299.

1238 d. 15 Jan.

Lateran.

Påfv. GREGORIUS IX:s Bref till Ärke-Biskoparne i Lund och Upsala, rörande Biskopens (STENAR) i Skara beviljade afsked, från Embetet för sjukdoms och ålderdoms skull, och om ett anständigt underhåll för honom af Biskopsgodsen.

.

K. c. 176.

Gregorivs Papa IX. Lundensi et Vpsalensi Archiepiscopis. Præsentatæ nobis litteræ Venerabilis Fratris nostri. Scarensis Episcopi continebant, quod cum idem Episcopus laboribus & ætate confractus in senium iam declinet, tanta, corporis & animi infirmitate grauatur, quod impotens penitus est effectus ad exequendum officium Pastorale. Quare nobis humiliter supplicauit, vt ipsum ab onere sollicitudinis Pastoralis absoluere curaremus, facientes ei, ne in opprobrium Episcopalis dignitatis mendicare cogatur, de bonis Episcopalibus, vnde congrue sustentari valeat prouideri. Quocirca mandamus quod si est ita, cessionem ipsius recipiatis vice nostra, & de redditibus Episcopalibus auctoritate Apostolica prouideatis eidem, vnde competenter valeat sustentari, ea temperanti æquitate seruata, ut sibi competens vitæ conferatis subsidium, & tribulationem Scarensis Ecclesiæ minime infligatis. Datum Laterani XVIII. Calendas Februarij Anno vndecimo.

Konung ERIC ERICSSONS stadfästelse å en förening mellan Munkarne i Nydala och invånarne i Östbo, hvarigenom de förre erhöllo hela Nutahults skogen, med rättighet att till mulbete, ållonskog, vedhygge, bitägt och jagt, äfven begagna Flata skogen, som i öfrigt helt och hållit tillföll häradet.

A. 3. x. 1: 7.

E. dei gratia sueorum rex. huius nominis tercius. christi fidelibus tam presentibus quam post futuris omnibus salutem in perpetuum. Notificamus uniuersis quod compositio pacis & diuisio siluarum flatu uidelicet et mutaholt que facta est a monachis noueuallis & prouincialibus de øsbo. anno incarnationis domini. M°.CC°.XXX .VIII'. in hunc modum. scilicet ut silua’ que dicitur mutaholt cum omnibus sibi adiacentibus monachorum sit perpetua atque firma possessio. & silua que flata nominatur ad prouinciam totaliter permaneat. ita tamen ut sine monachis non uendatur. & salua eis permaneat libertas adeundi siluam supradictam pro diuersis utilitatibus. id est pro pecoribus pascendis pro porcis inpinguandis. pro lignis scindendis. pro apibus inquirendis. & pro uenationibus. a nobis auctoritate regia con

firmatur. facta est hec diuisio in diebus dominj laurencij episcopi lincopensis. & domini christmanni abbatis noueuallis. Affuerunt huic composicioni ex parte monachorum personaliter. cellerarius ipsorum. petrus. fratres laicj. Wikingus & svarty & de prouincialibus. Bero fylius Gøta prolocutor eorum. Johannes filius attonis. Sybby de uellisten." Røricus de vernamo. Ani de nubýli. Oddi de vesholt. Vbbi de røsbjerg. Dominus haquinus decanus de kerit. Dominus Gøty presbiter de uernamo. Jsti personaliter aderant & ex parte omnium acclamauerunt. & dextras dederunt. ut ista compositio firma & inconuulsa perpetuo debeat permanere. & ne in posterum hoc pactum aliquis irritare presumat. nos presencium testimonio & nostri sigilli munimine roboramus. Sigillen, hängande i linnetrådar N:o 1 något skadadt; N:o 2 bortfallet; N:o 3 mycket skadadt.

Kaniken TYCHE DJAKNS Testamente till kyrkor och kloster i Lund, till Prestmän och andra personer, på silfver, penningar, böcker, husgeråd, klädespersedlar, m. m. samt på et hemman i Köpinge i Ingelstads härad till Kanikebordet i Lund.

e'i

B. 1: 225.

Testamentum dominj tychonis diegn canonici cuius anniuersarium tenebitur de vna curia in køpinge.

Jn nomine patris & filii & spiritus sancti amen Ego THUCO dictus diacn canonicus Lundensis. licet corpore debilis mente tamen sanus. considerans. quod ea que in tempore fiunt. cum, tempore labuntur. jdeo anime mee preuidere intendo. & de bonis mihi a deo collatis testamentum meum ordino & condo in hunc modum. primo lego ecclesie beati laurencij. vbi meam eligo sepulturam. vnam marcam argenti. jtem ecclesie beati clementis ar(usiensi) III solidos gross. jtem ecclesie køpingh. solidum gross. sacerdoti dimidium solidum ministro ibidem II oras denariorum scanensium. jtem fratribus predicatorum lundis solidum gross. ad pictanciam. minoribus ibidem solidum gross. pro edificiis ecclesie. jtem ecclesie beati clementis ibidem. tantum Ecclesie beati jacobi. tantum Ecclesie beati pauli tantum sacerdoti solidum gross. ministro ibidem II oras denariorum scanensium jtem pro anniuersario meo annuatim in choro lundensi tenendo. curiammeam quam emj jn køpingh jn ingelstet heret cum omnibus attinenciis suis. dilectis confratribus meis canonicis lundensibus scoto & ad manus assigno. jta quod redditus ex ea prouenientes. videlicet tres marcas denariorum taliter diuidentur. videlicet. II oras denariorum canonicis pro offerendo. jtem canonicis residentibus & non residentibus. qui vigiliis & misse interfuerint XIIII oras denariorum vicariis qui eciam vigiliis & misse interfuerint. III oras denariorum jtem pauperibus scolaribus chorum frequentantibus dimidiam marcam & pulsantibus in turri oram denarii jtem domino meo episcopo.

duo cornua meliora que habeo. jtem duo preposito. vnum klo cum argento jtem domino archidiacono ibidem vnum cornu jtem canonicis. vnam marcam argenti ad pictanciam jtem domino petro nym. vnum librum cum viridi coopertorio quem habet cum XVI. vlnis linee tele jtem domino hinrico dicto bokholti. vnum librum quem habet jtem fratri johanni confessorj meo III. solidos gross, cum vno libro quem habet jtem domino hinze vicario meo. meum korekappe. suppelicium cum — 1) jtem domino andree dicto fortuna. XX agnos. cum sella mea & freno jtem lucie sororj mee vnum gartkors. tunicam cum capucio bruneti coloris cum suffuratura variarum pellium jtem nepti mee sororis capam meam cum capucio blauij coloris & serico ruffo, jtem vxori dagh. capam. tunicam cum capucio mixti coloris cum serico viridi jtem dagh famulo meo. X agnos jtem paulo scolari meo. libellum vnum jtem krulle. VI marcas denariorum vel vnum equum jtem olauo lectisternia mea. jtem vxori perdix. meliorem sistam quam habeo cum XII vlnis linee tele jtem perdici. capam meam bruneti coloris Exequutores huius testamenti constituo venerabiles viros. dominum petrum de nym & hinricum bokholt. canonicos lundenses Rogans eos vt ad hoc testamentum & meam vltimam voluntatem ita fideliter exequantur. prout nouerint anime mee expedire Ad soluendum dictum testamentum & curiam quam emj jn køpingh députo omnes estimaciones meas & omnes libros meos Jn cuius rei testimonium. sigillum meum vna cum sigillis discretorum virorum videlicet domini petri de nym & domini hindrici bokholt presentibus est appensum anno dominj MCCXXXVIII. quinta feria post egidij abbatis.

1240.

Prinsessan HELENA SVERKERS dotters, jemte hennes Gemåls Östgötha Lagmannen SUNE FOLKE JARLS SONS gafvobref till Alvastra kloster på åtskilliga hemman och lägenheter.

A. 3. v. 1: 3.

Jn nomine sancte & indiuidue, trinitatis patris & filii & spiritus sancti Ego E. suerkeri regis filia. vniuersis christi fidelibus. tam presentibus quam futuris. eternam salutem in christo Quoniam probatica assercione cognouimus. quod omnis caro sit fenum & omnis gloria eius sicut flos feni. quodque omnis caro redigatur in suam originem. hoc est puluis in puluerem. solumque hoc. oculis diuine placere maiestatis nouimus. quod pro anime salute geritur. salomone atestante qui ait. Redempcio anime viri. proprie diuicie, vnde & uniuersis vobis presenti testimonio Notificamus. quod domui dei in aluastro fundate ac dedicate. in honore beate uirginis & matris Marie.

1) Se Tab. 1. N:o 4.

*) Utur en af Lagmannen i Östergöthland KNUT JOHANSSON år 1340 bevittnad afskrift.

vbi et cum progenitoribus nostris quiescere. deo disponente proponimus. diuine retribucionis intuitu. contulimus mansionem nostram guum. & aliam in insula visinshø thorp. ceteraque in eadem insula. que nostri iuris fuerunt. queque nos hereditario iure possedimus nec non molendium in occidentali parte & amnem que vocatur hornæ. cum silua hornohult. id annuente domino nostro. s. fulconi ducis filio. & hoc ipsum sui sigilli attestacione confirmante. sed & filie nostre. k. &. b. in hoc ipsum consenserunt. huic donacioni testes fuerunt. videlicet dominus R. abbas eiusdem loci. & h. cellerarius. ceterique comites eorum. quod si quis diminuere vel aliquomodo attemptauerit infirmare. iram omnipotentis dei. & eiusdem beate virginis & matris se nouerit incursurum. sed & ante thronum tremendi iudicis in vltimo examine sentenciam eterne dampnacionis accipiat. Gesta sunt hec anno domini M°.CC°.XL°.

På frånsidan: "Vidisse domini kanuti joonsson legiferj ssgotorum super donacione gum torp horna & hornahwlt.”

MAGNUS JOHANSSONS Testamente på en gård i Brandstorp till Nunnorne i Gudhems kloster. A. 3. å. 2: 2.

Vniuersis christi fidelibus. tam posteris quam presentibus. presens scriptum inspecturis. M. Johannis filius, salutem in omnium saluatore. Quoniam infirmitate nimia corpus meum aggrauante. cognoui me uniuerse carnis uiam ingressurum. cupiens elemosinarum deleri largicione. quod temeraria deliqui transgressione unius incole predia de branzstorp. sororibus de guthem presente. th. sacerdote. &. S. rustico. & M. cognato meo. aliisque quam plurimis testibus idoneis astantibus. & heredibus consentientibus. in remissionem meorum contuli delictorum. Siquis autem donum meum. dicto testimonio roboratum. & priuilegio confirmatum calumpnía uel odio in uacuum reuocare presumpserit. indignacionem dei patris omnipotentis se nouerit incursurum. Datum est anno ab incarnacione domini. M.CC.XL.I. Valete in christo. På frånsidan: Pro istis predijs recepimus predia Herlundis de quodam homine nomine gerberno. Sigillet något skadadt.

304.

1241 d. r Febr.

Roskild.

Konung WALDEMAR II:s Bref på hälften af Halland till Grefve NILS af Schverin i utbyte emot dess gods i Schwerin.

G. 1: 8 ").

W. Dei gratia Danorum Schlavorumque Rex uniuersis presentem paginam inspecturis salutem & gratiam. Suffocaret breviter gesta fidelium processus temporis, nisi scriptis vel bonorum testimonio firmarentur. Noverint ergo universi tam posteri quam presentes nos Comiti domino Ni. pro bonis que habeat in Zverin, cum qvibus ipse nos secundum consilia meliorum regni nostri a captione inimicorum redemit, dimidiam Hallandiam reddidisse ac scotasse perpetuo possidendam. Ne igitur in posterum super hoc aliqua posset oriri calumnia dicto domino & ipsius heredibus præsentes litteras in testimonium sigilli nostri munimine duximus roborandas. Datum Roschild. Anno Domini 1241. Cal. febr.

305

1241 d. 6 Maj.

Göthala.

Ärke-Biskop JARLERS och hans Lydbiskopars befallning att dop- eller funtafgiften skulle erläggas till domkyrkan i Linköping och ej, som genom missförstånd skett, till den mindre S:t Laurentii kyrkan.

B. 3: 82..

JARLERIUS dei gracia vpsalensis archiepiscopus Omnesque sui suffraganei legifero gothorum omnibusque pacificis eiusdem terre inhabitatoribus presen

*) I margen är antecknadt: Ex actione R. Christoph. I. in Jac. Erl. AEpm Lund. in Misc. Luxd. Hafn., och efter handlingen: Confirm. 1283 in nat. b. virg. Vorthingb. a R. Er(ico). Hall(andie). part(em). scil. aquilon(arem). ultra Ethra cum omnibus solutionibus libert. et jurib. ceterisque attin. et servitiis corone attin. Comiti Jacobo consangvineo suo suisque hæredibus sub suo sig. D. Jo. AEpi Lund. et Episcop. Jac. Slesv. Cancellarii sui Tukonis Arus. Tukonis Rip. Jvari Rosk. Petri Viburg. Joh. Otton. Reval, Joh. et Fr. Nicolai elect. confirm. Burglan. nec non D:nor. Vislavi principis Ruianor. Gerh. Com. jun. Com Hols. et D:nor. Comitum Alberti de Glichen Alb. de Everstein Henr. de Glichen.

H. Episc. Helmold, et Nic. Comites Sverin. quod dum olim d:nus Gunzellinus qui una cum d:no Henr. Comitatum Sverinensem habuit inclytam puellam Odam filiam suam nobili viro d:no Nic. com. Hall(andie). matrimonialiter copulasset medietatem castri Sverinensis ac totius terre adjacentis prædictæ puellæ tanqvam heredi legitimæ paternorum bonorum assignavit pro dote ad onera matrimonii supportanda. Tandem v. cum idem Nicolaus ex eadem Oda filium generasset sui nominis & prædictæ dotis hæredem legitimum, videlicet Nic. patrem jacobi nunc viventis. Et ipse primus Nicolaus postmodum universæ carnis debitum persoluiset piæ memoriæ Dinus Voldemarus inclytus Rex Danorum, prout ex propinqua consangvinitatis linea poterat et debebat ejusdem Nicolai in ætate pupillari tunc existentis legittimus tutor erat. Qvi dum a supradicto H. comite Sverinensi captivus teneretur &c. Dat. Sverin. 1283 in die S. Augustini,