2. [Prophetia Pacifici Parisiensis, O. Cap., de Ludovico XIII, rege Franciae, tum italice tum latine exarata]. Tit. Profetia sopra la persona del re christianissimo Lodovico XIII ». Inc. « Primo per la santità dopo che Dio mandò dal cielo l'ampolla d'oglio santo... ». Des. a ad ultimum Hierosolimam veniet et in monte Oliveti sceptrum et coronam suam deponet. Questo è quanto ha lasciato scritto il Padre Pacifico da Diodarei (?) Parisiense, predicator Capucino, che si trova in Turchia mandato da' nostri Padri Capucini Folio simplici exhibetur. Cf. cod. n. 3116: AFH XIII, 600, n. 2. 3. [Litterae Francisci M. Piccolomini archiep. de « Pirgi, quibus quaedam petit de codice sermonum quos S. Bernardinus Florentiae a. 1424 habuit, deque nominis Iesu monogrammate, italice]. Hic inseruntur. Ill.mo e R.mo Sig.re Sig.re Padrone Col.mo, sono stato da V. S. Ill.ma solo per somma sua gentilezza molte volte favorito di varie notizie e di copie di libri della scelta libreria della sua stimatissima casa. Fra l'altre cose mi accordò il copiare il codice delle Prediche di S. Bernardino da Siena dette in Firenze nel 1423 [1424]. E, bisognandomi ora la notizia esatta di alcune cose che sono in detto codice, ardisco incomodare V. S. Ill.ma e supplicarla a farle riscontrare e darmene sicuro e distinto ragguaglio. In fine di quasi tutte le dette Prediche, che secondo la mia copia giungono al numero di 58, vi è la solita cifra del Nome di Gesù. Desidero in primo luogo che mi mandi il disegno in piccola della predetta cifra tale quale sta nel suo originale in fine di dette Prediche. E, se in alcune vi fusse nella detta cifra variazione, mi farà favore accennarmela. Nella predica che fece nella domenica dell' Olivo (e che nella mia copia è al numero 40) in fine è più volte scritta la cifra del S. Nome di Gesù. La prego specialmente mandarmi il disegno della cifra scritta in questo luogo e mandarmi la copia del penultimo periodo, perchè dal mio copista fu scritto male, nel quale si dice che S. Bernardino con fervore grande parlò del Nome di Gesù e lo mostrò al popolo dopo le parole con doppieri accesi cacciò fuori una tavoletta di circa un braccio per ogni verso fino alle parole "tutto il popolo ". Nella predica del Lunedi Santo, che secondo la detta mia copia è al n.o 41, in fine racconta d'aver veduto a Verona in un Evangelario antico d'una di quelle chiese scritta la cifra del Nome di Gesù. Vorrei il disegno esatto anco della cifra del Nome di Gesù notata in questo luogo. Sopra tutto mi farebbe cosa gratissima a ricercarmi e comunicarmi la notizia del tempo preciso in cui fu dipinto il Nome di Dio nella cima della facciata di cotesta chiesa di S. Croce de' Conventuali. Ma la vorrei ricavata non da scrittori benchè antichi, che non mi mancano, ma da qualche libro pubblico, come sarebbero i libri delle spese della chiesa di S. Croce, che ha l'opera governata da secolari, o da libri di cotesto pubblico, che forse deliberò il dipingersi il Nome di Dio nella facciata del predetto tempio.. Roma, 10 gennaro 1775. Di V. S. Ill.ma e R.ma (aut.) Dev.mo obb.mo servitore vero Francesco Maria arcivescovo di Pirgi Piccolomini ». = Orig. Constat 2 ff.; ad calcem f. 1r. legitur: Signor Marchese Gabriello Riccardi Suddecano nella Metro politana di Firenze». De sermonibus in litteris memoratis iam diffuse locuti sumus in AFH XII, 187-94 et codex forsitan est idem ac codex Bibl. Riccardianae, n. 1264; cf. 1. c. 188-91; IV, 360. 4. [Responsio ad easdem litteras, italice]. «Ho indugiato fino a questo tempo a rispondere alla stimatissima di V. S. Ill.ma in data de' 10 genn. prossimo passato, perchè avrei desiderato di renderla servita della notizia che mi ricerca concernente il tempo preciso in cui fu collocato il Nome SS. di Gesù scolpito in pietra nella sommità della facciata di Santa Croce in questa nostra città. A tal effetto ho fatto e ho fatto fare quelle ricerche che ho creduto più opportune; e tra Il' altre sono stati riscontrati i pubblici libri dell' archivio delle Riformagioni, ma tutto indarno. Mentre non è stato possibile il rinvenire cos' alcuna ne' codici mss. di quel tempo e ne' monumenti antichi conforme sarebbe il suo desiderio. In un piccol libretto stam pato qui in Firenze nel 1685 dal P. maestro F. Giovanni Battista Filippo Luti da Siena, Min. Conventuale, intitolato: Relazione sopra il SS. Nome di Gesù, apparisce che il detto Nome fosse apposto nella facciata di S. Croce nel 1427 e m'è stato risposto che tale indicazione la ricavasse dall'archivio de' PP. Conventuali di Siena, ove esistono più memorie di quel tempo medesimo inerenti a S. Bernardino di detta città. Onde le sarà facile di poterle avere e d'assicurarsi in tal forma della verità. Per quello che s'appartiene alle Prediche mss. di S. Bernardino feci subito fare que' riscontri che V. S. Ill.ma m'additava e nel foglio a questa annesso troverà notato con tutta l'esattezza quanto ella mi ricercava... Di V. S. Ill.ma, Firenze, 6 febbr. 1775 ». Orig. Desunt directio et subscriptio, et desideratur folium litteris adiunctum. Iuxta F. Moisè, Santa Croce di Firenze, Firenze 1845, 86 s., monogramma nominis lesu sculptum fuit, suadente S. Bernardino, in fronte eccl. S. Crucis an. 1437. = 5. [Inscriptio in honorem Clementis XIV]. << Clemens XIV. Ex evangelica paupertate mundique contemptu | ad Petri cathedram | afflante numine evectus idem est qui erat | in ipso non ipsius mutatio est: | amicus amicis, omnibus omnia sibi nihil praeter onus et laborem | non sollicitudo omnium ecclesiarum tranquillitatem non irrequietae principatus curae | leporem | non irruentium procellarum nimbi fortitudinem adimunt. | Turbato mari serenus | trepidis addit animos, maerentes exilarat. | Circumflantium ventorum contractio velis vim temperat | poloque defixus clavum moderatur impavidus expectans meliora». Cod. n. 3346 (3474) chart. mm. 303 (205 ff. 348 saecc. XVII-VIII. Est farrago sermonum et poëmatum tum latine tum italice exaratorum. Dimidia pelle ligatus; legenda dorsi: Prose | del Fagiuoli | ed altro | MS. Nostra interest tantum f. 316r-322v. [Cantio Ioannis Bapt. Riccardi Fr. Bonaventurae Cavallo, O. F. M., dicata, italice]. Tit. Il Dio del Sigr. Gio: Batta. Riccardi dedicato al P. Fra Bonaventura Cavallo, Minor Osservante Riformato, predicator gloriosissimo». Inc. «O dell'eterno fabro». Des. Quando humilio l'ingegno e dico: Io credo». Cf. cod. 29803: AFH XIII, 592. Cod. n. 3347 (2998) chart. mm. 300 225 ff. 28, ex diversis compactus opusculis tum latine tum italice conscriptis saec. XV-VII. Dimidia pelle contectus; in dorso legitur: Miscellanea di antichi Pezzi | MSS. Inter alia notandum invenitur f. 15r-23v. [Rosarium super secretis astrologiae inferioris, auctore Ioanne Anglico, O. F. M.?]. Tit. manus posterioris Rosarium Io. Anglici. Ihesus, M. F. »; et in indice f. 2v. non num. in principio exarato: Rosarius medius (sic) Iohannis Anglici. Inc. [Desiderabile desiderium et inpretiabile pretium a cunctis philosophis propositum exhibens antiquorum hac in summa una breviter adunabimus ut tibi, carissime, sufficienter pateat veritatis argumentum tam excellentissime artis esse certissimum. Quam quidem summam vocamus Rosarium... ». Des. Confert etiam honorem et amorem ipsum deferentibus, securitatem, audaciam et in prelio victoriam et in hoc completur secretum secretorum nature, maximum quidem est super omne mundi pretium et thesaurus incomparabilis pretiosissimus. Amen. Explicit liber qui Rosarius intitulatur super secretis astrologie inferioris. Et est liber Iohannis Titii (?) anglici. Amen ». Opusculum saec. XV. Hanc apellam anonymam invenimus etiam in codd. n. 185, f. 138 et n. 238, f. 1, saec. XV, apud Collegium Corporis Christi Oxonii asservatis. Cf. Henricus O. Coxe, Catalogus codicum mss. qui in collegiis aulisque Oxoniensibus hodie adservantur, pars II, Oxonii 1852, 74s. n. 12, 99 n. 1. = Cod. n. 3349 (3183) chart. mm. 295 210, ex pluribus conflatus opusculis et foliis sine ordine et numeratione dispositis ac saec. XVIIVIII tum soluta tum rhythmica oratione exaratis. Dimidia pelle contectus; legenda dorsi: Miscellanea | di Prose | e Poesie | MSS. Notanda 1. [Cantio italica in honorem S. Francisci Assisiensis]. Canzone in lode di S. Francesco». Inc. « Deh! qual mi scende in seno». Des. << ma prima balenò foco d'amore ». Constat ex 15 strophis sex versuum 4 ff. contentis Tit. 2. [Quidam versus italici in honorem Philippae a Geldria, Lotharingiae ducissae, O. S. Clarae]. Inc. Chiude questo sepolcro il frale ammanto». Des. « goder beata eternamente Christo». Sunt 18 versus, quos sequuntur quaedam notae eamdem Philippam respicientes. Philippa, filia Adolphi reguli Geldriae et uxor Renati II Lotharingiae ducis (1473-† 10 dic. 1508), mortuo viro, monasterium Mussiponti O. S. Clarae ingressa est an. 1519, ubi pie sancteque obiit an. 1547, annos nata 85. Cf. Waddingus, ad a. 1431, n. 19 (t. X3, 183), ad a. 1519, n. 5 (t. XVI, 81), ad a. 1547, nn. 8-25 (t. XVIII, 222-37). 3. Quaedam soliloquia Bartholomaei a Saluthio, O. F. M., italice]. 1. Tit. Soliloquii del R. P. F. Bartolomeo da Salutio nel 1605 » . Inc. Dimani quando verra', amor mio dolcissimo, o bone Iesu amantissime e suavissime,...Quando verrà l'amore...». Des. « ma alle menti vane | paiano invano, baia al cane». - 2. Tit. « Alcuni altri soliloquii de l'istesso nella notte de l'ottava di Ss. Pietro e Paulo in S. Francesco di Nazzano 1605. Ci mancano alcune cose, perchè quando cominciò non c'era in ordine carta nè calamaro ». Inc. Monache, preti e frati | meschini se non cangiate.... Des. Oh se voleste voi chiamar il buon Giesù dolce e benigno | saprebbe ben mutar il gran gastigo. Continentur in tribus foliis. = 4. [Paraphrasis italica Dies irae pro Gallis et Bavaris]. Tit. < Lacrimosa dies illa per i Galli e Baviera». Inc. « Dies irae dies illa questo sangue il Gallo stilla...». Des. «e la pena ognun sopporti, il ciel sia che vi conforti. Amen. phis constat in folio simplici binis columnis conscripto. E 37 stro 5. [Carmen in conciones ab Alexandro Perio Florentino, O. M. Conv., habitas in eccl. S. Francisci Coneglani an. 1655, auctore Dominico Romanelli]. Tit. In conciones, sed praecipue in geminas: Caecus videns et Speculum inscriptas, a reverendo admodum Patre magistro Alexandro Perio Florentino, locupletissima oratione, hoc anno 1655 in ecclesia Minorum Conv. S. Francisci habitas Coneglani, carmen». Inc. Ambonem ascensus flammisque accensus amoris | enodas Christi dogmata sacra viris ». Des. « tu franciscanae, tu decus omne, piae. Dominici Romanelli clerici D... E 15 distichis constat. 6. [Duo epigrammata italica in laudem Ioan. Pauli de Florentia, O. M. Conv., Feltriae praedicantis]. 1. Tit. Al M. R.do Padre il Padre F. Gio. Pavolo da Fiorenza, maestro de' Padri Conventuali, dignissimo predicatore in Feltre, sonetto». Inc. «Della reggia d'Hetruria un parto altero». Des. « mentre al fabro di lor rispondon l'opre. R. B. O. ». 2. Tit. « Nel medesimo soggetto: etimologia del suo nome». Inc. «Di Gianni e Paulo apponto in te si vede ». Des. De' tuoi merti in mercè, tal te sper' io. R. B. 0.›. 7. [Tria epigrammata italica Antonii M. Vittori in laudem sermonum ab Alexandro Perio, O. M. Conv., Castri Bononiensis an. 1668 habitorum]. 1. Tit. « Pensiero sopra la predica del Cieco nato fatta dal M. R. P. maestro Alexandro Peri, Definitore perpetuo della Provincia di Toscana, già Consultore del S. Officio di Firenze, vice Compagno dell'Ordine de' Min. Con. e predicatore celeberrimo in Castel Bolognese l'anno 1668, intitolata: Il cieco veggente. Sonetto». Inc. Spirto più bello non potea trovare ». Des. che un sol sei tu, ed io cieco veggente. Aimantoriano Toritui: [alia manus] Antonio Maria Vittori». 2. Tit. «... [ut supra] intitolata: Il Mercurio eloquente ladro e mercante. Sonetto». Inc. E chi non crede che da Giove eterno». Des. « raduni tu col dir ed alme e cuori. A. Toritui». 3. Tit. [ut supra] intitolata: L'anello della fede. Sonetto. Inc. Gl' arbori sbarbicò Orfeo col canto». Des. «e scendon dal tuo dir di fede stille. A. Toritui ». Exhibentur 3 ff. penna delineatis. Cf. supra n. 5. (Continuabitur). « ... P. SALVATOR TOSTI, O F. M. BIBLIOGRAPHIA Supplementum et Castigatio ad Scriptores Trium Ordinum S. Francisci a WADDINGO, aliisque descriptos; cum adnotationibus ad Syllabum Martyrum eorumdem Ordinum. Opus posthumum Fr. Io. Hyacinthi Sbaraleae, Minor. Conventual. Sac. Theolog. Magistri. Editio nova variis additamentis et Indice Scriptorum chronologico locupletata. Pars II (Litt. I-Q). Romae, Doct. Attilio Nardecchia, editore; Via dell' Università, 11-14; MCMXXI. - In-fol. min., [11], 394 pp. (Libell. ital. 200). historico-bibliographica, vol. III). - (Bibliotheca Anno 1906 cl. Dr. Attilius Nardecchia, bibliopola romanus, P. Lucae Waddingi Scriptores O. Min., nihil immutato, omissis vero indicibus, denuo cudi fecit. Porro anno altero 1908 etiam P. Hyacinthi Sbaraleae Supplementi pars I, litteras A-H complectens, secuta est; de quibus voluminibus ap. AFH I, 126-7 dissertum fuit. Ubi etiam promissionem, non disserentis sed edentis legere est, partem alteram litteras H-Z continentem anno 1908 prodituram fore. Sed eheu, spes ista plurimos una nobis diu fefellit, qui editionem auctiorem et emendatiorem Supplementi eo sincerioribus votis auspicati erant, quo editio prior, quae Romae an. 1806 (in-fol. maiore, VIII, 734 pp.) producta erat, in pluribus bibliothecis magnis et conventuum et civitatum desideratur. Attamen spes frustrata non fuit. Nam an. 1921, mense novembri, Supplementi, non quae supererat pars integra, sed volumen litteras saltem I-Q pertractans, tandem rempublicam litterariam, non dicam: solummodo consolatum est pro diuturna exspectatione, sed etiam sincere oblectavit. Inter rei franciscalis studiosos non est qui ignoret Waddingum, usque ad annum 1650, quo ipsius bibliographia primum lucem aspexit Romae (secunda editio ibidem prodiit an. 1806), Scriptores tum trium Ordinum S. Francisci, tum variorum horum sodalitiorum, quotquot ipsi innotuerant, recensuisse. Neque P. H. Sbaralea metam ultra annum praememoratum protendit, neque nova editio romana moderna. Sbaralea pro parte sua Scriptores, qui Waddingi sollertiam eruditam effugerant, plures elencho suo inseruerat. Econtra in editione novissima, quam a cl. Dr. Att. Nardecchia rogatus, an. 1906 parandam susceperat sac. Thomas Accurti (cf. II, p. 1), historiae litterariae peritissimus, is hanc tenuit rationem, ut nova nomina scriptorum Sbaraleae ignotorum non adiiceret, sed editiones omnes operum universorum accuratius |