Nr. 90.

Honorius Pp. III 1217 Febr. 9, Laterani; Gneznensi archiepiscopo pacem a duce de Kalisz cum duce Poloniae initam, se confirmasse nunciat.

Theiner, Monumenta histor. Poloniae I, 2.

Honorius episcopus (etc.), venerabili fratri.. Gneznensi archiepiscopo et suffraganeis eius salutem (etc.). Preces dilecti filii nobilis viri Wlodislavi ducis de Calis recepimus supplicantis, ut compositionem pacis que inter ipsum et nobilem virum Wlodislavum, patruum suum, nobis (sic) mediantibus intervenit, sicut iuramento firmata est et in publicam scripturam redacta, dignaremur apostolico munimine roborare. Quocirca universitati vestre per apostolica scripta precipientes mandamus, quatenus compositionem ipsam, sicut pro bono pacis provide facta est, sollicitudinis vestre curantes ministerio conservari, si qua partium ab ea temere resilire presumpserit, presumptionem eius, sublato appellationis obstaculo, per censuram ecclesiasticam compescatis. Datum Laterani V Idus Februarii, anno primo.

Calis, Kalisz.

1,

Nr. 91.

Honorius Pp. III 1217 Febr. 9, Laterani; ducem de Kalisz sub beati Petri et suam protectionem suscipit.

Theiner, Monumenta histor. Poloniae I, 3. Muratori, Antiquitates Italicae V, pag. 835.

Honorius episcopus (etc.), dilecto filio nobili viro Wlodislavo duci de Calis salutem (etc.). Sacrosancta Romana ecclesia (etc.). Eapropter dilecte in Domino fili, tuis iustis postulationibus inclinati, personam tuam, terram et homines, possessiones et alia bona que impresentiarum rationabiliter possides aut in futurum iustis modis prestante Domino poteris adipisci, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti patrocinio communimus districtius inhibentes, ne venerabilis frater noster Gneznensis archiepiscopus in te vel terram tuam, absque manifesta et rationabili causa et monitione premissa, sententiam excommunicationis promulget. Ad indicium autem huiusmodi a nobis percepte protectionis, censum decem marcarum auri, que de tertio in tertium annum te promisisti liberaliter soluturum, nobis et successoribus nostris persolves. Nulli ergo (etc.) nostre protectionis et inhibitionis (etc.). Si quis autem (etc.). Datum Laterani V Idus Februarii, pontificatus nostri anno primo.

Calis, Kalisz.

Nr. 92.

Honorius Pp. III 1217 Febr. 14, Laterani; archiepiscopum Gneznensem et Cruce signatos Polonos hac conditione a voto peregrinationis Hicrosolymitanac absolvit, ut contra. paganos in Prussia pugnent.

Theiner, Monumenta histor. Poloniae I, 4. Voigt Cod. dipl. Prussicus I. Nr. 1.

Honorius episcopus (etc.), venerabili fratri . . archiepiscopo Gneznensi salutem (etc.). Litteras tam episcoporum quam principum Gneznensis provincie nobis accepimus presentatas, in quibus nec ipsi nobis absque multa mentis amaritudine intimarunt, nec nos absque paterna compassione audivimus ea, que circa fideles ipsius provincie, peccatis nostris exigentibus, exercuit et exercet feritas paganorum; quamquam certum sit, quod alto divine dispositionis consilio agitur ut conversi ad Deum persecutionum angustias patiantur, quatenus se totos interius colligentes, suam imbecillitatem agnoscant, et in conspectu Dei humilient semetipsos eique in timore serviant et tremore, et proposito sibi certamine in quo certent pro nomine Dei sui, multiplicem habeant satisfaciendi materiam qui cottidie offendentes in multis, multipliciter prolabuntur ad culpam. Unde speramus, quod ipse qui solus laborem et dolorem considerat peccatorum, virgam super sortem iustorum finaliter non relinquet, nec fideles suos patietur ultra posse temptari; sed faciet cum temptatione proventum, ut valeat sustinere qui suos semper in tribulatione dilectat, sic in infirmitate virtutem perficiens eorumdem, ut cum se consumptos putaverint, ut Lucifer oriantur. Sane prefati episcopi atque principes nobis humili instantia supplicarunt, ut illius terre necessitate inspecta, te a Ierosolimitane peregrinationis labore, a quo, ut asserunt, ipsa te absolvit infirmitas, absolvere dignaremur, et dare nichilominus tibi licentiam retinendi Crucesignatos provincie memorate per triennium contra predictorum paganorum barbariem pugnaturos, concessa tibi et illis ea venia peccatorum, que Crucesignatis transituris ad partes Ierosolime indulgetur; ne si sepedictam provinciam tuam bellatoribus depauperari contigerit, eadem ex toto paganorum incursibus pateat, et per illos qui ad eam tutandam aliquatenus suffecissent, Terre sancte modicum utilitatis accedat: cum omnes fere sic sint pecunia vacui, ut nonnulli eorum vix credantur expensas ad ipsum iter necessarias habituri. Licet igitur inter ceteras sollicitudines nostras primum locum obtineat negotium Terre sancte, gerentes tamen de tua caritate ac religione fiduciam specialem, te ipsum ac ceteros Crucesignatos tue provincie tibi committendos duximus in hac parte, ut videlicet, si cognoscis te tanta infirmitate gravatum, quod ad subeundum Ierosolimitane peregrinationis laborem teste conscientia iudices te ineptum: et ipse quidem remaneas provinciam tuam a dictorum paganorum incursibus quantum Dominus concesserit defensurus, et illos Crucesignatos tecum ad illius defensionem retineas, quos vel imbecillitas virium vel opum tenuitas reddit inhabiles et inutiles negotio ipsius Terre sancte, illis qui ad hoc idonei videbantur, ad eiusdem succursum, cum ad id se voto astrinxerint, profecturis, et tam hiis quam illis ea gavisuris venia peccatorum, que approbatione Concilii generalis Crucesignatis generaliter indulgetur. Ad hec, quia demum fuit nobis instantissime supplicatum, ut omnes Crucesignatos, saltem duorum ducatuum Polonie qui sunt magis vicini paganis, a voto Ierosolimitane peregrinationis absolvere dignaremur: iniuncto eisdem ut pugnent contra paganos ipsos, cadem indulgentia gavisuri,