Imágenes de páginas
PDF
EPUB

8

zenno; et in Sacramenia Sancta Maria de Cardeba pro pastura. Hec omnia determinata que continentur ad parte ecclesie vestre cuncta ad integro deliminata iure perhenni concedimus habenda.

Igitur hec omnia obtime manere censsemus ecclesie vestre et omnem nostram quam ibidem tribuimus concessionem ad regulam Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli et Sancti Martini episcopi firmiter facimus roborem. Et [hanc] donacionem patri nostro Sonne abbati cum fratribus suis vel successoribus suis tenere et regere imperamus, et ut docet regulam (sic) Sancti Benedicti monasticam vitam exercere decernimus, nullusque eos inquietare in aliquo iubemus set quiete et secure perhenniter manere precepimus; et ut vires eis ministraverint hedificare, plantare, procurare non desinant, et in suis stipendii (sic) ac utilibus, prout opus eis fuerit, expendere licenciam non denegamus eis habere; tamen monemus ut tam iste supranominatus abbas Sonna, seu futurus qui post eum in loco eius succeserit, votum hoc nostrum qualibet tepida conversacione non audeant dissolvere. Obtamus eciam eos, qui post obitum nostrum fuerint, de nostris oblationibus cunctis, quibus Deo placere studuimus, nichil aufferre, nichil emutilare presumant.

[ocr errors]

Et tamen, quod absit, si aliquit (sic) homo de generacionibus nostris, fratibus, filiis, neptis, subrinis ad quislibet de nostris propinquis seu de aliis ausu temerario venerit dissolvere votum nostre oblacionis, repentinus iudicius incurrat damnabilis, et corpus eius non recipiat terra nec in finem vite sue abeat penitenciam, set cum Iuda, Domini proditore, lugeat penam in eternam. damnacionem, et consorcium paciatur cum Leviatan possessor inferni, deleaturque nomen cius de libro vite, descendatque super eum, sicut descendit super Datan et Abiron, quos terra vivos absorbuit; fiant filii eius orfani et uxor eius vidua, et eiciantur de abitacionibus suis, qui sacrilega mente confringere tentaverit hunc testamentum nostrum oblacionis; et insuper damna secularia inferat parti sancte ecclesie vestre in duplo vel triplo quantum auferre conatus fuerit de hoc monasterio; idem obsegramus tam abba

8 El conde Fernán González ratificó esta donación de un modo más explicito en su diploma con fecha 937, que ponemos más adelante.

tes quam et ceteri fratres ut pro nostra sospitate orare non desistatis.

Factum et confirmatum privilegium scripture seu donacione notum die II Idus Ianuarii, Era DCCCC L. eunte, regnante Domino nostro Jhesu Christo iure perheni; Garsea princeps regnum Legionis regente.

Ego predictus Fredinando Gunsalviz cum coniuge Sancia, qui testamentum donationis fieri iussimus, manibus propriis coram testibus÷÷÷÷

Ego Moma-donna cometissima 10 filiorum meorum cf. -Ego Ranemiro Gunsalviz donationem fratrum meorum cf. 11.-Sabastianus cf.-Damianus abba cf.-Sisebutus abba 12 cf.-Aper abba cf.Morellus Diaz cf.-Fredinando Sarracinez cf.-Assur Gunsalviz cf. - Nunno Alvariz cf. -Vela Nunniz cf.-Roderico Gudistioz cf.-Roderico Diaz cf. Fortune Diaz cf.-Albaro Zisda cf.-Falcone Falconez cf.-Obecco Telliz cf.-Vela Ovequez cf.-Fredinado (sic) Ovequez cf.-Didaco Ovequez cf.

13

9 Con estas tres cruces representamos tres signos que el documento original traía en este lugar y cuyo calco tenemos a la vista entre los que se sacaron de Arlanza y otros monasterios para la Diplomática Española de los Benedictinos castellanos. El primero representa un castillo de dos torres y dos cruces a la extremidad de las líneas que salen de dicho castillo y es el del conde Fernán González: el segundo tiene la figura de un corazón y a su lado una cruz; es el de Ramiro González; el tercero es un entrelazado, parecido al que reproduce Berganza en la pág. 374. n.o 1 (Tomo II de las Antigüedades).

10 El original traía así según consta del calco existente en Sigüenza; pero en el mencionado en la nota anterior, se corrigió en Cometissa.

11 El Becerro pone sólo el nombre del confirmante; la cláusula que le sigue, se lee en el calco citado, en Yepes y en la copia de la colección Velázquez.

12 Según Berganza este abad lo era de San Juan de Tabladillo, pero no alega dicho autor prueba de su aserto; en cambio confiesa no saber de dónde lo era el siguiente, llamado Aper (Antigüedades. t. I, pág. 252).

13 Varios autores y entre ellos Amador de los Ríos (Las ruinas del monasterio de San Pedro de Arlanza; pág. 18) han dudado de la autenticidad de la presente escritura, pero parécenos falta de fundamento semejante duda; el estilo, el texto y su redacción no pueden ser más genuinamente del siglo x, como puede verse comparándola con otra del conde Fernán González, en que restaura a Silos, y que no puede ser de 919 como hasta ahora se ha dicho, sino posterior a 930; (Ferotín, Recueil... Silos, pág. 1) y otras varias del primer tercio del mismo siglo en el tomo III de Fuentes...; la mayor parte de los personajes que

-Becerro de Arlanza, n.o 1; Yepes, Corónica de S. Benito, t. I. Escrit xxx; Arch. Congreg. de Valladolid, t. I fol. 116, impreso defectuoso en dos hojas, firmado por el Doctor Antonio Ignacio de Ossoro; Academia Historia, Colección Velázquez, t. IV, n.o 1512; Ambrosio de Morales, Crónica de España, Libro XV, cap. XXXVII, que la publica en castellano; Sandoval, Los Cinco obispos, página 309; Martínez de Cisneros, Antiferreras... etc. pág. 98, la reproduce en castellano, tomada, dice, del original gótico; suprime la relación de los términos del Monasterio y Contreras y otras posesiones dadas al Monasterio en esta misma escritura.

III

Carta de dotación del monasterio, con aumento de la casa de Cárdaba, otorgada por la familia del Conde Fernán González (12 Enero 912).

Sub divinis imperii Patris videlicet eterni, Proles, Spiritus Sancti, unus essencialiter et trinus personaliter regnans, amen. Domnis sanctis, gloriosis, venerandis, nobisque por Deum fortissimis patronis Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, quorum reli

aparecen como confirmantes en esta escritura, lo son también en otras del primer tercio o de la primera mitad del siglo x; el que Fernán González aparezca como ya casado en 912 no es tampoco obstáculo a la autenticidad, pues en tal fecha podía tener ya de unos quince a veinte años; y habiendo muerto en 970, no es alargarle demasiado la vida dándosela de setenta y ocho a ochenta años; consta también que por la misma fecha no sólo estaba ya conquistado el territorio de Arlanza, sino que las armas castellanas habían pasado las márgenes izquierdas del Duero, según queda demostrado por varios autores y documentos, y entre éstos por el que viene a continuación en este Cartulario (G. Cirot, La Chronique Léonaise pág. 50 y 57).

El calco de las suscripciones del original de este documento, conservado en Sigüenza (Seminario), nos da la lectura siguiente: Ego Monia-donna cometissima... etc. Ego Ranemiro Gunsalviz... etc. Sabastianus episcopus cf.Damianus Abba cf. -Sisebutus abba cf. --Sisebut Abba cf.-Aper abba cfMorellus Didaz cf.-Fredinando Serraciniz cf.-Assur Gunsalviz cf.-Nunno Albariz cf.-Veila Nunniz cf.-Roderico Gudistioz cf.-Roderico Didaz cf.— Fortune Didaz cf. -Alvaro Ziscla cf.-Falcone Falconez cf.-Obecco Telliz cf.- Veila Ovequiz cf.-Fredinando Ovequiz cf.-Didaco Ovequiz cf.-El original estaba en letra minúscula visigoda alargada, al igual que las escrituras de Covarrubias, reproducidas en heliografia por Ferotín en la Historia de Silos.

quie condite requiescunt, et in quorum honore vaselica fundata est in suburbio que vocitant Lara, super crepidinem fluminis Aslanza, nobisque indignis Gundesalvo Telliz1 et uxor mea Flamula et Muma Donna et filio meo Ranemiro. Licet primordia bonorum operum, que spirante Deo in mente gignitur, iustitie operibus deputetur, tamen ea que maiori cumulo et pociori crescunt, ampliori remuneratione expectatur in premio. Digne igitur iam sue spei vota in domo celica mansionum multarum conlocat, qui domum sancte ecclesie restaurat vel in melius construeret (sic) provocat. Nos igitur, piaculorum nostrorum honeris pergravationem cupientes expiari flagicia, et peccatorum nostrorum molem orationes vestras desiderantes adiutorio sublevare, pro magnis offerimus munuscula nulliusque idem in hoc seculo hominum vos indigere censum scimus, quia iam per sanctificationem Dominus noster in suo vos regno proprio ditator munere cumulavit.

Ergo pro luminaria eclesiae (sic) vestre atque stipendia earum aut pauperum vel qui in altario beatitudinis vestre deservire quotidianis diebus videntur monacorum omnium ibidem degencium, cunctorumque adveniencium, offerimus sacrosancto altario vestro ad integro, sicuti a nobis dinoscitur nunc usque fuisse possessum, in primis ipsum locum in quo hec eadem ecclesie vestre sita est cum omnibus adiacenciis vel pretationibus (sic) suis, domibus, atriis, ortis, molinis, pratis, padulibus cum suis antiquis productilibus aquis, quorum termini hec sunt: de parte orientis de padule de illo Congosto ubi et Perare stat inxta via; de parte occidentis, de termino de Cobasrubeas quod est in illo Lombo trans valle de Bistia; de parte meridiana de Cobas contrarias de illa serna; et ibidem concedimus usque ad terminum quod posuimus in Congosto ad ipsa padule, et illo Perare. Et insuper concedimus illa serna qui est in rigo de Pero 2, inxta via qui pergit ad Lara cum suos produc

1 Véase Fuentes... III, 34, 90, 120, 327. Era conde en Cerezo de Río Tirón. 2 Existe hoy cerca de Lara, una aldea llamada Rupelo, cuyo nombre viene de rigo de Pero; pero atendiendo al deslinde de Arlanza y Contreras que trae la escritura anterior, es probable no se refiera este pasaje a dicha aldea sino al río de Hortigüela, uno de cuyos afluentes llevaba antiguamente esta apelación de Rigo de Pero.

tilibus aquis usque ad molino antico; et in Pineta, bustares; Castro vetulo et illa Clausa; et in serra de Arando bustares Forniellos; et in Aslanzone bustares Ciroliares; et Valzamio, bustares et in valle Pezenninno et in Val de Fratres et in Campo de Ecta Sanzio; et in Sacramenia Sancta Maria de Cardeba cum suis adiacenciis, ut eum edificetis; omnia determinata que continetur (sic) ad parte ecclesie vestre cuncta ad integro deliminata iure perhenni vestre ecclesie concedimus.

Igitur hec obtime munere votum ecclesie quam et omnem nostram quem ibidem tribuimus concessionem ad regulam Sancti Petri Apostoli et Sancti Martini episcopi facimus donacionem et hanc eundem Sonne abbati cum fratribus suis concedimus regere, tenere et monasticam vitam et secundum sancta docet Sancti Benedicti regula nullus in aliquo inquietari decernimus sed quiete et secure perhenniter manere precepimus, et ut vires eis ministraverint hedificare, plantare, procurare non desistunt, et in suis stipendiis ac utilitatibus prout opus eis fuerit expendere licenciam non denegamus abere. Tamen iste supra nominatus abbas Sonna seu futurus qui post eum in loco eius successerit, votum hoc nostrum qualibet conversationem non audeat dissolvere. Obtamus eciam eos qui post obitum nostrum fuerint, de nostris oblationibus cunctis quibus Deo placere studimus nichil aufferre, nizil emulare presumat.

Si quis tamen, quod absit, ad inrupendum ausu temerari (sic) venire niterit de fratribus aut subrinis seu neptis quolibet de propinquis, repentinus indicius incurrat damnabilis et sit anathema marenata in conspectu Dei Patris et sanctorum apostolorum vel omnium martirum eius; in hoc seculo exhors ab omni cetu regionis (sic), Giezi lepra percutiatur qui nostre oblationis hanc scriptura testamenti sacrilega mente violare voluerit; et insuper damna secularia inferat centrum libras auri ad pars comes, et duplet quantum presumserit ad pars de regule. Idem obsecramus tam abbas quam abbates vel ceteri qui ibidem advenerint frates ut pro nostrarum animarum orare non desinunt. Et hec factum nostrum testamentum firmis permaneat.

« AnteriorContinuar »