Imágenes de páginas
PDF
EPUB

illam, usque dum ueniant super lapidem magnum, qui iacet [solide terre affixus, et ab illo lapide descendunt per solidam terram in uallem] iuxta paludem longam, et tunc inter illam paludem et [soli] dam terram uadunt, quousque antiq[uorum] sepulchra ad [leuam habeant, et inde reflexi ad austrum per eandem] paludem semper d[urant, quoadusque ueniatur ad quoddam [vad]um lapideum, per quod regia via transit], qu[e ducit u]iantes [in Demyn. Dedimus etiam predicto claustro solitudinem, que dicitur [Wylak], que iacet inter Luchowe, [Ragen et] stagnum Kalant et stagnum Pench [owe. Homines uero], quos [abbas ibi locauerit, liberos dimisimus ab omni aduocatia, ab] urbium, pontium, aggerum exstructione et ab [omni] expeditione, ita ut nemini quidquam [ex debito, nisi soli deo et monasterio teneantur. Testes autem, quibus presentibus hec acta] sunt: Sigwinus episcopus Caminensis, Conradus prepositus Caminensis, Sifridus abbas in Stolp, Dodo abbas in Belbug, Rotbertus prepositus in Dimin, [Rochillus castellanus Diminensis, Chemko, Dursico], Barinz. Datum anno gratie M° CC° XVI°, pridie

kal. Junii.

Nach dem Original im Haupt- Archive zu Schwerin. Diese Urkunde hat durch Moder so sehr gelitten, dass die rechte Seite derselben zerfallen und die Schrift an vielen Stellen ganz zerstört ist. Jedoch hat mit Hülfe einer auscultirten Copei aus dem Anfange des 16. Jahrhunderts, welche freilich, nach Anleitung des Originals, in der Orthographie und Wortstellung nicht immer ganz genau ist, der Text so restaurirt werden können, dass derselbe wohl für vollständig und sicher gelten kann. Angehängt ist mit einem Pergamentstreifen Kasimars Reitersiegel, wie an Nr. 223; Umschrift:

[blocks in formation]

Schon im Anfange des 16. Jahrhunderts war das Original nach Registraturen unleserlich; in diesen wird das schon 1216 gelegte Dorf Teschesowe, welches in der Urkunde vom 10. Nov. 1216 auch Tehchowe geschrieben wird, noch Deskow genannt. Gedruckt in Lisch, Mekl. Urk. I, S. 17 und S. 212, Nachtrag,

auch in Kosegarten's Cod. Pom. dipl. I, S. 256.

1216. Novbr. 10. Camin.

226.

Sigwin, Bischof von Camin, beurkundet die Wiederherstellung des Klosters
Dargun und verleiht demselben Patronatrechte und Zehnten.

Siguinus dei gratia Caminensis episcopus vniuersis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis in perpetuum. Constituti uelut in specula uinee domini procurande et illius occulto nutu, qui dona sua largitur hominibus diuidens singulis prout uult, curam gerentes ministerii pastoralis, eorum tenemur profectibus insistere uigilanter, qui nobis ex subiectionis debito sunt annexi et quorum status sine nostra sollicitudine minus ualet prospere gubernari. Sane quidam locus nomine Dargun in nostra est diocesi constitutus, in quo uiri religiosi de ordine Cisterciensi olim fuerant a principe terre et aliis ueris heredibus collocati, sed dum eum per multos annos secundum ritum sui ordinis possedissent, inualescente

guerra contra terram nostram et malis undique crebrescentibus predicti claustrales, non ualentes ulterius persecutionum incommoda sustinere, de necessitate ipsum locum deserere sunt coacti, ad locum alium, quem de nouo possidendum susceperunt, ad alterius principis se dominium transferentes. Cum itaque prefatus locus Dargun istis recedentibus et aliis non superuenientibus fuisset longo tempore desolatus, adeo quod, ubi prius fuerat cultus diuinus, nunc esset feris domicilium et spelunca latronum, nos, super eo grauem habentes animum et dolentem, de consilio principis terre domini Kazimari et heredum personas de claustro Dobran Cisterciensis ordinis ad eundem locum duximus euocandas, qui eum de nouo, sicut ordo precipit, possiderent, diuinum in eo seruitium, ut prius fuerat, reformantes. Et quoniam sine fidelium adiutorio nequaquam possent ibidem, uelut in solitudine, sustentari, eis de redditibus nostris episcopalibus decimas de subnotatis uillis libere et de consensu capituli nostri contulimus perpetuo possidendas. Hec autem sunt nomina uillarum: Clobotzcowe, Wigun, Dalgolin, Blisignewitz. Contulimus etiam eis ecclesiam, que est in uilla eorum Polchowe, cum omni iure nostro, prout ordo solet ecclesias possidere, cum decima ipsius uille et duarum uillarum uidelicet Turinitz et Wosdelsowe ad ipsam ecclesiam assignata. Preterea confirmamus eis uillas cum decimis earum, que ad ipsum locum pertinent ab antiquo, uidelicet Dargun, Rokitnitze, Cusitz et iterum Cusitz, Glasowe, Swacowe, Poduskowitz, Dambenowe, Dobromuzle, Pencowe, Tehchowe. Nos igitur sub districtione anathematis inhibemus, ne quis eos uel eorum posteros turbare presumat in predictis bonis, que eis per presentem paginam confirmamus. Huius ergo rei testes sunt: Cristianus Prvtenorum episcopus, Conradus prepositus et totum capitulum ecclesie Caminensis. Datum Camin, anno M° CC° XVI° dominice incarnationis, quarto idus Nouembris.

Nach dem Originale im Haupt- Archive zu Schwerin. An einem Pergamentstreifen hängt des Bischofs rundes Siegel; es enthält auf leerem Siegelfelde das Brustbild des Bischofs mit dem Stabe in der rechten und einem Buche in der linken Hand. Umschrift:

A POMARANOR. APISⱭhOPUS

abgebildet in Kosegarten's Cod. Pomer. Taf. H., Nr. 2. Links von diesem Siegel hängt an einer Schnur von ungebleichten linnenen Fäden das runde Capitel - Siegel: im runden Felde wird dargestellt, wie Johannes Christum tauft; Umschrift:

SIGILL. αcaliα SCI IOHIS. BABT IN CAMIN.

abgebildet daselbst Nr. 3. Vgl. die Note zur Urkunde vom 21. Febr. 1272. Auf dem Rande der Urkunde steht eine Registratur in der Schrift des 13. Jahrhunderts: de decimis glasowe et dolgelin et penecowe et brodhertorpe quod slauice dicitur. Gedruckt bei Lisch, Mekl. Urk. I, S. 19, und Kosegarten, Cod. Pom. I, S. 259. Im Texte dieser Urkunde steht sicher Wosdelsow, dagegen in den Urkunden vom 4. April 1232 und 27. Mai 1282 eben so sicher Woldelsowe und Woldesowe.

1216. Novbr. 21. Rom.

227.

Papst Innocenz III. richtet sein Rundschreiben wegen des von der gesammten Geistlichkeit auf drei Jahre zum Besten des heiligen Landes zu entrichtenden zwanzigsten Theiles ihrer Einkünfte auch an den Erzbischof von Bremen und dessen Suffragan-Bischöfe (zu Lübek, Schwerin und Ratzeburg).

Honorius episcopus, seruus seruorum dei, venerabilibus fratribus archiepiscopo Bremensi et suffraganeis eius Datum Rome apud sanctum Petrum, XI. kalendas Decembris, pontificatus nostri anno primo.

Nach dem Originale (an welchem das Bleisiegel des Papstes Honorius III. hängt) zu Stade, gedruckt bei Lappenberg, Hamb. UB. I, S. 352.

1217.

228.

Heinrich, Bischof von Ratzeburg, befiehlt, mit Zustimmung der geistlichen und weltlichen Mitglieder seiner General-Synode, den Einwohnern des Kirchspiels Bergedorf, dem Priester daselbst das Rauchhuhn zu geben.

Heinricus dei gracia Racesburgensis episcopus. Cum sinado in ecclesia Bergerdorpe presideremus, Arnoldus eiusdem ecclesie sacerdos pro decima pullorum, scilicet quod pullos non darent de areis, cum tamen de iusticia dare deberent, contra inhabitantes iam dictam parrochiam querimoniam deposuit, et altercatione facta pro sentencia de eadem causa dictanda Racesburc ad maiorem sinadum, quatenus iusticia declararetur, partes citate sunt. Jn maiori etenim sinado nostra sentencia dictauit et a clericis et a militibus et uniuersis, qui aderant, approbata est, quod, qui darent decimam maiorem in agro de manipulis et minutam de iumentis, dare tenerentur ex iusticia et pullos de areis, quod wlgato nomine rohon dicitur. Mandamus ergo districte precipientes omnibus parochianis de Bergerdorpe, ut decimam pullorum scilicet unum de area eiusdem loci sacerdoti sine contradictione persoluant; si quis uero iusticie contradixerit et dare pullum noluerit, ipsum auctoritate, qua fungimur, excommunicamus et supplicio damnamus eterno. Vt autem rata et inuiolata permaneant et ne quis contraire presumat, presentem paginam sigilli nostri appensione munimus. Testes sunt: Wicmannus Racesburgensis prepositus, Wickerus sacerdos, Godescalcus camerarius, Lodewicus diaconus, canonici Racesburgensis ecclesie, Heinricus pincerna, Willehelmus de Zacharan, Nicolaus de Salem, Wolmarus miles, Rotherus miles et alii quam plures. Facta sunt hec anno incarnationis dominice M° CC° XVII.

Nach dem Original im bischöflich Ratzeburgischen Archive zu Neu-Strelitz. An grüner Seide hängt das wohl erhaltene parabolische Siegel des Bischofs, wie es hieneben abgebildet ist, mit der Figur des stehenden Bischofs, welcher den Bischofsstab in der rechten und ein offenes Buch in der linken Hand hält. Umschrift:

[graphic]
[ocr errors]

✈ SIGILLV. HEINRICI. RAⱭABVRGANSIS. API. Dasselbe Siegel hängt auch an der Urkunde vom 24. Mai 1217. Gedruckt ist die Urkunde bei: Westphalen, Mon. ined. II, p. 2058; Schröder, P. M. II, S. 2909; Pistorii Amoenit. VII u. VIII, S. 2242; Lappenberg, Hamb. UB. I, S. 357 (aus Westphalen). Wir theilen diese Urkunde und Nr. 233 hier wieder mit wegen der interessanten Nachricht über die ,, major synodus", über welche uns andere Mittheilungen fehlen. Vgl. in Bezug auf das Bisthum Schwerin die Erwähnung der generalis synodus" in Nr. 122 (S. 118) oder „principalis synodus" in Nr. 151 (S. 149).

[ocr errors]

1217.

[ocr errors]

229.

Nicolaus, Graf von Halland, vermählt sich mit der Tochter des Grafen
Guncelin von Schwerin.

MCCXVII. Filia comitis Guncellini nubit N[icolao] filio regis Waldemari.

Aus dem Chron. Dan. 1130-1300, bei Langebek IV, p. 228.

[ocr errors]

MCCXVIII. Rex Waldemarus secundus ducatum filio suo Erico comaciamqve Hallandiae filio suo Nicolao confert. Filia comitis Guncelini nubit Nicolao, filio regis Waldemari secundi.

[ocr errors]

Aus dem Chron. Danic. 1074-1219, bei Langebek III, p. 264. Ueber den Werth dieser Annalen vgl. Usinger: Dän. Annalen des Mittelalters S. 34 flgd., wo auch die Verwirrung in der Chronologie der Jahre 1216-1218 erörtert ist. Die Grafschaft Halland verlieh der König Waldemar seinem unehelichen Sohne Nicolaus schon 1216, nach den Annal. Ryens., bei Pertz, Scr. XVI, p. 406: „1216: pater contulit Nicolao filio illegitimo comitatum Hallandiae"; und nach dem Chron. Dan. 936-1317 (bei Langebek II, p. 172): „A. D. MCCXVI. [Waldemarus] contulit Nicolao spurio comitatum Hallandiae". Nicolaus erscheint 1217 in unserer Nr. 230 schon vermählt. Er starb 1218. (Obiit comes Nicolaus. Annal. Ryens., Lundens. Nicolaus comes obiit. Chronol. rer. mem. 1020-1323, bei Langebek II, p. 525.) Die richtige Zeitfolge gibt schon Petrus Olai, bei Langebek II, p. 259. Huitfeldt p. 183 berichtet: Aar 1217. fick Grefve Gunzelin oc Grefve Henrichs Søster Idde Grefve Niels aff Hallind, kong Voldemars Søn, oc med hende til Medgifft half deelen udi Sverin. ( Im J. 1217 erhielt der Graf Niels von Halland, König Waldemars Sohn, Gr. Gunzelins und Gr. Heinrichs Schwester Idde und mit ihr zur Mitgift die Hälfte in Schwerin.) Vgl. unten 1221, Febr. 28.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

1217. Schwerin.

230.

Gunzelin und Heinrich, Grafen von Schwerin, und Nicolaus, Graf von Halland, und deren Gemahlinnen schenken dem Johanniter-Ritter-Orden das Dorf Sülstorf und überlassen die Verwaltung desselben der Comthurei Werben. In nomine sancte et individue trinitatis. Ego Gonzelinus, ego Heinricus, fratres et comites in Zwerin, ego Nycholaus comes in Halant, cum coniugibus nostris, animaduertentes, quoniam in hac uita fecit nobis magna dominus, desiderantesque nichilominus, quatinus in eterna maiora faciat, quamuis non condignam, tamen quantulamcunque potuimus gratiarum actionem ipsi totius bonitatis largitori rependere duximus vtilissimum, ad euidentiam nostre deuotionis et desiderii salutaris executionem fidele constituentes argumentum quandam nostre possessionis particulam, non ignari, quoniam exhibitio operis probatio est dilectionis. Contulimus siquidem hospitali transmarino, quod in honore sancti baptiste Christi beatis ipsius Christi pauperibus dedicatum nouimus asylum, villam, que dicitur Szulowe, cum suis attinentibus, videlicet agris, pratis et nemoribus, idem beneficium tali libertate fulcientes, ne quis ex eo decimam, censum, exactionem aut aliquid talium deinceps audeat extorquere; omnem namque iusticiam tam aduocati, quam cuiuslibet alterius iudicis, et quidquid solet uersari circa id, quod uulgus uocare consueuit recht et unrecht, predicte domui plenarie contulimus cum usibus primitiuis. Hec autem ad tytulum et utilitatem hospitalis supradicti Heinrico procuratori curie in Werben, que ad idem pertinet hospitale, et Jacobo confratri eiusdem curie et sacerdoti ceterisque confratribus ibidem constitutis et eorum successoribus procuranda contradidimus in perpetuum et percipienda in eadem libertate et eisdem terminis, quos predestinaueramus Teuthonicis ibidem cultoribus a nobis constituendis. Hiis autem statutis testimonium ueritatis perhibent non solum nostra sigilla, sed etiam uiri fideles, videlicet: magister Apoll [oni]us de Zwerin, Hermannus tunc notarius, dapifer regis Dacie, dapifer comitis de Halant, Geuhardus miles de Luneburg, Johannes uexillifer, Constantinus dapifer et alii quam plures. Datum Zwerin, anno dominice incarnationis M° CC° XVII.

Nach dem Originale im Staats- Archive zu Berlin. An demselben hangen drei dünne, rothe seidene Schnüre mit wenigen Ueberresten der zerfallenen Siegel. Gedruckt in Buchholtz Brandenb. Geschichte IV, S. 57, jedoch mit manchen Fehlern; ferner in Jahrb. I, S. 201, und bei Riedel, Cod. dipl. Brand. I, Bd. 6, S. 10. Diese Schenkung bildete den Anfang der späteren Comthurei Kraak. Jahrb. I, S. 6 f.

Vgl. Lisch,

« AnteriorContinuar »