Imágenes de páginas
PDF
EPUB

2

Eine zweite Abschrift,

Nach dem Diplomatarium des Dom-Collegiat-Stifts zu Güstrow, Urk. LXI. im Anhange fol. 71 b desselben Buches, 1 effectu prosequente, gibt quarto decimo, ausserdem in den Namen die Abweichungen: Guzstrowe, Bolecowe, Gancecowe, und statt nulli ergo omnino homini: nulli ergo homini omnino. Mit der ersteren Abschrift stimmt der Abdruck bei Thiele: Coecilienkirche, Beilage J., auch im Datum: anno IIII". Ebenso las auch Clandrian: „Registratur vnd kurtzer Extract der Brieffe vnd Instrumente in der Thumbkirchen zu Güstrow (1580)" pag. 10: „Des Bapsts Gregorii Confirmation vber die Dorffer Gutow, Belcow vnd Genscow, welche Hinricus von Werle der Thumb,,kirchen zu Gustrow gegeben hat. Datum Lateraui, 5. Idus Maii, Pontificatus Annó 4." Uebrigens befand sich der Papst Gregor im Lateran sowohl am 11. Mai 1230 (s. die Urk. bei Würdtwein: Nova Subs. 6, 14, Böhmer; Reg. Imper. 11981254, pag. 336), als 1240 am 10. Mai und am 20. Mai (s. Böhmer p. 349, nach Raynald 21, und Alb. Stad. 1240, s. unten zum J. 1240 die päpstl. Urkunde). Gedruckt auch bei Schröder, P. M. I, S. 742.

[ocr errors]
[ocr errors]

1230. Sept. 8. Ratzeburg.

379.

Gottschalk, Bischof von Ratzeburg, und das Dom-Capitel daselbst vergleichen sich mit der Stadt Lübek über die gemeinsame Grenze ihrer Gebiete.

A.

Godescalcus dei gracia Races

In nomine sancte et individue trinitatis. burgensis ecclesie episcopus, Petrus prepositus totusque conuentus et capitulum Racesburgense omnibus hoc scriptum inspecturis salutem in Christo Jehsu. Quicquid mundus ordinat in presenti, ne retractetur a posteris, scripturarum debet testimonio roborari. Nouerint igitur presentes et discat successio futurorum, quod super causa, que uertebatur inter nos et burgenses Lubicenses super terminis eorum et nostris terminis distinguendis, talis intercessit ordinatio, videlicet quod termini nostri, necnon et marchia ciuitatis Lubicensis et termini hoc modo distinguantur et limitentur: a fluuio videlicet Breiding inchoando in loco, qui dicitur Heringwic, ascendendo sursum donec ad colliculos quondam factos uel fossos ad eosdem terminos distinguendos, et a colliculis eisdem ascendendo donec ad stagnum, quod Langensee uocatur, et in medio eiusdem stagni donec ad palludem, que Langebroke dicitur, et per medium paludis eiusdem donec ad Riuum Ducis, uidelicet Hertogenbeke, et in medio eiusdem Riui Ducis usque ad Wokeniziam. Predicti termini, cessante in posterum omni litis occasione, rationabiliter finem faciant et eorundem finium terminos limitent et distinguant. Quod si partibus utrisque, nobis uidelicet et eisdem burgensibus Lubicensibus, placuerit cum communi consensu molendinum in eodem Riuo Ducis edificare, communibus et equalibus expensis edificabimus, redditus et prouentus eiusdem molendini cum eisdem burgensibus equaliter recepturi. Vt autem hec ordinatio nostra rata maneat et stabilis perseueret, scriptis eam nostris roborauimus et sigillis. Acta sunt hec anno diuine incarnationis M° CC° XXX, presentibus istis, quorum nomina hec: dominus Godescalcus episcopus Racesburgensis, dominus Petrus prepositus; ca

nonici: Henricus prior, Wiggerus senior, Theodericus custos, Bernardus presbyter, Albertus presbyter, Wiggerus iunior, Johannes, Eggehardus, Peregrinus, Wilhelmus, presbyteri; Conradus, Henricus, Nicolaus, Ludolfus, diaconi; Bertoldus, Johannes, Bertoldus, Lodewicus, subdiaconi; Eggehardus de Kulpin, Bernardus de Mulzian, Henricus Friso, Otto de K[ov]val, Hermannus de Magedeborg, Burchardus Lupus, magister Henricus de Werben; consules Lubicenses: Henricus de Bardevic, Henricus Wullempunt, Helyas Ruz, Olricus Gir, Albernus Stunehose, Wilhelmus Albus, Bertramus Stalbuc, Bernardus Vllesen, Theodericus de Jndagine, Burwinus, Daniel, Gerardus de Heringe, Johannes Stalbuc, Hermannus de Tremonia, Meinwardus, Henricus Grecus, Wolcmarus de Bardewic, Rodolfus, Helmwicus, Hinricus de Bocholt, Hinricus Stangeuole, Johannes Flamingus, Thithardus, Theodoricus Vorrat, Johannes de Saltwedele, Hinricus Vot, et plures alii. Datum Racesburch, VI. idus Septembris, indictione III.

Nach dem UB. der Stadt Lübek I, S. 58, aus dem zu Lübek auf der Trese befindlichen Originale. An rother Seide hangen drei Siegel:

1) ein parabolisches Siegel mit dem Bilde eines aufrecht stehenden Heiligen, der in der Rechten einen Palmzweig, in der Linken ein Buch hält. Umschrift:

+ SIGIL PATRI DOI GRA RACαBVRGANS PROT

2) das parabolische Siegel des Bischofs Gottschalk, wie es hier unten unter Nr. 1 abgebildet ist, mit der Umschrift:

GODASCALCVS. DAI. GRA RACαSBVRGANSIS. αPS

(Beschrieben bei Masch, Bisth. Ratzeburg, S. 129.)

3) das zu Nr. 200 und hier ebenfalls unter Nr. 2 abgebildete erste Capitelsiegel, mit der Umschrift: SIGILLV. SANTA MARIA. VIRGINIS. IN. RAααBVRG

[merged small][merged small][graphic][graphic][subsumed][subsumed][subsumed][subsumed][subsumed][subsumed][subsumed][ocr errors]

B.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis.

Aduocatus, consilium et burgenses Lubicenses omnibus in perpetuum. Quicquid mundus ordinat in presenti, ne retractetur a posteris, scripturarum debet testimonio roborari. Nouerint igitur presentes et discat successio futurorum, quod super causa, que uertebatur inter dominum episcopum Racesburgensem, prepositum et conuentum eiusdem ecclesie et nos super terminis distinguendis, talis intercessit ordinatio, uidelicet quod termini predicti [episcopi, prepositi et conuentus Racesburgensis necnon et marchia ciuitatis Lubicensis et termini hoc modo distinguantur et limitentur: a fluuio uidelicet Breiding inchoando in loco, qui dicitur Heringwic, sursum ascendendo donec ad colliculos quondam factos uel fossos ad eosdem terminos distinguendos, et a colliculis eisdem ascendendo donec ad stagnum, quod Langense uocatur, et in medio eiusdem stagni donec ad paludem, que Langenbroke dicitur, et per medium paludis eiusdem donec ad Riuum Ducis, uidelicet Hertogenbeke, et in medio eiusdem Riui Ducis usque ad Wokeniziam. Predicti termini, cessante in posterum omni litis occasione, rationabiliter finem faciant et eorundem finium terminos limitent et distinguant. Quod si partibus utris [que], episcopo uidelicet, preposito et conuentui Racesburgensi, necnon et burgensibus Lubicensibus, placuerit cum communi consensu mole]n[dinum in eo]dem [R]iuo Du[c]is edificare, communibus et equalibus expensis edificabunt, redditus et proue [n]t [us] eiusdem molendini equaliter recepturi. Vt autem hec ordinatio nostra rata maneat et stabilis [perseueret, mutuis] eam scriptis roborauimus et sigillis. Acta sunt hec anno dominice incarnationis [M° CCXXX°], presentibus hiis, quorum nomina hec: dominus Godescalcus episcopus, dominus Petrus prepositus [Racesbur] gensis, Hinricus prior, Wiggerus senior, Theodericus custos; Bernardus, Albertus, Wiggerus iunior, [Johannes, Eggehardus, Peregrinus, Wilhelmus, presbiteri; Conradus, Heinricus, Nycolaus, Ludolfus, dyaconi; Bertoldus, Johannes, Lodewicus, Bertoldus, subdiaconi; milites: Eggehardus de Culpin, Bernhardus de Mulzian, Heinricus Friso, Otto de Kowal, Herimannus de Magdeburg, Burchardus Lupus, magister de Werben; consules Lubicenses: Heinricus de Bardewic, Henricus Wullenpunt, Helias Ruz, Olricus Gir, Albernus Stunchose, Wilhelmus Albus, Bertrammus Stalbuc, Bernardus de Vllesen, Theodericus de Hagen, Borwinus, Daniel, Gerhardus de Heringe, Johannes Stalbuc, Herimannus de Tremonia, Meinwardus, Heinricus Grecus, Volcmarus de Bardewic, Rodolphus Wrot, Helmwicus, Heinricus de Bocholt, Heinricus Stangevole, Johannes Flamingus, Thithardus, Theodericus, Johannes de Saltwedele, Heinricus Vot, et plures alii. Datum Racesburch, VI. idus Septembris, indictione III.

Nach dem durch Mäusefrass beschädigten Original im bischöflich Ratzeburgischen Archive zu NeuStrelitz. An rothen seidenen Fäden hängt das älteste Siegel der Stadt Lübek: ein rechtshin gekehrtes, am Vorder- und Hintertheil mit Thierköpfen geziertes, auf vier Wellen gehendes Schiff, in dem ein Mast

mit 6 Tauen steht. Ein alter Mann mit spitzer Mütze sitzt am Steuer, das er mit der Linken hält, während er die Rechte ausstreckt; ihm gegenüber sitzt ein Jüngling mit blossem Kopfe und zeigt mit der Rechten himmelwärts; das Kreuz am Maste über der noch im Siegelfelde befindlichen Flagge bezeichnet den Anfang der Umschrift:

SIGILLVM. BVRGANSIVO: De 'LVBαkα

(Abgebildet ist dieses Siegel in (Masch und Milde): Siegel des Mittelalters (aus den Lüb. Arch.) I, Taf. 3, Nr. 12, beschrieben daselbst S. 7; Lübeker UB. I, Taf. I, Nr. I, beschrieben in Lisch Mekl. Urk. II, S. 14.) Gedruckt bei v. Westphalen II, p. 2064; Schröder P. M. I, S. 563; Lisch, Maltzan. Urk. I, S. 5.

1230. Oct. 18. Bützow.

380.

Brunward, Bischof von Schwerin, bestätigt dem Kloster Doberan die vom Bischof Berno verliehenen Zehnten und geistlichen Gerechtsame, und schenkt demselben die Zehnten aus den Dörfern Gallin, Stäbelow, Redentin und Farpen. In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Brunwardus dei gracia Zwerinensis episcopus omnibus in perpetuum. Ex iniuncto nobis epischopatus officio cum ipsarum ecclesiarum profectu tanta cura nos prospicere condecet et inuigilare, quatinus et in nobis crescant spiritalibus et progressum habeant in mundanis, sane, licet hec ipsa vigilancia et sollicitudo ad omnium profectum spectat (!) ecclesiarum et subditorum omnibusque generalis esse debeat et communis, altiori tamen consilio et quadam beniuolencia singulari illorum vtilitati potissimum prospicere tenetur et profectui, qui uel maiori officio karitatis seu humanitatis studio sunt intenti, quippe qui eciam preter victum simplicem et uestitum omnia sua hospitalitati et aliis piis operibus officiosissime tribuunt et exponunt. Considerans igitur nostre sollicitudinis discrecio, per Marthe sollicitudinem prouidendum esse Marie quieti, vt orantis Marie suffragiis satagentis Marthe sollicitudo ministerii iuuaretur, ne alicuius temeritatis incursus [sancte] contemplacionis ocium perturbaret, sicut ex apostolice sedis indulgencia monasteriis et fratribus Cisterciensis ordinis per vniuersam ecclesiam constitutis salubriter in multis et racionabiliter est prouisum, taliter et nos diocesis nostre dilectis filiis eiusdem ordinis abbati monasterii Doberanensis eiusque fratribus, tam presentibus, quam futuris, regularem uitam professis, in posterum prouidemus presentis auctoritate priuilegii et banno pontificali, quascumque possessiones, quecumque bona in presenciarum possident aut in futurum concessione pontificum, largicione regum uel principum, oblacione fidelium seu aliis iustis modis prestante domino poterunt adipisci, vt sibi suisque successoribus firma et illibata permaneant, in uirtute sancti spiritus confirmantes. Preterea libertates omnes et inmunitates a Romanis pontificibus ordini eorum concessas, necnon libertates et exempciones secularium exaccionum a dominis et principibus uel aliis fidelibus racionabiliter ipsis indultas auctoritate pontificali, qua fungimur, confirmamus et presentis scripti priuilegio communimus, nolentes alicuius

Meklenburgisches Urkunden-Buch 1.

49

modi uexationibus eorum sabbati amaricari quietem, sed ut securi sint et liberi a perturbacione hominum et dolore pro statu totius ecclesie nostraque salute eo deuocius, quo securius domino offerant suorum uitulos labiorum. Sed et ea specialiter, que in primordio eidem monasterio succrescenti predecessoris nostri felicis memorie domini Bernonis episcopi munificencia sunt oblata, sicut in ipsius priuilegio predicti monasterii fratribus concesso plenius continetur et eciam a nobis inferius describetur, inuiolabili caucione vna nobiscum a successoribus nostris, ecclesie Zwerinensis episcopis, eiusque canonicis ob diuinam reuerenciam et mutuam in Christo karitatem fratribus exhibendam rata haberi volumus et conseruari perhenniter inconcussa. Nam cum Pribizlauus Slauie dominus et princeps Magnopollensis iam dicti pontificis consilio et instinctu pro suorum qualitate delictorum ad dei omnipotentis seruicium eiusque piissime genitricis famulatum abbacie Doberan construende circumquaque possessiones et predia designasset, quoniam ad episcopum decime spectabant et iura ecclesiastica, pro uoluntate pii principis Heynrici ducis Saxonie et consensu ecclesie Zwerinensis de prediis et possessionibus decimas optulit, tali nimirum interposita caucione, si forte processu temporis quicquam ex ipsis prediis abalienari contingeret, decime tamen fratribus et iura ecclesiastica perpetuo permanerent. Jn quibus hec propriis uocabulis duximus exprimenda: decimam loci (loci) ipsius, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentiis suis, decimam Doberan, Domastyz, Parkentin, Wilsne, Putechowe, Stulowe, Radechle, decimam quatuor villarum in Cobanze, scilicet Crupelin, Brusowe et duarum uillarum Brunonis; estque terminus ad occidentem collis, qui slauica lingua dicitur Dobimerigorca, ad aquilonem terminum facit mare. Ecclesiarum vero disposicio infra terminos constitutos et sacerdotum constitucio uel baptismus et ius synodale, quod bannum vocant, ad abbatis prouidenciam pertinebit et curam. At nos, memorato pontifici diuina fauente gracia succedentes, quia predictos fratres speciali prerogatiua dilectionis et gracie amplexamur, vtpote qui iugiter offerentes deo olocaustum propiciacionis et sacrificium laudis non solum nobis, sed eciam vniuersali ecclesie piis intercessionibus suffragantur, ipsorum vtilitati et indigencie libenter, prout possimus, prouidemus, predecessoris nostri exemplo prouocati, in quorundam decimis prediorum eis curauimus subuenire, exinde illi complacere propensius nos credentes, qui, quod vni ex minimis suis fit, sibi reputat esse factum. Prediorum autem ista sunt vocabula: Glyne, Stubulowe, Radentyn, Verpene, cum omnibus pertinenciis suis et finibus suis. Decernimus ergo, vt nulli hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre uel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet uexacionibus fatigare; sed omnia integra conseruentur eorum usibus, pro quorum gubernacione ac sustentacione concessa sunt, omnimodis profutura. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona, hanc nostre confirmacionis et constitucionis paginam sciens, contra eam venire temptauerit uel contra tenorem apostolicorum

« AnteriorContinuar »