filius, Arnoldus Moguntinus comes, Ludewicus comes Thuringie, Ernest comes et Sizzo comes, Sigefridus et frater eius Bertolfus comites de Nuringes, Emicho comes et frater eius Gerlahus, Megenhardus de Spanheim, Wolframus de Wertheim, Em

« AnteriorContinuar »