Imágenes de páginas
PDF
EPUB

enthaltener Schriften. Am Schluss eine ähnliche Unterschrift wie bei No 50 mit der Jahrzahl 1508. Druckerzeichen. Quart.

58) Bonifacii Symoneta Divi Ordinis Cisterciensis Cornu Abbatis de christianæ fidei et Romanorum Pontificum persecutionibus opus pene divinum et inestimabile etc. Editore Hieronymo Emser. Am Schluss: Hoc opus impressum fuit in inclyta civitate Basilea per Nicolaum Kesler Anno salutis christianæ MDIX. in mense Decembri. Folio.

JACOBUS de PFORTZHEIM (Pfortzen, auch Phorczen und Pforczen.)

[graphic][subsumed]

Jacob von Pfortzen war aus Kempten, hat aber als Bürger zu Basel *) gedruckt von 1488 bis 1518, meist allein, öfters auch von Andern mit Geld unterstützt, wie denn der Buchhandel treibende Gelehrte, Wolfgang Lachner, Joh. Froben's Schwiegervater, auch in Pfortzens Offizin Einiges hat drucken lassen.

Im Jahrzeitenbuch des Carthäuserklosters zu Basel wird ein D. Jacobus impressor et civis Basiliensis der Fürbitte anbefohlen unter Angabe zahlreicher Geschenke theils in Büchern bestehend, theils in Geld, Tuch, Zucker etc. Sein Geschlechtsname wird nicht genannt, dagegen erwähnt, dass er mehrere Jahre lang des Mag. Joh. Amerbach consocius gewesen. Den

Zeitangaben nach, welche bei einzelnen Geschenken angemerkt sind, 1489 und

[ocr errors]

) S. Rathsprotocoll vom Jahr 1482: Jacob von Pfortzen der Buchdrucker von Kempten kauft das Burgerrecht."

1488.

1489.

1492.

1492 könnte dieser Jacobus wohl unser Jacob von Pfortzen seyn. Gleichwohl, da von ihm nicht bekannt ist, dass er mit Amerbach associirt gewesen, auch die Bücher, welche gedachtes Jahrzeitenbuch nennt, nicht übereinstimmen mit denen, welche aus der Pfortzenschen Officin erhalten sind, muss die Identität beider Jacobe sehr dahingestellt bleiben.

Ohne Jahrzahl, Druckort, auch ohne Namen des Druckers, jedoch mit dessen Druckerzeichen versehen ist:

S. D.

Grammatica Nicolai Perotti cum additionibus regularum: et metrice artis Guarini
Veronensis prefacundi viri lucidissime perspecta. So S. 1 des 1sten Blattes.
Darunter steht das Druckerzeichen des Jacob de Pfortzen. Auf dem 2ten
Blatt beginnt die Dedication: Paulus Malleolus Andelocensis Egidio Delpho
oratori disertissimo
Am Schluss, auf dem 107ten Blatt:
Nicolai Perotti opusculum rudimentorum grammatices: et artis metrices
eiusdem, ceterorumque in titulo libri positorum finit feliciter. Hienach ein
Register auf 8 Blättern. Gothische Schrift. Signaturen und Seitenzahlen.
2 Columnen auf der Seite. Quart.

[ocr errors]

Mit Angabe der Jahrzahl und des Namens:

1) Ambrosii Spiera Quadragesimale de floribus Sapientiæ. Basileæ per Jacobum Phorcensem. 1488. Folio.

2) Officium de B. V. M. cum precibus devotissimis vulgo orationale seu Paradysus animæ dictum. Basilea per Jacobum de Pforzen. 1489. Octav.

3) Breviarium ordinis Prædicatorum. Vorhergeht ein Calendarium. Am Schluss: Explicit breviarium ordinis predicatorum Scti Dominici accurate et diligentissime per fratres eiusdem oridinis (für ordinis) conuentus Basileen. correctum et emendatum Impressum Basilee arte et ingenio magistri Jacobi de Phorczen. Impensis vero domini Jacobi de Kirchen.*) Anno salutis: Milles. quadring. nonag. secundo. Zuletzt das Register. Gothische Schrift. Folio.

*) Doch wohl kein andrer als jener Jacob Kilchen, mit welchem Wensler im Jahr 1488 das Graduale herausgab. Es ist von einem Buchdrucker dieses Namens sonst nichts bekannt. Vielleicht hat es auch gar keinen solchen gegeben und die zweimalige Theilnahme eines Jacob Kirchen oder Kilchen an einer typographischen Arbeit beschränkte sich auf eine finanzielle Leistung.

4) Rosetum exercitiorum spiritualium et sacrarum meditationum: In quo etiam 1494. habetur materia predicabilis per totum anni circulum. So Blatt 1, S. 1, woselbst auch 10 Distichen. Auf der 2ten Seite beginnt der Prolog eines Canonicus regularis, welcher 6 Blätter füllt. Am Schluss: In laudem sancte et individue trinitatis Roseti opus excellentissimum cuique sacerdoti relligiosove inexplicabiliter utile et necessarium feliciter explicit. Impressum per solertissimum Jacobum de pfortzen Basilee urbis amenissime calographum (wohl für calcographum) Iterum atque iterum revisum per honorabilem dnm Johannem Speyser singulari et industria et correctione Anno M.CCCC.IIII. (soll wohl M.CCCC.XCIIII. heissen). Kleinere gothische Schrift. Signat. 2 Col. 267 gezählte Blätter. Folio.

[ocr errors]

5) Sermones de Sanctis Francisci Maronis doctoris theologie illuminatissimi (a devio 1498. pristini exemplaris accuratissime purgati) cum tractatibus subtilissimis de

Baptismo: Angelis etc. Am Schluss des 259sten Blattes: Sermones

finiunt feliciter

[ocr errors]

impressi Basilee per magistrum Jacobum de Pforczen post

partum virginis salutiferum Anno Milles. quadring. nonages. octavo. Gothische Schrift. Signat. und Seitenzahlen.

6) Orationale, Paradisus Anime nuncupatum. Am Schluss: Finit orationale omnibus devotioni sive deliciis spiritualibus vacare cupientibus, cordialiter diligendum. Unde et Paradisus anime meruit nuncupari. In quo anima devota quibus delectatur, veluti in terrestri paradiso, valeat reperire. Quod tibi: O quisquis es Deo et Sanctis eius devotus: ut dignos laborum tuorum fructus percipere merearis in cœlo Jacobus de Pforzen in urbe Basileorum laboribus et impensis propriis elaboratum pandere curavit. Anno salutis post milles. quaterque centes. nonag. octavo. Idibus Aprilibus. Duodez.

7) Alexandri (de Villa Dei) Doctrinale P. I. et II. cum sententiis notabilibus. Basilea per Jacobum de Pforzen. 1498. Quart.

8) Sebastiani Brant liber faceti docens mores hominum, præcipue iuuenum in supplementum eorum, qui a Catone erant omissi. in vulgari noviter translatus. Am Schluss: Liber finit felic. impressus Basilee per Jacobum de Pfortzen anno 1498. Quart.

9) Diurnale secundum ordinem et ritum ordinis dominorum Teutonicorum. Vorher 1499.

ein Calendarium. Am Schluss in Roth: Diurnale hoc

per honestum virum Jacobum de pforzen civem Basileen. artis impressorie magistrum. Anno dominice incarnationis Milles. quadring. nonages. nono salubriter est consummatum. Gothische Schrift. Signat. Quart.

10) Grammatica P. Francisci Nigri A. Veneti Sacerdotis oratoris facundissimi: cum
metrica arte eiusdem: cunctaque poematum genera perpulchre elucidans.
So Blatt 1. S. 1. Darunter das Buchdruckerzeichen. Am Schluss des Regi-
sters: Fac. or.
opusculum opera honesti viri Jacobi de pfortzen
impressorie artis magistri: in urbe Basilea Anno nostre salutis M.CCCC. XCIX.
quinto nonas Martias feliciter est consummatum, Gothische Schrift. Quart.
11) Speculum finalis retributionis tam bonorum operum quam malorum: egregii
sacre theologie doctoris: fratris Petri Reginaldeti: de ordine fratrum mino-
rum. In quo speculo diffuse elucidatur contemplatio penarum et gaudiorum
eternalium. Am Schluss: Finit speculum
impressum Basilee per

magistrum Jacobum de pfortzen Anno nostre salutis Milles. quadring. nonages. nono. Finis. Druckerzeichen. Gothische Schrift. Signat. Quart.

1300. 12) Grammatica P. Francisci Nigri. Wiederholung von N° 10. Mit entsprechender Unterschrift. 103 Blätter in Quart.

1501) 13) Aesopi appologi sive mythologi cum quibusdam carminum et fabularum additionibus Sebastiani Brant. So Blatt 1. S. 1.-S. 2. Aesop in Holz geschnitten. Blatt 2. Adelbero de Rappberg insignis ecclesie Basiliensis decano Sebastianus Brant Argentinensis: cum felicitate gaudium optat et salutem. Ex Argentina VII. Kalen. febr. Anno a natali christiano: primo post quindecim centesimum. Am Schluss: Mythologi Esopi clarissimi fabulatoris, una cum Aviani et Remicii quibusdam fabulis: per Sebastianum Brant nuper revisi: additisque per eum ex variis autoribus centum circiter et quadraginta elegantissimis fabellis, facetis dictis et versibus ac mundi monstruosis compluribus creaturis. Impressi Basilee etc. Fol. Mit Bildern.

*) Von diesem Jahre an wollen wir der Kürze halber die specielle Angabe des Druckers, Druckorts und der Jahrzahl bei den einzelnen Artikeln weglassen und nur so viel von den Endunterschriften mittheilen, als besonderes Interesse zu haben scheint.

14) Bonaventure Compendium Theologiæ pauperis cura Francisci Wiler Ordin. Minor. convent. Basil. prædicat. Quart.

15) Stephani Burlefer reportata in quatuor Bonaventuræ libros Sententiarum. Folio.

16) Stephani Burlefer Formalitatum Textus cum ipsius commento. Quart.

17) Reverendi Patris domini Pascasii Ratperti Abbatis Corbiensis Ordinis Seti 1802. Benedicti Commentarii in Lamentationibus Jeremie prophete. Quart.

18) Sermones aurei atque subtiles de tempore et sanctis cum Communi sanctorum Seti Bonaventure doctoris Seraphici: Sacrosancte Rom. eccl. Cardinalis et epi. Albanen. ex divo minorum ordine Veri et indubitati. Diversi ab his aliqn. impressis et sancto Bonaventure falso adscriptis: a devio erroris accuratissime castigati atque emendati. Quart.

19) Rosetum exercitiorum spiritualium et sacrarum meditationum. Einige Verse 1804. motiviren den Namen Rosetum. Im Übrigen s. N° 4.

20) Hanc Legendam beatiss. virginis Katharina noviter ex quam plurimis recollectam fideliter cum uno parvo sermone de eadem fecit imprimi Basileæ reverendissimus in Christo pater et dom. dom. Raimundus de Aquitania natus Cardinalis etc. ut distribuat gratis diversis personis et ecclesiis et amicis ad dei honorem et sanctissimæ sponsæ suæ Katharinæ laudem, quam post Christum et Mariam eius matrem patronam semper habuit. Quart. 21) Joannis Chrysostomi Operum Tomi tres. Am Schluss des 1ten Theils: Ex officina M. Jacobi de Pfortzen ductu vero et impensa Wolfgangi Lachner civium Basiliensium. 1504. Am Schluss des 3ten Theils: Ex officina Jacobi de Pfortzen impensis Wolfgangi Lachner civium Basiliens. 1504. quarta Decembr. Folio. 22) Omeliarius doctorum de tempore. Am Schluss: Opus Omeliarum super evan- 1305. geliis de tempore et de sanctis ex quatuor orthodoxis et aliis sanctis doctoribus coadunatum finit feliciter impensa providi viri Wolfgangi lachner in officina magistri Jacobi de Pforczen Basilea elaboratum Anno a partu virginis salutifero millesimo quingent. quinto. Kal. Aug. Quart.

23) Alberti Magni Postillatio in Apocalypsin cura Bernardi de Luzemburgo. Quart. 1506. 24) Alberti Magni Scripta super I. II et IV Sententiarum. Quart.

25) Alberti Magni prima et secunda pars summe: alias dicte: de mirabili scientia 1307.

dei: Basilee ex officina Jacobi de pfortzheim. MDVII. Folio.

« AnteriorContinuar »