Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Nr. 7.

Urban I dekretirt über Kirchengut.

222-230.

Ex decreto Urbani pape a). Omnia que domino offeruntur, consecrata habentur, et ibi permaneant deo dicata, ubi videntur esse oblata. Quod si quis secus egerit, iure perpetua dampnetur infamia aut exilio perpetuae deportationis tradatur.

Abschrift vom 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 94, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Wohl umgeändertes Excerpt aus Mansi Conc. Coll. I p. 749, 750 Nr II.

Nr. 8.

Urban I dekretirt über Priester und deren Kirche.

Urbanus papa.

222-230.

Presbiter non amplius, quam unam aecclesiam habeat, sicut et vir unam uxorem. Statutum est, ut sine auctoritate vel consensu episcoporum presbiteri quibuslibet aecclesiis non constituantur nec expellantur.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 20h, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Das Excerpt steht zwischen einem des Papstes Bonifaz I und Gelasius I, hienach und nach der vorigen Nummer scheint es Urban I zuzuschreiben zu sein, obwohl der Inhait mehr auf Urban II weist, vergl. z. B. Mansi Conc. Coll. XX p. 676, 817: Nr. XII, XIV, 904 Nr. III, 906 Nr. IV, 963 Nr. XIII u. A. Auf Urban I weist ebenfalls der Umstand, dass der Autor des Codex die Ordnungszahl (bezw. iunior) zu setzen fflegt, wenn er nicht den ersten des Namens meint, doch geschicht dies nicht regelmässig.

Nr. 9.

*Lucius I schreibt allen Bischöfen wegen der Zahl der Diakonen in einer Stadt und über Zeugen.

253-254?

Lucius papa omnibus episcopis. Diaconi, qui quasi oculi sunt episcopi, in unaquaque populosa civitate VII debent esse, qui custodiant episcopum predicantem, ne quoquo modo ab insidiatoribus infestetur, vel verba divina detrahendo polluantur vel despiciantur. Iubemus etiam ex apostolica auctoritate, ut semper testes vobiscum habeatis sacerdotes et levitas in omni loco propter testimonium.

Abschrift des 13 Jahrh. E. V. 44 p. 85, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Im Rubrum: Quod VII diaconi debent esse in urbe. Vergl. Deusdedit p. 253 die gleiche Adresse; Mansi Coll. I p. 875 C, 876 BC.

Nr. 10.

+ Stefan I schreibt über schlechte und gute Priester.

254- - 257.

Stephanus. Sicut distat lux a tenebris, sic differtur inter eos pastores, qui recte dicere possunt narrabo nomen tuum fratribus meis, quia castigo corpus meum et in servituter edigo, ne aliis predicans ipse reprobus inveniar- et illos mercenarios, quibus spiritus sanctus dicit: Quare tu enarras iustitias meas et assumis testamentum meum per os tuum? Tu vero (h)odisti disciplinam et proiecisti sermones per (?) te 1). Quod igitur nostre aecclesiasticę regule dicunt, ut pastores nec accusentur, nec reprehendantur, ideo dictum est, quia debent inreprehensibiles esse 2). Unde apostolus inquit: Oportet episcopum inreprehensibilem esse 2). Qui igitur patenter et maxime iugiter reprehensibilia gerunt, non solum a clero, verum etiam a populo significato in asina, que Balaam humana voce correxit, reprehendi et obiviari debent. Hinc scriptum est in Iob: Erubesce Sydon ait mare 3). In Sidone quippe gravitas intelligitur et stabilitas a) Rubrum. .1) Psal. 49, 17, 18. 2) I Thim. 3, 2. 3) Isai 23, 4.

catholicorum clericorum, in mari autem mobilitas et multitudo vagantium populorum, quamquam et aliter intellegi possint.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 59b, 60, in der Bibl. Nazionale zu Turin. Es ist nicht sicher, ob wir es mit Stefan I zu thun haben. Man würde sonst zunächst an Stefan VI denken, doch findet sich von diesem Papste sonst nicht ein einziges Fragment in der betreffenden Sammlung, was entschieden gegen ihn zeugen muss, ebenso der Mangel einer Ordnungszahl. Vergl. Jaffé Reg. 130 (XCIV).

Nr. 11.

Dionysius schreibt an Bischof Serenus über Geständniss und Urtheil 1).

259-268.

Dionisius papa Sereno episcopo. Cum alter de sotiis culpe communis crimen pleniter expandit, participes simul et se manifestat. Propterea ibi nullo est opus alio teste. Quia ei, qui contra se loquitur, fides nimirum habenda est.

Idem infra. Cum reorum fuerit causa vel iudiciali ordine comperta vel propria manifestatione detecta, aut apertis indiciis deprehensa, tunc iudex sententiam libere proferat.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 57, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Nr. 12.

Eutychianus giebt Vorschriften über Opfergaben und amtirende Priester.

275-283.

Eutichianus papa. Quae super altare offerre non licet, ad domum presbiterorum deferantur, et ab eis per simplicem benedictionem benedicta, a populis sumantur 2).

Perfuso calice et lotis digitis, sanguine Christi delibutis, sacerdos, qui sacrificare iterum presumpserit ), XL dies puniatur a), quia non videtur esse ieiunus. Similiter, qui sumit perfusionem calicis, misse solempnitate nondum peracta. Similiter, si missa celebrata presbiter sacrificium accipere neglexerit, XL dies puniatur.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh des Cod. E V. 44 p. 16h, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Nr. 13.

Marcellus schreibt an Maxentius über die Würde des römischen Stuhls 1).

307-309.

Marcellus Romanus episcopus Maxentio. Sinodos absque huius sancte sedis auctoritate episcoporum, quamquam quosdam episcopos possitis congregare, non potestis regulariter facere. Nulli enim dubium est, quod apostolica ecclesia mater sit omnium aecclesiarum, quae per dei omnipotentis gratiam a tramite apostolice traditionis nunquam errasse probabitur. Nec hereticis pravitatibus depravanda succubuit, sed illibata finetenus manet, secundum domini dictum: Petre inquit, ecce sathanas expetivit, ut cribraret te, sicut triticum, ego autem rogavi pro te, ut non deficiat fides tua, et tu, aliquando conversus, confirma fratres tuos ). Quicquid ergo sine discretione iustitiae contra huius disciplinam actum fuerit, statum habere ratio nulla permittit. Hinc Pius 6) papa: Qui iussa apostolicę sedis libenter transgreditur, infamis efficitur. Stephanus 7): Infames illos dicimus, qui statuta aecclesiastica contempnunt. Iulius ): infames esse censemus omnes, qui canonicam postponunt autoritatem.

Abschrift des 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 72, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

In diesem Fragmente tritt die Fälschung besonders dadurch deutlich zu Tage, dass ein Citat des Papstes Julius I angeführt ist, der erst nach Marcellus lebte.

ist.

1) Vergl. Hinschius, Pseudo-Isidor p. 196 IV; wo der Bischof Severus genannt 2) Vergl. Hinschius, Pseudo-Isidor p. 209 med. Migne, Patr. V p. 165 B.

a) Es steht d. pōt.

3) Vergl. Migne

5) Luc. 22, 31, 32.

6) Pius I

7) Stefan I 254? — 257. 8) Julius I 337-352.

Patr. V p. 165 B. 140?

155?

4) Vergl. Hinschius Pseudo-Isidor p. 228.

Nr. 14.

*Silvester I dekretirt über die Einkünfte des Kirchengutes 1).

(324 Mai 30.)

Silvester primus. Commoneo vestrum consortis munimen, ut de redditu sanctę aecclesiae IIII partes fiant. Prima pars ad aecclesias relevandas, II clericis, III pauberibus cunctis, IIII advenis et peregrinis cum pontifice, ipso pontifice ministrante sacro ordine. Et si quis de clero, qui communis est, migraverit de hoc mundo, si neminem de sua generositate habet consortem, quicquid paupertas eius habet, conferat aecclesiae et exinde III partes fiant, sicut superius dictum est.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 24, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Nr. 15.

*Damasus I schreibt, dass jeder nach seiner Arbeit belohnt werden müsse.

366-384.

Damasus. De quarta a) notata sub nomine pauperum et de ipsa, que b) scribitur esse pontificum, quae etiam ad pauperes revertenda est, fere pontificali arbitrio, monachis mundo pauperibus et Christum sequentibus, uti procul dubio licet. Ab his vero, que pascentibus populum pro se reliquisque ministris vel pro aecclesiis competunt suis omnino se caveant. Quia iniquum est, gregem pascentem lacte carere et alterum habere, cum unusquisque debet habere secundum suum laborem mercedem. Abschrift vom 13 Jahrh des Cod. E. V. 44 p. 73b, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Nr. 16.

* Damasus I decretirt über Stillschweigen und Tadel des apostolischen Stuhles 2).

Damasus papa.

366-384.

Omnia que surdis auribus transeundo manere permittimus, ipso nostro silentio comprobata a nobis esse videntur. Satis enim valet ad confirmationem, ubi nullam videmur ponere reprehensionem. Hoc Ieronimus, qui in prologo paralippomenon lucidissime indicat...

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 16b, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Nr. 17.

Siricius dekretirt über Aufnahme und Amtsbeförderung von Geistlichen.

384-398.

Ex decreto Siricii pape, cap. VIIII. Quicumque se vovit obsequiis aecclesiae, a sua infantia ante pubertatis annos baptizari et lectorum debet numero sociari. Qui ab incremento adolescentiae usque ad trecesimum aetatis annum, si probabiliter vixerit, una tantum virgine contemptus fuerit, accolitus et subdiaconus esse debebit, deinde si continentiam probabitur tenuisse, ad ceteros admittatur gradus, Qui vero iam ętate grandevus ex laico vult duci ad sacram militiam, eo tempore, quo baptizatur, lectorum aut exorcistarum numero societur, qui si probabiliter, ut supra dictum est, vixerit et uxorem nunquam habuit, preter virginem unam et deinde probatus fuerit continentiae castitatis ad gradus admittatur. Et Ieronimus exponens hoc verbum, quod dicitur de presbiteris ad Titum: Si quis est sine crimine et non in accusatione luxuriae, ait ita: Non est intellegendum, quod ex eo tempore, quo ordinandus est aliquis, sine ullo sit crimine vel accusatione, et preteritas maculas nova conversatione deluerit, sed ex eo tempore, quo in Christo renatus est, nulla peccati conscientia mordeatur. Et in con

a) scil. parte oder dergl. b) Übergeschrieben. .1) Theilweis abweichende Fassungen, Mansi, Coll. II p. 623, 624 IV. 2) Vergl. Hinschius Pseudo-Isidor p. 506, 507.

cilio Toletano habetur: Eum penitentem dicimus non ordinandum, qui post baptismum grave commisit peccatum.

Abschrift vom 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 102, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Im Kubium steht ausser der Dekretanzeige, noch: Ex quo tempore debeant vasa fieri nitida, qui sunt deducenda ad sacram militiam. Der Text stimmt in der ersten Hälfte im Ganzen mit dem des Pseudo-Isidor (Hinschius p. 522), wird dann aber durchaus selbständig.

Nr. 18.

Siricius dekretirt über die richterliche Befugniss der Metropoliten.

384-398.

In epistola Syricii pape, cap XII. De rebus aecclesie orta contentio ad metropolitanum deducatur. Nil liceat, ante principem ulla ratione suspendi, sed episcoporum iudicio terminetur.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 19b, in der Bibl. Nazionale zu Turin.
Der Inhalt dieses Dekrets entspricht kaum dem vierten Jahrhunderte, sondern weist auf sfätere Zeit.

Nr. 19.

Siricius decretirt über fleischlich sündigende Geistliche.

384-398.

Siricius papa in VII titulo suorum decretorum coniugalem et omnem prohibuit aecclesiae ministris coitum. Hi vero, qui per ignorantiam hoc agebant et audita prohibitione discesserunt, honorem, quem habebant, castitate deinceps servantes, non perdiderunt, non tamen potiorem honorem eis adipisci licebit. Ecs autem, qui asserebant, sibi hoc, coitum, excusatione illiciti privilegii veteri lege licere, inrecuperabiliter deiecit ab omni attractatione sacri mysterii. Hinc Innocentius papa in titulo XXI sui decreti sic ait: Nam si ad aliquos regula illa aecclesiasticae disciplinae, quae episcopus Siricius ad provintias misit, non probabitur pervenisse, his coniugatis ignorationis venia remittetur, ita ut de cetero poenitus incipiant abstinere et ita gradus suos, in quibus inventi fuerint, retentent, ut ad potiora non ascendant. Si qui autem scisse (!) ad se formam vivendi missam a beatę memoriae Siricio deteguntur, neque statim cupiditates libidinis abiecisse, illi sunt modis omnibus ammovendi, qui post ammonitionem cognitam preponendam arbitrati sunt voluptatem.

Abschrift vom 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 101, 102, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Im Kubrum steht: De ignoranter peccantibus et post cognitionem in eodem peccato delectantibus. Das betreffende Kapitel des Siricischen Briefes (Hinschius Pseudo-Isidor p. 521, 522, Jaffé, Reg. 255) stimmt dem Sinne nach mit dem obigen, doch finden sich nur wenige wörtliche Anklänge. In wiefern man dieses Fragment mit dem des Papstes Innocenz I, der erst nach Siricus lebte, zusammengearbeitet erachten muss, lässt sich kaum sagen; im Codex zeigt sich das H von Hinc mit rothem Schatten versehen, was aber auch bei anderen Majuskeln bisweilen der Fall ist. Das Innocenzfragment mit Abweichungen bei Hinschius p. 532 Nr. I.

Nr. 20.

Siricius dekretirt über weltliche Verwaltungen, guten Ruf der Geistlichen, Taufkirchen und Veräusserung von Kirchengut.

384-398.

Siricii pape canonica epistola. Nulli sacerdoti vel diacono aut subdiacono liceat, seculares procurationes suscipere, excepta iussione sui pontificis religiosas causas, aecclesiarum videlicet aut clericorum, pauperum vel viduarum, sicut sacri precipiunt canones. Qui autem hoc contempserit anathemate feriatur.

Eiusdem aepistolae. Si cui sacerdoti ex qualibet muliere suspicio nascitur, nullam ea habeat conversationem, neque secreto neque presenti. Si vero hoc egerit, post secundam vel tertiam contestationem, ut contemptor canonum gradus sui periculum sustineat.

Eiusdem epistolę. Nulla aecclesia, ubi baptismum agitur, sine diacono reperiatur, quem si presbiter de sua plebe habere potest, episcopo deferat, ut consecretur, sin autem,

episcopus de sua aecclesia, vel unde voluerit, bonam personam sibi tribuat, qui diaconus consecretur, et in omnibus actibus secundus a presbitero existat, sed, quod absit, inde non superbiat. Unus autem sine altero expendere non presumat.

Eiusdem. Nullus presbiterorum, diaconorum vel clericorum, in diocese constitutus, predia aecclesiae potestatem habeat venundare, vel parentibus donare, sed qui hoc egerit, reddito pretio, cito restituat, sin autem contempserit hoc facere, res proprias in ipsa aecclesia relinquat et foras eiciatur, eo quod divinae congruit rationi, ut qui accipit aecclesias non ad dispergendum, sed ad regendum, eam accipiat. Simili modo. neque enfiteoticandi, neque venundandi, neque pignorandi potestatem habeat, nisi pro clara necessitate cum consensu episcopi sui. Qui autem secus egerit, canonica feriatur sententia, ipse tamen res ad aecclesiam, cuius sunt, revertantur cum fructibus.

Abschrift vom 13 Jahrh. des Cod E. V. 44 p. 98, 99, in der Bibl. Nazionale zu Turin. Im Rubrum ist bemerkt: Ut ministri Christi procurent secularia studia. Für die verschiedenen Bestimmungen ist Jaffé Reg. 255 (65) zu vergleichen; Hinschius Pseudo-Isidor p. 520–523.

Nr. 21.

Innocenz I schreibt über rückfällige Täuflinge.
(416 März 19.)

Innocentius papa in VI titulo decretorum. De energuminis vero baptizatis, qui postea a demonio aut vitio, aliquo peccato interveniente, arripiuntur, si possint vel debeant a presbitero vel diacono consignari. Ut autem fiat, episcopi est imperare, ut presbitero vel ceteris clericis ei manus imponatur. Hic ostenditur, quod donum gratię dei per manus impositionem ab omnibus, qui sunt participes in officio corporis et sanguinis Christi, possit dispensari, sed per licentiam non usurpative, quia eis sunt concesse episcoporum vices in parte sollicitudinis, non tamen sunt credite in plenitudine potestatis.

Abschrift vom 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 100, in der Bibl. Nazionale zu Turin
Abweichender Text in Hinschius Pseudo-Isidor p. 528 VI. Jaffé Reg. 311 (108).

Nr. 22.

Innocenz I schreibt über das Verhältniss Gottes zu den Guten.

[blocks in formation]

Innocentius papa cap. LVII, inter alia. Cui manum porrigitis vobiscum porrigo, cui porrigo, mecum porrigite. Hoc enim ad Corinphios apostolica declarat benignitas, ut in uno ducta et reducta sententia boni se indifferenter semper sequantur. Illud idem etiam affirmavit ipse apostolus, alibi dicens eisdem Corinphiis brevi sermone ita: Si cui autem aliquando aliquid donastis, et ego 1).

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 10b, in der Bibl. Nazionale zu Turin.

Nr. 23.

+ Innocenz I dekretirt über gleiche Strafe bei Ehebruch von Weib und Mann.

401-417.

In epistola Innocentii pape. Sicut mulieres, si convinctę fuerint adulterasse,

iudicio sacerdotali communione privantur, similiter et viri.

Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh. des Cod. E. V. 44 p. 17, in der Bibl. Nazionale zu Turin. Dieses Brieffragment scheint aus Hinschius Pseudo-Isidor p. 532 Nr IV verändert entlehnt zu sein. Jaffé Reg. 293.

1) 2 Cor. 2, 10 schliesst: et ego: nam et ego quod donavi, si quid donavi etc.

« AnteriorContinuar »