Chu, Trung Quốc mà còn là Trung Quốc là do cái công đánh dẹp rợ Nhung Địch vậy. Việc này không thể không phân biệt cho rõ.

CHÚ THÍCH:

đem về.

1. Lỗ Ẩn Công năm thứ 7, rợ Nhung đánh Phàm Bá ở Sở Khâu và bắt

2. Ngũ Hồ: Chỉ các bộ tộc Hung Nô: Yết, Tiên, Ti, Đê và Khương. Khi Tấn Vũ Đế mất, trong nước có loạn Bát Vương. Bọn quý tộc của năm bộ tộc này thay nhau xưng đế chiếm Trung nguyên, đánh nhau mãi không thôi. Người đời sau gọi là loạn Ngũ Hồ.

3. Thác Bạt: Là họ của triều Bắc Ngụy, một dân tộc thiểu số, Nhà Ngụy tự xưng là con cháu của Hoàng Đế.

4. Các bộ tộc Nhung Địch có phong tục cắt tóc, để trễ vạt bên tả. Khổng Tử ý muốn nói: Do không ngăn cản được Di Địch bị chúng xâm chiếm, rồi biến dân Trung nguyên thành Di Địch.

PHỤ LỤC

KINH XUÂN THU

春秋經

1. 隱公

元年

春,王正月。

三月,公及邾儀父盟于蔑。

夏,五月,鄭伯克段于鄢。

秋,七月,天王使宰咺來歸惠公仲子之。

九月,及宋公盟于宿。

冬,十有二月,祭伯來。

公子益師卒。

ẨN CÔNG

NGUYÊN NIÊN

Xuân, Vương chính nguyệt.

Tam nguyệt, Công cập Châu Nghi Phủ minh vu Miệt.

Hạ, ngũ nguyệt, Trịnh Bá khắc Đoạn vu Yển.

Thu, thất nguyệt, Thiên vương sử Tế Huyễn lại quy Huệ Công Trọng

Tử chi phúng.

Cửu nguyệt, cập Tổng Công minh vu Túc.

Đông, thập hữu nguyệt, Sái Bá lại.

Công tử Ích Sư tốt.

ẨN CÔNG

NĂM ĐẦU

Mùa xuân, tháng Giêng của vua nhà Chu.

Tháng 3, vua vua Ẩn Công cùng với quan Châu Tử là Nghi Phủ ăn thề ở đất Miệt nước Lỗ.

Mùa hạ, tháng 5, quan Trịnh Bá đánh thắng Thúc Đoạn ở đất Yển. Mùa thu, tháng 7, vua Thiên vương sai quan Chủng tể tên là Huyền lại đưa đồ phúng người vợ thiếp của vua Huệ Công là nàng Trọng Tử. Tháng 9, người nước Lỗ cùng với quan Tống Công làm lễ ăn thề ở đất

nước Túc.

Mùa đông, tháng 12, quan Sái Bá đến nước Lỗ.
Công tử nước Lỗ tên là Ích Sư mất.

二年

春,公會戎于潛。

夏,五月,莒人入向。

無骇帥師入極。

秋,八月更辰,公及戎盟于唐。

九 月,紀 履 渝來逆女。冬,十月,伯姬 歸 于 紀。

紀子伯、莒子盟于密。

十有二月,乙卯,夫人子氏薨。

鄭人伐衛。

NHỊ NIÊN

Xuân, Công hội Nhung vu Tiềm.

Hạ ngũ nguyệt, Cử nhân nhập Hướng

Vô Hãi suý sư nhập Cực.

Thu, bát nguyệt Canh Thìn, Công cập Nhung minh vu Đường.

Cửu nguyệt, Kỷ Lý Du lại nghịch nữ. Đông, thập nguyệt, Bá Cơ quy vu Kỳ.

Kỷ Tử Bá, Cử Tử minh vu Mật.

Thập hữu nhị nguyệt, Ất Mão, Phu nhân Tử Thị hoàng.

Trịnh nhân phạt Vệ.

NĂM THỨ HAI

Mùa Xuân, vua Ẩn Công họp với rợ Nhung ở đất Tiềm nước Lỗ.
Mùa hạ, tháng 5, người nước Cử vào nước Hướng.

Vô Hãi đem quân vào nước Cực.

Mùa thu, tháng 8 ngày Canh Thìn, vua Ẩn Công ta ăn thề với rợ Nhung ở đất Đường nước Lỗ.

Tháng 9, Lý Du nước Kỷ đến nước Lỗ đón dâu. Mùa đông, tháng 10, nàng Bá Cơ về làm dâu nước Kỷ.

Quan Tử Bá nước Kỷ, quan Cử Tử nước Cử cùng ăn thề ở đất Mật nước Cử.

Tháng 12, ngày Ất Mão, bà Phu nhân họ Tử mất.

Người nước Trịnh đánh nước Vệ.

春,王二月。

己巳,日有食之。

三年