ipsum suscipere faciens subdiaconatus ordinem, quem omisit, eidem postmodum auctoritate nostra dispensative licentiam tribuas. in diaconatus officio ministrandi. Datum Tuscan. XIV. Kal. Novemb. anno decimo.

133.

1207 d. 25 Oct.

Corneto.

Påfv. INNOCENTIUS III:s Svar till Ärke-Biskopen i Lund rörande dispensation för den till ärkeBiskop i Upsala valde och föreslagne Kongl. Capellanen VALERIUS, som var född af oäkta säng, hvilken brist ersattes hos honom genom mycken dygd och skicklighet.

Eidem.

K. m. 2: 85. An. 10. Ep. 147.

Tam per litteras tuas quam karissimi in Christo filii nostri S. Suethie Regis illustris & venerabilium fratrum nostrorum suffraganeorum, & dil. fil. Capituli Ecclesiæ Upsallensis & aliorum multorum accepimus quod bone memorie Archiepiscopo Upsallensis viam universæ carnis ingresso, dicta Ecclesia, tum propter tuæ peregrinationis absentiam, tum etiam propter insolentiam regionis, diu mansit pastoris officio viduata, sed nunc spiritus sancti gratia inspirante in quendam prædicti Regis Capellanum V. nomine virum utique litteratum & ornatum moribus &, ut credis, virtutibus decoratum, clerus & populus consensu & petitione unanimi convenerunt. Sed quia de legitimo non est matrimonio procreatus, ipsum, sicut vir providus & honestus, in eisdem litteris non electum, sed potius ad episcopale vocatum officium nominasti, humiliter supplicans, ut quia, quantum humano constare potest judicio, persona satis videtur idonea, & cleri electione, Regis consensu, ac populi petitione vocata, cum eo dispensare misericorditer dignaremur, proponens quod nisi expediret Ecclesiæ memoratæ, ac Regem & populum crederes propter hoc maxime ad favorem Ecclesiæ inducendum, libertatem quoque ipsius per hoc nihilominus conservandamı, pro eo nullatenus porrigeres preces tuas, cum nulla Ecclesia sit in mundi partibus constituta quæ tantum propter insolentiam populi jugo subjaceat servitutis. Nobis autem cum fratribus nostris super hoc habentibus diligentem tractatum, multa incerta & dubia occurrerunt, tum quia ignoramus quantum idem V. defectum in natalibus patiatur, cum multiplex super hoc considerationis delectus debeat adhiberi tum, quia nobis non utrum provincia Vpsallensis tantum defectum sustineat in personis quoad archiepiscopale officium assumendum alia persona non possit in ea magis idonea inveniri. Accedit ad hæc quod cum in ipsa provincia Presbyteri ex prava consuetudine mulieres sibi non metuant matrimonialiter copulare, si hujusmodi consuetudinem intendis de ipsa, sicut accepimus, extirpare, in

constat

decens esset pariter & absurdum ut ad tantum officium talis assumeretur persona qua in exemplum deducta, tuum posset propositum impediri. Nos igitur attendentes quod in talibus urgens necessitas & evidens utilitas dispensationis gratiam promerentur, honestati ac discretioni tuæ, de qua plenam fiduciam obtinemus, per apostolica scripta mandamus quod circumstantiis studiose pensatis, Deum habens præ oculis, auctoritate nostra circa confirmationem postulationis ipsius & postmodum consecrationem procedas sicut ad divini nominis gloriam & christianæ religionis profectum videris procedendum. Ad hæc, propter devotionem tuam & necessitatem Ecclesiæ Upsallensis nec non & remotionem loci, ne ipsa Ecclesia fatigetur laboribus & expensis, palleum de beati Petri corpore sumptum, plenitudinem videlicet pontificalis officij, tibi transmittimus; ut si forte ad dispensandum videris procedendum, illud eidem conferas sub forma quam tibi sub Bulla nostra mittimus interclusam. Alioquin ipsum ad nos remittere non postponas. Datum Corneti VIII. Kal. Novembris anno decimo.

Bytesbref mellan Alvastra kloster och Sune Tiälvason samt hans Systersöner ORMER Och SIMON, hvilka erhöllo 2 Åttingar i Asby och 3 i Yxstad, jemte 16 mark penningar, mot qvarnen i Broby samt hemmanslotter derstades och i Aby; hvarförutan klostret af dessa byalag köpte vägen och strömmen mellan Kolsbro och nämde qvarn.

A. 3. v. I: I.

Omnibus presentes litteras inspecturis Suno thiælwason et nepotes sui Ormerus et symeon salutem in domino sempiternam tenore presentis recognoscimus nos religiosis viris et dominis Henrico abbati et Conuentui in alvastro molendinum nostrum in broby et predia nostra ibidem in broby et aby cum eorum omnibus et singulis adiacenciis nullis dumtaxat exceptis videlicet quatuor octonarios cum sexta parte octonarii pro aliis quinque. octonariis videlicet duobus in asby et tribus octonariis in yxstadhum cum eorundem omnibus et singulis adiacenciis ut premittitur et sedecim marcas denariorum bone monete vendidisse et dimisisse Et omnes alii habitantes ibidem in aby et broby transitum vie libere et aqueductum a ponte dicto kulsbro usque ad molendinum predictum pro viginti marcis bonorum denariorum dimiserunt et legaliter vendiderunt omni reclamacione et retractione exclusa perpetuo possidendo et regendo sine alicuius impedimento Datum et actum sub sigillis dominorum Petri de hærastadhum et iohannis de broby curatorum quia propria non habuimus Anno domini M:o ducentesimo octauo die beatorum martirum Johannis et Pauli.

Sigillen förkomna.

134. a)

Öfversättning.

A. 1. v. 1. 34. *).

Alle the dondhemæn som thetta breff høre allir see Helsom wi Sone thiæluason Ormer ok Simon mina systersone kærlika medh gudh. kænnomps wi medh warth opit breff at wi hafuom giorth eth iordhaskipte ok køp medh reenlifuis mannom abot Henrik ok Conuentit i aluastra i swa mato ath wi hafuom oplatit thøm ok saalt wara qwarn innan broby i dalshæradh ok en sættadeel ok fyra ottungha iordh i broby ok aby medh alle thy thær tillighat hafuir aff aller engho vndantakno ffor fæm ottungha iordh ok siæxstan mark godhe pæninghe Twa ottungha innan aasby ok thre i yxstadhom medh alla tillagha nær ok fiærran. Ok alle andre godhemæn i aby ok broby saldhe waghen ok strømen frælsan ok fry fran kolsbro och in til forscriina broby qwærn fornæmpdhom Abote ok Conuentit før XX mark godhe pænninghe xwerdelika at ægho ok styra vtan all hindirlse hiælparedhe geenseghn ok atirkallan Datum &c.

135.

1208 d. 13 Nov.

Lateran.

Påfv. INNOCENTIUS III:s uppdrag till Biskoparne i Linköping och Skara &c. att förmå Konung ERIC KNUTSSON, som tillvällat sig Regeringen, att återlemna kronan till Konung SVERKER II, hvilken, ehuru tagen i Påfvens beskydd, nödgats flykta till Danmark.

K. m. 2: 224. An. 11. Ep. 174.

Wastinano, Lincopensi, & Scarensi Episcopis.

Ad nostram noveritis audientiam pervenisse qualiter prædecessores Erici, qui in regnum Suecia se violenter intrusit, illustris recordationis S. Sueciæ Regis morte per quendam ipsius Camerarium procurata, filium ejus postmodum de unanimis populi voluntate promotum non modicum de ipsis, quos suorum oblitus scelerum misericorditer receperat, confidentem, violatis fide ac juramento quibus ei obligati fuerant, occiderunt. Tandem vero post interitum patris dicti Erici, qui præfatis Regibus taliter interemptis regni gubernacula per violentiam occuparat, carissimus in Christo filius noster S. Sueciæ Rex illustris, qui ad carissimum in Christo filium nostrum Regem Danorum illustrem contingentem eundem proxima consanguinitatis linea se contulerat, ad regni regimen est assumptus; qui super ipsius invasoris regni sui

filiis,

*) Inryckt uti en af Drotzet, och Östgötha Lagmannen Knut Johansson, d. 1 Maj 1333 härå gifven stadfästelse-dom, hvaraf äfven en afskrift på papper är befintlig A. 3. v. i: 33.

filiis, quos videbat puberes & omni auxilio destitutos, misericordi compassione commotus, sibi eos in filios injuriarum suarum immemor adoptavit, tanto eos fovens affectu quod, in multa familiaritate delectatus eorum, a præsentia sua non sustineret absentes. Tanto itaque operi pietatis invidens humani generis inimicus, seminatis inter ipsos & Regem zizaniis per quosdam suæ nequitiæ sectatores, eos ad machinandum in mortem regiam concitavit; quorum tandem tribus post detectum scelus eorum in prælio quod adversus Regem moverant interemptis, dictus Ericus, qui congregata post tempora multitudine regni fines violenter intrarat, occurrens sibi cum suis, eodem Rege fugato, regnum obtinuit, se Rege præfato ad dictum Regem Daciæ, comite venerabili fratre nostro Vpsalensi Archiepiscopo, conferente. Cum igitur tum propter Ecclesiarum destructionem & oppressionem etiam viduarum, tum quia dictus Rex sub Ecclesiæ Romanæ ac nostra protectione consistens, regno suo asseritur contra justitiam destitutus, hæc non sint a nobis clausis oculis omittenda, præsertim cum alium non inveniat ad quem pro justitia obtinenda recurrat, fraternitati vestræ per apostolica scripta præcipiendo mandamus quatinus dictum Ericum ut cum præfato Rege componat, & regnum ipsum eidem, prout ad ipsum pertinet, dimittat in pace, monere diligentius & inducere procuretis. Alioquin eum adhoc per censuram clesiasticam, sicut justum fuerit, appellatione remota cogatis; illud specialiter procurantes, ut præfato Archiepiscopo satisfiat. Quod si non omnes &c. duo vestrum &c. Datum Laterani Idibus Novembris, pontificatus nostri anno undecimo.

·

ec

Lateran.

Påfv. INNOCENTIUS III:s tillstånd för Ärke Biskop ANDREAS i Lund att till Biskop öfver den nyligen omvända Församlingen i Finland inviga en Man (Thomas), som, ehuru icke född af lagligt äktenskap, ägde för detta embete öfriga passande egenskaper.

Lundensi Archiepiscopo.

K. m. 2: 361. An. 12. Ep. 102.

Ex tuarum perpendimus serie litterarum quod cum quædam terra quæ Fialanda dicitur operante patre luminum, a quo omne datum optimum & omne donum perfectum descendit, nuper quorundam nobilium mediante sollicitudine ad fidem conversa sit Christianam, in qua modo Jesus puer proficit sapientia & ætate, Episcopo ejusdem terræ, postquam in propagatione catholicæ fidei cursum suum ibidem legitime consummavit, ad cœlestis remunerationis bravium evocato, nullus est ei hactenus substitutus. Nam cum

Sv. Diplom.

21

propter novellam plantationem & ejusdem regionis hominum pertinaciam ac loci etiam intemperiem electus ibidem non ad honorem assumptus sed expositus martyrio reputetur, nullus fere ad illius regimen sedis aspirat nisi qui divini verbi zelo succensus pati exoptat pro Christi nomine cruciatus. Verum cum vir quidam moribus, ut asseris, & ætate maturus & scientia & virtutibus redimitus, qui propter verbum Dei, quod populo illi aliquandiu prædicavit, ab eis plura jam sustinuit piacula passionum, ad illius Ecclesiæ regimen sit vocatus, ut sic præsit aspirans ad illud quod magis consequatur martyrium quam honorem, ipsi, ex eo quod non est de legitimo matrimonio natus, sine licentia nostra munus consecrationis impendere noluisti. Cum igitur urgens exposcat necessitas & evidens utilitas id requirat, nobis humiliter supplicasti ut cum eo dispensare misericorditer dignaremur. Nos igitur tuis postulationibus inclinati, per apostolica scripta mandamus quatenus si est ita, cum eo vice nostra dispenses, injungens eidem ut, sicut incepit, eandem novellam plantationem informet verbo pariter & exemplo & insistere studeat diligenter ad extirpandum paganitatis errorem & terminos Christianæ fidei dilatandos; quia licet omnes virtutes ad bravium, sola tamen perseverantia coronatur. Datum Laterani III. Kal. Novemb. pontificatus nostri anno duodecimo.

+. E. dei gratia sueorum rex. Vniuersis sub ditione sua constitutis. salutem. Notum sit uniuersitati uestre quod sicut rex kanutus pater noster prouisor ac prolocutor atque defensor ultorque iniuriarum cenobij de saba. quoad uixit extitit. sic quoque nos secundum possibilitatem nostram omnimodis existere uelle. Omnes igitur qui pacem et amicitiam erga cenobium illud custodierint. pacem & amicitiam a nobis se consecuturos indubitanter sperare debent. et credere. Quicumque uero molestiam aliquam illi uel iniuriam irrogare presumserint. aut possessiones illius fraudulenter subripuerint uel uiolenter inuaserint. iram & indignationem nostram incursuros. & a nobis se uindictam passuros sciant ac pertimescant.

På pergamentsremsan qvarhänger en liten del af sigillet.