quorum interfuerat, assignavimus mansum et dimidium sitos in campo Bickelinghe ad abbaciam hactenus pertinentes dicto capitulo in perpetuum possidendos sub ista forma, quod anniversarius noster et memoria perpetue a canonicabus et clericis dicti capituli perpetue et solempniter peragatur fructusque dictorum mansorum equanimiter personis ecclesie, que anniversario nostro interfuerint, ministrentur, exceptis tribus maldris hyemalis annone, que in anniversario nostro stipendio pauperibus ministrentur. Propter quod dictam dominam prepositam et capitulum in possessionem naturalem et civilem transmittimus per presentes volentes, quod temporibus vite nostre fructus dictorum mansorum personis ecclesie nostre pro salute anime nostre equa distribucione efficaciter tribuantur, quibus fructibus renunciamus, quoad vixerimus, simpliciter per presentes. In omnium evidenciam pleniorem hanc litteram sigillis nostris, videlicet. . abbatisse, . .' preposite, .' decane,.. cellerarie et capituli, sigillatam duximus concedendam. Datum anno Domini millesimo ccc.xliiijo, feria secunda post dominicam Invocavit. Aus dem Original im Haus- und Staatsarchive zu Zerbst: das Siegel der Aebtissin ist leider abgefallen und verschwunden, dagegen hängen an Pergamentbändern die übrigen erwähnten Siegel der Urkunde an, nämlich: das der Pröpstin Gertrud (Taf. IV. 3), welches durch das Wappen beweiset, dass dies die spätere Aebtissin Gertrud IV (von Hesnem) ist; ferner das der Dechantin Oda, auf dem Siegel als Pröpstin von Frose bezeichnet (Taf. VI. 2), das der Celleraria Agnes von Merwitz (Taf. VI. 1) und des Capitels (II. Taf. VII. 2). 1. Im Orig. nur Punkte. Im Auszuge gedr: Beckmann Hist. d. F. Anhalt I. 180. 1344 war Schaltjahr. 769. 1344. April 18. In den Kirchen zu Gernrode und Frose. Die vereinigten Capitel der Klöster Gernrode und Frose berichten dem Papste Clemens VI über die nach dem am 8. März 1344 erfolgten Ableben der bisherigen Aebtissin Gertrud Ill am Sonnabend vor Palmarum (März 27.) d. g. J. erfolgte Wahl der bisherigen Pröpstin Gertrud (von Hesnem) zur Aebtissin und bitten um deren Bestätigung. Sanctissimo in Christo patri et domino suo domino Clementi sacrosancte Romane ac universalis ecclesie summo pontifici Ghertrudis preposita, Oda decana, Agnes celleraria, Jutta thesauraria totumque capitulum Gherenrodensis atque Lucghardis decana, Zacharia celleraria totumque capitulum Vrosensis ecclesiarum in simul connexarum, Halberstadensis diocesis, ad Romanam ecclesiam nullo medio pertinencium cum tota et devota humilitate atque subiectione pedum oscula beatorum. Sanctitati vestre presentis decreti serie intimamus, quod vacantibus ecclesiis nostris per mortem domine Ghertrudis olim ecclesiarum nostrarum abbatisse, que obiit anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quarto, feria secunda ante festum Gregorii pape, que quidem ecclesie per unam abbatissam sunt solite gubernari, omnibus ordinatis et factis, que circa eius sepulturam et exsequias fuerunt facienda et ordinanda, domina Ghertrudis preposita ecclesie Gherenrodensis de voluntate sororum suarum et omnium, quorum interest, fecit vocari more solito omnes et singulas canonicas dictarum ecclesiarum, ut convenirent in ecclesia. Gherenrodensi, loco solito, feria secunda post dominicam Judica, presenti anno, ad providendum eisdem ecclesiis per electionem canonicam de abbatissa futura, et convenientibus omnibus et singulis in refectorio nostro in ipsa feria secunda post dominicam Judica vocem in huiusmodi electione habentibus, que voluerunt, debuerunt et potuerunt commode electioni interesse, quibusdam tractatibus prehabitis, placuit omnibus et singulis legitime, ut premittitur, evocatis capitulum ecclesie Gherenrodensis atque capitulum ecclesie Vrosensis facientibus, ius in electione habentibus procedere in negotio electionis per formam compromissi, unde dedimus unanimiter nulla discrepante discretis dominabus, videlicet domine Ghertrudi preposite ecclesie Gherenrodensis necnon domine Lucgharde dicte de Valkenbergh, canonice ecclesie eiusdem, et earum cuilibet per se et in solidum. plenam, generalem et liberam potestatem eligendi abbatissam ecclesiarum prelibatarum et etiam eisdem ecclesiis de abbatissa providendi, promittentes, quod ipsam reciperemus in abbatissam ecclesiarum prefatarum et eidem humiliter pareremus, quam ipse vel ipsarum altera primo de se ipsis vel de gremio dictarum ecclesiarum eligerent seu eciam in abbatissam nominarent. Predicte vero domine potestatem huiusmodi, ut premittitur, acceptantes, tractatus inter se plurimos habentes et etiam cum viris providis tractabant super eodem. Tandem dicta Lucghardis in dominam Ghertrudim prepositam prememoratam, unam compromissariarum, direxit vota sua et concordabat in eandem dominam et eandem in abbatissam dictarum ecclesiarum nominabat utique providam, etatem legitimam habentem, legitimo de thoro procreatam, scientem et valentem personas et res dictarum ecclesiarum in spiritualibus et temporalibus gubernare. Propter quod, vocatis legitime qui habebant ius in electione, sabbato ante dominicam Palmarum et omnibus eis congregatis ipsisque presentibus domina Lucghardis dicta de Valkenbergh, canonica una compromissariarum, vice sua et vice et nomine tocius capituli Gherenrodensis atque tocius capituli Vrosensis ecclesiarum antedictarum dominam Ghertrudim, prepositam ecclesie Gherenrodensis prefatam, elegit solempniter in abbatissam ecclesiarum sepius dictarum et nostram in modum qui sequitur: In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Cum vacantibus ecclesiis, scilicet Gherenrodensi et Vrosensi, ut predicitur, placuit omnibus et singulis supradictis de abbatissa providere per formam compromissi nobis, videlicet Ghertrudi preposite ecclesie Gherenrodensis et Lucghardi canonice eiusdem ecclesie, dederunt concorditer liberam et plenam potestatem eligendi abbatissam dictarum ecclesiarum et providendi eisdem. Nos vero post multos tractatus divina gratia mediante concorditer direximus vota nostra in dominam Ghertrudim prepositam sepius dictam, dominam providam in spiritualibus et temporalibus, circumspectam, etatem legitimam habentem, cui nichil credimus obstare de canonicis institutis, unde ego Lucghardis vice mea ac vice, nomine et mandato tocius capituli Gherenrodensis necnon tocius capituli Vrosensis ecclesiarum sepius dictarum prelibatam dominam Ghertrudim prepositam eligo in abbatissam Gherenrodensis et Vrosensis ecclesiarum premissarum et provido ecclesiis de eadem. Ipsamque electionem mox publicavimus in communi et eandem communiter approbavimus Te Deum laudamus' cantando campanasque pulsando, eam electionem, ut prefertur, canonice celebratam eadem die electe presentavimus, instanter petivimus, ut electioni de se celebrate suum preberet consensum, que devicta nostrarum precium instancia eadem die electioni de se celebrate consensum suum prestitit humiliter et devote. Quapropter sanctitati vestre humiliter et devote supplicamus, quatenus eandem electionem, ut premittitur, canonice celebratam dignemini approbare, electam nostram sine maiore dispendio confirmare ipsique faciatis munus benedictionis inpendi. Speramus quidem, quod per ipsam status ecclesiarum nostrarum in spiritualibus et in temporalibus debeat efficaciter reformari. Cum autem propriis manibus subscribere nesciamus, ut certitudinaliter cognoscatis vota nostra et nos in premissis et in supplicatione huiusmodi unanimes existere et concordes, presens prefate electionis decretum sigillis nostris, videlicet Gherenrodensis capituli et capituli Vrosensis ecclesiarum supra sepius dictarum, sigillatum, vestre preclare sanctitati duximus transmittendum. Datum in ecclesiis prenarratis, anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quarto, dominica Misericordia Domini. Aus dem Original im Haus- und Staatsarchive zu Zerbst, mit den an Pergamentbändern hängenden Siegeln des Gernröder (II. Taf. VII. 2) und Froser (II. Taf. VII. 1) Capitels. Nur der Eingang dieses Schreibens ist gedruckt bei Beckmann H. d. F. Anhalt I. 180. 770. 1344. Mai 12. Halberstadt. Das Domcapitel zu Halberstadt verkauft den Testamentsvollstreckern des ehemaligen Halberstädter Domherrn Dietrich von Freckleben zu dessen Memorie den halben Zehnten zu Hornhausen. Nos Johannes Dei gratia prepositus, Themo decanus totumque ecclesie Halberstadensis capitulum ad noticiam omnium, quorum interest seu interesse poterit, publice deducimus presentibus lucide protestantes, quod unanimi consensu omnium nostrum accedente maturoque consilio deliberacionis inter nos prehabito ob nostrorum relevamen oneris debitorum iusto vendicionis tytulo legitime vendidimus dimidietatem fructuum. de nostra decima in Hornhusen perpetuo provenientium cum omni iure, quo in campis et in villa eosdem percipere ad nos hactenus pertinuit et pertinere posset, amplius in futurum honorabilibus viris dominis Olrico de Vrekeleve preposito ecclesie Nuenburgensis, Lodewico de Wantzleve nostre ecclesie cellerario necnon Frederico de Vrekeleve nostro vicario, testamentariis domini Theoderici de Vrekeleve quondam nostri concanonici, pro septuaginta quinque marcis Stendalgensis argenti nobis integraliter persolutis ac in evidentem ecclesie nostre utilitatem conversis. Quos quidem fructus predicte decime Ericus de Vrekeleve, patruelis dicti domini Theoderici de Vrekeleve, noster concanonicus, percipiet ad tempora vite sue cum moderamine tamen subscripto, quod in anniversario prefati domini Theoderici idem Ericus singulis annis dabit sex maldra tritici ad stipam et triginta solidos denariorum Halberstadensis monete dividendos in choro inter dominos nostros et vicarios, prout in libro mortuorum plenius continetur. Datum Halberstat, anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quarto, feria quarta in rogationibus, in nostro capitulo generali. Aus dem Original im Staatsarchive zu Magdeburg, mit dem an einem Pergamentbande hängenden Siegel des Halberstädter Domcapitels. Der übrige Theil der Urkunde ist für Anhaltische Verhältnisse irrelevant. 771. 1344. Juni 22. Avignon. Bischof Gaucelin von Alba weiset den Bischof von Brandenburg an, dem Fürsten Albrecht II von Anhalt wegen seiner Ehe mit Beatrix von Sachsen Dispens zu ertheilen. Venerabili in Christo patri Ludewico1 Dei gratia episcopo Brandeburgensi vel eius vicario in spiritualibus Gaucelinus miseratione divina episcopus Albanensis salutem et sinceram in Domino caritatem. Ex parte nobilis viri Alberti de Anhalt comitis, vestre diocesis, et Beatricis eius uxoris nobis oblata petitio continebat, quod ipsi olim, ignorantes aliquod fore obstaculum inter eos, quominus possent invicem matrimonialiter copulari, matrimonium inter se per verba de presenti in facie ecclesie contraxerunt bannis rite editis, ut est moris, nemine se opponente nec contradicente et ipso matrimonio per carnalem copulam consummato prolem ex huiusmodi matrimonio procrearunt. Cum igitur ad ipsorum coniugum nuper pervenerit notitiam, quod ipsi inter se in quarta consanguinitatis linea ex utroque latere sunt coniuncti et, si divorcium fieret inter eos, gravia possent inde scandala, pericula et homicidia exoriri, supplicari fecerunt humiliter dicti coniuges, eis per sedem apostolicam de oportuno remedio misericorditer provideri. Nos igitur, cupientes ipsorum coniugum saluti anime providere et huiusmodi scandalis et periculis obviare, auctoritate domini pape, cuius penitentiarie curam gerimus, et de eius commissione in talibus generaliter nobis facta circumspectioni vestre committimus, quatenus, si est ita cum eisdem coniugibus, quod impedimento huiusmodi non obstante in suo possint matrimonio licite remanere, auctoritate predicta misericorditer dispensetis prolem ex huiusmodi matrimonio susceptam et suscipiendam legitimam decernendo. Datum Avinione, x Kal. Julii, pontificatus domini Clementis pape vj anno tertio. Aus dem Original im Haus- und Staatsarchive zu Zerbst, mit dem an rother Seidenschnur anhängenden, nur wenig beschädigten Siegel des Ausstellers. 1. Im Orig. ist der Platz für den Namen nur durch Punkte bezeichnet. 772. 1344. Juni 22. Avignon. Bischof Gaucelin von Alba weiset den Bischof von Brandenburg an, dem Fürsten Waldemar I von Anhalt wegen seiner Ehe mit Elisabeth von Sachsen Dispens zu ertheilen. Venerabili in Christo domino patri Ludewico1 Dei gratia episcopo Brandeburgensi vel eius vicario in spiritualibus Gaucelinus miseratione divina episcopus Albanensis salutem et sinceram in Domino caritatem. Ex parte Woldemari de Anhalt comitis, vestre diocesis, et Elizabeth eius uxoris nobis oblata petitio continebat, quod ipsi olim, ignorantes aliquod fore obstaculum inter eos, quominus possent invicem matrimonialiter copulari, matrimonium inter se per verba de presenti in facie ecclesie contraxerunt bannis rite editis, ut est moris, nemine se opponente nec contradicente et ipso matrimonio per carnalem copulam consummato prolem ex huiusmodi matrimonio procrearunt. Cum igitur ad ipsorum coniugum noticiam nuper pervenerit, quod ipsi inter se in quarta consanguinitatis linea ex utroque latere sunt coniuncti et, si divorcium fieret inter eos, gravia possent inde scandala exoriri, supplicari fecerunt humiliter dicti coniuges, eis per sedem apostolicam de oportuno remedio misericorditer provideri. Nos igitur, cupientes ipsorum coniugum saluti anime providere et huiusmodi scandalis obviare, auctoritate domini pape, cuius penitentiarie curam gerimus, et de eius conmissione in talibus generaliter nobis facta circumspectioni vestre committimus, quatenus, si est ita cum dictis coniugibus, quod impedimento huiusmodi non obstante in suo possint matrimonio licite remanere, auctoritate predicta misericorditer dispensetis prolem ex huiusmodi matrimonio susceptam et suscipiendam legitimam decernendo. Datum Avinione, x Kal. Julii, pontificatus domini Clementis pape vj anno tercio. Aus dem Original im Haus- und Staatsarchive zu Zerbst, mit dem an rother Seidenschnur anhängenden, trefflich erhaltenen Siegel des Ausstellers. 1. Der Platz für den Namen im Orig. nur durch Punkte bezeichnet. · 2. Orig. zweimal: nos. 773. 1344. Juli 2. Heinrich von Bardeleben, Abt zu Nienburg, bewidmet den Convent seines Klosters mit Gütern zu Brockersdorf und Matelitz, welche bislang Konrad Quast und Bernhard von Nienburg zu Lehen getragen. Hinricus Dei gratia abbas monasterii in Nyenborch omnibus et singulis has litteras inspecturis salutem. Universis et singulis, quorum interest, cupimus esse notum, quod .1 conventui nostro in Nyenborch donavimus damusque per presentes proprietatem trium mansorum sitorum in campo Brockerstorp, quos dominus Conradus miles dictus Quest bone memorie a nostris predecessoribus et a nobis dinoscitur pheodali tytulo possedisse, quos vero mansos cum omni iure et utilitate, sicuti ipse habuit, dicto conventui nostro pro remedio anime sue liberaliter tribuens assignavit. Item sciatur, quod nos prefatus Hinricus abbas dictus de Bardeleve ob reverenciam gloriose virginis Marie ac beati Cypriani episcopi et martiris pro remedio animarum parentum, fratrum et sororum nostrorum damus et assignamus prefato . . . . conventui nostro unum mansum cum dimidio sitos in campo Mateliz cum omni iure et utilitate, sicuti dominus Bernardus miles dictus de Nyenborch a nobis et nostris antecessoribus iure tenuit pheodali. Ut igitur dicte proprietatis nostre donatio perpetuis temporibus maneat inconvulsa, presentes litteras inde confectas dicto nostro conventui dedimus nostrorum sigillorum munimine roboratas. Actum et datum anno Domini mo.ccco.xliiijo, in die beatorum martirum Processi et Martiniani. Aus dem Original im Haus- und Staatsarchive zu Zerbst: die an Pergamentbändern angehängt gewesenen zwei Siegel sind verschwunden. 1. Im Orig. Punkte. |