factas, receperunt et admiserunt; atque cum dicta ecclesia de Bueremalsen, dum per cessum vel decessum vacaret, dicte eorum ecclesie auctoritate apostolica fuerit incorporata et unita, eundem dominum et magistrum Ottonem, ibidem presentem et humiliter instantem et petentem, in vicarium et rectorem perpetuum dicta auctoritate apostolica atque virtute et pretextu incorporationis et unionis hujusmodi in et ad eandem ecclesiam propter Deum prefecerunt et instituerunt, curam animarum et custodiam reliquiarum ejusdem in Dei nomine sibi committentes, ita tamen quod eandem personaliter regat et gubernet, seu per alium ydoneum poterit et debebit regi gubernari et laudibiliter eidem in divinis deserviri faciat, recepto prius ab eodem fidelitatis et obedientie solito juramento. De et super quibus omnibus et singulis premissis antedictus dominus et magister Otto petiit, sibi a me notario publico infrascripto fieri et confici unum vel plura publicum seu publica instrumentum vel instrumenta. Acta sunt hec Trajecti in dicta domo capittulari, sub anno indictione mense die hora et pontificatu prescriptis, presentibus ibidem honorabilibus viris dominis Johanne de Grotevelt, in dicta sancti Petri, et Johanne de Beest, in sancti Johannis Trajectensis ecclesiis perpetuis vicariis, testibus ad premissa vocatis pariter et rogatis.

Et ego Ghysbertus de Merlo filius Stephani, clericus Trajectensis dyocesis, publicus sacra imperiali auctoritate ac ordinaria admissione notarius, necnon eorundem dominorum decani et capittuli ecclesie sancti Petri prefate secretarius, quia premissis omnibus et singulis, dum sic ut premittitur fierent et agerentur, unacum prenominatis testibus presens interfui, eaque omnia et singula sic fieri vidi et audivi, idcirco hoc presens publicum instrumentum, per alium fideliter scriptum, exinde confeci subscripsi publicavi et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis signavi rogatus et requisitus, in testimonium omnium et singulorum premissorum.

(Afschrift; moeielijk leesbaar. Arch. St. Pieter No. 426 fol. 56 [LXXI].)

16. Het kapittel van St. Pieter verpacht het bedienen der parochiekerk van Tricht aan den priester Hartman. (1513).

In manieren hiernae bescreven hebben die heeren verpacht heer Hartman priester die kercke van Tricht, geleghen in die lande van Bueren.

In den eersten sall heer Hartman die voirscreven kercke bedyenen usque ad revocationem capittuli; ende sall opbueren ende ontfangen alle die renten van der kercke voerseyt, seker ende onseker, lant tynsen ende memorie, die totter voerscreven kercke staen, ende bedyenen die kercke eerlicken als een goet priester sculdich is te doen; ende sell die kercke-renten in eeren halden ende beschermen ende verbeteren als dat behoert. Ende behoeffden die voirscreven heer Hartman der heeren van den capittel tot enigher tijden om voir te staen ende der heeren renten te beschermen, het sy myt recht off anders, dair sullen die heeren altyt goetwillich toe wesen, den voerscreven heer Hartman voer te staen op synen cost ende anxt.

Item voirt synt voirwaerden, dat die voerscreven heer Hartman die huysinghe ende hofstede, toebehoerende die papelicke proven, in raeck ende in daeck halden sall op synen cost, berch ende duufhuus mede.

Item voirt mede synt voirwaerden, dat die heeren van den capittel die huysinghe ende hofstede, soe die geleghen syn, myt berch duufhuys ende anders zullen moghen ghebruycken, gaende comende off yemant van hoirre weghen, die sy daer seynden sullen, ende daertoe een bedde ende bedstede besorgen sall tot der heeren behoeff off hoir ghedeputeerden myt syn toebehoeren. Mer cost, die die voerscreven heeren off hoir ghedeputeerden doen sullen aen broet byer ende anders, sullen sy selver betalen, soe dycwil als sy gaen ende comen, die heeren off hair ghedeputeerden.

Item soe sall die voerscreven heer Hartman den capittel van sunte Peters tUtrecht off hoire grote camer in der tyt alle jaer Cantate post Pascha responderen ende selver in personen Utrecht comen ende geven XII Rynsche gulden current. Hiervoer sal die voerscreven heer Hartman cautie doen tUtrecht, die penningen te betalen ende der kercke van Tricht hoir goeden ende erven in eeren te behalden, die nyet te vercopen noch versetten noch versellen, then sy by dat capittel consent. Mede zynt voirwaerden, ende heer Hartman voerseyt heeft geloeft ende gezwoeren in goeder truwen liefflick ten heyligen,

der kercken tyenden van Tricht ende Buerenmalsen hem die niet te onderwynden, int heymelick noch int openbaer, noch in te setten; dan als zy een ander by die werdt ingeset heeft, so mach hy die wel copen ende verhogen gelyck een andere. Alle dinck sonder arch ende lyst.

Ende dese verpachtinge van der kercke van Tricht sal nu Cantate toekomende ingaen, ende die eerste betaeldach sall daervan wesen Cantate anno etc. XIIII naestcomende. Ende deser cedule zyn twee, die een uuten anderen gesneden.

(Afschrift. Arch. St. Pieter No. 426 fol. 60 (LXXV) vs.)

17. De aartsdiaken keurt de incorporatie der kerken van Malsen en Tricht bij het kapittel van St. Pieter goed. 8 Maart 1518.

Nos Wilhelmus Heda, prepositus Arnhemensis et in ecclesia Trajectensi archidiaconus, notum facimus per presentes, quod pro nobis et successoribus nostris unionem annexionem et incorporationem perrochialium ecclesiarum de Tricht et Burenmalsen, partium jurisdictionis et archidiaconatus nostri, Trajectensis diocesis, ecclesie sive mense capittulari sancti Petri Trajectensis, tam per sedem apostolicam quam bone memorie dominum Fredericum de Baden episcopum Trajectensem successive factas, prout in apostolicis et episcopi ipsius litteris plenius continetur, admittentes, ad divini cultus augmentum et propter alias causas nobis ostensas, adhibuimus et hiis presentibus adhibemus consensum pariter et assensum, et ipsas unionem annexionem et incorporationem hujusmodi et omnia et singula, in dictis litteris expressa et contenta, ad plenum ratificamus et approbamus et rata et firma perpetuis temporibus manere volumus, et pro damnis interesse et dispendio, que nos et nostri successores ex premissis et propter ea habemus et habere et sustinere poterimus adhuc in futurum, venerabiles et egregii viri domini decanus et capitulum ecclesie sancti Petri Trajectensis predicte pro se et successoribus suis ex fructibus et redditibus ipsarum ecclesiarum perrochialium de Tricht et Burenmalsen nobis et nostris successoribus perpetuis temporibus singulis annis et quolibet anno in Dominica, qua canitur pro introitu misse in ecclesia Dei Cantate, in ipsa civitate Trajectensi realiter et

cum effectu ac libere sine aliqua diminutione vel defalcatione duo scudata aurea antiqua ipsius regis Francie de pondere, vel unum florenum Rennensem auri cum dimidio quatuor electorum imperii boni et justi ponderis pro quolibet scudato, aut alias verum eorum valorem ministrabunt dabunt tradent et persolvent. Et hujusmodi annuos redditus dictorum duorum scudatorum ad valorem suprascriptum idem domini decanus et capitulum pro se suisque successoribus nobis et nostris successoribus, successive prepositis Arnhemensibus et in ecclesia Trajectensi archidiaconis, pluribus tractatibus previis et matura deliberatione prehabita, singulis annis perpetuis temporibus premissorum occasione dare et solvere et de eisdem satisfacere promiserunt bona fide, legittima stipulatione interveniente, et se ac dictarum perrochialium ecclesiarum redditus et bona pro premissis annuis redditibus solvendis onerarunt et onerata habere voluerunt, et nobis litteram, de eisdem mensionem facientem, sigillo ecclesie ipsorum sigillatam, dederunt et concesserunt. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum anno a nativitate Domini M.D.XVIII, mensis vero Martii die VIII.

(Origineel met zegel in roode was. Arch. St. Pieter No. 368.)

DE REMONSTRANTEN EN CONTRA-REMONSTRANTEN IN HET LAND VAN VOORNE, IN 'T BIJZONDER TE BRIELLE, IN DE JAREN 1612-1619.

Notitie van Willem Crijnsze,

MEDEGEDEELD DOOR

H. DE JAGER.

Nauwelijks was de strijd tusschen de Remonstranten en Contra-Remonstranten ten gunste der laatsten beslist, of Joannes Latius belastte zich op verzoek van de Provinciale Synode, in 1619 te Leiden gehouden, met de taak, om eene Kerkelijke Historie te schrijven, beginnende met het jaar 1600. In 1620 werd hem, nadat hij verklaard had de taak niet alleen te kunnen verrichten, Dr. Ant. Thysius als medewerker toegevoegd, maar zonder het gewenschte gevolg. In 1622 moest de eerste bladzijde der bedoelde Historie nog geschreven worden. In plaats van J. Latius trad toen Festus Hommius op. Deze geleerde leverde in 1629 eenige beschreven bladen, ten bewijze dat er met den hem opgedragen arbeid een aanvang gemaakt was, doch meer dan die bladen kregen de Synodale Heeren niet te zien, en de in 1632 te Gorinchem vergaderde Synode gaf het plan, dat in 1619 opgevat was, op, en zond aan de Classen, die niet in gebreke

III.

23