55. 1165. Aug. 31. bestätigt und erweitert Erzbischof Reinald der Stadt Medebach ihre früheren Aus dem Original im Medebacher Stadt-Archive. "49) In nomine sanctissime et indiuidue Trinitatis. Rainoldus Dei gratia Coloniensis Ecclesie Archiepiscopus dilectis suis oppidanis in Madebach commanentibus in perpetuum. Ex pontificiali officio injunctum nobis recognoscimus animarum curam gerere, paci populi nostri saluti ac justicie cura peruigili prouidere et quæ à uenerabilibus nostris predecessoribus recte gesta inuenerimus, misericorditer confirmare. Ideoque cunctis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris innotescere cupimus, quod moti pietate super multiplici oppressione quam oppidani nostri de Madebach diutissime sustinuerant, jura cuncta, que usque ad nos sub gratia nostrorum antecessorum obtinuerunt, clementer eis confirmanda et sigilli nostri munimine in hunc modum duximus roboranda. 1) Quodcunque negocium coram preposito nostro vel Decano terminatum fuerit sive per justiciam sive per misericordiam, in tali stabilitate manebit ut ad altiorem judicem amplius non transferatur. 2) Quod uero coram Aduocato terminatur, sub regis banno et ciuium testimonio ratum habemus ita, ut nec Archiepiscopus nec Imperator nec aliquis judex deinceps super hoc fatigetur. 3) Causa que coram uillico, uel coram judice quotidiano terminata fuerit ciuili justitia, stabilis et rata manebit et coram aduocato nihil amplius de ea debet retractari. 4) Quicquid de capitali sententia tractabitur, ad justiciam aduocati pertinet. 5) Qui infra fossam uestram hominem uulnerauerit acuto ferro, sub custodia aduocati reus erit; si uulneratus moritur, ille decollabitur, si uero euaserit uulneratus, ille qui eum uulnerauit, dextra manu truncabitur. — 6) Qui autem pugno uel baculo aliquem percusserit, quod sanguis erumpit, si ueraces homines presentes sunt, qui dicunt eum esse reum virgis uerberabitur et crines ejus abradentur, quia pacem Dei uiolauit; si in nocte contigerit qui presentes non sunt quibus credatur, si percussor de hoc incusatur et negauerit manu duodecima se expurget. - 7) Qui assumptis armis alicui conciui suo insidias fecerit, in quacumque uia; "Nach einer mangelhaften Copei abgedruckt in Kindlingers münst Beiträgen. B. 3. Urk. S. 54. si conuictus fuerit150) sicut justum est, decem solidos vadiabit ciuibus, quorum tercia pars pertinet ad judicem. 8) Qui extra fossam uestram hominem occiderit infra bannum, quem nos paci nostræ addiximus, sexaginta solidos vadiabit aduocato et X solidos ciuibus: de X solidis tercia pars pertinet ad judicem. 9) Omnia Uadimonia que contingunt de hoc quod ciuilia jura infringuntur, sub gracia persoluentur. 10) Omnes possessiones que tevtonice Wuorthe, uocantur, que infra fossam uestram continentur, unius juris sunt. 11) Qui domum et septa inter uos emerit uel in uadimonio obtinuit de possessione que Wuorth uocatur: quod justum est faciat; censum quem ille, cujus erat possessio, annuatim soluit ad frone, duplicatum det ad uorehure ille qui emit et sic quamdiu uiuat in pace possideat, dum singulis annis censum statutum suo tempore persoluat. 12) Cum pater mortuus est, filius suus uel alter qui succedit sicut dictum est de possessione annuum censum duplicatum det ad uorehure et deinceps annualem censum soluat et in pace possideat. 151) - 13) Si domum suam aliquis et curtim in uadio posuit uni ciuium suorum, si domus et alia edificia combusta fuerint, si ille domum reedificare poterit, uadimonium 152) illius erit, qui ei pecuniam suam153) præstiterat, sicut ante fuit: si uero domum suam reedificare non ualuerit, quod remansit de igne cum possessione det illi, cujus uadimonium prius fuerat et sic se absoluat; Creditor postea, quantumcunque debiti superest nichil amplius ab eo extorquere secundum nostram justiciam possit. 14) Qui uxorem legitimam uobiscum duxerit, quicquid primo mane coram paranimphis et concivibus suis uxori sue dederit et illa ei cum assensu heredum utriusque, quod tevtonice Morengaue vocatur, uterque integra pace optinebit; sed si forte contigerit, quod aliquis datum illud quod moregengaue vocatur, infringere uoluerit, ille qui datum habet in usucapione quod vulgo dicitur angeweren, testimonio paranimphorum et adiutorio concivium suorum, sicut justum est, sua veritate et juramento debet optinere et talis justicia debet sufficere illi qui eum impetit. 15) Qui pecuniam suam dat alicui conciui suo ut inde negocietur in Datia vel Rucia vel in alia regione ad utilitatem utriusque assumere debet concives suos fideles ut uideant et sint 850) Kindlinger hat irrig: conductus fuerit. 151) Dieser Paragraph fehlt bei Kindlinger ganz. 52) Kindlinger hat irrig vadium. 263) Kindlinger hat sinn. testes hujus rei; si postea ille qui pecuniam accipit fraudulenter egerit et falso juramento optinere voluerit ille qui pe⚫ cuniam prestitit, testimonio illorum qui aderant majori justicia debet optinere, sic justum est, quia154) ille possit contradicere et si illi qui presentes fuerunt, pro amicitia vel pro mercede vel pro inuidia vel pro perfidia, ueritatem negare uoluerint singuli jurent super sanctos, quod nunquam aduenerint. 16) Quicumque vero sinodali justicie Ecclesie de Medebach obedientes existunt ex quacumque occasione ad majorem audientiam non vocentur, nisi prius in eadem Ecclesia in causa ponantur. 17) Nullus eorum, qui civis vester est et esse uult, querimoniam faciat de concivi suo in alienis regionibus; sed si quis habet cum eo agere, coram conciuibus suis familiariter et amice terminet si potest; si alter eorum secundum consilium ciuium suorum terminare noluerit querimonia differatur et in oppido uestro terminetur ciuili justicia : qui istud preceptum non servaverit decem solidos uadiabit. 155) 18) Concedimus et vobis ut judices eligatis, qui de furto infra XII nummos inter uos debeant judicare et pastores secundum uoluntatem uestram constituere, 19) Quod autem de majori furto judicandum est infra XXX nummos, villicus noster sine banno, cum ciuibus judicare debet,156) 20) De injustis modijs et de omnibus que pertinent ad uictualia judicium pertinet ad consules nostros cum adjutorio ciuium 157) sine banno. 21) Debitores estis ter in anno ut seruetis colloquium aduocati et ipse querimonias que ad eum spectant judicio scabinorum absque insidijs juste terminabit. - 22) Qui possessionem conciuis sui minorare voluerit, duos assumat secum fideles et juramento optineat sine banno. 23) Qui possessionem wuorth alicujus sui conciuis per sepem suam in aliquo decurtauerit, ille qui in usucapione hoc est angeweren habet, assumat duos conciues suos, qui domos habeant et juramento optineat; de hoc negocio nihil pertinet ad ad24) Quicumque in Medebach habitare uoluerit, quod ille ciuibus dat, ad judicem non pertinet, sed ad communem utilitatem omnium civium. 25) Ad hec firmissime precipimus ut in foro Madebahe pax habeatur, concedentes ut leges illius fori similes sint legibus fori sosatiensis. nocatum. - 254) Kindlinger hat quam. 5) Kindlinger hat validiabit. 156) Kindlinger hat hier den im Original fehlenden Zusas: et tertia pars Emendæ pertinet ad judicem. Kindlinger hat irrig: jud. pert. ad cives. Et ne quis supradictas concessiones nostras presumat infringere, sub obtentu gracie nostre et sub districtione banni B. Petri ac nostri firmiter interdicimus. Acta sunt hec sub testimonio Philippi Majoris Decani Coloniensis Ecclesie. Symonis Ecclesie s. Gereonis. Gerardi Bunnensis. Conradi s. Seuerini et Arnoldi s. Andree. et Brunonis s. Georgij Præpositorum. Preterea comitis Hermanni de Saphemberg Majoris Ecclesie Aduocati. Alberti de Molbach et Engelberti de monte Eberhardi de Sena Comitum. Gerardi aduocati Colon. Hermanni Camerarij. Henrici de folmodestene. Gotescalci de Patberch. Henrici de Alpheim. Bernardi Tuitiensis et multorum nobilium qui presentes fuerunt. Data Colonie ij Calend. Septembr. Ao dominice incarnationis Mo. Co. LXV. indictione xiii, imperante Dno Friderico Romanorum Imperatore inuictissimo, presidente Colonie Domino Rainaldo Archiepiscopo. Anno Pontificatus ejus vij3. in Dei noie feliciter Amen. 158) 56. 1166. Juli 8. giebt Erzbischof Reinald den Wald Altholt bei Soest, gegen Zins an die Erzbischöfs liche Curie und gegen Zehntgeld an die von ihm geweihte Patrocli-Kirche, zur Verurbarung hin. Nach dem Original im Archive des Patrocli-Stifts zu Soest. 159) In nomine. sancte et indiuidue. trinitatis. Reinaldus, dei. gratia. sancte coloniensis ecclesic humilis minister. vniuersis 258) Das Siegel war aufgedruckt, ist aber abgefallen; an der Stelle, wo es gewesen, ist das Pergament, wie gewöhnlich kreuzweise durchschnitten. Auch ist das Original in einem Conterte fortgeschrieben, während vorstehende Abschrift, der leichteren Uebersicht wegen, in Paragraphen abgetheilt ist. a59) Es liegt noch eine zweite Ausfertigung dieser Urkunde, aus der Domkirche zu Cöln, v. 1. Aug. 1166 vor, welche Kindlinger Beitr. B. 2. Urk. Nr. 32. hat abdrucken lassen. Abweichungen in der Or thographie und einige geringe Fehler abgerechnet, ftimmt jener Ab suis successoribus et eiusdem ecclesie fidelibus in perpetuum. Sine usu ea iacere ac uilescere non conuenit. quorum congrua cultura et subiectorum laboribus fructuose ualet respondere. et honesta redituum summa fiscum dominicum adaugere. Vniuersis igitur nostris successoribus. et eorum fidelibus. per presentia scripta cupimus innotescere. quod nemus quoddam nostrum prope Sosaciam situm. uulgo Altholt dictum. a circummanentibus tam nostris hominibus quam extraneis inutiliter succidebatur. ita quod nullum uel minimum inde nobis aut curie nostre proueniebat emolumentum. Consultis ergo super hoc prioribus inbeneficiatis et ministerialibus ecclesie Coloniensis. ex communi eorum et tocius Sosaciensis familie consilio. totam aream predicti nemoris taliter excolendam concessimus. ut de quolibet manso sex solidi sosaciensis monete nobis pro censu. et ecclesie Sancti Patrocli in Susacia. xviii. denarii pro decima persoluantur. tali quoque pacto ipsis qui uel de manu nostra vel de manu villici nostri aliquam terre nostre predicte portionem censualiter receperunt. filiisque et legitimis eorum heredibus. possessionem eiusdem portionis perpetuauimus. Insuper predictam decimalium denariorum pensionem de tota terra prefati nemoris pro remedio anime nostre. et predecessorum ac successorum nostrorum salute. prefate ecclesie beati Patrocli sub tali determinatione in dotem perpetuam contulimus. ut in memoriam tam eorum quam nostri. eiusdem ecclesie fratres, de altera pensionis illius medietate. in die quo ipsam ecclesiam ad honorem dei consecrauimus. et de reliqua medietate. in anniuersario obitus nostri die consolationem singulis annis habeant. Et quoniam in hoc anime nostre speramus feliciter consultum. in illo vero pensionum nostrarum summam uidemus decenter adauctam. factum utrumque presenti druck mit dem vorliegenden; bis auf die Zeugen, welche zum Theile verschieden, und in der von Kindlinger mitgetheilten Ausfertigung auch hinsichtlich ihres persönlichen Standes, genauer getrennt sind. Mit den Brüdern von Rüdenberg schließen sich bei ihm die Nobiles, mit Heinrich v. Volmestein beginnen die Ministeriales, welche mit dem Münzmeister Hezelin endigen und an diese schließen fich endlich die Liberi, unter denen in unserer Ausfertigung Hezelin zuleht genannt wird. Das Auffallende dieser Klassification, wonach die Liberi hinter den Ministerialen folgen, ist schon von Kind linger S. 201 gerügt und bemerkt worden, daß unter diesen Liberis nur Soester Bürger zu verstehen seyen, indem die ächten Liberi, entweder bei den Nobilibus, den nachmaligen Dynasten, verblieben oder unter die Ministerialen gegangen, mit denen sie einen Mittelstand, unseren heutigen niederen Adel gebildet. Es ist hier nicht der Ort, weiter hierüber zu sprechen. Vergl. die StiftungUrkunde des Klosters Welver von 1240. |