I.

Ad Lotharium regem.- Conradum regni invasorem ab Honorio excommunicatum nuntiant. Gerardo cardinali legatio apostolica per Germaniam confirmatur.

(Anno 1130, Febr. 18.)

[MANSI, Concil., XXI, 430.|

GREGORIUS], quondam S. Angeli cardinalis diaconus, nunc autem, Deo disponente, in pontificem Romanum electus, [GUILL.] Prænestinus,[MATTHÆUS] Albanensis, [JOANNES] Ostiensis [CHUNO] Sabinensis, episcopi et catholici cardinales qui Romæ sunt, LOTHARIO illustri et glorioso regi, et sanctæ Ecclesiæ catholice defensori ac speciali filio, salutem et apostolicam benedictionem.

Dilectissimus Pater noster felicis memoriæ papa B Honorius, cum tota sancta catholica Romana Ecclesia, quoniam maximum fructum de persona tua speravit sanctæ Ecclesiæ venturum, quod de te factum est auctoritate apostolica confirmavit, et in Conradum regni invasorem excommunicationis sententiam promulgavit. Nos autem, ipsius inhærentes vestigiis, quoniam de tuæ fidei firmitate et justitia. valde confidimus, per dilectissimum fratrem nostrum Gerhardum, cardinalem presbyterum, apostolicæ sedis legatum, prudentiæ tuæ mandamus, quatenus proxima ventura hieme ad sedem apostolicam venias, honoris et dignitatis plenitudinem, operante Domino, suscepturus. Sicut ergo tantum virum decet, ita munitus accedas, ut et pacem statuere, et hostes Ecclesiæ et imperii, suffragante divina gratia, va- C leas subjugare. Causam Halverstadensis episcopi præfato fratri nostro G[erhardo], commisimus, Coloniensi vero archiepiscopo, pro quo rogasti, ut tibi fidelior sit, episcopale officium indulgemus. Datum apud Palladium f. Palatium] x Kal. Martii.

Dilectissimus Pater noster felicis memoriæ Honorius papa vices suas dilecto filio suo fratri nostro G. cardinali presbytero, religioso siquidem et prudenti viro, in Teutonico regno commisit. Nos autem, divina suffragante clementia, ipsius inhærentes vestigiis, ut opus sibi injunctum, Deo duce, perficiat, B. Petri auctoritate mandavimus. Ipsum ergo apostolicæ sedis legatum pro reverentia B. Petri et sanctæ Romanæ Ecclesiæ benigne suscipite: ad hæc fraternitati vestræ mandamus, quatenus illustri viro regi Lothario, quem elegistis, et de sua prudentia et honestate confisi, in regem assumpsistis, opem et consilium unanimiter præbeatis et quoniam quod de eo a nobis factum est, a prædecessore nostro felicis memoriæ papa Honorio, et sancta Romana Ecclesia confirmatum est, mandamus vobis, quatenus ipsum imperii dignitatem, et honoris plenitudinem suscepturum, ad apostolorum limina proxima futura hieme transmittatis, et ut honorifice et potestative veniat, et pacem constituere valeat, et Ecclesiam defensare per vestrarum personarum, sicut oportuerit exhibitionem eumdem viriliter adjuvetis.

Datum apud Palatium xn Kalend. Martii.

III.

Ad A. priorem et fratres ecclesiæ S. Frigdiani Lucensis.

(Anno 1130, Mai. 6.)

Quod excellentia nobilitatis tuæ studiosa et fervens in fidelitate B. Petri semper exstitit et devota divinæ bonitatis gratia personam tuam honoribus decoravit, atque ad defensionem suæ Ecclesiæ, et statum imperii reformandum ad regni fastigia sublimavit, prædecessorque noster felicis memoriæ B papa H. quod te per multam utilitatem credidit Ecclesiæ profuturam, electionem de te ab archiepiscopis, episcopis, ac regni principibus factam pro unitate Ecclesiæ et regni inviolabiliter conservanda auctoritate apostolica confirmavit, et pro imperialis dignitatis plenitudine suscipienda per dilectum filium nostrum G. [Gerardum] sanctæ Romanæ Ecclesiæ presbyterum cardinalem te ad sedem apostolicam evocavit. Quo nimirum humanæ conditionis exempto, quod ego dignus non fui, episcopi et Catholici cardinales me licet invitum, et renitentem in Romanum pontificem unanimiter elegerunt. Quibus, ut ante Deum loquar, nullo ambitionis honore, nulla omnino præsumptione assensum præbens, sed sola tot tantorumque religiosorum virorum, non absque gravi periculo contemnenda, compulsus obedientia, confisus insuper de omnipotentis Dei misericordia injunctum mihi officium ad honorem Dei et Ecclesiæ Romanæ suscepi. Postmodo vero Petrus Leonis, qui papatum a longis retro temporibus affectaverat, parentum violentia, sanguinis effusione, decrostatione sanctarum imaginum B. Petri cathedram occupavit, et peregrinos, ac religiosos quosque, ad apostolorum limina devotioni causa venientes, captos et tetris carceram squaloribus ac ferreis vinculis mancipatos, fame, siti diver sisque tormentorum generibus cruciare non desinit. Sanguinem quoque nostrum, et eorum qui nobiscum sunt sitibundo pectore concupiscens, gladiis veneno ac multimodis proditionibus vitæ nostræ insidia. D tur. Pro cujus sævitia comprimenda, et statu tam Ecclesiæ quam imperii in melius reformando, per præsentia scripta, et venerabilem fratrem nostrum G. [Gualterium] Ravennatem archiepiscopum virum utique religiosum, prudentem, omniumque morum honestate conspicuum, excellentiæ tuæ iterato mandamus, quatenus proxima hieme cum. archiepiscopis ac regni principibus ad nostram præsentiam venias imperialis dignitatis plenitudinem, coope. rante Domino, suscepturus. Sit itaque, fili charissime, regnum tuum adjutorium regni coelestis, ut post temporale regnum, quod longævum tibi Dominus faciat, cum ipso sine fine possis regnare ; tem

Datum Transtiberim v Id. Maii.

V.

Ad archiepiscopos, episcopos, abbates et principes per regnum Teutonicum constitutos. (Anno 1130, Jun. 20.)

[Philippus JAFFÉ, Regesta pontif. Rom. p. 561, ex codice capituli Olomucensis.]

Venerabilibus fratribus, archiepiscopis, episcopis et dilectis filiis abbatibus et principibus per regnum Teutonicum constitutis, salutem et apostolicam benedictionem.

Divina factum dispositione minime dubitamus, quod dilectum filium nostrum Lotharium, virum utique Catholicum et justitiæ cultorem, in regem vobis unanimiter elegistis. Prædecessor siquidem noster, felicis memoriæ papa Honorius, pro unitate Ecclesiæ conservanda et statu imperii in melius reformando, quod a vobis de eo factum fuerat, auctoritate apostolica confirmavit, ipsumque pro suscipienda imperialis dignitatis plenitudine per dilectum filium nostrum, latorem præsentium. Gerhardum] sanctæ Romanæ Ecclesiae presbyterum cardinalem, ad sedem apostolicam evocavit. Quo nimirum humanæ conditionis lege rebus humanis exempto, quod [quanquam ?] ego dignus non fui, episcopi et Catholici cardinales me licet invitum ei renitentem in Romanum pontificem communiter elegerunt. Quibus, ut ante Deum loquar, nulla honoris ambitione, nulla omnino præsumptione assensum præbers, sed sola tot tantorumque religiosorum virorum, non contemnenda compulsus obedientia, confisus insuper de omnipotentis Dei misericordia, injunctum mihi officium ad honorem Dei et Ecclesiæ Romanæ suscepi. Postmodum vero Petri] Leonis, qui papatum a longis retro temporibus affectaverat, parentum violentia, sanguinis effusione, destructione sacrarum imaginum, beati Petri cathedram occupavit, et peregrinos ac religiosos quosdam ad apostolorum limina devotionis causa veuientes, captos et tetris carceris squaloribus ac ferreis vinculis mancipatos, fame, siti, diversisque tormentorum generibus cruciare non desinit. Per præsentia itaque scripta et charissimos fratres nostros. Gerhardum] sanctæ Romanæ Ecclesiæ pre

chiepiscopum, universitati vestræ mandando præcipimus, ut matri vestræ, sanctæ Romanæ Ecclesiæ, modo cum maxime opus est, pro posse vestro subvenientes, præfatum filium nostrum, regem Lotharium, ad honorem et servitium nostrum animare attentius studeatis, ipsumque proxima hieme ad nostram præsentiam adducatis, ut de eo, quod faciendum fuerit, præstante Domino, faciemus. Ad hæc præfatos legatos nostros G[erhardum] presbyterum cardinalem et Gualterum, Ravennatem archiepiscopum, dilectioni vestræ attentius commendamus, quos pro sedis apostolicæ reverentia benigne suscipiatis et honeste tractetis. Omnipotens Dominus sua vos protectione custodiat et tam in præsenti

possessiones, quæcunque bona jamdictum monasterium juste et legitime possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, rationabiliter, præstante Domino, poterit adipisci, quieta vobis et integra conserventur. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum fas sit idem monasterium temere perturbare, aut ei subditas ecclesias vel possessiones auferre, minuere, seu temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Si qua igitur in futurum ecclesiastica sæcularisve persona, hanc nostræ constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire

attribuat.

Datum Pisis XII Kal. Julii.

VI.

Monasteria congregationis Vallisumbrosæ recipiuntur sub tutela sedis apostolicæ cum aliarum gratiarum et indultorum confirmatione.

(Anno 1130, Jun.)

[COCQUELINES, tom. II, p. 203.]

INNOCENTIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio ATTHONI Vallumbrosano abbati, ejusque successoribus in perpetuum.

Ad hoc universalis Ecclesia cura nobis a provisore omnium bornorum Deo commissa est ut et re

factione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguina Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtæ ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonæ actionis percipiant, et apud districtum Judicem præmia æternæ pacis inveniant. Amen, amen,

religionem studeamus modis omnibus propagare. Nec enim Deo gratus aliquando famulatus impenditur, si non ex charitatis radice procedens a puritate religionis fuerit conversatus. Hoc nimirum charitatis intuitu, dilecte in Domino fili Attho abbas, rationabilibus postulationibus annuentes, Vallumbrosa num monasterium, cui Deo auctore præsides, cum omnibus monasteriis sibi subjectis sub apostolicæ sedis tutela et protectione suscipimus, et scripti pagina nostri communimus, statuentes ut omnis immunitas, omnis libertas, quæ a prædecessoribus nostris felicis memoriæ Victore, Gregorio septimo, Urbano, et Paschale, Romanis pontificibus, præfato monasterio concessa est, futuris perpetuis temporibus firma tibi tuisque successoribus, ac Vallumbrosanæ congregationi, illibataque permaneant. Sane nulli hominum liceat conversos aut monachos jam dicti monasterii, seu etiam totius congregationis, ausu temerario capere, vel captos retinere, seu aliquibus fatigationibus infestare. Porro fructuum vestrorum decimas, quas ubilibet propriis sumptibus laboribusque colitis, absque episcoporum contradictione, vel episcopalium ministrorum, vel plebanorum, xenodochio vestro reddendas posssidendasque sancimus. Liceat vobis etiam clericos, e sæculo fugientes, seu laicos ad conversionem absque cujuslibet contradictione suscipere, et qui se devoverint in vestro cœmeterio sepelire, et tam ipsorum quam cæterorum fidelium oblationes sine aliarum ecclesiarum præ

Innocentii II papæ anno primo.

VII.

Ad Didacum archiepiscopum Compostellanum.-De muneribus missis gratias agit.

(Anno 1130. Aug. 2.)

[FLOREZ, España sagrada, XX, 511.] INNOCENTIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri DIDACO Compostellano archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.

Pro subjectione et obedientia B. Petro et S. R. E. a fraternitate tua impensa, et xeniis nobis a munificentia tua transmissis, dilectioni tuæ gratiarum persolvimus actiones. Nos enim personam tuam D vera in Domino charitate diligimus, et pro reverentia B. Jacobi apostoli, et amore tuo libenter Compostellanam Ecclesiam honoramus. Postulationes siquidem tuas per nuntios M. archidiaconum, et P. presbyterum nobis expositas pro tempore novitatis nostræ ex parte admisimus, et ubi scriptura opus fuit, apostolica scripta direximus. Præfatum autem presbyterum tuæ Ecclesiæ capellanum, qui pro utilitate Compostellanæ Ecclesiæ tuoque servitio plurimum laboravit, fraternitati tuæ attentius commendamus.

Datun Januæ IV Non. Augusti.