Imágenes de páginas
PDF
EPUB

negligentiarum correctione proque omnium fidelium tam vivorum quam corporeis vinculis solutorum redemptione anno dominice incarnationis millesimo LXXX If hoc cenobium in honore sancti salvatoris et beate dei genitricis semperque virginis Marie sanctique Albani martyris institui et, ut divinum die noctuque inibi redundaret servicium, vite conversationique monachorum ipsum deputavi ordinationique Clvniacensis abbatis contradidi ita, ut quicunque prior ab 5 ipso creabitur, quia ecclesia ipsa cura animarum de consilio et consensu cleri nostri investita est, stabilis et absque omni calumpnia et gravamine, nisi legitimis racionibus convincatur, quod absit, perseveret, utque corporeis necessitatibus supersedentes solum divinis vacarent laudibus, partim de propriis reditibus partim de his que ipse mea acquisivi industria et pecunia ipsis victualia et cetera vite necessaria habun- 10 danter ordinavi. Verum quoniam ab ineunte temporum etate sic se habent secularia, ut semper mali detrahant bonis et livor edax hoc nititur invertere quod ad cultum divine religionis maxime bonorum virorum edificatum e[st] conamine. necessarium deputavi colonias et vineas omnesque r[e]ditus b) huic cenobio subiectos literis mandare et unde vel qualiter quorumque testimonio beato Albano fuerint donata carta presenti adnotare. Ego Bvrchardus episcopus qui istam con- 15 gregationem institui consilio fidelium meorum tam laicorum quam clericorum de propriis meis reditibus dedi sancto Albano fratribusque deo eique famulantibus Lorracho cum ecclesia omnibusque suis appendiciis tam in vineis quam in agris pratis et silvis, ecclesiam de Hovvingin cum suis, ecclesiam de Chandro cum suis, in villa que dicitur inferior Basilea ecclesiam cum suis, curtim et ecclesiam de Haegindorf cum suis, in civitate Basiliensi ecclesiam beati Martini et decimam in 20 villa que vocatur Huningin, medietatem ecclesie in villa que dicitur Kemiz, et medietatem ville cum suis appendiciis, ecclesiam de Bozinshei[n] cum suis appendiciis ea tamen racione, ut prior ille ab ipsis institutus vices nostras per omnia ibidem habeat in cura animarum, sicut et prior sancti Albani in civitate Basilea sicut fluvius Birsicus determinat, ita tamen ut capellani ab ipsis electi vices ipsorum in his que 25 ad plebis curam pertinent agant, ecclesiam et villam de Appinvvilere cum suis appendiciis, silvam que sita est iuxta sanctum Albanum, molendina in ripa Birse cum pratis et agris adiacentibus, in villa que dicitur Binnengin duos mansus, Rinvvilere, Anperingin, Habchinshei[n], Guzvvilre, Sierinzo, Westhalda curtim unam cum vineis, Vfhein, Ramispah, Michilnbah, Obirvvilre, Bratillo, Gelterchingin, c) Durno, Holstein, Metin. His predictis curiis et ecclesiis preno- 30 tatis cenobium beati Albani martyris fundatum est. Advocatum super predictas curtes institui nobilem virum videlicet Rodolfum de Honberc comitem ex ista parte Reni, in ulteriori vero parte Reni T[heodericum] dominum de Rotinleim, qui homines ipsorum et res sine omni sibi substituto subadvocato tuitionis virtute sine lesione fideliter defensare satagant nec) tyrannidem inique 35 exactionis exerceant. Quod si excesserint et monachi ab iniquo gravamine clamare super eos conpellantur, semel et secundo terciove conmoniti si emendare noluerint a iure sue advocationis sine omni contradictione ab episcopo removeantur et alii qui digni sint loco ipsorum subrogentur. Ecclesiam vero ipsam et locum cum omnibus suis appendiciis a muro civitatis 40 usque ad pontem Birse et omnia que in banno urbis continentur que iurisdicionis ipsorum sunt ordinationi prioris et iudicio successorumque suorum dimisi, nisi cum iudicium sanguinis agitur quod meis officialibus iudi

15. b) Loch im Pergament. c) Gelterchigin A. d) non A.

successores

candum reservavi, removens per hoc omnem secularem personam, ut monachi inibi deo servientes ab omni strepitu mundanorum exempti soli deo liberrime vacare prevaleant. Porro infra septa monasterii sicut a porta superiori intratur que omnia nomini domini Sabahot dicata sunt prohibemus 5 et sub pena exconmunicationis et conminationis tremendi iudicii dei interdicimus, ne aliquis temere quid malignari vel aliquam potestatem iniquam super inhabitantes exercere presumat. Quod si dei nutu et misericordia, quod fieri non discredo, ecclesia ipsa rebus et religione in tantum exaltata fuerit et iudicio episcopi quicunque loco mei successerit id posse fieri 10 videatur, conpetenter fratres ipsius loci sibi de suis eligant abbatem qui ab abbate Clvniacensi sine contradictione instituatur. Precor igitur et obtentu perfecte caritatis vereque fraternitatis obtestor omnes meos, quatenus perhenne premium in predicti cenobii amplificatione mecum sperare contendant meamque concessionem et confirmationem evertere minime 15 presumant, set monachos inibi deo sanctoque Albano famulantes pro animarum suarum salute sub libero et tranquillo dei servicio ab omni contrarietate et perturbatione defendant. Si quis autem quod absit spiritu malignitatis inflatus hanc nostre confirmationis cartam infringere temptaverit vel fratres deo inibi servientes molestiis inquietare vel omnino perturbare pre20 sumpserit, odium dei et sancte Marie sanctique Albani martyris nec non omnium sanctorum incurrat et fisco regio centum libras auri persolvat et conamina illius per dei potentiam irrita fiant. Ut autem conscriptio hec rata et stabilis in evum permaneat eam sigilli nostri iussimus inpressione signari. Testes huius rei sunt Chono Lausannensis episcopus, Rodolfus prepositus, Hvpoldus 25 vicedominus, Berhtoldus thesaurarius, Hvgo decanus, Adilbertus canonicus, Ebirhardus canonicus, Rodolfus advocatus, Adilbero comes, Hermannus comes, Lvdevvicus comes, Burchardus miles, Adilbertus pincerna, Lampertus dapifer, Anno, Wernherus, Reinherus, Hezo, Adilgoz, Burchardus et alii quam plures.

Acta sunt hec Basilee in presentia Burchardi episcopi qui hanc car30 tam dedit, indictione XIa, luna 1a, regnante imperatore Romanorum Heinrico I et filio eius rege Heinrico v.

16.

Bischof Burchard von Basel, welcher monasterium sancti Albani in suburbio Basiliensis civitatis supra ripam Reni constitutum dem Abte von 35 Cluny unterstellt hat, empfiehlt dieses Verhältnis dem Schirme seiner Nachfolger. Basel 1105 April 10.

40

Abschrift des 13. Fh. im codex diplomaticus ecclesie Basiliensis fol. 27o im Staatsarchiv zu Bern (B).

Trouillat 1, 224 n° 150. — Bibliotheca Cluniacensis p. 535. Gallia christiana 15, instrumenta 199 no 18. Hidber 1, 427 no 1524.

17.

Papst Paschalis II. bestätigt dem Abte Hugo von Cluny die Herrschaft über die zu Cluny gehörenden Klöster, darunter monasterium videlicet sancti Albani a Burcardo episcopo datum in suburbio Basileae urbis.

Am Schlusse des Verzeichnisses der Klöster heisst es: Haec nimirum omnia 5 vestro coenobio tanquam membra capiti adherentia nos in perpetuum sub iure ac regimine tam tuo quam successorum tuorum persistere praesentis paginae assertione sancimus. St. Hippolyte 1107 Februar 8.

Bibliotheca Cluniacensis p. 537. Bullarium Romanum 2, 135 = Trouillat 1, 228 no 153. Faffé-Löwenfeld no 6122. — Hidber 1, 429 10

n° 1530.

18.

Papst Paschalis II. bestätigt dem Abte Pontius von Cluny abbatias vel prioratus, qui sub abbatis Hugonis dispositione manserunt, sub tua quoque vel successorum tuorum dispositione permanere, darunter S. Albanum 15 de Basilegia. Apud Castellium (Castiglione?) 1109 Oktober 16.

Bibliotheca Cluniacensis p. 569. — Bullarium Romanum 2, 140. — Trouillat 1, 228 n° 153 Anmerkung 4. Hidber 1, 436 no 1547. Faffé-Löwenfeld 6241.

19.

Bischof Rudolf von Basel schenkt dem Kloster St. Blasien sein Gut zu Efringen in Graf Hermanns Grafschaft.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small]

20

Auszug in der Zeitschrift für die Geschichte des Oberrheins 2, 196 aus einem Copialbuch von St. Blasien im Generallandesarchiv zu Karlsruhe. 25

20.

Walcho von Waldeck schenkt dem Kloster St. Blasien alle seine Güter, unter welchen genannt werden guet und höf. . . in den dörfern Riehen, Wahinkoffen 2)

[ocr errors]

obern Basel.

[ocr errors]

St. Blasien 1113 April 7.

Abschrift Wurstisens in seinem codex diplomaticus fol. 227" in der Universitätsbibliothek zu Basel (B1).

Zeitschrift für die Geschichte des Ober-Rheins 2, 194 nach einer Abschrift im General-Landesarchiv zu Karlsruhe (B).

30

Betreffend die Deutung des Ortsnamens » Wahinkoffen vgl. R. Wacker- 35 nagel im Anzeiger 1888 S. 240.

20. a) Weichenhofen B1.

1

5

21.

Bericht über die Gründung der Kirche St. Leonhard.

[ocr errors]

1118 November 2.

Cartular von 1295 St. Leonhard H. fol. 1 im Staatsarchiv zu Basel 1033 (B). - Deutsche Übersetzung aus dem 16. Fh. St. Leonhard Papierurkunden 1. Abschrift des 16. Jh. im weissen Buch St. Leonhard D. fol. 227. Deutsche Übersetzung von 1496 in einer Abschrift des 16. Fh. auf einem Vorsetsblatt des Cartulars St. Leonhard H. Abschrift des 16. Fh. im bischöflichen Archiv LXIX, 1, sämtlich ebendort. Trouillat 2, 2 no 2 nach B. Boos S. 3 n° II nur das Güterverzeichnis. Rochholz S. 12 n° 17 zu 1118 (Regest). Erwähnt in Wurstisens epitome p. 147. - Ochs 1, 196. Lutz neue Merkwürdig keiten 3, 371. Heusler S. 92 f.

Bei Trouillat ist zu lesen:

10 S. 2 Z. 14 datur statt dicitur.
Z. 15 adverti statt admirati.

15

20

[blocks in formation]

S. 3 Z. 14 XXXIII steht auf Rasur.
Z. 16 confessoris statt ecclesiam.
Z. 22 gebreita statt gebirita.
S. 4 Z. 1 Heinricus bis Engizo auf

Rasur.

Das Datum ergiebt sich aus der Gegenüberstellung der unversehrt erhaltenen Teile der Datierung: indictione XII, IIII nonas novembris und der im Bericht erwähnten Regierungsjahre des Bischofs Rudolf (1107 bis 1122). Die entgegenstehende Notiz vom Todesjahr Ezelins (1082) verdient keine Beachtung, weil überhaupt die Angaben hierüber ganz unsicher sind, wie eine Vergleichung jener Notiz im Cartular mit der Eintragung in Gross epitaphia S. 32 und Tonjola Basilea sepulta S. 3 und 362 erweist.

22.

25 Vergleich zwischen dem Hochstift Basel und dem Kloster St. Blasien über die Vogtei des Klosters.

30

1120 April 1.

Unter den Zeugen: Wilhelmus prior sancti Albani monachus Clunia-
censis. Actum publice Basilee apud sanctum Albanum.

Trouillat 1, 239 no 163. D'Achery spicilegium 8, 172 no 16.
Lünig 19, 139. - Hidber 1, 468 no 1602.

23.

Papst Honorius II. bestätigt dem Abte Peter von Cluny alle Besitzungen, Freiheiten und Machtvollkommenheiten, welche ihm von seinen Vorgängern Gregor VII., Urban II. und Paschal II. ver35 liehen wurden: In quibus hæc propriis sunt visa nominibus annotanda,

Urkundenbuch der Stadt Basel. I.

3

de prioratibus . . . . S. Albini de Basilia. Ferner heisst es: In omnibus autem prioratibus et cellis quæ nunc sine proprio abbate vestro regimini subiectę sunt, nullus futuris unquam temporibus abbatem ordinare praesumat. Liceat quoque vobis seu fratribus vestris in ecclesiis presbyteros eligere, ita tamen ut ab episcopis vel episcoporum vicariis animarum curam absque 5 vaenalitate suscipiant. Quam si committere illi, quod absit, ex pravitate noluerint, tunc presbyteri ex apostolicae sedis benignitate officia celebrandi licentiam consequentur. Lateran 1125 April 2.

Bibliotheca Cluniacensis p. 1377. Trouillat 1, 247, Note 4. Hidber 1, 490 no 1635. — Faffé-Löwenfeld 7193.

24.

10

Bischof Ulrich von Konstanz macht zwischen den Mönchen in Bürgeln und dem Priester des Ortes einen Vergleich und weist den ersteren unter anderem zu: item decimas Rinwilere preter illas quas dant mancipia sancti Blasii et sancti Albani. Dieser Spruch erfolgt cum rex Lotharius 15 multique procerum aliique conplures Basileae convenissent.

Basel 1130 Februar 8.

Abschrift des Basilius Amerbach in den charta Amerbachiana A. fol. 26 (B). Abschrift Wurstisens in seinem codex diplomaticus fol. 225" (B), beide in der Universitätsbibliothek zu Basel.

Herrgott genealogia Erwähnt bei Neugart

Schöpflin historia Zaringo-Badensis 5, 69 no 33 nach dem Original im General-Landesarchiv zu Karlsruhe (A). 2, 154 no 211 nach A, aber unvollständig. episcopatus Constantiensis 2, 41 und 126. S. 486 no 3248a. Hidber 1, 510 no 1668.

Dümge S. 36.
Ladewig 766.

[ocr errors]

Stumpf

[ocr errors]

20

25

25.

Markgraf Hermann schenkt predium suum in pago Huningen situm in comitatu Adelberti der Kirche in Backnang.

Wirtembergisches Urkundenbuch 1, 382 n° 302.
Zaringo-Badensis 5, 79 no 37.

[ocr errors]

1134

Schöpflin historia

30

26.

Bischof Adalbero von Basel erhebt die Kirche St. Leonhard zu einem
Chorherrenstift nach der Regel St. Augustins und begabt dasselbe mit
Freiheiten.
1135 September 24. bis Dezember 24.

Original im Staatsarchiv zu Basel, St. Leonhard no 1 (A). - Abschrift 35 von 1295 im Cartular St. Leonhard H. fol. 1o (B). Abschrift aus

« AnteriorContinuar »