Imágenes de páginas
PDF
EPUB

EPILOGUS.

Explicuisse mibi videor jussa vestra, Patres et A quæso, æternam vobiscum de parvo labore gratiam ;

domini, ut Vitam sanctissimi viri qualicunque stylo exsculperem. Obedientiam ergo exhibui, etsi votum vestrum non explevi. Vestri erit judicii, an utrumque. Excusat voluntas impotentiam; quia, etsi ne

quivi quod debui, feci quod potui. Paciscar ergo,

quia studio vestro et voluntati sex septimanis pauls minus lucubravi. Par crgo erit; ut post hujus anime corporisque discidium totidem diebus pro me Deo immoletis hostias, quot noctium ego Wistano consecravi excubias. Valete.

Explicit Vita S. Wistani episcopi et confessoris, cujus sancla depositio celebratur xiv Kal. Februarii.

WILLELMI MALMESBURIENSIS

EPISTOLA

AD PETRUM MONACHUM DE VITA ET SCRIPTIS JOANNIS SCOTI (ERIGENÆ).
(Vide Patrologi, t. CXXII, col. 92, inter Prolegomena ad Opera Joannis Scoti.)

EXCERPTA

EX

WILLELMI MALMESBURIENSIS

ABREVIATIONE AMALARII.

(P. ALIXIUS, Præf. ad Joannis Parisiensis determinationem de modo existendi corpus Christi in Eucharistia ; Lond. 1686, in-8°, p. 82, ex cod. ms. biblioth. Lambeth. n. 39, in-4°.)

INCIPIT PRÆFATIO WILLELMI IN ABBREVIATIONE

AMALARII.

B sit cunctis sacerdotibus pudenda. Interea te admonitum volo ut unum ex his qui de talibus disputaverunt, fugiendum scias, Rabanum nomine, qui in libris De officiis ecclesiasticis dicit, sacramenta altaris proficere ad saginam corporis, ac per hoc corruptioni, vel morbo, vel ætate, vel secessu, vel postremo morte obnoxia: quæ de Domini corpore dicere credere, scribere quanti sit periculi, vides. Præterea libri ejus per se parum conferunt scientiæ, minimum accommodant doctrinæ; de aliorum quippe laboribus, aut ad litteram, aut ad sententiam, onnino usurpati. Denique duo libri voluminis illics quod supradixi ex Isidoro, et tertius ex Augustine De doctrina Christiana et Pastorali Gregorii ad verbum sunt transcripti. In libro porro De natura rerum quid dicit aliud quam Isidorus Etymologiarum, vel in illo De compoto? Quid nisi quod Beda De temporibus, præter quædam allegoriarum com

In historicis nos narrationibus occupatos detorsit proposito tua, Roberte amice, voluntas. Nuper enim in bibliotheca nostra cum sederemus, et quisque pro suo studio libros evolveret, impegisti in Amalarium De ecclesiasticis officiis. Cujus cum materiam ex prima statim tituli fronte cognoscens, amplexus es occasionem qua rudimenta novæ professionis animares. Sed quia confestim animi tui alacritatem turbavit testimoniorum perplexitas et sermonum asperitas, rogasti me ut eum abbreviarem. Ego autem qui semel proposuerim deferre tibi ut homini dilectissimo, munus injunctum non aspernanter accepi. In quo experiri licebit, quantum propter faciliorem intellectum in dejiciendo sermone labo- C ravi, qui cultius fortassis loqui potui. Est enim res de qua tractatur pernecessaria et cujus ignorantia

menta? Fuit enim virille huic vitio peculiariter as- A tidiani. Tertium enim librum posui quem ipse se

siduus, quasi prorsus desperaret lectores suos memoriam non habere qua possent ejus furta deprehendere. Enimvero sicut aliquanta verba dissimulata prudentia a najoribus mutuari datur gloriæ, ita totas sententias aperta impudentia furari, depulatur audaciæ. Illo ergo repulso, in Amalarium qui catholice de talibus scripsit, animum intende.

(Finito primo Abbreviationis libro, lectorem ita affatur.

cundum; ut post explanationem ministeriorum, diceretur de gradibus et vestibus ministrorum.

(In fine operis amicum iterum alloquitur:) Videor mihi, amice, satisfecisse jussioni tuæ, ut Amalarium breviarem. Si excidi voto per imperitiam, dabis veniam. Si quid commode et apposite dixi referes gratiam Patri luminum, a quo est largitio omnium bonorum. Sane moneo si de compendio vis scire significationes missæ, legas versus Hildeberti prius Cenomanensis episcopi, postea Turonensis archiepiscopi. Si significationes sacrarum vestium et cæterorum id genus, sermones Ivonis Carnotensis episcopi. Hi enim talia videntur intellexisse perspicacius, et texuisse pulchrius. Cæte

Hucusque quanta potui brevitate, quantumque potui intelligere, librum primum. Amalarii defloravi; conjungens libro primo quædam capitula secundi et tertii, ut tolus primus liber de varielatibus missæ totius anni absolveretur. Quare conveniens putavi ut tertium librum Amalarii hic secun- B rum de varietatibus officiorum, alium frustra desidum facerem, ut post varietatem officiorum totius

derabis quam Amalarius; fuerit fortasse aliquis

anni, statim significationes sequerentur usus quo- qui scripserit disertius, nemo certe peritius.

ANNO DOMINI MCXLIII.

HUGO FARSITUS

NOTITIA

(Histoire littéraire de la France par des Religieux bénédictins, XII, 294)

Hugues Farsit était chanoine régulier de l'abbaye de Saint-Jean des Vignes, à Soissons, avant 1128 (1). Ce fut cette année que plusieurs malades attaqués du mal des Ardents, s'étant rendus en pèlerinage à l'église Notre-Dame de Soissons, y obtinrent leur guérison par l'intercession de l'auguste patronne de ce temple. Hugues, témoin de ces miracles, en composa la relation. Il ne la publia cependant que plusieurs années après, puisqu'il y fait mention de l'abbesse Mathilde Ire comme étant déjà morte; ce qui se rapporte au 13 Décembre 1143.

Nous avons peu de relations plus authentiques et plus dignes de foi que celle-ci, l'auteur n'y rapportant que des faits récents, publics, et qu'il atteste avoir vus lui-même ou tenir de témoins oculaires. Qu'opposera l'incrédulité, par exemple, au miracle de cette femme d'Oignoncourt, nommée Gundrade, à qui le charbon pestilentiel avait fait perdre le nez et les lèvres, et dont tout le visage se trouva parfaitement rétabli dans une nuit? Vidimus eam et nos, dit Hugues, el in restauratione beneficii in nullo prorsus detrimentum patiebatur; sed similis erat carni reliquæ caro recens, nisi quia diligenter intuentibus lucidior videbatur. D. Michel Germain non content de nous donner cet écrit en original parmi les preuves de son Histoire de Notre Dame de Soissons, l'a presque entièrement traduit dans le corps de l'ouvrage. Avant lui, Vincent de Beauvais en avait inséré divers extraits dans son Miroir Historial (1. xxvIII, capp. 2-4). Il s'en rencontre même des lambeaux dans quelques auteurs contemporains. Mais celui qui a fait le plus grand usage de cette relation est Gautier de Coinci, prieur de Vic-sur-Aisne dans le Soissonnais, écrivain de la fin du XIIe siècle. Elle se trouve entièrement fondue dans ses trois livres en vers français Des miracles de la sainte Vierge, heureux s'il eût eu la discrétion de s'en tenir à ce texte, au lieu d'y ajouter, comme il a fait, quantité de fables qui choquent le bon sens, blessent la pudeur, et déshonorent la religion (2). Un célèbre accadémicien qui a pris la peine de relever ces défauts, est tombé lui-même dans un autre, en rejetant les vices de la copie sur l'original, et en imputant à Hugues les extravagances de Gauthier. Ce jugement est d'autant plus surprenant, que le critique avait l'une et l'autre pièce entre les mains, et qu'il se porte pour en avoir fait la comparaison. Sans prétendre manquer aux égards qui lui sont dus, on osera le défier de montrer dans la première les exemples scandaleux qu'il cite de la seconde. Ce défi sûrement ne sera pas rempli. Il est bien vrai toutefois que Gautier de Coinci n'a pas imaginé ces traits; mais c'est de Gautier de Compiègne, dont nous parlerons dans la suite, qu'il les à tirés, et non de Hugues de Soissons (3).

(1) D. Michel Germain, Hist. de l'abbaye de Notre-Dame de Soissons, Pr., p. 481. (2) Mém. de l'Acad. des B. L., t. XVIII, p. 357-365.

(3) Mar. Aug. 1. iv, c. 78, p. 438.

Si l'on en croit Ferreolus Locrius, il faut encore mettre sur le compte de notre auteur, qu'il fait mal à propos chanoine de Laon, une relation anonyme de miracles opérés dans l'église de Notre-Dame de Roquemadour en Querci, l'an 1140. Cet ouvrage se conserve manuscrit à la bibliothèque de Saint-Martin de Tournai. Il commence par ces mots : Scripturus miracula Dei Genitricis el perpetuæ virginis Mariz Rupis-umatoris (4). Mais comme la conjecture de Locrius n'est appuyée d'aucune preuve, nous nous dispenserons de l'adopter.

Voici deux autres pièces manuscrites que l'on peut avec plus de certitude attribuer à Hugues de Soissons. La première est une lettre qui a pour titre dans l'exemplaire de la bibliothèque du roi n. 2842: Fratris Hugonis Suessionensis epistola ad Patres Confluentiæ congregatos. Cette assemblée des Pères de Coblentz est, comme on va le voir, un chapitre général de Prémontrés. La salutation porte: Venerandis Patribus et dominis apud Confluentiam congregatis frater Hugo Suessionensis vestræ sanctitatis servus. L'auteur débute par des protestations d'attachement et de respect pour tous ceux qui composent l'ordre de Prémontré. Quod vos, dit-il, perinde dilexerim, tam illos quos facie novi, quam eos quos fama tantum comperi, plurimi vestrum recolere possunt.

Il fait ensuite l'éloge de saint Norbert, qu'il a toujours regardé, dit-il, comme un ange que le Seigneur avait rempli de son esprit. Entre ses vertus il loue son amour ardent pour l'unité de l'Eglise, et à cette occasion il traite des différentes manières d'être dans la même communion. « La première, dit-il, consiste dans la créance des vérités du salut; la seconde dans la pratique des vertus sans lesquelles on n'obtient point le royaume des cieux: la troisième dans les observances établies par les hommes pour resserrer davantage les liens de l'unité. Ces observances, poursuit-il, ne seraient nullement nécessaires, si l'amour divin était également enraciné dans tous les cœurs. Car la loi, suivant l'Apôtre, n'est point faite pour le juste; mais les faibles en ont besoin. Pour concilier à ces observances le respect qu'elles méritent, on doit être attentif à les mettre à couvert de toute innovation. C'est ce que Moïse a lui-mème ordonné lorsqu'il a dit: Ne passez point les limites que vos pères ont posées. » Tout ceci n'est qu'un préambule pour en venir aux nouveaux usages que les Prémontrés avoient introduits. « Ces principes établis, continue-t-il, je vous demande quel avantage vous avez trouvé à quitter les chapes noires dont tout l'ordre des chanoines réguliers s'est jusqu'à présent servi? Ignorez-vous la maxime de notre Père saint Augustin, qui dit qu'une coutume qui n'est point contraire à la loi, doit elle-même tenir lieu de loi ? C'est donc en vous une affectation ridicule et déraisonnable d'avoir préféré les chapes blanches. Mais ne prévariquezvous pas même contre la loi divine en portant des tuniques de laine au lieu de celles de lin que Moise avait recommandées aux prêtres ; en les portant, dis-je, non seulement au chœur, mais même à l'autel?» Hugues relève avec la même chaleur quelques autres pratiques nouvelles que les Prémontrés avaient subrogées aux anciens usages de l'ordre.

Le second ouvrage manuscrit de notre auteur, conservé dans la même bibliothèque sous le n° 2484, est une lettre à sa sœur Helvide. L'inscription est conçue en ces termes: Sorori reverendissimæ Helvidi adnumerari videntibus dominum Hugo Suessionensis. L'auteur lui dit qu'il a dessein de lui dédier un ouvrage auquel il est résolu de consacrer tous ses moments de loisir dans tout le temps qui lui reste à vivre; qu'il intitulera cet ouvrage : Otium Hugonis ad Helvidem sororem ; qu'il le distribuera par livres annuels, Opusculi summam per annuos litros distinguere volui; que s'il se passe quelque année sans qu'il puisse rien écrire, il aura soin d'en avertir dans le livre suivant: Quod si forsitan aliquis annus prælerieril in quo non liceat aut non possim aliquid scribere, et hoc in sequenti libello, si tamen aliquis subsecutus fuerit, vita comite annotabitur. Car, ajoute-t-il, nous n'avons pas encore épuisé toute la matière, et il nous reste encore bien des choses à écrire: Neque enim totum librum et totam scripturam edidimus, quoniam adhuc Dominus daturus est in futuro. Que s'il arrive, poursuit-il, que le Seigneur vous appelle à lui avant moi, je continuerai d'écrire en laissant le même titre à mon ouvrage : car votre souvenir, ma très-chère sœur, me sera toujours agréable: Quod si priorem le vocabit Dominus, scribam, et permanebit titulus superius affixus: OTIUM HUGONIS AD HELVIDEM SOROREM. Memoria enim tui grata est mihi, soror mea. Il lui parle ensuite de la mort et de l'incertitude de ce moment terrible, des misères de cette vie et de la béatitude éternelle. On ignore quel était l'objet de ce grand ouvrage que notre auteur préparait, et s'il le conduisit à sa fin. Ce qui est certain, c'est qu'il n'en reste aucun monument ni aucun souvenir dans l'Histoire.

Dormai (5) lui donne encore un traité Sur les Sacrements, ouvrage, dit-il, qui faisait partie des livres qu'Arculfe ou Ansculphe de Pierrefons, évêque de Soissons, légua l'an 1158 à son Eglise. Mais il paraît n'être fondé que sur une équivoque de nom pour attribuer cette production au chanoine régulier de Saint Jean des Vignes. Il est d'autant plus vraisemblable de la mettre sur le compte de Hugues de S. Victor, et de l'identifier avec son grand traité Des sacrements, qu'elle ne porte point le surnom de notre

auteur.

L'année de sa mort est incertaine. Le jour en est marqué au 4 août dans les Nécrologes de Saint-Jean des Vignes et de la cathédrale de Soissons. On l'annonce dans le dernier en ces termes: Obiit Hugo Farsitus qui dedit nobis libros tam divină paginæ quam sæcularis. Cette époque, tout imparfaite qu'elle est, suffirait, au défaut de tout autre, pour le distinguer de l'abbé Hugues qui gouverna Saint-Jean des Vignes depuis l'an 1177 jusqu'en 1186 (6). Car c'est au 28 octobre que la mort de ce dernier est rapportés dans l'obituaire de la maison,

(4) Sander. Bibl. Mss. Belg. part. 1, p. 137.

(3) Hist. de Soiss. 1. v, p. 47.

(6) Gall. Chr. nov. t. IX, p. 337.

HUGONIS FARSITI

LIBELLUS

DE MIRACULIS B. MARIE VIRGINIS

IN URBE SUESSIONENSI

(D. Michel GERMAIN, Histoire de Notre-Dame de Soissons, p. 481, ex ms. Corb.)

INCIPIT PROLOGUS.

Hæc est enim fortitudo Dei magna per quam mala coerceat, et diligentibus se bona invisibilia et divitias gloriæ suæ largiatur: hæc est, inquam, fortitudo Dei magna et potentia regni ejus maxima, virtus invisibilis, virtus arcana in refrenandis malis, quæ velut morbus exuberarent in regno ejus, nisi repressa, et virtus gratiæ et misericordiæ e regione sua opera ineffabiliter exerens, per quam excluso timore congaudet electis superabundanti amore præbente fiduciam : sed hæc alias.

Ad laudem et honorem beatæ et gloriosa semper- A rem et amorem severitatis et misericordiæ divinæ. que virginis Mariæ, Genitricis Dei et Domini nostri Jesu Christi, temporibus nostris virtutem mirabilium suorum dignatus est ostendere Deus populo suo, ut credentibus det hæreditatem gentium, et diligentibus se bona quæ promisit Israeli. Qui ergo semel illuminati participes facti Spiritus sancti, gustabant jam virtutes sæculi venturi, gustantes nihilominus bonum Dei verbum, et ideo fastidiose et negligenter agentes hæc præsentia, datum est eis ex munere consolationis, optata visione libare potentiam regni invisibilis, et haurire oculis timo

INCIPIUNT MIRACULA S. MARIÆ SUESSIONENSIS.

I. De ordine initiali miraculorum.

B pererrare. Quanto autem major miseria, tanto gratiosior misericordia. Factum est ergo perurgente tanta necessitate, et plaga jam sæviente, et generali periculo imminente, ubi humanum auxilium, nec cogitari poterat, confugium fecerunt in quos ignis jam desæviebat ad piam et propitiam Dei matrem semperque virginem Mariam, neque frustrati sunt tandem a spe sua. Erant autem sex diebus mense Septembrio in ecclesia Beatæ Virginis quæ sita est in urbe Suessonica, et non cessantibus doloribus numeroque languentium per singulos dies accrescente; qui esse quieti non poterant, jugibus et atrocibus vocibus et quales illa mors solita est formare, nullum qui audiret quiescere sinebant. Percussa est civitas recenti metu, et quamvis duris. sima corda formidine periculi imminentis, et ignis tam vicinos invadentis, et plagæ nec opinantes devastantis concussa sunt. Fit concursus in eamdem ecclesiam ab omni populo, procedunt tam de aliis, quam de majori ecclesia congregationes pede nudo, exemplo Ninivitarum armati humilitate, et adjunctis sibi pœnitentiæ copiis, ut congrederentur cum pio et misericorde Deo; congrederentur, inquam, et vincerent. Pius est enim, et non potest diutius sufferre impressiones præcordialis doloris et

Anno igitur ab Incarnatione Domini 1128, quo judicio Dei et quibus de causis intelligat qui valet, concessa est potestas adversæ virtuti plaga invisibili percutere homines diversæ ætatis et sexus in pago Suessionensi, ita ut semel succensa corpora eorum cum intolerabili cruciatu arderent usque ad exclusionem animæ, nisi sola Dei medicina occurreret. Est autem morbus hic tobificus sub extenta liventi cute carnem ab ossibus separans et consumens, et mora temporis augmenta dolorum et ardoris capiens per singula momenta, cogit miseros mori, et tamen desiderantibus mortem tantum remedium denegatur: donee prioribus depastis artubus, celer ignis invadat membra vitalia et, quod mirum est, ignis hic sine calore validus ad consu- C mendum, lanto frigore velut glaciali perfundit miserabiles, ut nullis remediis possint calefieri. Item quod non minus est mirabile, ex quo divina gratia restinctus fuerit, fugato mortali frigore tantus calor in eisdem partibus ægros pervadit, ut morbus cancri eidem fervori persæpe se societ, nisi medicamentis occurratur. Horror est et infirmantes et recens sanatos intueri, et vestigia mortis evasæ in corporibus eorum et faciebus exterminatis oculis

jam erat difficultas in præstanda suavitate. Nocte el die iterum et iterum concrepant tympana et laudes Deo omnipotenti modula!a suavitate a degentibus in ecclesia creberrime personabant; et qui ad domos suas cœnamque jam concesserant nec lacrymas nec præconia laudum continere poterant. Quid multa? Intra quindecim dies nominatim advocati sunt centum et tres ab hoc igne restincti, et tres puellæ distortis membris quæ advenerant ad sanitatis gratiam restitutæ.

IV. De stellis fugantibus caliginem.

De tenebrosa caligine per noctem eodem tempore, et stellis miræ magnitudinis eamdem caliginem ultra ecclesiam persequentibus et fugantibus, plurimi se vidisse asseverant.

V. De illa quæ momordit soccum.

immensæ miseria, sed statim cedit et vincitur, quia A sanabat, et ad propria fugato dolore redibant. Neque pius est. Hæc sunt enim arma cœlestia quæ protegunt, hæc arma cœlestia quæ docent fortiter stare, et fidenter congredi et cedere. Erecta est igitur area talis pugnæ ecclesia beatæ Virginis et matris Domini, ut et ipsam in auxilium sibi in tanta necessitate conducerent. Dito igitur signo a sacerdote ut precibus (jam hora est, inquit) gladio vastanti occurrerent et concurrerent: tunc vero dimittunt habenas lacrymis et clypeo protento fidei, forte ardore insistunt, et clamor eorum ascendit ad cœlum, et ecce adest in auxilium imperiosa Regina et Domina angelorum, trahens secum fortia agmina cœlestium spirituum, ad cujus præsentiam formidaret infernus et paverent portæ mortis, et omnis adversa valida vel quælibet potestas plagam in- B ferens subsistere non poterat. Quod ne cui mirum videatur, præcursor ejus adventus tam magnus tremor ecclesiam replevit, ut terræ motum esse factum, aut ecclesiam a fundamentis concussam arbitrantes, omnes fugerent et anticipasse ostia et exitus tardum singulis videretur. Reverentiam enim tantæ potentiæ elementa et mentes hominum sentire debebant, et a facie divinæ virtutis mortalia corda percelli. Ubi vero nihil adesse periculi senserunt, reversi in se omnem ardorem languentium exstinctum, et omnem dolorem consopitum celerrima suavitate collata inveniunt. Quorum ergo gemitus dolentium intolerabiles modo erant, præ subita liberatione nunc emittunt infinitas voces lætitiæ ad cœlum, et cunctis sibi exsultantibus populis laudes et lacrymæ et gratiarum actiones per reliquum diei non videbantur posse finiri : dant eigna et tympana vocem suam, concrepantia gloriam victoriæ Dei et certatim concinentia, concipere novum spiritum, et fremere Christum in cordibus fidelium magis ac magis adhortantur. Quis tunc cessavit a laudibus Christi, et tuum nomen, gloriosa Virgo, quoties re. plicatum, quoties inclamatum est? Clemens Domina, dictum est millies, pia et propitia et beata Virgo, vociferatum est decies millies.

II. De visis pridie splendoribus. Aiunt a quibusdam ex languentibus pridie hujus beneficii cœlitus dari visas esse claritates copiosas, cœlitus per fenestras ecclesiæ vitreas illapsas, quasi quædam præconia largitionis sequentis.

Ill. De puella sanata per soccum. Ausum etiam usus generalis muneris postulandi paucos ante dies præbuerat ejusdem gloriosæ virginis benignitas, puella quadam signata et sanata per soccum ejusdem matris Domini, qui in eadem servatur ecclesia: nam Mathildis abbatissa quæ tunc ei loco præerat, pertesa importunitatem et stridorem assidui clamoris ejus, assumpto beatæ Virginis socco, processit una cum suo comitatu, et mox ubi signata est prædicta puella absque mora fugato dolore, suavitate recepta convaluit, et hinc profusa benignitate beatissima Virgo mater pietatis quotquot veniebant per singulos dies restinguebatet

C

D

Moris erat ut ægroli, sanitate recepta, per novem dies ibidem manicarent, et in his diebus per singulos de socco circumlato benedicebantur et osculabantur illum. Cum una de his quæ sanitatem acceperant, dum oscula figit, nimio ardore fidei succensa dentibus arripuit; qua indignatione permota gestatrix et custos ejusdem socci, stomachando cœpit in illam tanti criminis ream invehi, et culpare acriter quod hoc ausa fuerit, nec ulterius pro hujusmodi excessu ad eas producturam. Illa vero charitatis conscia, sed criminatricem suam metuens, imo laudabilis tam furiosæ dilectionis conticuit, et de materia exstinctorum omnino victos nos esse fatemur, quia non credo ullum hominem posse referre nisi hoc tantum, quia fama tam copiosæ gratiæ excitabat omnes usque ad littora Oceani, et ripas Rheni, et quotquot veniebant sanabantur.

VI. Quanta devotio populi.

De populi vero devotione et de concursu et reverentia innumerabili virorum ac mulierum, divitum et pauperum, senum, juvenum, puerorum, quis auderet vel inchoare narrationem? Quis teneras et delicatas personas non solum virorum, sed etiam adolescentularum, duratis pedibus, in patientia frigoris et viarum, superato rigore hiemali et asperitate itineris posset referre, quæ servatam mundo teneram carnem secandam frigori et cruentandam idem sacrificium Deo devotum obtulerunt? Quid erat, Domine, in cordibus earum, quantus ardor, quanta charitas, quanta rabies dilectionis tuæ ? Quis lacrymas et preces et convulsos ab intimo præcordiorum gemitus, et pœnitentiæ rugitus novit, nisi tu solus, Domine, qui eos per Spiritum sanctum tuum novisti, et misericorditer suscepisti? Corporalia qui volunt admirentur, ut vere justum est, miracula; nos vero gratiam tuam magis admira. mur, Domine, in peccatoribus tuo pavore conterritis, et ad devotam pœnitentiam conversis, et de monumento quasi suscitatis, et ob memoriam gratiæ non ingratis lacrymis et humilitate in tuo amore ferventibus. Hæc sunt miracula nostra quæ præci

« AnteriorContinuar »