Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Hostiensem protectorem tocius nostri Ordinis cum concessione reformandi septem alios conventus a iam duobus reformatis descriptos in supradicta de Valle commissione: hinc est quod sollicitudinis et necessitatis mee articulum veluti prorsus singularissimo patri et amico fidissimo duxi reserare. Sed quia pro eiusmodi tam meritoso opere prosequendo et efficiendo Fratribus et Patribus hic indigeo, quorum vita exemplari, doctrina et sanctimonia observancia supradictis in conventibus personisque plantetur et vegetetur in altum de virtute in virtutem (1) usque in diem perfectum, quos michi citissimos prememoratos Fratres et Patres devote provincie invenire me posse scio indubitanter: ideo de gratia et compassione vestre caritatis confisus, que omnia facit communia non querereve que sua sunt, sed que Ihesu Christi (2), vos in glutino necessarie premisse caritatis michi perstrictissimum fidissimumque exoro, obsecro et obtestor conscientiam meam exhonerando, ne in hac re, supra quam maius sacrifficium non est nec esse potest, michi defficiatis destituto conventibus Fratribusve Observancie, quin ad minus quindecim destinetis, quibus solis и пит vel plures conventus reformandos intendo immutabiliter tradere, ut unifor mis reformatio vestre introducatur, que sit centrum huius provincie.

Has presentes licteras per earumdem latorem una cum expressione destinandorum a vobis latoribus licterarum vestrarum obediencialium, quibus venturi perstringentur, singulorum vestrorum conventuum gardianis seu in illis presidentibus transmittatis, ut se acquittando in subveniendo huic meritoso operi una vobiscum illos profecturos huc facilius dimittant ad augmentum corone inclite gratie, qua protegantur (3) extremis in periculis. Quam gratiam suppliciter exoro Deum augere in vobis ad felix regimen gregis vestre devote circumspectioni crediti.

Ex presenti vestro conventu

Vestre reverende paternitatis humilis frater

supradictus vicarius Matheus Vilardi (*).

Superscripto caret epistola eique deest temporis nota. Plura autem refert, quae tandem attendantur, dignissima.

10 Incipit, loquens de Fr. Amancio, verbis Cum olim, quibus certo innuit illum iam decessisse. Quandonam circiter fuerit, infra dicetur.

(1) Ps. LXXXIII, 8.
(5) Act. iv, 32; Phil. 11, 21.
(*) Ex Archivo publico Tolosae (Arch. dép. Cordeliers).

(3) Prov. IV, 9.

20 Fr. Amancii mirum, quod profertur elogium, sincerum ac veritate non omnino vacuum censeri debet, utpote posthumum. Ipse igitur, quem scimus primo sui provincialatus tempore reformatis non fuisse sufficienter aequum, alias mentis et cordis erga illos habuit dispositiones, vita sua finiente; inde etiam verisimillimum est successorem suum, Fr. Michaelem de Benqueto, diverso prorsus se affectum ostendisse animo, de quo, talia post encomia, silentium significatione non caret.

30 Mentionem facit auctor certarum litterarum obedientialium sibi concessarum, quibus sibi committebatur, non solum Albiae et Rapistanni, sed et aliorum septem conventuum reformatio. Hae igitur. non sunt, quas modo inseruimus: in istis enim nulla alia domus insinuatur praeter duas expresse nominatas nec ulla supponitur cardinalis Hostiensis actio relate ad opus reformationis.

[ocr errors]

4o Insuper notatu summe dignum aestimatur, concessionem illos septem alios conventus >> reformandi non a Ministro seu Capitulo provinciali, nec a rege aut ab aliquo alio processisse, sed agente Cardinali protectore, pro tunc Iuliano de Ruvere vocato, postea Iulio papa II dicto.

5o Inter septem alios conventus, quorum in praefatis nomen tacetur, non censendi sunt ille Murati nec alter Castrarum aut Ruthenae, qui vel a fundatione vel a prolixo iam tempore sub Ministris reformati consistebant. Ni ergo sit error in divinando, non absque fundamento forsan diceret quis hic agi de conventibus Montisalbani, ubi Fr. Amancius suam dictaverat primam ad Fr. Matthaeum commissionem, Regalis montis, S. Projecti, Lautrici, Amilhavi, Vauri et S. Affricani, quorum tres primi, saeculo XV exeunte, inter reformatos numerantur, ceteri vero quatuor nunquam, licet aliquod de eorum reformatione factum fuerit tentamen.

6o Porro ad tantum prosequendum opus deerant Patres ac Fratres idonei, a quibus scilicet vita vere reformata inchoaretur, ut plantata radices figeret, incremento paulatim gauderet fructusque produceret intentos. « Fratribus et Patribus hic indigeo »; « vos exoro, ne michi defficiatis destituto conventibus Fratribusve observantie ». Verba sunt Vicarii prius dicti. Sua igitur indigentia cognita, quid excogitavit ?

70 A singularissimo patre et amico fidissimo petiit confidenter, et quidem « citissime », coadiutores necessarios « ad minus quindecim », quibus solis unum vel plures conventus reformandos immutabiliter traderet, ut uniformis reformatio vestre, inquit, introducatur. Hisce verbis epistolae panditur intentio tota.

[ocr errors]

8° Cui autem talia dirigebat? Non certe simplici Vicario, quicumque fuerit, alterius Provinciae. Si attendimus ad epistolae verba, quibus destinatarius celebratur ut « cultor devotus Observancie sera

phice in omni loco, conventu et provincia », ad illius etiam tenorem integrum, conclusio certa videtur, hic agi de quodam Observantium Vicario generali cismontano.

90 Omnia vero in Fr. Oliverium Maillardi plene quadrant: a) fuit equidem Vicarius generalis a. 1493-1496 atque Ludovici de Ambasia, Albiensis episcopi, singularis amicus; b) pluries Albiae moratus est, in Clarissarum monasterium de novo fundatum (1489) iurisdictionem exercens; c) illum proinde Fr. Matthaeus potuit optime cognoscere ac ideo in glutino caritatis sibi perstrictissimum fidissimumque iure dicere; d) solus insuper erat, qui de diversis conventibus Fratres mittere posset aptos et numero sufficientes ad reformationem suam « uniformem introducendam.

[ocr errors]

10° Praemissis cunctis aliisque consideratis, concludo scriptam fuisse epistolam a. 1495-1496, paulo ante Capitulum generale Tolosanum (1), in quo Fr. Oliverius cessit officio suo, denuo Vicarius provincialis Aquitaniae eligendus; addo ipsam probabiliter ibi fuisse lectam et capitulares patres sanxisse negotium, de quo tractabat, ad eos non pertinere, sed romano Pontifici referri debere; quo tandem accepto responso, Fr. Matthaeum, mediante episcopo, Alexandrum VI adiisse, ab eoque bullam Intelleximus (2) obtinuisse (26 iun. 1497), cuius auctoritate conventus omnes Coletani transire debuerunt simpliciter ad Observantes. Quod revera factum est non sine tenaci quorumdam oppositione, testibus litteris Sororum Castrensium (1 oct. 1498) (3).

Circa bullam Intelleximus tria notare liceat: 1° querelis incipit, quas solum Vicarium provincialem exponere decebat; ad huius ergo petitionem, non vero Fr. Oliverii, fuit per episcopum Albiensem obtenta; 2o etsi aliqualiter prolixa sit, nihil explicite vel implicite continet, quod aliam supponat bullam anteriorem; est igitur prima, quae prodiit in negotio conventuum Coletanorum Aquitaniae; 3o ab ea, velut effectus a causa, pendent eventus in litteris monasterii Castrensis narrati, quas ideo non potuerunt scribere Sorores a. 1497, sed potius a. 1498 (*).

Sed de his, occasione Fr. Amancii, satis dixi, Coletanorum unionem alias diffusius tractaturus; sufficiebat Fr. Matthaei mentem explanasse, suam ad Fr. Oliverium epistolam perpendendo.

P. FERDINANDUS M. DELORME, O. F. M.

(1) Ex his etiam concluditur Fr. Amancium, qui supponitur mortuus, decessisse vel a. 1495 vel primis saltem mensibus a. 1496.

[blocks in formation]

(*) In nonnullis chronologicis et consequenter in interpretatione tum bullae Intelleximus tum litterarum Castrensium ab earum editore formaliter discrepamus, ut cuique patebit.

RELACIÓN DEL P. ANTONIO DE SANTO DOMINGO

SU VIAJE A LAS ISLAS DE NICOBAR Y SU REGRESO A LAS ISLAS FILIPINAS (a)

Manila, 21 de Iunio de 1691.

Fr. Antonio de Sancto Domingo, natural de Montoro, provincia de Córdoba, en el año de 1695 contaba 46 años de edad, siendo de buen cuerpo y de color blanco, según se hace constar en la reseña de la Misión de 1695, que él mismo condujo a Filipinas. Fué hijo de la Provincia de San Diego de Andalucia y en 1684 llegó a Filipinas (1). En 1686 fué nombrado por los Prelados de Manila Comisario provincial de una Misión que deseaban establacer en los reinos de Siam, Cochinchina y Cambodja, la que no tuvo efecto, porque al llegar a Siam, encontrando el reino envuelto en sangrientas guerras, y no pudiendo establecer en él la Misión que proyectaban, el P. Antonio se dirigió a las islas de Nicobar, desembarcando en la ciudad de Albanan de la isla de Nancapat, donde permaneció por espacio de nueve meses, edificando a aquellos idólatras con sus buenos ejemplos.

De vuelta a Manila fué nombrado predicador conventual en 1688, Guardián de Manila en 1690 y Custodio en 1692. Con este cargo volvió a España, donde recogió una Misión, que condujo a Manila, adonde llegó en 1696.

En el Archivo de Indias de Sevilla, sign. Misiones de la Orden de San Francisco que pasaron a Indias desde 1672 a 1786; cartela 45-2-36, encontramos la minuta de esta Misión, de la que copiamos lo que sigue: 1695. Procurador, Fr. Antonio de Santo Domingo. Para pasar a Filipinas con un compañero, cincuénta religiosos sacerdotes y seis legos, a expensas de la Real Hacienda. Semanero, el

(a) SUMMARIUM: Documenta Missionem spectant regnorum Siam, Cochinchinae et Cambodjae. P. Antonius a S. Dominico, prov. S. Didaci in Hispania (1649-1701), iter suum et novem mensium moram narrat in insulis de Nicobar (1687); aliaeque sequuntur non parvi momenti notitiae usque ad annum 1700. [NOTA DIRECTIONIS].

(1) Huerta, Estado geográfico-histórico-religioso, pág. 464, Binondo, 1865.

Factor D. Ioseph Bernardo de la Parra. Ante dicho señor parezieron para el efecto de reseñarse el P. Fr. Antonio de Santo Domingo, Descalzo de la Orden de San Francisco y comisario y procurador general de la Provincia de San Gregorio de las islas Philipinas, y Fr. Miguel Bayot (1) su compañero, y asimismo cinquenta religiosos y seis legos de la dicha Orden, que a expensas de la Real Hacienda le está concedido a el dicho Fr. Antonio de Santo Domingo pueda pasar los treinta para aquellas Islas, y los veinte a las Misiones de China, que los dichos religiosos son de los nombres, edades, naturaleza, estados y señas siguientes: Fr. Antonio de Santo Domingo, natural de Montoro, Córdova, de 46 años de edad, buen cuerpo, blanco ». Sigue la reseña de cada uno de los religiosos, y termina: « Que son los dichos cinquenta y ocho religiosos, a los quales reseñé, estando en el convento de San Pedro de Alcántara de la dicha Orden, de esta ciudad (de Sevilla) en-14 de Junio de 1695 »

>.

Real Cédula relativa a esta Misión.

(1) Según el P. Juan Francisco de San Antonio, en sus Chrónicas de la Provincia de San Gregorio, part. I, lib. I, cap. LII, Sampaloc, 1738, y el P. Juan Delgado, S. J., en su Historia general de las islas Filipinas, lib. II, cap. XI, pág. 173, Manila, 1892, el P. Miguel Bayot nació en Canta vieja, provincia de Teruel; pero según la Reseña de los misioneros que se despacharon en Sevilla en 1 de Julio de 1677, que se repitió en 10 de Junio de 1678, nació en Belmonte, arzobispado de Zaragoza, y segun la Reseña de la Misión que se despachó en 27 de Junio de 1695, nació en Teruel. En vista de esta discrepancia y teniendo en cuenta lo que nos dicem Martinez, Compendio histórico, lib. I, cap. CI, pág. 334, Huerta, 1. c. pág. 431, y Platero, pág. 314, que siendo seglar explicó la gramática latina en Cantavieja, creemos que el P. Bayot nació en Belmonte de la provincia de Teruel. Fué hijo de la Provincia de San Juan Bautista y agregado a la Misión que reunió el P. Mateo Bayon de la Asunción en los años de 1677 y 78, por Septiembre del 1678 se embarcó para América en la nao de Diego de Cordoba Laso de la Vega y llegó a Filipinas en 1679. En el año de 1681 fué nombrado ministro de Gumaca (Huerta, 1. c.) y en 1687, procurador del convento de San Agustin de las Cuevas de Méjco (Tablas Capitolares de la Provincia, fol. 107v). En el dia 11 de Enero de 1692 falleció en Acapulco el P. Andrés de Talavera, que iba a Europa con el cargo de Pro-ministro, y habiéndose hecho cargo el P. Bayot de toda su documentación, pasó aviso a los Prelados de Filipinas, quienes nombraron al P. Bayot en lugar del difunto P. Talavera, y después de cumplida su comisión, en Junio de 1695 volvió a embarcarse para Filipinas, via Honduras, con el P. Antonio de Santo Domingo, y al llegar a Méjico, recibió la noticia de que habia sido presentado por Su Majestad para el obispado de Cebú. Fué preconizado en 13 de Mayo de 1697 y consagrado en Manila el 24 de Septiembre del 1699, falleció en Cebú el 28 de Agosto del 1700, siendo sepultado en la iglesia del colegio de la Compañía de Jesús; donde he visto, dice el P. Delgado, 1. c., su cuerpo vestido de pontifical, según y como fué sepultado. Fuè varón santo y probrisimo, cuando murió sólo se hallaron cinco reales en su poder, que le habían quedado de sus estipendios.

Archivum Franciscanum Historicum. AN. XI.

6

« AnteriorContinuar »