Imágenes de páginas
PDF
EPUB

dominus Karolus rex Romanorum et Boemie dei gracia semper augustus iuxta convenciones, ligas et confederaciones, inter nos initas, super et de eisdem fideliter observandis prestabit et eciam interponet. In huius rei testimonium sigillum nostrum fecimus hiis apponi.

Datum apud Westmonasterium" XXIX die Aprilis, anno regni nostri Franciae 5 IX, regni vero nostri Anglie XXII.

68.

Comites et nobiles terrae Austriae Karolo Romanorum et Bohemiae regi fidem interponunt, Rudolphum, Alberti ducis Austriae et Stiriae primogenitum, Katharinam, Karoli Romanorum et Bohemiae regis filiam, uxorem ducturum esse. Seefeld 1348 Jun. 5. Exemplum copiae e copiario C adest in codice Rp. 219–220.

Originale desideratur.

5

10

Wir Ulrich von Phannberg, Conrad von Schawmburg und Burghart von Megdburg3 graven, Johans von Chappell, Reimprecht von Walse von Enns, Eberhart von Walse von Lincz, Ulrich und Friderich von Walse von Grecz, Eberhat von Walse 15 von Drosendorf, Rudolf von Lichtenstein, Perichtald von Losenstayn, Ludwig von Khurring von Sevelt, Stephan, Heinrich, Otto und Bernhart gebruder von Meissow, Albrecht vom Rauhenstein, Weich von Wichel, Johans Turs von Asparn, Conrad von Potendorf, Heinrich von Cranichperg, Albrecht purgrafe von Gors und Ulrich von Pergaw verjehen etc., das wir um die heirat und chonschaft, die der 20 hochgeboren furst, unser gnediger herr, herzog Albrecht zu Osterreich, zu Steir etc. von seines erst gebornes sunes wegen, unsers herren herzogen Rudolf, zu einer seiten und des durchleuchtigsten fursten und herren, hern Karls Romischen kunigs und kuniges zu Behem tochter, jungfrauen Katherinen, zu der anderen seiten mitenander getan und gesworen habent, die man auch volfuren sol in den nehetesten funf 25 jaren von dem tag, alz der brief geben ist, haben gesworen und sweren zu den

a) Westinom R, Vesanom V, N, Vasconium L. b) Francie-nostri deest L. d) XXII R, vigesimo secundo V, N, L. e) von R, correximus.

c) IX R, nono V, N.

1) Ulricus comes de Pfannberg, marscalcus terrae Austriae. 2) recte Schaumberg 3) recte Maidburg 4) Capitaneus de Drosendorf. 5) recte Kuenring. 6) Quas litteras non habemus; 30 nuptiae Rudolphi (nati 1345), filii Alberti ducis Austriae, et Katharinae (natae 1342), regis Karoli filiae, re vera anno quinto abhinc currente, id est 1353 m. Aprili exeunte, adornatae sunt, cf. Francisci Prag. Chronicon III 30 (Fontes rer. bohem. IV (1884) p. 456) et Benešii de Weitenmühle Chron. ad annum (l. c. IV p. 521) et Reg. imp. VIII nr. 1553 (Urkundenbuch d. Stadt Straßburg V 1 nr. 277) et 6366 Cf. etiam infra huius operis tomo III litteras Alberti ducis Austriae, Wiennae 1356 35 Jul. 17. datas. De matrimonio eiusdem Rudolphi cum Katharina praedicta contrahendo iam anno 1344 tractabatur, cf. supra huius operis tom. I nr. 314, 315, 323. De desponsatione vero eorum, Seefeld 1348 m. Junio ineunte celebrata, cf. Heinrici Surdi de Selbach Chronicon MGH SS rr germ. nova ser. I (1922) p. 91, Mathiae de Nuwenburg Chronicon (l. c. IV 1 (1924) p. 288), notitiam

heiligen und globen alle mitenander und ein ieklicher besunder mit guten treun an alles geverd dem vorgenanten durchleuchtigsten fursten und herren, hern Karoln Romischen kunig und kunig zu Behem, und den hochgeboren fursten und herren, hern Ludwigen kunig zu Ungern, hern Rudolfen herzogen zu Sachsen etc., hern 5 Johansen graven zu Tyrol, des vorgenanten Romischen kunigs bruder, und dem erwirdigen herren Johansen bischove zu Olomuncz, der ieklicher darum besunder manen mag, das wir denselben unsern herren herzog Rudolfen darzu halten, das er die heirat volfur mit der vorgenanten unser jungen frauen, alz pillich und redlich ist, alz man chonschaft pillich und rechtlich volfuren sol. Und wo das nit 10 geschech, so sullen wir leisten" mit unserr selbs liebe ze Brun inwendig der maur, als inlegers und leistens recht ist, und sullen und wellen auch dar zu denselben unsern herren herzog Rudolfen, noch unserr herrschaft zu Osterreich alle die zeit, uncz er die heirat nicht volfuret, mit unsern vesten und leuten nit gehorsam sein, weder dienen, noch warten und auch aus der vorgenanten leistung und inlegung 15 nicht komen in keine weis alz lang, uncz er die heirat und chonschaft volendet und volfuret, alz man heirat und chonschaft billich volenden und volfuren sol. Wann auch die vorgenante heirat und chonschaft volfurt und volendet wirt, alz recht und pillich ist und als vorgeschriben stet an disem briefe, so sullen wir unserd eide, glub und purg, die wir von der vorgenanten heirat und chonschaft wegen getan haben, 20 ganzlich ledig sein. Wer auch, das unserr, obgenanten porgen, dheiner obgieng, ee das die egenante chonschaft und heirat volfuret und geendet wirt, als recht und pillich ist und als vorgeschriben steet, so sol der selbig unser herr herzog Albrecht und unser fraue, frau Johanna di herzogin, wann sie oder ir eins darum gemanet wurde, darnach in den zwein manden nach des selbigen porgens obgang, einen andern 25 porgen geben und seczen an des stat, der obgangen ist, der auch sich vorpinden, sweren und verheisen sol in aller der weis, alz wir eegenanten porgen gesworen und vorheisen haben. Und des zu einem urkund geben wir disen brief, besigilten mit unsern anhangenden insigilen,

der geben ist zu Seuelt an phinztag nach gots auffart tag im MCCC und in dem 30 XLVIII jare.

69.

Karolus Romanorum et Bohemiae rex cum Eduardo rege Angliae ligam
Pragae 1348 Jun. 24.

contrahit.

Originale desideratur. — Scriptum tamen in duabus formis ad nos pervenit. Unam formam 35 (A), quae est, ut videtur, definitiva forma foederis, praebet editio S. A. Würtwein (v.infra), quam

germanice scriptam apud Pez, Script. rer. austr. I (1721) p. 968, Heinrici de Diessenhoven Chronicon (Fontes rer. germ. IV (1868) p. 65), Heinrici Rebdorf. Chronicon (l. c. p. 533), Annales Zwetlenses (MGH SS IX p. 684, 685) ad annum 1348 nec non Reg. imp. VIII nr. 689 a.

b) under R, correximus. e) pung R, correximus.

a) leisen R, correximus.

d) uns R, correximus.

c) mit R, correximus.

ille vir doctus ex codice ms archivi ecclesiae collegiatae s. Andreae Wormatiensis1 paravit (W). Alterius formae (B), quae est forma foederis ab Eduardo rege proposita, a Karolo rege vero non laudata2, copia in copiario C sumpta erat. Huius copiae quatuor exempla adsunt in codicibus Rp. 82-83, V f. 23-23', N f. 63-64, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit, sub rubrica Littera reversalis (N: litterae reversales) lige inter imperatorem et regem Anglie, 5 excepto L, ubi haud dubie Ludewig ipse hanc rubricam posuit: Litterae reversales... imperatorem Carolum IV Angliae Edvardum III.

...

Formam A, quae, sicut est typis minoribus excussa, mutatis mutandis cum litteris Eduardi regis supra ad nr. 65 positis ad verbum concordat, in textu proponimus, formae B graviores lectiones varias in notis a-v exhibentes, levioribus inter ceteras notas criticas relictis.

Würdtwein S. A., Nova subsidia diplomatica XI (1788) p. 59-62. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 462-465 = v. Olenschlager J. D., Erläuterte Staats-Geschichte d. Römischen Kaysertums (1755) Urkundenbuch 272. Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones VIII (ed. K. Zeumer et R. Salomon, 1919) p. 625-626 nr. 613 (ex W, N, L). Reg. imp. VIII nr. 701.

Karolusa dei gracia Romanorum rex semper augustus et Boemies rex constare vo

10

15

lumus et facimus presencium inspectoribus, quorum interest vel interesse poterit, universis, quoda consideratione mere dileccionis et sincere amicicie, quas cum excellenti et potenti principe domino Edwardo rege Anglie illustri habere cupimus, quasdam ligas, confederaciones sive pacta cum eodem rege ded etd superd inter nos mutuo adiutorio duximus ineundas, promittendes firmiter act 20 sincere fidei puritate, quod ex nunc amicicie pure et sincere confederacionis federa inter nos inita absque omni dolo, fraude et decepcione quibuscumque fideliter observabimus nech umquamh contra veniemus pro quacumque causa, accione, dampno, iniuria, transgressione, querela, emenda, vituperio sive facto nobis aut nostris qualitercumque competentibus de presenti sive per dictum regem suosve' nobis aut nostris procuratis hactenus sive 25 factis, que omnia sibi remittimus et quibus omnibus ex nunc ex" sciencia nostra" palam per presentes renunciamus et expresse et dictum regem inde penitus quittamus. Promittimus insuper bona fide, quod numquam ex nunc cum aliquo adversario dicti * regis, rege, duce, principe seu quocumque alio confederacionem aut" ligam aliquam, composicionem * aut concordie unionem inibimuss, de novo recipiemus aut faciemus in preiudicium presencium liga- 30 rum et convencionum sine ipsius regis Anglie tractatu mutuoo*, sed eundem regem Anglie fideliters iuvabimus consiliis nostris sanis et eciam potencia, cum idem facere poterimus commode et super eo congrue fuerimus requisiti, iure tamen nostrorum tam imperii quam regni Bohemie ac aliarum terrarum nostrarum semper salvo.5 Eundem tamen regem ad invadendum seu 5 ad debellandum regem" Francie iuvare non intendimus nec ad hoc volumus coarctari, nisi specialiter in eventum, cum pro iuribus imperii nostri contra regem" Francie vel personam eiusdem regni quamcumque, quavis auctoritate veld dignitate prefulgeat aut utatur, questionem habuerimus sive bellum, quo casu eundem regem Anglie propter auxilium et consilium, que nobis iuxta confederacionem et ligam inter nos 10 initas tamquam contra iurium" imperii invasores impendere tenetur, statim a tempore questionis huiusmodi mote seu belli vice mutua pro* iure suo, quod habet in regno Francie, recuperando, contra quoscumque ipsius regni occupatores* iuvare* et dicto regi1 Anglie opem, consilium atque auxilium impendere et ad hoc astringi volumus per presentes." Ad hec eciam adjicimus et spondemus, quod neminem nobis subditum quovis 15 colore impediemus aut permittemus, quantum in nobis est, aut procurabimus impediri, quominus ad servicium dicti regis Anglie sive in bello sive extra aliave occasione quacumque, eciam" pro recuperando iure suo in regno Francie se1 conferato, transeat et libere revertatur, nec Anglicum aliquem aut alium dicti regis Anglie familiarem, litteras suas regias deferentem, quominus per quamcumque partem 20 imperii nostri libere transire, morari aut reverti valeat, per nos aut alios impediri, quantum in nobis est, sinemus, faciemus aut procurabimus clam vel palam, sed quodcumque impedimentum huiusmodi procurabimuss ets faciemuss absque more diffugio, quantum poterimus, amoveri. Que omnia et singula prout de nobis scripta

a) ex L. b) verae W.

quam R, V, N, L.

c) Eduardo N, Edvardo L. d) deest W. e) ineundum W, in eodem R, in eundem V. f) lacuna pro ac g) colligacionis L. h) et numi) seu R, V, N, L. k) de sive deest L. I) suos vel N, vel per suos L. n) sequitur certa R, V, N, recta L. o) quietamus R, quietamus penitus N, V. L. q) aliquam sequitur R, V, N, L. r) ligam aut L. s) iniemus R, 35

puritate W.

m) et R, V, N, L.

p) lacuna pro ex nunc W. V, N, L. t) et N, L.

a) Nos Karolus R, V, N, L. β) deest R, V, N, L. γ) occasione, damno, iniuria, transgressione, discessione (dissensione R), querela, accione, accusacione, devianda (recte demanda) pro accione demanda R, V, N, L. 8) procuratoribus hactenus factis pro procuratis factis R, V, N, L. 1) Cf. supra pag. 69 not. 2. 2) Cf. commentariolum nostrum „Studie k dilu Archivum co-40 ronae regni Bohemiae 2. Smlouva krále českého Karla IV. s králem anglickým Eduardem III z 2. června 1348" (Časopis archivní školy 2, 1924).

a) et assensu, sequitur R, V, N, L,

b) deest R, V, N, L. c) quamvis R, V, N. d) et R, 25 V, N. L. e) questionem huiusmodi sive bellum R, V, questionem habebimus sive bellum N, g) deest L. h) iurium invasores impedire L. k) huius R, V, N, L. o) senserat R, seu ferat V, N. s) faciemus et procurabimus

questionem-bellum deest L, f) quo pro que nobis L. imperii R, V, N, invasores iurium imperii nostri L. i) 1) rege V, N, regni L. m) ac permittimus L. n) ex V, N, et L. p) Anglorum L. q) et R, V, N, L. r) habemus R, V, huius L. 30 R, V, N, L. t) mora et dispendio L.

ε) litterarum R, V, N, L. t) contra omnes mortales iuvabimus et manutenebimus tam potencia quam consilio et alio iuvamine quocumque, quod sibi prestare poterimus, quandocumque nos suis litteris seu nunciis habuerit requisitos, iure nostri imperii semper salvo pro fideliter - salvo R, V, N, L. η) regnum R, V, N, L. ) ac occasione (occasionis L) per nos indicti sequitur R, V, N, L. 1) Fran35 cie sequitur R, V, N, L. x) occupatores seu detentores absque fraude (deest V, N) quacumque (mora sequitur L) efficaciter iuvare pro occupatores iuvare R, V, N, L. λ) assistere tam in potencia, quam in consiliis pro opem - hoc R, V, N, L. μ) Promittimus eciam bona fide, quod numquam aliquem regem, ducem, principem seu alium quemcumque regis Anglie adversarium contra eundem regem Anglie iuvabimus auxilio, consilio seu potencia clam vel palam sequitur inter presentes 40 et Ad R, V, N, L.

1) Cf. litteras Eduardi regis supra ad nr. 65 positas.

sunt, promittimus bona fide, iuramento per nos prestito corporali, nos absque omni calumpnia, dolo, fraude et decepcione seu colore quocumque fideliter servare In cuius etc.

Datum Prage VIII Kalendas Julii anno Domini M CCC XLVIII, regnorum nostrotum anno secundo."

70.

Adolphus comes de Nassau Karolo Romanorum regi homagium praestat. [1348 Jul. 27]1.

Originale desideratur. Exemplum mutilae copiae e copiario C adest in codice R p. 330 cum nota in fine adscripta Littera in exemplari extracta, ideo defectus.

5

Ich Adolf grave zu Nassow verjeh und tun kund, das ich dem allerdurch- 10 leuchtigsten fursten und meinen gnedigen herren, hern Karln Romischem kunig etc. geholdet, globet und gesworen hab getreu, gehorsam und untertenig zu sein, alz einem Romischem kunig, und im beholfen sein mit meinen landen, leuten und vesten wider allermeniklich, die in hindern"...

71.

Waldemarus marchio Brandenburgensis et Landesbergensis universos inhabitatores marchiae Lusatiae, subditos suos, homagio sibi praestito liberat eisque mandat, ut Karolo Bohemiae regi eiusque heredibus, regibus Bohemiae, quibus dictam marchiam iam cessit, homagium praestent. Tempelberg apud Fürstenwald 1348 Oct. 2.

15

Originale (nr. 243) perg. cum sigillo laeso (v. infra nr. 72) loro membr. pendenti (A). In dorso 20 haec nota manu coaeva in loco raso scripta: Donat Wolkmarus resuscitatus marchiam Budissinensem regi Boemie.

Lünig J. Ch., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 1055 nr. 91. Klöden K. F., Diplom. Geschichte d. Markgrafen Waldemar v. Brandenburg III (1844) p. 485 nr. 24. Riedel A. F., Codex diplom. Brandenburgensis II 2 (1845) p. 223 nr. 854 (ex A). Scheltz Th., Gesamtgeschichte d. 25 Ober- u. Niederlausitz I (1847) p. 334 (fragm.). Chytil J., Codex diplom. et epist. Moraviae VII (1858) p. 617 nr. 862 (reg.). Jireček H., Codex iuris bohemici II 1 (Korunní archiv český, 1896) p. 312 nr. 279 (e copiario privilegiorum regni Bohemiae de a. 1547). Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones VIII (ed. K. Zeumer et R. Salomon 1919) p. 663 nr. 659 A (ex A). Reg. imp. VIII, Reichssachen nr. 52. 30

a) corporaliter R, V, N. b) servaturos R, V, N, L. c) rei testimonium sequitur L. d) Hic exemplum in codice desinit, cf. supra notam in capite huius numeri.

[blocks in formation]

1) Has litteras 1348 Jul. 27. veri similiter datas esse litterae Karoli regis, Passaviae 1348 Jul. 27 editae (MGH LL IV, Const. VIII nr. 621 Reg. imp. VIII nr. 723) ostendunt, quibus Jo- 35 hanni et Adolpho fratribus comitibus de Nassau, cum sibi homagium praestiterint, Wiesbaden civitatem in feudum confert.

« AnteriorContinuar »