[S. DAVID'S CLAIM OF METROPOLITANSHIP.]

suggestioni sæpe dicti Bernardi, quæ ex fabulosa antiquitate sive ex antiqua fabulositate fundamentum et initium sumit, aurem accommodetis, sed prætaxatam matrem nostram in dignitatum suarum statu incolumem servetis. Bene valeat Paternitas vestra in Christo, Domine Pater. [MSS. Cotton. Cleop. E. 1.]

III. Eugenius III. to Theobald Archbishop of Canterbury a.

Decides against

A.D. 1148. June 28. Meaux.-Venerabilis frater nosBernard person- ter Bernardus Episcopus Sancti Davidis ad nostram ally, but appoints Oct. 18, 1149. præsentiam veniens, Ecclesiam S. Davidis olim metrofor ascertaining the rights of the polim fuisse viva voce asseruit, et eandem dignitatem see of S. David's. sibi a nobis restitui suppliciter postulavit. Cum autem circa petitionem istam invigilans diu in curia nostra commoratus esset; tu, frater Archiepiscope, tandem eo præsente ex adverso consurgens, in præsentia nostra adversus eum querelam deposuisti, quod debitam tanquam proprio metropolitano obedientiam subtraxisset, tibique inobediens et rebellis existeret; cum a prædecessore tuo tanquam a proprio metropolitano consecratus esset, et viva voce et scripto Cantuariensi Ecclesiæ professionem fecisset, et in multis postea, tanquam alii suffraganei, tibi obedisset et astitisset. Ille vero consecrationem negare non potuit, sed professionem se fecisse et obedientiam exhibuisse omnino negavit; quod tu audiens duos testes in medium produxisti testimonium perhibentes, quod ipse, illis videntibus et audientibus, post consecrationem suam et viva voce et scripto Cantuariensi Ecclesiæ professionem fecisset.

Nos igitur, auditis utriusque partis rationibus et diligentius inquisitis, et testibus tuis studiose examinatis, communicato fratrum nostrorum consilio, juramenta eorum recepimus; et ut ipse Episcopus tibi, tanquam proprio metropolitano, obedientiam et reverentiam exhibeat, justitia dictante, præcepimus. Verum quoniam singulis Ecclesiis et ecclesiasticis personis suam dignitatem et justitiam volumus conservare, beati Lucæ festivitate proximi sequentis anni tibi et ipsi diem præfiximus, ut tunc præsentibus partibus de dignitate Ecclesiæ Sancti Davidis et libertate sua rei veritatem cognoscamus; et quod justum fuerit, auctore Domino, exinde statuamus. Datum Meldis, 3 kalend. Julii. [ap. Gir. Camb., De Invect. II. 2; and De Jure et Statu Menev. Eccl., Dist. II.; Opp. III. 51, 52, 180, 181: as "ex registro Eugenio Papa:" also in Hoveden, p. 454.]

[SUBJECTION OF S. DAVID'S TO CANTERBURY.]

a A like Bull, mutatis mutandis, was sent to the clergy and laity of S. David's; Gir. Camb., De Jure et Statu Menev. Eccl., Dist. III.;

Opp. III. 187. Jaffé dates Eugenius's letter in 1147, probably on the erroneous supposition that Bernard died in that year.

IV. GIR. CAMB., De Invect. II. 1.- Cum dies partibus super libertate et dignitate Menevensis Ecclesiæ præfixus fuisset, morte præventus a ultimus [Bernardus] non processit. [Opp. III. 50.]

Bernard died 1148 (Ann. Theoksb. and Chron. in Excheq. Domesd. 13th cent. in Arch. Camb., 3rd Series, VIII.), which is plainly cor

rect.

David his successor was consecrated Dec. 19, 1148.

A.D. 1148. Dec. 19. Canterbury.

David a consecrated to the See of

S. David's by Norman authority and with special profession of submission to Canterbury.

I. GERVAS., Act. Pontif. Cantuar.—Theodbaldus ... hos sacravit Episcopos, ...... David Menevensem. [Twysd. 1665.]

II. ID., Chron. in an. 1147.-Quartodecimo kal. Januarii Theodbaldus Cantuariensis Archiepiscopus sacravit Robertum Lincolniensis Ecclesiæ electum, et David Menevensem, ad altare Christi Cantuariæ, astantibus et cooperantibus Hilario Cicestrensi, Gileberto Herefordensi, Walterio Roffensi, et Patricio Lunicensi de Hibernia. [ib. 1365.]

III. VITA DAVID. II. Episc. Menev.-Cum seniores Ecclesiæ et major et sanior pars capituli alium virum discretum et honestum elegissent, venientes ad Archiepiscopum Theobaldum paucos de capitulo seduxit ut ... David eligerent; et tam ipse quam sui corrupti pecunia electionem canonice factam cassarunt; et eum sub quo securus posset [Theobaldus] carpere somnos, in Episcopatum consecravit, sumpta ab eo sufficiente cautione ne quæstionem de dignitate Ecclesiæ Menevensis in vita sua moveret. [in fin. Gir. Camb., Opp. III. 431.]

IV. GIR. CAMB., De Jure et Statu Menev. Eccl., Dist. II.-Successit Bernardo David, Menevensis Ecclesiæ canonicus et de Keirdigan archidiaconus, orto quidem in electione schismate grandi; canonicis nempe Walensicis modis omnibus purum Walensem et impermixtum habere volentibus et talem exigentibus, Francis autem et Anglis e diverso dictum archidiaconum, ingenuis de gente utraque natalibus ortum, per canonicam electionem obtinentibus. [Opp. III. 154.]

V. P. R. C. Professio David Menevensis Episcopi.-Quia per inobe

[SUBJECTION OF S. DAVID'S TO CANTERBURY.]

dientie culpam a Paradisi gaudiis exulamus, per obedientie meritum et virtutem ad eadem necesse est gaudia revertamur. Itaque ego David, ad regimen Menevensis Ecclesie electus, et a te, reverende pater Theobalde, sancte Cantuariensis Ecclesie Archiepiscope et totius Britannie primas, consecrandus ex more Episcopus, quemadmodum obedientie debitum mihi a meis subditis exhiberi volo, ita tibi tuisque successoribus canonice substituendis, et matri nostre Cantuarensi Ecclesie, in omnibus et per omnia canonice subjectionis et obedientie reverentiam profiteor, et proprie manus signo confirmo. . [Reg. Prior. et Convent, Cant. I.; and MSS. Cotton. Cleop. E. 1.]

a See above under A.D. 1147.

A.D. 1148 x 1161a. Jurisdiction exercised by Archbishop Theobald over Nicholas Bishop of Llandaff.

Prays Theobald

Llandaff.

GILBERTUS EPISC. HEREFORD. ad Theobaldum Cantuar. to be reconciled Archiepiscopum.-Patri suo et domino Theobaldo] Canto the Bishop of tuariensi Dei gratia Archiepiscopo, Gilbertus] Herefordiensis Ecclesiæ minister, post iram misericordiæ reminisci. Si adversus dominum Landaviensem aliquantulum mota est tranquillitas vestra, tanto sublimitati vestræ humilius supplicandum est, quanto adversus prædictum Episcopum justiore causa motam esse cognoscimus. Sufficiebat enim ad sublevandam causam suam contra adversarium suum appellatio, et si vobis per omnia debitam observasset reverentiam. Quod si minus factum est, improbitati procul dubio Landaviensium clericorum, non ipsius Episcopi malitiæ aut ingratitudini, imputandum est. Opus enim manuum vestrarum ipse est, et plantatio vestra; quem si de justa forte causa conteritis, opus quidem manuum vestrarum conteretis, et quem plantavit dextera vestra, evelletis. Absit hoc a vestra gloria, nec tale sortiatur laus vestra dispendium, ut quem semel inter amicos ascripsistis, ab aditu gratiæ vestræ eliminatum tam facile proscribatis. Venit quidem ad vos in humilitate et mansuetudine, nil sapiens altum adversum vos, sed quidquid actum sit a vobis, tantum totum quod bonum dominum, quod pium patrem decet, expetens et exspectans. Absit autem ut dies mentis vestræ sic convertatur in tenebras, ut ira in vobis aut gratiæ præjudicet, aut naturam evacuet; quin in paterno pectore sit intus apud vos, qui pro filio pulset et exoret et exaudiatur, affectus. Si quid igitur apud vos nostra potest supplicatio, si (quod tristes dicimus) a

[WELSH BISHOP ACTING IN DIOCESE OF BATH.]

corde vestro propter inanem causam non prorsus excidimus, Episcopum vestrum suscipiatis in gratia, et paci et honori ejus provideatis, ne patrem alibi quærere compellatur, sed totum quod pium est, quod modestum, se apud vos reperisse glorietur. Ad pedes vestros in prece hac corde prosternimur, quos supplicando libentius ipsi manibus amplectimur. Provideat itaque, si placet, vestra discretio, ne nobis postulata negando, preces nostras amodo muto claudatis silentio. Bene valere vos optamus in longa tempora, in Christo dilecte Pater. [Epist. G. Foliot. XCI.; v. 17. Giles.]

a Foliot was Bishop of Hereford 1148-1163, CCXIX. and probably CCXVIII. are addressed Theobald died 1161. Of Foliot's letters, to Bishop Nicholas.

A.D. 1148 x 1161. Episcopal Acts of the Bishop of Llandaff in the

Diocese of Bath.

I. Indulgence to those who visit the Church of Bath on the Feast of the Exaltation of Holy Crossa.

NICHOLAUS DEI GRATIA LANDAUENSIS EPISCOPUS uniuersis sancte matris Ecclesiæ filiis salutem. Eis debet Dominicæ Crucis maxime prodesse misterium, qui sinceriori deuotione Ipsius uenerantur honorem, et in statutis solempnitatibus ad consequendam ueniam peccatorum a Saluatore Crucifixo conueniunt. Ea propter, de Diuina confisi misericordia, omnibus, qui Exaltatione Sanctæ Crucis Bathoniensem ecclesiam fideli deuotione uisitauerint, peccatorum, de quibus corde contrito confessi sunt, XX. dierum indulgentiam facimus, et omnium beneficiorum Landauensis Ecclesiæ participis eos esse concedimus. Valete. [C. C. C. Cant. MSS. CXI., fol. 54.]

a On this occasion, Archbishop Theobald, Robert Bishop of Bath and Wells (who had just dedicated a new cross at Bath), and Mark Bishop of Cloyne (possibly Bishop O'Dubery,

ob. 1159, whose Christian name is not given; possibly Maurice of Tuam, ob. 1150; possibly Muriertach of Clonmacnoise, about 1152, ob. 1188), issued similar indulgences. (ib.)

II. Indulgence to those who visit the Oratory of S. Werburga, S. John, and S. Katherine, near Bath.

Uniuersis Sancte Dei Ecclesie fidelibus NICHOLAUS DEI GRATIA ECCLESIÆ LANDAUENSIS HUMILIS MINISTER, salutem et orationes. Nouerit Discretio uestra, petitione domini Petri Prioris et totius Conuentus Bath. Ecclesiæ et aliarum religiosarum personarum, et Archidiaconorum eiusdem Episcopatus, me dedicasse Oratorium quiddam in suburbio prefate ciuitatis in honore Sanctæ Werburga Uirginis et

[BOUNDARIES OF S. DAVID'S AND LLANDAFF.

Sanctorum Johannis Euuangelista et Katerine Uirginis et Martyris, quorum altaria ibi habentur. Precibus etiam predictorum uirorum prouocatus, et fidelium deuotione ipsum locum cum magna ueneratione frequentantium roboratus, de Dei misericordia et Spiritus Sancti gratia confidens, ad singula predictorum preciosorum Sanctorum solempnia XX. dierum relaxationem de penitentia sua confessis indulsimus, ut deuotio fidelium ibi augeatur, et Deus noster ab omnibus et per omnia benedicatur. Ualeat in Domino Dilectio uestra. [ib.]

A.D. 1148 × 1163. Renewal of disputes between Sees of S. David's and Llandaff.

Asks David Bishop of S. David's to meet

of Llandaff

at

GILBERTUS HEREFORDIENSIS EPISCOPUS ad David Menevensem Episcopum.-G[ilbertus] Dei gratia Herefordiensis. (Nicholas) Bishop Episcopus venerabili fratri et amico David Menevensi Hereford to settle Episcopo salutem et dilectionem. Quam jucundum, quam disputes. sit utile pacis et concordiæ bonum, facile dignoscitur, si ex contentione et discordia quanta damna proveniant, diligentius attendamus. Nam si motus varios, et quæ nos premunt undique bella, attendimus, patet liquido quam sit periculosum Ecclesiæ onus super onus assumere, et præter extera quæ premunt, intestina sibi prælia commovere. Inde est, quod si placet vobis consiliis nostris acquiescere, sollicite daremus operam inter vos et dominum Landaviensem pacis modum aliquem invenire. Quod quia facile non est nisi in locum simul tres conveniremus, precamur locum nobis designari, quo convenientibus nobis possit inter nos de vestra pace tractari. Quod si ad hoc Herefordiam delegeritis, die quacunque ad hoc statuetis, aderimus; nec apud dominum Landaviensem cessabunt preces nostræ, quousque et ipsum adesse faciamus. Noverit autem Dilectio vestra nos in eumdem hunc modum domino Landaviensi scripsisse, et placitum utriusque vestrum et rescriptum exspectare. Valete. [Epist. G. Foliot. CXXXIX.; v. 183.]

Я

Possibly the old dispute about boundaries, which certainly lingered on as between the Welsh

dioceses and Hereford until 1236 (see under that

year). Archenfield is mentioned incidentally by Foliot (Epist. LXIV.) as at that time in Hereford diocese.

A.D. 1150. Sanctuary restored in Llandaff Diocese.

BRUT Y TYWYSOG., Gwent., an. About the same time Nicholas a 1150. Cylch yr un amser y son of Gwrgan, Bishop of Teilo,