Imágenes de páginas
PDF
EPUB

deponeretis ecclesiastico beneficio et officio violantem; si qui vero super ro tam illictia juramentum ei aliquod prestitissent, denunciarentur eo penitus non teneri. Cum igitur Waldemarus predictus arcum sibi tensum non metuens, nec fugiens a sagitta ad apostolicam sedem non venerit intra terminum pretinitum a nobis, sed in sua pertinacia dampnabiliter perseveret, per apostolica vobis scripta mandamus et districte precipimus, qualmus eandem sententiam quam incurrisse dinoscitur per vestras et vicinas dioceses publicantes et contra eum et suos complices idem mandatum per omnia fideliter exequentes in locis in quibus fuerint tam damum officium quam alia ecclesiastica sacramenta preter baptisma parvuorten of penitentias morientium ipsis presentibus faciatis omnino cessare; contradictores appellatione remota per censuram ecclesiasticam composcendo et tas canonicos qui juxta continentiam ejusdem mandati ad as andere contempserunt ac sepedicto Waldemaro favere pre****t druntando in eletions negotio partes aliquas non habere, divas su ponachs rei etiam dos qui eidem impartiantur ávorem CRUP*****9 >Q (2's vincule imodetis, nisi ammoniti resipiscant: eos qui Addas no das prolataras at benefitia receperant at 580, autoritate dis et deve its talibus site spe restitutions in perpetuum solars. Non tord. 11. Noras ; portions besti anne BocSocia

Die 21 der "Bout dedegt gerege Bult Jadam 9 da bet.
Steve SSAA 19 Nysa m
nm, stripte

[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

decimam cum omni juris integritate et universis proventibus quibus ipsam possederat dicto cenobio conferremus in perpetuum. Nos ergo in dicto loco multam considerantes devotionem et religionis incrementum dictam decimam cum omni proventu ad pauperum Christi sustentationem eidem loco perpetuo contulimus. Igitur ne ista que a nobis et coram nobis rationabiliter ordinata sunt processu temporis in oblivionem ducta aliquo pravorum hominum malignandi studio queant retractari, scripto commendare et sigilli nostri appensione roborare duximus necessarium. Acta sunt hec publice anno Verbi incarnati M°.CC.X°; indictione XIIIa; presidente Romane sedi Innocentio papa, regnante gloriosissimo Romanorum imperatore Ottone; anno episcopatus nostri VIII°; presentibus honestissimis viris tam clericis quam laicis quorum nomina hec sunt: prepositus de Claholt Frithericus, 1) Rederus prior suus, Wernerus abbas Lesbornensis, Sifridus Bersensis canonicus, Oliverus capellanus noster, Ludolfus de Lere, Rembertus de Stochem, Olricus 2) de Stromberch, Frithericus) de Overenkerken, Sifridus pincerna de Stromberch et alii plures. Datum per manum Rolandi scriptoris nostri X Kl. Octobris.

1) wird auch 1209 (Wilmans a. a. O. Nr. 51) und 1212 (ebenda 66) als Zeuge genannt; an letzterer Stelle neben ihm der custos Everwinus. 2) diese beiden Namen nachgeflickt.

Die Zeugennamen unregelmäßig geschrieben.
Bischofssiegel (Westf. Siegel 42, 2 oder 3) beschädigt.

[blocks in formation]

Papst Innocenz III. überträgt auf Verlangen des Dompropstes und
Domcapitels zu Bremen dem Bischofe Gerhard von Osnabrück das
Erzbisthum Bremen und gestattet ihm bis zum Empfange des
Palliums das Bisthum Osnabrück gleichzeitig zu behalten.

Original: Staatsarchiv Hannover. Druck: Finke, Papsturk. Westf.
Nr. 228; Potthast, Regg. pontt. 4117.

Innocentius episcopus servus servorum Dei venerabili fratri . . Osnaburgensi episcopo salutem et apostolicam benedictionem. Venerabiles fratres nostri. . Lubicensis et . . Livonensis episcopi et dilectus filius . . major decanus cum ceteris canonicis Bremensis ecclesie suis nobis litteris intimarunt, quod cum olim Waldemarum quondam Slewicensem episcopum a nobis in archiepiscopum postulassent, quia id non potuit effectui mancipari, quidam ex eis electionis sue vota in dilectum filium B(urchardum) ejusdem ecclesie majorem (!) prepositum contulerunt. Verum quia ipsius non extitit electio confirmata, ipsi quantum in eis extitit de alia persona tractantes ecclesie sue consulere curaverunt; propter quod

non tantum rerum verum etiam personarum a laicis adhuc adherentibus propter diversas causas Waldemaro predicto graves jam dudum persecutiones sunt et inpedimenta perpassi et adhuc etiam patiuntur. At quoniam mora preteriti temporis ecclesie viduate ad nichilum fere redacte fuit quam plurimun hucusque dampnosa et futuri protactio1) perniciosa poterat magis esse idem 2) in manus hominum incidere potius. eligentes,2) quam pro domo Dei murum non opponere se ac sua, rei quam inceperant insistere fortiter necessarium extimarunt. Unde tam ipsi quam dictus prepositus per suas litteras speciales a nobis humiliter postularunt, ut te eisdem vicinum et per omnia cognitum ipsis in archiepiscopum concedere dignaremur, per quem, cum sis vir moribus et scientia preditus ac generis nobilitate preclarus et ecclesiam tibi commissam hactenus viriliter defensaris, prefata ecclesia poterit in statum pristinum reformari et compesci nichilominus insolentia laicorum. Nos igitur consuli volentes ecclesie diutius desolate dilectis filiis . . Mindensi (electo) et.. abbati Lesbornensi Monasteriensis diocesis et . . custodi Monasteriensi nostris (dedimus) litteris in mandatis, ut inquisita super hiis et cognita veritate, si res ita se habet, tibi auctoritate nostra injungant, ut ad prefatam ecclesiam Bremensem accedas ejusdem regimen. in nomine Domini recepturus. Quocirca fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus cum a prefatis executoribus tibi fuerit injunctum, accedas ad ecclesiam memoratam et in Christi nomine regimen ejus suscipias et fideliter exequaris. Nos enim tecum propter necessitatem temporis 2) hanc 2) specialem gratiam duximus faciendam, ut usque ad susceptionem pallei Osnaburgensem ecclesiam sicut proprius pastor retineas et gubernes, dantes supradictis executoribus in mandatis, ut injungant nichilominus clero, ministerialibus et populo ecclesie memorate, quod usque ad susceptionem pallei tamquam 2) pastori proprio intendant, ut hactenus, exhibeant obedientiam ) debitam et honorem; contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Preterea venerabilibus fratribus nostris suffraganeis Bremensis ecclesie et Bremensi 3) capitulo 3) ac ministerialibus ejus nostris duximus litteris injungendum, ut postquam de mandato nostro tibi) facto per executores predictos 2) ad sepedictam ecclesiam accesseris gubernandam, tamquam) pastori suo tibi obedientiam 2) et reverentiam debitam exhibentes intendant tibi humiliter et devote. Datum Laterani III Kal. Novembris; pontificatus nostri anno tertio decimo.

1) statt protractio.) auf Rasur.) mit Zeichen umgestellt.

Bulle (Diekamp 26 oder 27) an Hanfschnur.

Auf der Vorderseite in der Mitte des oberen Randes: p; in der. linken Oberecke der Rückseite: Or(?); in der Mitte der Rückseite: B.

Von demselben Tage liegen im Staatsarchive zu Hannover die Originalbullen an die oben erwähnten Executoren (Potthast 4116) und an die Bischöfe von Lübeck und Liefland (Potthast 4118) mit wesentlich gleichem Inhalte und entsprechend geändertem Wortlaute vor. Drucke bei Lappenberg, Hamb. U.-B. I, Nr. 378, 379. Vergl. Finke, Papsturk. Westf. 226, 227.

[blocks in formation]

Bischof Gerhard von Osnabrück bekundet, daß er den Zehnten zu Delenstede (Ellenstedt?) im Kirchspiel Wildeshausen, welchen der erschlagene Graf Ecbert von Bentheim zu Lehn getragen hatte, mit Zustimmung seines Lehnsnachfolgers, Graf Balduin, der Wildeshauser Kirche zur Begründung seines Seelgedächtnisses überwiesen habe, nachdem das Wildeshauser Capitel den Zehnten von dem damit unterbelehnten Walderich von Aldenburg für 77 Mark freigekauft hatte.

Abschrift des 14. Jahrh. im Wildeshauser Copiar (Msc. 107a in der Bibliothek des Alterthumsvereins zu Münster) S. 10. Druck von Sudendorf, Zeitschrift für vaterl. Geschichte VI, S. 239. Möser Nr. 106. In nomine sancte et individue Trinitatis. Ego Gerhardus Dei gratia Osnaburgensis episcopus omnibus Christi fidelibus tam presentibus quam futuris hujus pagine inspectoribus in vero salutari salutem. Quoniam ea que inter homines aguntur hominibus senescentibus et a seculo labentibus ab hominum memoria simul et noticia labuntur, tali humane fragilitatis defectui per litterarum apices in perpetuum valituros oportet subveniri, ut diversi diversorum negociorum contractus licet olim celebrati quotiens necesse fuerit auditu aurium ex scripto recitari et visui oculorum subjecti comprehendantur et non de facili a quoquam hominum prave voluntatis contra suam firmitatem impugnentur. Eapropter ego Gerhardus Osnaburgensis episcopus presentis attestationis paginam mea auctoritate conscriptam meoque sigillo communitam fratribus Wildeshusensibus contradidi. Notum ergo cupiens esse tam hujus etatis quam future successionis hominibus, quod cum comes Baldewinus de Benthem seniore fratre suo Ecberto nequiter in Frisia interfecto bona fratris sui a me sibi expeteret infeodari, tandem ego post multas multorum intercessiones precibus ipsius acquievi eo videlicet pacto interposito, ut liberum mihi esset de prefatis bonis decimam Todelenstede in parrochia Wildeshusensi sitam excipere canonicisque Wildeshusensibus ob anime mee remedium in speciales usus suos conferre. suos conferre. Cui quidem mee voluntati consensit litteris eciam suis ad ecclesiam Wildeshusensem super eodem consensu directis hoc ipsum testificantibus ita tamen, ut idem comes cum patre suo Ottone et fratre suo Ecberto apud sepedictos fratres cum observationibus suorum anniversariorum in perpetuum

memoriales habeantur. Verumptamen quoniam memorata decima a Walderico milite de Aldenburg Osnaburgensis ecclesie ministeriali jure feodali ad ipsum derivata adhuc possidebatur, capitulum Wildeshusense septuaginta septem marcas argenti quas de quibusdam bonis suis venditis in Frisia collegerat predictam decimam a Walderico suisque heredibus scilicet Johanne, Wighmanno filiis ejus consentientibus et resignantibus redemit eamque sic et sic sufficienter expeditam liberamque mihi et vacantem per donationem semper valituram de manu mea, ut in suis magis sublevetur neccessitatibus, accepit. Huic contractui simulque donationi testes intererant de majoris ecclesie canonicis: Otto prepositus sancti Johannis, Olricus scolasticus, Henricus, Alf, Joseph, Lutbertus, Lothvicus qui fuit notarius curie; de canonicis Wildeshusensibus: Heinricus custos, magister Hermannus, Hermannus de Langevorde; laici: Henricus comes de Aldenburg, Winandus dapifer, Adam, Antonius, Tiodericus Woce; ministeriales ecclesie Osnab. Gerhardus de Hembeke, Wulfelmus de Blakandorpe, Alfgrimus de Yburgh, Lyborius de Dichusen, Teodericus Monachus et dapifer, Wigerus de Clovelingthorpe, Theodericus Ledebur, Everhardus de Astorpe, Fredericus Sniphardus, Everhardus Puer, Hermannus de Sliclo. Hec autem acta sunt in Osnaburge anno Dominice incarnationis M°CC° undecimo; III Ydus Julii; in Dei nomine, feliciter. Amen.

[blocks in formation]

Bischof Otto I. von Münster tauscht mit seinem Domcapitel Zehnten und Güter, darunter Einkünfte aus Bimolten und Hestrup.

Sciant ergo tam presentes, quam posteri, quod decimam totius ville Bymalte, preterea super tres domos Hersedorpe, que solvit XXX et VIII molt ordei et siliginis pro redimendis manipulis, minutam decimam et tres solidos, que pertinebant servitio mense nostre de curte Buren, unde pauper unus plenarie est vestiendus, dedimus fratribus majoris ecclesie Monasteriensis

[merged small][merged small][ocr errors]

Papst Innocenz III. beauftragt die Erzbischöfe von Magdeburg und Mainz und andere Bischöfe und Aebte, die Bannung Waldemars von Bremen (früheren Bischofs von Schleswig) von neuem zu verkündigen, da derselbe nach einem Berichte Bischofs Gerhard von Osnabrück, Erwählten von Bremen, sich im Erzbisthum Bremen mit Hülfe des Herzogs von Sachsen festgesezt habe.

Vergl. Finke, Papsturk. Westf. Nr. 231; Potthast, Regg. pontt. 4391.

« AnteriorContinuar »