Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Erwerb überhaupt erfolgte z. B. zu Adelsweiler im Jahr 1286 (Wirt. Franken Bd. 5, S. 432), an einigen anderen Orten im Beginn des 14. Jahrhunderts. Vergl. zu dieser Urkunde Wirt. Franken Heft 4 (1850), S. 5 ff.; Heft 9 (1855), S. 62 ff., woselbst ein Auszug aus dem Vidimus des Komburger Registraturbuches; Bd. 4, S. 144 ff.; Bd. 5, S. 432 und Bd. 6, S. 188 ff.; O. A. Beschr. Künzelsau öfters, z. B. S. 221, 278, 618.

a) Dieses Wort ist in der Vorlage von der Hand des Schreibers der Urkunde über der Zeile eingesetzt. beiden Worte desgleichen. c) ti ist über der Zeile hineincorrigirt.

[ocr errors]
[blocks in formation]

1-7) Kocherstein, Ingelfingen, Scheurachshof, Lipfersberg, Belsenberg, Criesbach, Niedernhall, O.A. Künzelsau. 8) Kemmeten, O.A. Oehringen. 9 und 10) Garnberg und Hefenhofen, abgeg. Ort zwischen Morsbach und Etzlinsweiler, von welchem der Künzelsauer Walddistrikt Hefenhofer Schlag genannt ist (O.A.Beschr. Künzelsau, 277), O.A. Künzelsau. 11 und 12) Der heutige Weiler Etzlinsweiler (vergl. Wirt. Franken 5, 432) und Gaisbach, O.A. Oehringen. 13) Morsbach, O.A. Künzelsau. 14) Widdern, O.A. Neckarsulm. 15) Kessach, Ober-, O.A. Künzelsau, oder Unter-, bad. B.A. Adelsheim. 16-19) Altkrautheim, Nitzenhausen,

[ocr errors]

Ebersthal, Ober-, Unter-Ginsbach, O.A. Künzelsau. 20) Erlenbach, bad. B.A. Tauberbischofsheim. - 21) ? Buchhof, O.A. Oehringen. 22) Volkshausen, bad. B.A. Adelsheim. - 23) Erlach, vielleicht der auch in einer Kl. Schönthaler Urkunde von 1177 genannte, wie es scheint dereinst in der Nähe von Berlichingen, O.A. Künzelsau, gelegene Ort dieses Namens (Wirt. Franken 6, 322); Erlach, O.A. Hall, woselbst Komburg in späterer Zeit sehr begütert erscheint, dürfte als Besitz für die Probstei Kocherstein doch zu entlegen sein. 24) Der abgeg. Weiler Hertrichshausen auf der Markung von Kochersteinsfeld, O.A. Neckarsulm, wenn nicht der früher Hertwigsweiler, heutzutage Guthof genannte Weiler, Gem. Weissbach, O.A. Künzelsau. 25) Nagelsberg, O.A. Künzelsau. 26) Künzelsau, O.A.Stadt.

1256.

Bischof Hermann von Wirzburg übergibt das von dem edeln Manne Gottfried von Hohenlohe bisher von seiner Kirche zu Lehen getragene, nunmehr aber derselben aufgelassene Drittheil des Zehnten in Gommersdorf auf die Bitte des bisherigen Lehensmanns und gegen Einsatz des Obereigenthums der Mühle zu Vogtsberg dem Kloster Schönthal als Eigenthum. Wirzburg 1253. April 13.

Hermannus dei gracia Herbipolensis episcopus. Noverint universi tam presentes quam futuri, quod habito tractatu,inter virum nobilem G. de Hohenloch, qui terciam partem decime in Gumersdorf1) ab ecclesia nostra in feodo tenuit, et inter Hiltebrandum abbatem et fratres monasterii in Schon||tal de ipsa parte decime nos huiusmodi tractatu in nostra presencia recitato ad ipsius nobilis instanciam, qui per manus viri nobilis Cunradi de Cruthein) nobis ipsam decimam resignavit, eandem terciam partem decime damus in proprietatem monasterio in Schontal memorato accepto ab ipso nobile restauro, molendino suo proprio videlicet super ripam Vogetsberc3), quod manu coniugis sue Richenze coadunata per dictum nobilem Cunradum de Cruthein nostre ecclesie in proprietatem transmisit, quod loco dicte decime ab ecclesia nostra, secundum quod ei

porreximus, in feodo possidebit. Et ut hec nostra donacio et processus huiusmodi omnibus patefiat, presens scriptum super eo fieri iussimus sigilli nostri munimine roboratum. Testes: magister Hugo canonicus maioris ecclesie, magister Eberhardus scolasticus, Wernherus scriptor, canonici Novi Monasterii 1), Cunradus dapifer, Iohannes scultetus curie, Ruggerus pincerna, Otto Wolfeskel, Otto de Espenvelt 5), Gernodus de Bartenstein), Cunradus de Vinsterloch'), Heinricus de Langenberc) et alii quam plures.

Actum Herbipoli, anno domini M°. CC. L. tercio, idus Aprilis, indictione XI., pontificatus nostri anno vicesimo octavo.

An roth-gelben Seidenschnüren das spitzovale bereits S. 14 beschriebene Siegel des Ausstellers, 84,70 mm (III. A. 2. b), von der Inschrift des Buches (PAX VOBIS) nur noch das PA und V leserlich, Umschrift: † HERMANNV.. DEI. GRACIA... RBIPOLEN. EPC. — Auszug in Wibel, Hohenl. Kyrchen- und Reform.-Historie III, GRACIA...RBIPOLEN. Codex Diplom. Nro. 36, S. 42. Regest: Stälin, Wirtemb. Geschichte 2, S. 565.

3) Unermittelt.

6) Bartenstein,

1) Gommersdorf, bad. B.A. Tauberbischofsheim. 2) Altkrautheim, O.A. Künzelsau. 4) Stift Neumünster in Wirzburg. 5) Wohl Estenfeld, baier. A.G. Wirzburg (vergl. 4, 487). O.A. Gerabronn. 7) Finsterlohr, O.A. Mergentheim. 8) Langenburg, O.A. Gerabronn.

-

1257.

Der erwählte römische König Konrad (IV.) bedeutet dem Grafen Hugo von Montfort, dass er eine Pfründe in Bregenz, welche dem Kloster Weissenau schon längst von Kaiser Friederich und seinem Bruder König Heinrich verliehen worden sei, demselben abermals auf Verwendung des Schenken Konrad von Winterstetten zu Ueberlingen verwilligt habe und Hugo daher das Kloster im Besitz derselben durchaus nicht irren solle.

Foggia 1253. April 13.

Cunradus, dei gratia in Romanorum regem electus, semper augustus, Ierusalem et Sicilie rex. Comiti Hugoni de Montfort 1), fideli suo, gratiam suam et omne bonum. Significamus tibi et universis Christi fidelibus presentem paginam in perpetuum audituris, quod nos ad petitionem dilectorum in Christo prepositi Hermanni et conventus in Augia sancti Petri apud Rafensburg 2), Premonstratensis ordinis, prebendam in Pregancia ad intercessionem Cunradi pincerne de Winterstetten ) in Uberlingen) contulimus ad sublevandam ipsorum paupertatem, cum tamen dominus Fridericus imperator et frater noster Hainricus rex antea longo tempore eandem prebendam predictis fratribus per sua privilegia iure perpetuo contulissent, quare mandamus tibi, quatenus predictos fratres in prebenda nominata ullatenus non infestes, quia gratiam quam ipsis fecimus

ratam et firmam habere volumus de cetero et illesam.

Et ne aliquis deinceps clericus vel laicus, nobilis vel ignobilis, ipsos in prebenda valeat infestare, presentes litteras ipsis contulimus sigilli nostri munimine roboratas.

Datum Fogie, tercio decimo Aprilis, undecima indictione.

Aus der Chronica Albaugiensis, einer Handschrift des Klosters Weissenau, vom Jahr 1523 im Besitz der grossherzogl. Universitätsbibliothek zu Heidelberg (Cod. Sal. X, 37), fol. 32. — Abdruck: Böhmer-Ficker, Acta imperii selecta, Innsbruck 1870, S. 294. Regest: Böhmer-Ficker, Regesta Imperii V, S. 839, Regg. Conradi Nro. 4595.

1) Burgruine im österreichischen Rheinthal, nördlich von Rankweil. 2) Ravensburg, O.A.Stadt. 3) Winterstetten, zerstörte Burg über Winterstettenstadt, O.A. Waldsee. 4) Ueberlingen, bad. B.A.Sitz.

--

1258.

Probst Wolfrad von Beuron erwählt mit Rath seiner Mitbrüder den Grafen Friederich von Zollern in widerruflicher Eigenschaft und unter Bezeichnung aller demselben zuständigen Rechte zum Schutzvogt für sich und seine Kirche samt allen ihren namentlich aufgeführten Besitzungen an Leuten, Orten, Gütern und Rechten, und Graf Friederich übernimmt und beschwört die ihm übertragenen vogteilichen Pflichten.

Beuron 1253. April 22.

Universis, ad quorum audienciam presens scriptum pervenerit, Wolfradus dei gracia prepositus ecclesie sancte virginis Marię et sancti Martini in Burron'), ordinis sancti Augustini regularium canonicorum, Constantiensis dyocesis, salutem et noticiam subscriptorum. Omnia que geruntur, ne labente tempore similiter elabantur, fulciri debent testimonio litterarum. Noverint igitur tam presentes quam posteri, quod nos consilio confratrum nostrorum presentibus Ebirhardo comite de Nellinburc) et militibus Walthero et Hainrico de Wildenvels) dominum illustrem virum Fridericum comitem de Zoller in advocatum nostrum nostreque ecclesie (salva Romanorum imperatorum et regum immunitatis perpetua tuicione regali) elegerimus et susceperimus, eapropter rogantes, ut secundum posse iustus et utilis advocatus in homines, villas et predia nostri cenobii existat et ecclesiam nostram cum ceteris omnibus hominibus, villis et possessiónibus, quas inpresenciarum iuste possidemus, sub sua proteccione suscipiat speciali et ab omni infestacione defendat. Ideo deputamus et tradimus assumto domino advocato nostro in suam proteccionem ecclesiam et cenobium nostrum una cum valle, que incipit cis Danubium in extremis finibus Wildenstein) prope Fúhlenthal) et Oberhusen "),

33

extendens se ad rupem usque que dicitur Sperberloch'), unam dotalem curtem super Luibertinger-Staig) cum pertinentiis, unam dotalem curtem et molendinum in valle homines, predia et iudicium in Vrendorf"), homines, predia et iudicium in Oberschweindorf 10), homines et bona in Niderschweindorf"), homines et bona a) in Buchain 12), homines et predia in") Talhain 13), homines et bona in Riedern"), villam in Winzlen 1), advocaciam ecclesie in Oberthigesen 16) et homines et bona ibidem, homines et bona in Telkoven "), homines et bona in Tieringen 18), qui et que ad Winzlen spectant, homines et bona in Husen 19) ad Winzlen spectantes, homines et bona in Hossingen 20) spectantes eciam ad Winzlen, homines et bona in Mestetten 21), qui et que ad Winzlen spectant, villam Kungshain 22) cum hominibus, prediis et iudicio, villam Bettingen 2) cum hominibus, prediis et iudicio ad Winzlen spectantibus, villam Aggenhusen 24) cum hominibus, prediis, iudicio et advocacia ecclesie, villam Malstetten 25) cum hominibus, bonis et iudicio, villam Alsbain 26) cum hominibus, bonis et advocacia ecclesie, homines et predia in Dirbhain"), omnes homines et bona, quos et que habemus ubique in valle Spaichingen "), homines et predia in Kolbingen"), homines et bona in Renquitshusen 3) et medium iudicium et mediam advocaciam ecclesie et eius totam dotalem curtem, homines et bona et medium iudicium in Heinstetten 3), homines, bona et medium iudicium una cum advocacia ecclesie in Worndorf 32), homines et predia in Strassberg ), homines et predia in Stainhouen 4) et Starzlen 5). Insuper iuret nobis, quod sibi concreditam advocaciam tanquam iure hereditario usurpare nunquam presumat nec diutius advocatus noster esse velit, quam nobis et successoribus nostris placuerit, denique quod nihil privati muneris vel servicii a quolibet loco sive curte seu a villicis vel a cellariis quasi ex debito et statuto iure exigat ac mansiones et pernoctaciones uspiam frequentare caveat. Ad unumquemque vero locum, quem prepositus ad placitandum ordinaverit, cum sex equis et totidem viris qua advocatus semel tantum in anno adveniat, nisi pro aliqua necessitate a preposito sepius advocetur, ac tunc pro loci qualitate a preposito honeste suscipiatur et procuretur. Infra locum cenobii et infra totam vallem ac in eius dotalibus curtibus nullum placitum nisi rogatu vel voluntate prepositi unquam statuat, nullum domus dei aut ecclesie nostre servientem intra dictum districtum dotalem sine consensu prepositi ad iudicium vel bannum cogat vel aliqua iniuria coerceat, offendat et damnet vel freda exigat, quicquid autem extra districtum dotalem in reliquis nostris locis placitando acquisierit, id est iniuria bannorum vel satisfaccione temeritatum vel exigendo freda, tercia sibi parte retenta duas reddat preposito. Ulterius pro defensione et proteccione annuum advocaticum habeat, videlicet quatuor maltara siliginis et quinque medimna avenę, quod advocaticum a nostris villicis in Vrendorf, Buchain et Talhain reddendum est. dimus ei eciam lic[e]nciam et usum venandi, sagittandi, recia et laqueos ponendi, seu feras quolibet venatoris artis ingenio capiendi et decipiendi in nostra valle et toto

Conce

districtu dotali cis Danubium"). Si vero huius commissi vel in homines vel in res extiterit, statim sine mora et sine preiudicio, nisi cito resipuerit, advocacia cum omnibus commodis sine spe recuperacionis carebit.

Nos Fridiricus comes de Zoller ipsorum prepositi et conventus confidencię inclinati notum facimus universis, quod nos predictum prepositum et conventum suum eorumque ecclesiam, cenobium et supra notata loca cum omnibus hominibus et personis nec non possessionibus, quas inpresenciarum racionabiliter possident, in nostram proteccionem receperimus et presentibus recipiamus specialem. Spondemus et iuramus igitur, omnes prescriptas condiciones stricte servare, omnia privilegia, libertates, concessiones et iura a maximis Romanorum pontificibus, imperatoribus et regibus prefato cenobio concessa pro posse tueri et nunquam permittere in personis, familia, bonis seu bonis) aliis molestari indebite vel gravari a quacunque persona cuiuscunque condicionis existat, sed contra iniuriatores et offensores fideliter defendere et manutenere nec nos memoratos prepositum et conventum eorumque homines extorsionibus indebitis vel alias illicite molestare.

Quia igitur hec acta sunt presentibus illustri viro domino Ebirhardo comite de Nellinburc et militibus Walthero et Hainrico de Wildenvels, rogati a nobis sigillis suis paginam hanc authenticam fecerunt in testimonium et evidenciam omnium premissorum insigniri,, que eciam ad facti robur sigillis nostris est co[m]munita.

Datum et actum in cenobio Burron, anno domini M°. CC L. III., decimo kalendas Maii, indiccione XI.

Nach einer unter Nachahmung älterer Schriftformen im 16. Jahrhundert gefertigten Abschrift der Urkunde auf Pergament. Auf der rechten Hälfte des unteren Randes steht (von anderer Hand): Presens exemplar concordat suo sigillato originali, quod nobis exhibuit prepositus Búronensis. Datum Ratolffzell 22. die Septembris anno etc. XLVIII., darunter (wohl von der vorigen Hand) Georius abbas in Crútzlingen m. p. und (von anderer Hand) Albrecht Fölcker de Knoringen eques m. p.; auf dem Rücken der Urkunde (wieder von einer anderen Hand): Albrecht Foelcker de Knoringen presens exemplar dono dedit Frobenio Christophoro comiti de Zimbern [† 1565 oder 1567]. Abdruck nach einer im Jahre 1759 gefertigten Abschrift dieser Abschrift in G. D. Hoffmann-Pizenberger, Commentatio inauguralis, qua libertatem collegii... Beuronensis in Suevia... defendet..., Series Docc. p. 44 Lit. O und darnach in Monumenta Zollerana 1, 68. Regest: Stälin, Wirt. Geschichte 2, S. 522.

a) Dieses Wort ist über der Zeile hineincorrigirt. b) Der folgende, wie es scheint, nicht ganz correct abgeschriebene und bei Pizzenberger am oben genannten Orte nach res durch ein quid ergänzte Satz bis carebit war in der Abschrift zuerst weggeblieben und wurde unter einem Verweisungszeichen unten beigesetzt. c) So die Vorlage; entweder hat das erste bonis wegzufallen oder fehlt bei demselben ein Beisatz.

1) Kloster Beuron, auf dem rechten Donauufer, hohenzoller. O.A. Sigmaringen. -2) Nellenburg, bad. B.A. Stockach. 3) Wildenfels, eine abgeg. Burg, deren genaue Lage nicht bekannt ist; nach Baumann im Freiburger Diocesan-Archiv 11, 178 waren die Wildenfels Mannen der Herren von Wildenstein (bei Leibertingen, bad. B.A. Messkirch) und wird ihre Burg als das heutzutage sogen. Lenzenschlössle, ein Burgstall bei Thiergarten, hohenzoller. O.A. Sigmaringen, vermuthet. Identisch waren beide Familien jedenfalls nicht, wie auch die Verschiedenheit der Wappen zeigt (Wildenstein: ein auf einem Dreiberg stehender Hirsch; Wildenfels: rechts

« AnteriorContinuar »