Imágenes de páginas
PDF
EPUB

A.

Habsburgisch: Oesterreichischer Pfandrodel.

1281-1300.

(Die Abschrift besorgte Chorherr Stocker.)

Vorliegendes theilweise lateinisch theilweise teutsch geschriebenes Actenstück ist äusserst interessant, und dem Forscher in der åltern eidgenössischen Geschichte darf es nicht verborgen bleiben. Es umfasset dieser Rodel die Umschreibung und Berechnung des verpfändeten Besißthumes der Herrschaft Habsburg-Oesterreich in den Aemtern Lenzburg, Richensee, Mure, Maienberg, Baden, Sekingen, Zug, Casteln, Werrach, und im Eigen, wie solche inner den Jahren 1281 bis 1300 (ruft einer ältern Bereinigung mit den Jahren 1274 und 1277 Bl. I, a. b.) von den Schreibern der Könige Rudolf und Albrecht aufgenommen, und in Beisein glaubwürdiger und beeidigter Zeugen verzeichnet worden ist. Eine derartige Zusammenstellung diente zur vollständigen Bereinigung der herrschaftlichen Einkünfte, sollte das herrschaftliche Besißthum vergewissern und einigermassen sicher stellen, gleich sam Anhalt werden den Beamten für Verwaltung und Steuerwesen. Was die Handschrift betrifft, von der dieser Abdruck genommen worden, ist dieselbe wohl nicht mehr die pergamene Urschrift selbst (ihr weiteres Dasein ist unbekannt), sondern eine blosse Abschrift auf Papier aus der zweiten Hälfte des 14. Jahrhunderts, wohlerhalten und von fester kernhafter Hand. Sie umfasset eilf Blätter in kl. fol., wo auf je eine Seite 32 Linien zu fteben kommen. Es verdanket der leitende Ausschuß des Vereins dieses Actenstück der freundschaftlichen Mittheilung seines verehrten correspondirenden Mitgliedes, Herrn Egberts Friedrichs von Mülinen in Bern, wo dasselbe als ein Familien- Figenthum treulich verwahret bleibt.

Blatt 1 a. Anno Domini M. CCC. In die Agathe Scripti sunt Redditus infrascripti | ad Castrum in lentzburg spectantes. Primo in Curia superiori in Vilmeringen iii modii tritici. Item in Rinach inferius in villa ix frusta, Ibidem Schop. | ii frusta vi et dimid.; Item ibidem vi frusta. Item bona dicti Zeken v frusta, | Item Curia in Neutechon xv frusta. Item in Guntzwil x solidi denariorum. ¦ Item in aldelwil i libra. In Gundeswil xv frusta . Item in Eschi ¦ iuxta lutwil xiii quartalia tritici et ii lib. denar. minus i ß. Item de bonis colit dictus Mulibach in Grenchen sitis v mod. auene, Item de bonis eisdem porci ix. Et iterum de bonis eisdem porcus i. Item in Grenchen Molendinum | Inferius porc. i solid v. Item ibidem von dem forst vi. porc. xxx f. | Item in Biberstein vii frusta. Item in Vilmeringen xii pro feno et ovibus. Item in Meisterswand et in Varwangen ii porc. sol. x. Item de Curia in Niderlentz xviii sol. den. Reliquos redditus eiusdem Curie Recipiunt dominus Waltherus de Hallwil et Wernherus de Vilmeringen. Item in officio lentzburg tantummodo libri inueniuntur Redditus subscripti | Et vna lb. den. Arrearum.

[ocr errors]

Summa Annone prescripte Lvii frusta, Summa porc. xi. Summa den. |

Hec sunt pignora obligata ad Castrum lentzburg pertinentia : Curia sita in Niderlentz Redd. annuatim viii mod. siliginis viridis | lb. iii. et dimid. et sol. iiii den. | Item de Redditibus recepit annuatim dominus Waltherus de Hallwil vi mod. silig. et lb. i. Item de eisdem Redditibus recepit D. Wernherus de Vilmeringen i mod. silig. Notandum quod ville dicte Egerns wil et Meisterswand obligate fuerint pro XL.

Anno domini M. CC. LXXVii Dominus Waltherus et Hartmannus de Hallwil talibus adiectis et pactis quod ijdem domini de Hallwil tantummodo deberent recipere et recepisse iiii frusta reddituum de villis prehabitis et non alterius annuatim. Insuper exceptis iiii mod. receptis per ipsos annis singulis a dicto tempore obligationis receperunt in eisdem | ii lb. den. et vii. solid. et xx maltera auene.

-

Bl. 1 b. Item obligata fuerunt in Curia superiori in Vilmeringen. L. frusta | minus i frust. x porci valentes iiii lb. den. minus vii solid. domino Hartmanno de Rued pro Equo XL Marcæ. Computatio Reddituum istorum facta fuit Anno | domini M. CC. LXXiiii.

Item Curia in Ruedlikon obligata fuit dietis de Ostra pro XL Marcis, Anno domini Lxxxv que Curia reddit xvi mod. siliginis aride et viii porcos lb. ii valentes et xx pro Stura aduocatie. Item de ista Curia dantur ii porc, sol. x. Item vi sol. Et silig. ecclesie sancti Johannis in Mellingen.

Item domino Cunrado de Göskon obligati fuerunt In Suren redditus L. lb. pro cc. Marc. minus x lb. Anno M. cc. LXXXj.

Est preterea notandum quod omnia bona subnotata tenuit in quieta possessione Nobilis quondam Comes Hartmannus de Kiburg vsque ad terminum sue vite, que namque bona ad presens tenent familiares dominorum Illustrium Ducum Austrie Infra notati. Et sciendum quod Seniores terre jurati et requisiti sub debito juramenti sui super hoc prestiti ignorant, quo titulo ad predictos | familiares dominorum Ducum bona devenerint supradicta.

Primo Curia in Rinach villici Arnold Reddit annuatim xxxvi frusta. Istos redditus occupat et recipit dominus Waltherus de Halwil, Item Judicium Vffendorff in Sengen altinens Curie in Rinach, quod | Judicium reddit vnam lb. dominis annuatim et officiali Judicanti | Ibidem V solid. occupat et accipit dominus Hartmannus de Hallwil,

Item in Beinwil Scoposam i cui attinet districtus in villa beinwil hanc tenet et occupat Relicta domini petri quondam de Beinwil ipsa tamen pertinet Castro lentzburg.

Item domina eadem tenet Nouale Spectans ad montem Homberg. | Item in Curia Rinach dicta fronhoff omnes districtus vniuersaliter tenuit prenotatus Comes vsque ad obitum suum, quorum districtuum nunc tenent et occupant tertiam partem dominus Jacobus de Rinach et filii sui fratris.

Item idem de Rinach et filii sui fratris Occupant bonorum dictorum Ruedisperg Swartzemberg Homberg et Winmos que

memoratus

Bl. 2 a. Comes tenuit vsque ad terminum sue vite tertiam partem solum. [

Item sepedicti de Rinach tenent et occupant Bloewersweg, quod predictus Comes tenuit vsque ad obitum suum.

Item idem de Rinach recipiunt de bonis in Vtenfron et an dem Kalche et filii fratris sui xii mod. tritici, quos annuo reddunt bona supradicta.

Item idem de Rinach et filii fratris sui occupant Molendinum vnum quod tenet pistrix, quod possedit sepefatus Comes tempore sue vite.

Item dicti de Rinach tenent Nouale situm ze fuchselöcheren in Monte Ruedisperg, quod similiter pertinuit Comiti sepedicto. Item occupant aliud Nouale in dem Horwe.

Hee sunt bona de quibus nunc est lis inter aduocatum ¦ et Dominum de Rinach.

Item idem de Rinach Receperunt redditus provenientes de Scoposis quas colunt Johannes dictus Biberstein, Cunradus de Nudorff, et Wernherus de Rinach, et Redditus provenientes de bonis eisdem Scoposis annexis a tempore obitus Rudolfi Romanorum Regis vsque ad hec tempora que bona reddiderunt quondam annuatim xxxii frusta. Sed ad presens tantum reddunt xxvi ¦ frusta propter aquam ipsos agros minuentem. Sic dixerunt viri Seniores juxta debitum Juramenti prestiti super eo. Item dicti de Rinach | Receperunt redditus provenientes de i manso et de Molendino eidem | annexo videlicet x frusta, Item dicti de Rinach receperunt in Suren | redditus Curie ibidem xxviii frusta et porcos ii vtrumque x solid. ! et de Molendizo ibidem ii pore, similiter vtrumque v §.

Item idem Receperant de Molendino dieto Grauen Meli vi mod. trit, et ii pore, valentes xii §. Item in Vilmeringen v frusta Receperest. Idem de Rizach et xiii pore, valentes v lb minus v §. Item occupant Breitenlo quod attinet dominis ducibus titulo proprietatis.

Preterea eta bona Hantlein et Zem geishas et pratum in Eiche Redientia vi frusta occupant dictus de Hetllagen. Item Estas de Ribenswil tenet vnam mansum situm in leimbach qui pertinet Curie in Risach Cam hominibus et alijs suis attinenciis

[ocr errors]

Item Tetas Marchvardas de Bela occupat et teret homines in Zetrel

$: 24 - Sed i emnes spectant et pertinent ad dominus dices em Recta dom`zi petri quadam de Feizwil Recepit in him as frusta et i qartale et vi porc. verheis

Hem domenus Wilberus de Had recegd ne frusta et vii pret. rien à il a vla Vineringen et in Grenkon pore, v §. de den no supersunt. Hem dica de Vineeringen in Grenkon

i marcam redditus accepit | Item eadem in Omerswil porc. i f. viii recepit. Item quondam de Hedigen in Grenchen iiii Marc. reddituum, quas nunc recepit dominus de trosberg |

Item Heinricus Trutman occupat vnum mansum in Suren reddentem viii mod. trit. auene ii malt. i malterum siliginis viridis ; Item Heinricus de Rore tenet vnum Mansum reddentem viii mod. trit. Auene ii malt. et i malt. silig. viridis, Item Johannes de Seon tenet i scoposam reddentem ii mod., auene ii. i mod. silig. viridis. Item senior | Scultetissa tenet i scop. reddentem tantum quantum due scopose | immediate dicte. Item Heinricus de Rore tenet in Göwe den forst reddentem ii porc. utrumque x sol. Item tenet ortum vinearum in | Göwen idem Heinricus, Item dictus Rentzo tenet Curiam in Wile | que reddit vnum malt. auene ii porc. valent. i lb. Item dominus de Göskon accepit ii porc. x sol. in dem forst quod ipse tenet.

[ocr errors]

Item in villa Schaffhusen sunt Redditus isti: Primo xix mod. | siliginis, viiii malt. auene, et in Seon XL mod. auene minus i mod. auene, | Et in festo beati martini iii lb. den. Et iii porc. xv ß. Oues xiiii | Valens quelibet xviii den. Istam villam et redditns tenet ad presens de | Baldegg et tenuerunt per xxx annos et vltra. Item dominus Rüdgerus de Hallwil tenet theolonium in lentzburg Reddens interdum x lb. et interdum xi lb. Item dominus Waltherus de Hallwil tenet montem situm an Castro lentzburg ad idem | Castrum pertinentem. Item domini in Wettingen tenent in | Villmeringen Redditus LXXV frusta. Item in Curia Heimbrunnen | xxx frusta tenent domini jamdicti, Item Heinricus de Rore | occupat pomerium dictum Rorbomgarten situm in monte lentzburg.

BI. 3 a. Hec sunt bona titulo feodi concessa diuersis vendita ab eisdem nomine | proprietatis. Primo scoposa vna super qua edificata est domus dicti Gössli. | Item scop. ii quas tenet domini de Hedingen filius et ipsas colit Johannes dictus pater noster. Item scop. i an dem Santweg quam tenet jdem | puer de Hedingen Hanc colit filia thuringi in dem hoff, Item | Curia dicta der Keishoff et scop. i quas colit Joh. an der Matten | Hec tenet relicta domini Cunradi quondam de Vilmeringen. | Est insuper sciendum quod bona et districtus subnotatus tenuit Comes | quondam de Kiburg vsque ad obitum suum Bona dicta Sinwaldesfrid | reddunt v frusta hec tenet Rudgerus de Buttensultz.

« AnteriorContinuar »