qui ad præsens ipsius Ecclesie curam gerit in suo statu et beneficio, dum vixerit aut cesserit, remanente. Et in predictorum omniuin testimonium et evidentiam clariorem prefactus Dominus Episcopus presens, privilegium sive scriptum per me Bartholomeum notarium infrascriptum scribi voluit, et mandavit, et tam sigilli sui appensione, quam meo signo et nomine roborari.

Ego Bartholomeus filius quondam Dni Federici a lectis Dni Roffini comitis de Lomell. auctor. notarius, et supradicti Dni Episcopi scriba predictis interfui, et de mandato ipsius Dni Episcopi, et rogatus hec scripsi, meoque signo et nomine roboravi.

Locus + sigilli.

DOCUMENTUM

LVIII.

EPISTOLA DEDICATORIA ALBERTINI MUSSATO HISTORICI

Ann. MCCCXVII. Circiter.

Rogasti me, Pagane de la Turre, Vir optime, Paduanæ Antistes Ecclesiæ, ne earum rerum, que post Heinricum septimum Cæsarem nostra vidit ætas, brevi labens memoria decidat, ut accessorios Longobardorum, Tuscorumque motus operi meo adjiciam. Nec pudori tibi tua sinit reputasse magnanimitas, si prosapie, Domusque tuæ summum Longobardia concussum, peneque eversum columen ad posteros feratur uti volvet fortuna volubilis. Cum ea quidem in sui vertigine ludicri tibi, tuisque placita si forsan arriserit amplectenda sit. Vosque Turrianæ cognationis post Guidonis vestri facta mores ejus attentius dignoscatis instabiles. Et ego quidem jussionis tuæ per quam laboriosa supplementa permetiens, vix polliceri ausim id efficere posse, quod postulas. Scis quippe tu nostrorum actuum in Rempublicam, fide testis Episcope, quantis domi militiæque solertiis implicer, ut nec nox agendorum variis meditationibus suppetat, nec agendis lux diurna sufficiat. Et utinam saltem moderanda, leniendave sit, quæ diebus nostris tollenda non restat, injecta Mundo calamitas, ut has funestas expiari consequens sit nisi cruore multo reliquias. Sed quid, Pater Reverende, nos hoc circum acti navigabimus pelago? quo flatus impellent, applicabimus, non destitutis, quoad possumus, omnino remigiis. Ad spes assurgendum est, dum jam sublata a mortalibus plaga, desinet irati forsitan ira Dei. Vide, quan

tis tu insons, omnisque culpæ expers, quem sacra pæne texit infula, circum te nudatis ensibus, evasisti periculis. Jam salva, ereptaque tuorum propagine generosa, nonnullis respirare capisti successibus; et me quoque, si grandia sit fas miscere pusillis, mirantur homines nostræ Reipublicæ terraque marique pervagatum obsequiis, demum castris exisse Cæsariis, qui uti e tempestate ductus ad portum, adhuc salvus cum salva Civitate perambulo. Sed quamquam sic agitantibus vexatus amfractibus; quia in parte laborum ipse fuerim, scribendi laborem recusasse nolim, præsertim tanto permotus Auctore. Tu ergo, cui hoc quod scripserim voveo, edendæ posteris esto causa memoriæ.

.

DOCUMENTUM LIX.

EX TABULARIO CAPITULI PATAVINI.

Ann. MCCCXVIII. 4 Februarii.

Noverint universi presentes litteras inspecturi, quod nos Arnaldus miseratione divina Epus Albanensis Dni Pape Camerarius tenore presentium recognoscimus et fatemur quod dilecti viri . . . . Capitul. Paduanum infrascriptos libros et turibulum, qui de deposito olim per Vener. Virum Dnum Guilielmum de Balaeto tunc Apostolice Sedis in Italiæ partibus nuncium penes eosdem facto camere Dni nostri Summi Pontificis adhuc remanserant consignandi per manus religiosi viri Gaufredi Prioris S. Lazari prope Paduam procuratoris ipsorum supradictæ camere consignarunt. Videlicet duos libros decretalium cum apparatu. Unum messalem, quendam librum qui vocatur Vitæ Sanctorum, Concordantias Bibliæ, Tractatus Loice: Pappiam Speculum Judiciale, summam Hostiensis, que dicitur copiosa, et unum Thuribulum argenteum deauratum, de quibus quidem libris et turibulo sic assignatis prefatos Capitulum. et Priorem, Camere supradictæ nomine totaliter absolvimus et quitamus. Has eis litteras sigillo camarieratus nostri munitas in testimonium concedentes.

Datum Avenioni 4 die mens. Februarii anno Domini 1318 Indic. prima, Pontif. Summi Patris et Dni nostri Johan. divina Provid. Pp. XXII. Anno II.

DOCUMENTUM LX.

EX TABULARIO MAGNIFICA CIVITATIS PADUÆ.

Ann. MCCCXIX. 20 Maij.

1319 Indict. 2. die 20 Maij. In civitate Austriæ Foro Julii in Patriarcali palatio presentibus Domino Fratre Joh. Abbate Monasterii S. Stefani de Carraria etc. Rdus in Xpto Pater et Dnus Dnus Paganus Dei gratia S. Sedis Aquilejensis electus, et administrator in spiritualibus et temporalibus Episcopatus Pad. per Sedem Apostolicam Deputatus sepe ac sepe ut asseruit extitit requisitus per Dnum Albertum Brognolum civem Vicentinum etc. commisit Vener. Viro Dno Conrado Archipresbitero Paduan., ut Vicario suo etc. ut D. Albertum de Feudo investiat.

Inter acta Henrici qu. Otonis de Marostica.

DOCUMENTUM

EX ARCHIVIO CAPITULI PATAV.

Ann. MCCCXIX. 29 Junii.

LXI.

Joannes Episcopus servus servorum Dei Venerabili Fratri Ildebrandino Episcopo Paduano salutem, et Apostolicam Benedictionem. Dudum Ecclesia Paduana solatio destituta Pastoris, Nos ad Personam tuam claris virtutum titulis insignitam nostre mentis aciem dirigentes Te de Fratrum nostrorum consilio eidem Ecclesie in Episcopum prefecimus et Pastorem, curam et administrationem ipsius tibi in spiritualibus et temporalibus plenarie committendo. Cum autem postmodum per Ven. Fratrem nostrum Rainaldum Episcopum Ostiensem tibi munus fecerimus consecrationis impendi Fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus Apostolice Sedis beneplacitis te conformas ad predictam Ecclesiam Paduanam cum nostre benedictionis gratia te conferre procures, sic te in administratione ipsius diligenter et efficaciter habiturus, ut ipsa Ecclesia utilis administratoris industrie non immerito gaudeat se commissam ac famæ laudabilis tue ardor ex tuis probabilibus actibus latius diffundatur, et preter re

1

tributionis eterne premium nostre benevolentie gratiam, et favorem exinde plenius consequaris.

Datum Avinioni IV Kal. Julii. Pontificatus nostri anno V.

DOCUMENTUM LXII.

EX AUTENTICO EXISTENTE IN BIBLIOTHECA ARCHIEPISCOPALI UTINENSI.

Ann. MCCCXIX. 24 Julii.

In Christi nomine amen. Anno nativitatis ejusdem millesimo trecentesimo decimo nono, Indictione II. die martis XXIV. Julii in Civitate Austria, in camera Patriarchali presentibus venerabili et religioso viro Domino Fr. Johanne Abbate Monasterii S. Stefani de Carraria districtus Paduani etc. Rev. Pater et Dominus Dominus Paganus Dei et Apostolice Sedis gratia Sancte Sedis Aqui. lejensis electus a parte una suo nomine, et Ecclesiæ Aquilejensis .

Omissis.

Nos Paganus miseratione divina electus Aquilejensis supradicta omnia et singula acceptamus, et approbamus, et eisdem omnibus, et singulis consentimus manu propria subscribentes.

Ego Franciscus quond. Domini Montanini de Villanova de Laude S.
Palatii notarius predictis interfui, et de voluntate partium roga-

tus hec scripsi.

Verci Storia della Marca Trivigiana Tom. 8. pag. 181.

dei Docum.

Ildebrandinus permissione divina Episcopus Paduanus Dilectis sibi in Xpto Presbitero Juliano et Fratri Nicolao Mascere ordinis Fratrum Heremitarum de Padua salutem in Domino. Plenam de discretione vestra in Domino fiduciam obtinentes vobis et cuilibet vestrum in solidum absolvendum religiosum virum Dominum Fratrem Guifredum Vicarium nostrum et Priorem S. Lazari prope Paduam ab omnibus peccatis suis, qui ipse in foro confessionis, vobis vel alicui vestrum aperuerit ab illis videlicet, a quibus Nos ipsum possemus absolvere. Et dispensandi cum eodem in omnibus casibus in quibus Nos jure permittente possumus dispensare plenam tenore presentium committimus facultatem . Volentes quod hec facultas quatenus nobis a jure permittitur ad omnes casus se extendat preteritos presentes pariter et futuros donec super premissis vices nostras ad nos duxerimus revocandas.

Datum Avinioni V Junii.

DOCUMENTUM LXIV.

EX ARCHIVIO CAPITULI PATAVINI.

Ann. MCCCXXIII. 6 Octobris.

Johannes Episcopus servus servorum Dei Dilectis filiis Petro Altici Mimatensis, et Arnaldo de Rosetto Xantonensis Ecclesiarum Canonicis Apostolice Sedis Nunciis salutem, et Apostolicam Benedictionem. Exposuit Nobis Ven. Frater noster Ildebrandinus Episcopus Paduanus olim collectione decime per fel. record. Clementem Papam V. predecessorem nostrum dudum imposite per sex annos in Concilio Viennensi pro subsidio Terre Sancte, ac alias contra rebelles, et inimicos catholice Fidei convertende per Sedem Apostolicam Episcopo Paduano in Civitate ac Diocesi Paduana commissa Ven. Frater noster Paganus Patriarcha Aquilejensis tunc Episcopus Paduanus ipsius Ildebrandini precessor predictam decimam, que duobus terminis singulis dictorum sex annorum, secundum ordinationem ejusdem Sedis debebat colligi per certos subcollectores ab eodem Pagano super hec in eisdem Civitate, ac Diocesis deputatos antequam transferretur ad Ecclesiam Aquilejensem colligi, et pecuniam ejusdem decime pro undecim terminis per eosdem subcollectores exactam sibi fecit integraliter assignari.