Imágenes de páginas
PDF
EPUB

effectum. Quapropter inclinati precibus tuis atque carissimae communis filiae Agnetis, Romanae imperatricis 1), tuae quidem carnaliter, meae autem spiritualiter, recipimus a) in tuitionem et defensionem apostolicae sedis ecclesiam sancti Nicolai Pictaviensis b) conventualem, quam c) tu ipsa iuxta mercatum prope muros Pictaviensis urbis eo desiderio a fundamentis aedificasti, ut clerici in perpetuum ibi d) deo serviant, qui communem vitam religiose in laudibus dei et pia hospitalitate caeterisque bonis operibus. intenti ducant. Cui scilicet ecclesiae ad sustentationem clericorum deo ibi famulantium multa contulisti, inter quae terram dedisti in fundo, dicto Luco, quatuor quadrigis e) sufficientem, item aliam terram in Puteolis, quantum sexdecim quadrigis per annum arari potest, item in fundo Cissico viginti iugera vinearum, similiterque unum servum cum omni quam incolit terra, item apud Lexovium f) totam consuetudinem et commendatitiam, quam ibi comes habere solet, item in fundo Agriciaco totum quod tu ipsa ibi habebas, exceptis rebus Christiani et feodo Fulconis, ita tamen, ut post tuum decessum Fulco praedictum feudum teneat iure canonicorum, similiter res praefati Christiani in dominio canonici habeant, item apud Vacariam s) tuam partem complantationis vinearum, quam cum filio tuo habebas, item in ponte Biberis fluvii medietatem paedagii h), de annona vero quartam partem, in Sale autem de quinque denariis duo, item in fluvio i) eiusdem Biberis molendinum unum, item in flumine Clini piscariam totum per longum quantum durat feudum Guterii, item in ipsa urbe Pictaviensi decimam portionem redditus monetae, item in eadem urbe ante portam sancti Nicolai domos duas, in quarum una furnum habetur a te aedificatum, item Guillelmus dux tuus filius 2) (dedit) praedictae ecclesiae sancti Nicolai in fundo Mausiaco k) fiscalem redditum, quem accipere solebat uxor sua, ita videlicet, ut in villa, quae vocatur Ingolinis ), de decem solidis denariorum accipiat unum, in villa autem, quae vocatur Voltron, ex decem solidis denariorum denarios sex, item in eadem urbe Pictaviensi, concedente filio tuo Aquitanorum duce, paedagium m) salis ), item ubicumque venditur sal in urbe debeant n) canonici habere ex omni modio denarium unum, item in fundo 0) Forzilia P) terram, quam habuisti per commutationem ab Isemberto Ailionensi 9), item feudum Aimerici r) et Borelli de Monsteriolo s), item praedictus filius tuus Gaufredus 4) dedit saepe nominatae ecclesiae tertiam partem denariorum sui victus per omnia sua cellaria. Haec autem omnia, quae superius conceduntur et quae in futurum t) aliquo legali u) modo praemissae ecclesiae sancti Nicolai concessa fuerint v), firmamus atque apostolica sanctione et auctoritate in perpetuum roboramus, ut congregatio clericorum, inibi communem vitam religiose ducentium, haec et quae posteris w) temporibus concessa fuerint, in perpetuum possideant pro usu victuum et vestimentorum atque expensis hospitum recipiendorum, et haec congregatio communis vitae clericorum nunquam transmutetur vel in usu saecularium clericorum vel in ordinem sanctimonialium vel monachorum, quamdiu regularem duxerint vitam ). Quapropter iudicio sancti spiritus constituimus, sancimus atque auctoritate apostolica praecipimus, ut nullus unquam archiepiscopus, nullus episcopus, nullus abbas, nullus rex vel dux, nec ullus comes, nulla comitissa, nulla secularis y) ecclesiasticave 2) persona aliquid de his omnibus quae superius dicta aa) sunt, item bb) quae sunt ecclesiae sancti Nicolai iterum tribuenda cc) temerario ausu subtrahere, aufere vel alienare aut eiusdem ecclesiae infestare clericos aut inquietare praesumat. Si dd) quis autem ee), quod absit, huius nostrae apostolicae constitutionis temerarius fractor extiterit, gladio anathematis se percussum et christianorum consortio, donec resipiscat, segregatum se noverit anathema maranatha ff); qui vero nostris his apostolicis praeceptis gg) obedierit et praesentis conservator extiterit apostolorum Petri et Pauli promereatur aeternam benedictionem atque illis intercedentibus omnium peccatorum suorum remissionem.

Nach zwei Abschriften des MS. Moreau 28 fol. 35–38, in der Bibl. Nat. su Paris.

f) B. Lodonum m) B. peatgium

a) B. recepimus b) B. Pictaviensis urbis
g) B. Vaccariam h) A. paeagii
n) B. debent o) A. terra p) B.
t) B. fundamento

s) B. Monstriolo

c) A. quanta d) fehlt in B.. e) A. quadrugis i) B. flumine k) B. Mansiaco 1) B. Ingolins Forzilliarum q) B. Ailonensi r) B. Emmanrici u) fehlt in A. v) A. firmiter sint. B. fuerunt sibi w) B. in posteris x) fehlt in A. y) fehlt in B. z) B. ecclesiastica aa) A. data bb) B. id est cc) B. tributa aut etiam tribuenda dd fehlt in B. ee) B. vero ff) fehlt in B. gg) A. pacis. .1) Gemahlin Kaiser Heinrichs III. 2) Wilhelm VI, Herzog v. Aquitanien, 1058–1086. pediale, peatga: tributum quod exolvitur; Gallico Peage. Du Cange, Gloss. V p. 169. Waitz, Verfgesch. VIII S. 299 f. 4) Wilhelm VI ist gemeint, der eigentlich Guido — Gottfried hiess.

3) Pedagium, pedaticum. Als Brücken-, Fährgeld:

A) Cette bulle a été transcrite sur une copie, qui est dans un petit cahyer contenant plusieurs autres actes et ou il est dit, que celle ci a été extraite du cartulaire de S. Nicolas de Poitiers.

B) Cette bulle est dans le livre terrico du prieuré de S. Nicolas de Poitiers. Le copiste n'aura pu lire apparemment les notes chronologiques de la bulle, il les aura omises.

Offenbar sind beide Abschriften nicht genau.

Nr. 39.

Alexander II ertheilt dem Bischofe Burchard von Halberstadt wegen seiner kirchlichen Verdienste das Recht Pallium, Kreuz, Reitornat und Mitra zu verwenden, zugleich bestätigt er ihm alle Besitzthümer und Gerechtsame.

1063 Januar 13. San Quirico 1).

X. Alexander episcopus servus servorum dei dilectissimo in Christo filio Burchardo, venerabili Halberstetensis ecclesię episcopo, in domino salutem et apostolicam benedictionem. | Inter multa que magister et doctor gentium, minister quidem Christi et secundum donum gratię dei dispensator mysteriorum eius, discrete ac spiritualiter instituit, quosdam in ecclesia sancta, non ut hospites et advenas, sed ut cives et coheredes et concorporales in habitaculum dei coçdificatos, in area quoque dominica conparticipes et cooperatores singulari munificentia excellenter donari premonuit. Dum tempus, inquit, habemus, bonum operemur ad omnes, maxime autem ad domesticos fidei. Unde etiam, mi dilectissime fili Burcharde, venerande coepiscope, fidei tue, que per caritatem operatur et iusticię tuç, que videlicet ex fide est, plurimum congratulamur. Temporibus enim istis, in quibus venit ira dei in filios diffidentię, de quibus vere possumus cum apostolo dicere: videte canes, videte malos operarios, videte concisionem, opus ministerii tui, edificationem corporis Christi ad honorem apostolorum Petri et Pauli, ad voluntatem ac iussionem dilectissimi filii nostri Heinrici quarti regis, scilicet ut ecclesiasticę pacis inquietudinem regius advocatus propulsares, cum omni gaudio suscepisti. Itaque post susceptum legationis obsequium semper unanimis uno spiritu et sincera affectione pro nobis ac Romana ecclesia nobiscum solliciter fuisti, non tantum querens que tua quantum que sunt Jesu Christi. Pro tanto igitur deo eiusque sanctis apostolis a te conlato servitio in primis ipsi gratias laudesque debitas referimus, qui dilectissimo filio nostro prenominato regi tam sanctum opus tibi iniungere tibique suscipere inspiravit. Deinde, quoniam sancta Romana ecclesia, que bene fundata est super firmam petram, hoc semper habuit verę caritatis indicium, ut aut nunquam aut raro ab aliquo gratis habere vellet beneficium, competit nostro apostolico moderamini aliquod a) honestum ac singulare donativum pro nostro iure tibi tuçque ecclesię privilegiorum auctoritate concedi. Itaque et locum et nomen filii spiritualis singulari ac familiari affectu tibi concedimus sancteque Halberstetensi çcclesię tuę, ut sit filia Romanę çcclesię, praerogativa quadam attribuimus. Insuper quoque pio b) paternoque affectu pallio te adornare decernimus, salva tamen auctoritate ac magisterio sanctę metropolitanę Mogontinę ecclesię salvoque fratrum tuorum coepiscoporum et ordine et loco. Sed tuum est, ut sicut nos forinsecus ita ipse te adornes intrinsecus, ut docendo et faciendo, quecumque sunt iusta, quecumque honesta ante ac retro possis esse conspicuus. Pallium igitur in determinatis a) diebus ad sacra missarum sollemnia celebranda tibi concedimus, scilicet in natali domini, in festo sancti Stephani protomartyris et sancti Johannis evuangelistę a), in aepiphania dei, in purificatione et assumptione et nativitate sanctę Mariae, in cena domini, in sabbato sancto, in die domini resurrectionis, in ascensione domini, in pentecosten, in festo sancti Johannis baptistę, in festo Johannis et Pauli, in inventione corporis sancti Stephani, in festo sancti Syxti et sancti Michahelis et omnium sanctorum, in nataliciis apostolorum Petri et Pauli et Andree, in dedicatione ecclesiarum, in faciendis ordinibus. Crucem etiam ante te et ante successores tuos portandi licentiam donamus, in c) stationibus quoque festivis super naccum 2) equitandum permittimus tibi et c) successoribus tuis, insuper mitras tibi et successoribus tuis ac canonicis tuis excellentioribus, scilicet presbiteris ac diaconibus et inter missarum sollemnia ministraturis subdiaconibus, in maiore ecclesia tua in supra

a) Von aliquod ist die ursprüngliche Schrift wie es scheint mit Bimstein oder dergl. abgewaschen und durch neue vielleicht von der Hand des Contextschreibers ersetzt, sicher geht die Rasur bis determ in determinatis. vielleicht bis zum Ende der laufenden Zeile, welche mit evangeliste schliesst. b) pro. c) Von in bis et auf Rasur, wie a. .1) Flecken im Toscanischen, S. O. bei Siena. 2) Näheres Vita S. Bernardi cap. 28 und Du Cange, Gloss. IV p. 597.

scriptis festivitatibus portandas concedimus, et omnia, que privilegiorum auctoritate tibi tuçque ecclesię a predecessoribus nostris videlicet summis pontificibus, insuper etiam sive regum, sive imperatorum confirmationibus, seu quarumlibet personarum dationis (!) iuste collata sunt, nostre quoque auctoritatis privilegio confirmamus. Preterea quoque statuimus et coram deo ac terribili eius futuro examine per huius nostri apostolici privilegii seriem ac constitutionem sanccimus ac beatę dei genetricis semperque virginis Marię, nec non beatorum apostolorum Petri ac Pauli sanctorumque etiam martyrum Stephani ac Syxti ceterorumque omnium sanctorum auctoritatem, in quorum nomine prenominata tua ecclesia dedicata est, decernimus, atque obtestamur tam apostolicę sedis futuros pontifices quam qui ecclesiasticas administraverint actiones cunctosque christianitatis titulo insignitos, ut nullus habeat licentiam de his omnibus, que eidem ecclesię a predecessoribus nostris per privilegia iure concessa sunt, vel a nobis data vel danda sunt, aut ab aliquibus fidelibus viris ac mulieribus prefatę ecclesię tradita. sunt vel futuris temporibus contradentur, tam in abbatiis quam in monasteriis ac xenodochiis, tam in familiis quam in terris ac comitatibus seu aliquibus possessionibus, convellendi, disvestiendi, molestandi vel alienandi. Si quis interea, quod non credimus, temerario ausu contra ea, que hac nostra stabili ac inconvulsa firmitate pie ac fideliter per hoc nostrum privilegium disposita sunt, contra ire temptaverit ac hęc, que a nobis ad laudem dei pro stabilitate prefatę ecclesię statuta sunt, refragari aut in quoquam transgredi, sciat se auctoritate beati Petri, principis omnium apostolorum, nostraque, cuius inmeriti vices agimus, anathematis vinculis innodatum ac cum diabolo eiusque atrocissimis pompis atque cum Juda traditore domini nostri Jesu Christi eterni incendii supplicio concremandum, nisi resipuerit ac eidem çcclesię digna emendatione satisfecerit. At vero, qui devota intentione observator in omnibus extiterit huius nostri apostolici privilegii ad cultum dei respicientis, benedictionis gratiam a misericordissimo deo ac domino nostro multipliciter consequatur ac vitę ęternę particeps effici mereatur. (R) ALEXANDRI. II. PAPAE. (M)

X. Datum Burgo sancti Quirici, Id. Januar., per manus Mainardi, sanctae ecclesiae Silvae Candidae episcopi et apostolicae sedis bibliothecarii. Anno dominicae incarnationis millesimo LXIII Pontificatus vero domni secundi Alexandri papae II. Indictione I.

Or. und Abschrift im Staatsarchive zu Magdeburg.

Perg. ital., breit 0,47, lang 0,68, unten umgeschlagen, durch 3 Löcher geht die dünne aus je einem gelbem, weissem und rothem Faden bestehende Seidenschnur, an der die Bulle hängt. Liniirung nur bis zur letzten Textzeile, Faltung der Privilegien. Die Nominatio ist in verlängerter Schrift ausgeführt, Adresse (ausser BURCHARDO) und Context in fränkischer Urkundenminuskel. Vorne ist bis dicht an den Rand des Pergaments geschrieben, die abschliessenden Worte am Ende der Zeilen wurden womöglich ausgeschrieben, wodurch sich die Zeilenschlüsse sehr verschieden ausnehmen. Die Rota misst im Durchmesser nur 0,07, ihr Ring ist schmal, In- und Umschrift sind wie gewöhnlich unter Alexander II in Majuskeln ausgeführt, erstere lautet: Magnus || dominus noster et magna virtus eius, lettere, in der Höhe des linken Innenkreuzbalkens beginnend: Exaltavit me deus in virtute brachii sui. Die Unterschrift ist in grossen Uncialen ausgeführt, die Datirung von anderer Hand als der Context, der vordere N-Balken des Monogramms reicht hinter LXIII bis in die Datirung hinein. Die Schnur der Bullirung läuft unter der Verschürzung noch einmal durch die doppelte Lage des Pergaments, jedenfalls um ihre Bewegungsfähigkeit und mithin das Abreissen in etwas zu verhindern.

Nr. 40.

Alexander II bestätigt dem Abte Hugo von Charoux (D. Poitiers) die Güter und Gerechtsame scines Klosters, welches er in apostolischen Schutz nimmt.

1061-1067 (2) 1).

Alexander episcopus servus servorum dei Hugoni, religioso abbati monasterii sancti salvatoris Karroffensis, suisque successoribus salutem et apostolicam benedictionem. Quoniam curam et regimen universalis ecclesie, licet indigni, divina dispensatione gerimus, hanc sollicitudinem et singularem providenciam nobis imminere perpendimus, ut omnibus ecclesiis non solum catholice religionis documenta ministrare, sed etiam ornamenta presidii et tuitionis, quantum possumus, conferre debeamus. Quecumque tamen in diversis mundi partibus speciali et propria commendatione se in tutelam sancte Romane ecclesie contulerunt et a nostris antecessoribus venerabilibus privilegia apostolice munitionis acceperunt, tanto sollicitius a nobis sunt confirmanda et custodienda, quanto

1) Wegen der Jahreszahl vergl. das im Nachwort Gesagte.

generali studio et caritate ceteris coequantur et tamen privilegium singularis patrocinii pre ceteris sortiuntur. Itaque supradicto abbate ceterisque fratribus monasterii sancti salvatoris Karroffensis postulantibus, ut illis eorumque per te successoribus privilegium nostre tuitionis concederemus et apostolica defensione idem monasterium atque universa sibi pertinencia, sicut antecessor dominus noster Leo 1), sancte recordationis pontifex, fecerat, muniremus, equitatem postulationis attendentes quesita facili pietate et amore concessimus. Notum sit igitur omnibus fidelibus in perpetuum, quoniam in hac pagina nostri privilegii decernimus et, sicut antecessores nostri statuerunt, ita et nos apostolica auctoritate constituimus, ut prefatum monasterium et monachi deo ibi famulantes caeterique eius servitores et omnia tam mobilia quam immobilia, que idem venerabilis locus nunc legaliter habet et possidet aut in futurum a quibuscumque ibidem afferri vel donari contigerit, illibata et sine inquietudine omni sub apostolica defensione consistant et ea, que ablata videntur eidem loco restituantur. Corroborantes et confirmantes eidem monasterio denominatim, sicut in privilegio sanctissimi Leonis antecessoris nostri reperitur, ecclesiam sancti Sulpicii et cuncta, que in eius parrochia cum aqua, que dicitur Karanta, et silva Faymorand sibi pertinent, ecclesiam de Genulliaco, ecclesiam de Messeum (,) ecclesiam de Lubilliaco cum terra de Podio calvo et alia terra de Anarsiaco, et ecclesiam de Voherta, ecclesiam de Crissiaco, ecclesiam de Arverniaco, ecclesiam sancte Marie sanctique Florencii et cuncta, que debentur ipsi loco in castro Niorto vel in Alniensi pago, item ecclesiam de Colonis, ecclesiam sancti Saturnini in pago Andegavo, et castrum Nontronum, castrum et monasterium sancti Angeli, item ecclesiam de Colongis, ecclesiam de Plevia, ecclesiam sancte Eulalie, ecclesiam de Fraxineto cum altari suo, ecclesiam de Villa dominica cum altari suo, quod Arnulphus Remensis archiepiscopus 2) eidem monasterio per scriptum tradidit, item ecclesiam Montiniacum in pago Meldensi, ecclesiam de Loda cum altari suo, ecclesiam sancti Martini, item alia, que in pago Arvernico haberentur vel in circuitu eius, que quondam ablata ipsi loco fuerant et per Gillelmum principem Arvernorum et filios eius restituta sunt, item castellum sancti Yvonii et quicquid ad ipsum pertinet, et ecclesiam Caldivio, ecclesiam Molangia, ecclesiam Nobiliacus, ecclesiam Cyosolgilo et villam Perusia et ecclesiam Gradiniacus et omnia, que his ecclesiis pertinent et ea, que deinceps fuerint conprobata, de possessione ipsius monasterii Karroffensis fuisse. Itemque statuimus, ut, obeuntibus abbatibus, non alius ibi ordinetur, nisi quem consensus monachorum per institutionem regule sancti Benedicti elegerit. His etiam iungimus, ut neque rex, nullusque sacerdos, comes aut aliqua persona magna vel parva per se suppositamve personam de ordinatione eiusdem loci aut consecratione vel quacumque occupatione spiritualis aut temporalis obsequii quicquam presumere vel pravos usus imponere aut de quibuscumque rebus nominatis aut innominatis illic pertinentibus aliquid invadere vel a proprietate et usu iam sepedicti monasterii auferre aut aliquo modo inquietare audeat, nec ulla cuiquam sit occasio ut ca, que a fidelibus pie loco religioso offeruntur vel que iam oblata sunt, consumat aut minuat. Neque episcopus civitatis ipsius parrochie, nisi ab abbate ipsius monasterii invitatus ibidem publicas missas agat, neque sanctiones in eodem cenobio indicat, ne servorum dei quies quoquomodo conventu populari valeat perturbari, neque paratas 3) vel mansionaticos) exinde requirat, sed venerabilis locus ex omni parte sub apostolica defensione se semper illesum permanere audeat a), quatinus, deo prestante, augmentum in omni bono suscipiat. Susceptio autem fidelium et benefacientium, quam iubet apostolus ex omnibus exhibendam, non modo ibidem non denegamus sed etiam, ut fiat, ammonemus, salva quidem in omnibus reverencia sedis apostolice et debito honore Romane matris ecclesie. Si quis vero contra huius nostre auctoritatis privilegium nefario ausu venire temptaverit, nisi resipiscat et digne satisfaciat, apostolica auctoritate ab officio et sui honoris dignitate privatus, se excommunicandum et anathematizandum et omni maledictione dampnandum esse cognoscat. Cunctis autem haec nostra statuta servantibus gratia sit et pax ac digna remuneratio hic et in futuro a domino nostro Jesu Christo et apostolice benedictionis salus et sempiterna protectio. (R) (M)

Abschrift des MS. Moreau 27 fol. 243, 244, in der Bibl. Nat. zu Paris.

a) valeat? 1) Vergl. die Urk. vom 3 Mai 1050. 2) Arnulf, Erzb. v. Reims 988 (991 und 999) 1021. 3) Parata: Jus quod dominis feudalibus competit persequendi homines suos, si in vicini alterius dominium transierint. Du Cange, Gloss. V p. 86. 4) Mansionatici: expensa ad hospitum susceptiones, hospitii ius principum etc. Du Cange, IV p. 239, Waitz, Verfgesch. VII S. 88, VIII S. 226.

„Cette bulle a été extraite d'un petit cartulaire en parchemin de l'abbaye de Charroux, dont l'écriture est du 14 (?) siècle. Il y a beaucoup de fautes de copiste. L'auteur du cartulaire a omis la date. L'original n'est plus au trésor Die beigezeichnete Rota und mehr noch das Monogramm entsprechen nur sehr im Allgemeinen den unter Alexander II üblichen Zeichen. Da seit 1067 meistens die Monogramme zu fehlen pflegen, hat es Wahrscheinlichkeit für sich, dass unser Diplom vor diese Zeit gehört.

Nr. 41.

*

Alexander II schreibt dem Grafen Balduin V von Flandern, dass er die Besitzthümer und Rechte der von ihm errichteten Kollegiatkirche St.-Pierre de Lille (D. Tournai) bestätige, in's Besondere, so weit sie ihr von dem Bischofe Balduin I von Noyon überwiesen seien 1).

1067 April 8. Rom.

Alexander episcopus servus servorum dei Balduino, illustrissimo Flan drensium comiti, salutem et apostolicam benedictionem. Quia ex auctoritate apostolice sedis, cui licet indigni deo auctore presidemus, nobis imminet], ut cuiuscunque iustis p[eti]tionibus merito debeamus annuere, petita vero postmodum firmissimis apostolice auctoritatis roborationibus confirmare, quod ab apostolatu nostro suppliciter satagis petere, caritatis etiam tue respec[tu inclinati, libentissime non dedignamur concedere. Unde omnia illa, que a Balduino, [Noviomen]sis ecclesie episcopo 2), Islensi eccl[esie], quam ipse in honore beati Petri, apostolorum princi[pis], a fundamento construxisti 3), religionis respectu remissa sive concessa sunt, ut in eius litteris, ab eo nobis missis 4), continetur, apostolica auctoritate confirmantes, per [huius nostre] conscriptionis paginam inviolabiliter corroboramus. Ita, ut nec prefatus episcopus, nec aliquis suorum successorum non etiam tu ipse vel aliquis tuorum posterorum, nec ulla alicuius conditionis magna vel parva persona pre[libate] ecclesie de his, que modo sibi sunt a te vel ab aliis ... a) concessa [seu in posterum concedenda, aliquam temerario presumat ausu inferre molestiam aut quamcumque iniuriam. Si vero, quod [absit], contra huius nostre institutionis preceptum aliquis ire temptaverit, et loco illi suarum rerum invasionem, [ali]enationem seu oppressionem inferre molitus fuerit, apostolica consideratione add[entes precipimus], ut illi, quibus iniuria illata fuerit, liberum (h)abeant locum apostolice sedis appellandi [refugium.] Quisquis igitur huius nostre institutionis temerarius violator fuerit, beatorum apostolorum PETRI et Pauli, nisi per dignos | penitentie fructus resipuerit, gratiam amittat. Qui vero devotus observator extiterit, Christo duce | et beato Petro intercedente, antique pr[omi]ssionis et nove [redemptionis patriam] sine fine possideat. (M)

(R)

Data ROMAE, iussione prefati domni papae, per manum Rembaldi subdiaconi. Anno dominice incarnationis Millesimo LXVI. VI Idus Aprilis. Indictione v. Anno pontificatus ALEXANDRI II PAPAE VI.

Or., vorn etwas abgebröckelt, im Archive des Dép. Nord zu Lille (Fonds de St.-Pierre). 13 Jahrh. des Cart. de St-Pierre 89 D 3 11, fol. 22, in der Bibl. zu Lille.

[ocr errors]

Abschrift vom

Or. Perg. ital., breit 0,40-0,406, lang 0,50, unten wegen Mangels an Raum nur 0,014-0,018 umgeschlagen, die Bullirung ging, wie es scheint, durch 2 Löcher, eines davon ist jetzt ausgerissen, Schnur und Bulle sind verloren. Ueber keine der Urkunden in dieser Sammlung ist es schwerer zu urtheilen, als über diese, Inhalt sowohl als Acusseres weisen Sondereigenschaften auf und daneben wieder durchaus Kanzleimässiges. Die erste Zeile ist in verlangerter Schrift ausgeführt aber in eigenartigen, theilweise verschnörkelten Buchstaben, wie ich sie bisher auf keinem echten Diplome Alexanders II gefunden, das kettenförmig gewundene Abbreviaturzeichen, welches hier verwendet, kommt auch sonst vor. Der Context weist eine einheitlich und sicher durchgeführte alte Curiale auf, von der durchaus das gleiche, wie von der ersten Zeile gilt. Die Rota ist sauber gezeichnet, und mit zwei Umschriften versehen, einer inneren: Deus nostrum refugium et virtus, einer äusseren: Exaltavit me deus in virtute brachii sui; sie entspricht in dieser Eigenschaft dem Siegburger Originale zu Düsseldorf. Vergleicht man aber ganz genau, findet man, dass vor der inneren Umschrift das Ringkreuz fehlt, welches sonst stets zu stehen pflegt, dass die Vertheilung der Worte nicht der der letzten Zeit Alexanders entspricht, nämlich in der Höhe jedes Kreuzbalkens ein Wort, oben be

a) Eine abgebröckelte Stelle, dessen ursprüngliche Worte jedoch mit anderer Dinte durchstrichen zu sein scheinen. .1) Vergl. die Urk. vom 7 März 1075. 2) Balduin I, Bischof von Noyon, c. 1044-1068; zu beachten ist, dass damals die Bisthümer von Tournai und Noyon noch vereinigt, Balduin also Sprengelbischof für Lille war. 3) Schon gegen 1055 war der Bau der Kirche vollendet, 1066 erfolgte die Dotirung von Seiten des Grafen und die feierliche Einweihung in Gegenwart der kirchlichen Würdenträger von Flandern, vergl. Wauters, Table Chronologique I p. 519, Le Glay, Histoire des Comtes de Flandre I p. 176, Le Glay, Cameracum Christianum p. 115; die Stiftungsurkunde des Grafen Balduin in Roisin, Franchises de la ville de Lille p. 217. 4) Von authentischen Privilegien Balduins I für St.-Pierre ist bisher nichts veröffentlicht.

Harttung, Acta I.

6

« AnteriorContinuar »