[2] Sedente itaque pro tribunali dicto palatino comite rex peciit primo sententialiter diffiniri, quid ipse rex de iure possit et debeat facere de bonis, que Fridericus quondam imperator, antequam lata esset principum deposicionis sentencia, possedit et tenuit pacifice et quiete, et de bonis alias imperio vacantibus, que bona alii per violenciam detinent occupata. Et sententiatum fuit, quod ipse rex de omnibus talibus bonis se debeat intromittere et ipsa bona in suam retrahere potestatem; et si aliquis in recuperandis talibus bonis ipsi regi se opponere presumeret, iniuriosam violenciam regali potencia debeat repellere et iura imperii conservare. [3] Secundo peciit rex sententiari, quid iuris sit de rege Boemie, qui per annum et diem et amplius a die coronacionis regis Romanorum celebrate Aquisgranis contumaciter supersedit, quod feoda sua a rege Romanorum nec peciit nec recepit. Et sententiatum fuit ab omnibus principibus et baronibus, quod, quicunque sine causa legitima per negligenciam vel contumaciam per annum et diem steterit, quod de feodis suis se non pecierit infeodari, ipso lapsu temporis cecidit a iure omnium feodorum suorum. [4] Tercio peciit rex sententiari, qualiter contra regem Boemie deberet procedere ad ipsius contumaciam reprimendam. Et sentencia fuit lata, quod palatinus comes Reni per virum ingenuum ad certum locum et diem, videlicet infra sex septimanas et tres dies a die iudicii numerandos, deberet dictum regem citare coram ipso palatino questionibus regis super contumacia peremptorie responsurum; et si ingenuus electus ad citacionem faciendam assereret et confirmaret proprio iuramento, quod ob metum, qui cadere potest in constantem virum, non auderet se ipsius regis Boemie conspectibus presentare vel terram regis ingredi, sufficeret edictum publicum proponi in ipsa sollempni curia et citacionem fieri publice in civitate vel oppido sepedicti comitis palatini regno Boemie plus vicino. Ut autem omnia procederent ordinate, ad faciendam presentacionem citacionis sex septimanis et tribus diebus superadditis decem et octo diebus, in summa date sunt inducie prefato regi Boemie novem ebdomade a duodecimo kalend. decembr. computande, ita quod decimo kalend. febr. ipse rex Boemie coram prefato comite palatino Reni in Herbipolensi civitate debeat comparere; alioquin contra ipsum, prout ius permiserit, procedetur. [5] Preterea ex decreto et consilio principum diffinitum est, quod dominus Romanorum rex ius debeat reddere de omnibus questionibus civilibus et criminalibus a coronacionis sue tempore subortis et que deinceps orientur; item de omnibus questionibus civilibus, que eciam ante sui coronacionem emerserunt, super hereditatibus feodis possessionibus proprietatibus, nisi iudicio transactione vel composicione amicabili sint sopite. [6] Item de spoliis predis iniuriis et dampnis datis tempore Friderici quondam imperatoris inter fautores pape et imperii intendit dominus rex habere consilium et tractatum cum papa, qua liter fautoribus utriusque fiat, quod equum visum fuerit tam pape quam regi. [7] Item rogat et consulit omnibus illis dominus rex, qui predas incendia et spolia commiserunt a tempore mortis Friderici quondam imperatoris usque ad coronacionem ipsius regis, quod amicabiliter transigant et componant cum offensis; rogat eciam offensos, ut non sint nimis difficiles in recipienda composicione; alioquin deliberabit rex, quid expediat in hac parte. Inter hos autem censeri non debent, qui publici fuerunt predones sanctarum et ecclesiarum nec non bella publica exercebant; sed de talibus faciendum est iudicium sine mora. Item questiones iam mote coram rege vel suis officialibus debent fine debito terminari. [8] Item diffinitum est, ut citaciones et edicta in curia et officialium suorum scribantur et sigillis iudicum consignentur et per has litteras fides sit de citacione facta sine aliqua alia probacione, nec pro citacione huiusmodi amplius quam sex Hallenses vel equivalens exigatur. [9] Item monuit rex advocatos, ut componant amicabiliter cum hiis, quos indebite advocacie nomine pregravarunt, et nichil ultra debitum ab hiis, quorum advocati existunt, exigant vel requirant, alioquin contra eos pro huiusmodi iniuria procedetur. [10] Item statuit, quod in nulla civitate imperii debeant esse cives, qui,phalburger vulgariter appellantur. [11] Hiis omnibus presentes interfuimus nos principes ecclesiastici, videlicet Wernherus archiepiscopus Moguntinus, Babenbergensis Eistadensis Augustensis Ratisponensis_Lubicensis Misnensis Chimiensis et Tridentinus episcopi, Constanciensis et Herbipolensis electi et abbas Morbacensis, quorum eciam sigilla de speciali mandato nostro presentibus sunt appensa in evidens rei geste testimonium ad erudicionem presencium et ad cautelam quorumlibet successorum. Acta sunt hec anno Domini 1274, 13 kal. decembr., indictione 3, regni nostri anno 2. 13. Reichsvikariat des Pfalzgrafen bei Rhein bei eintretender Reichsvakanz. [1276-1281.] Aus P. J. Merkel, Gratulationsschrift an Pernice (Halle 1861) S. 7 f. Rudolfus dei gratia Romanorum rex semper augustus omnibus in perpetuum. Sollicitudo Romanorum principum innata quasi cuilibet officii sui debitum exequi cupienti nos inducit noctes insompnes ducere, voluntarios labores appetere, ut securitatis et quietis statum subditis preparemus. Considerantes itaque nostrum ac humani generis statum dubium, et quia nichil morte certius, licet hora obitus sit incerta, deliberatione provida de nostrorum procerum consilio et aliorum inperii Romani fidelium et nobilium Austrie et Stirie irrefragabiliter duximus ordinandum, ut, cum ka rissimus gener noster princeps magnificus Ludowicus comes palatinus Rheni dux Bawarie inter alias suorum principatuum prerogativas hoc insigne ius habeat ab antiquo, quod vacante imperio principatus terrras possessiones et alia iura imperii custodire debeat et sinceritate debita conservare, quousque Romano imperio de principe sit provisum per eos vel maiorem partem eorum, ad quos provisio huiusmodi noscitur pertinere, idem gener noster, si divina clementia nos vocaverit de hac vita, principatus et terras Austrie ac Stirie cum nobilibus et ministerialibus officialibus capitaneis castellanis districtibus et possessionibus civibus municipibus et aliis hominibus castris ac aliis munitionibus quibuscunque mutis et theloneis et aliis redditibus et pertinentiis teneat et conservet pro viribus et diligentia qua poterit imperii nomine, donec predictorum modorum altero rectorem et principem Romanum imperium sit adeptum. Ad quod fideliter et efficaciter exequendum dictus gener noster se astrinxit prestito super hoc coram nobis et principibus, quorum sigilla inferius appenduntur corporaliter iuramento; nobiles etiam et ministeriales cives et municipes et alii homines dictarum terrarum Austrie et Stirie iuraverunt, quod fideliter et totis viribus exhibebunt supradicto genero nostro iuxta modum superius iam expressum consilium auxilium et favorem, innitentes ei tamquam rectori et gubernatori sacri imperii usque ad tempora prefinita. In cuius rei testimonium et perpetui roboris firmitatem etc. 14. Reichsurteil betr. Veräusserung von Reichsgut. Aus Mon. Germ. hist. LL. Bd. II (1837) S. 435. Nos Rudolphus dei gratia Romanorum rex semper augustus tenore presentium profitemur et publice protestamur, quod nobis pro tribunali sedentibus in solemni curia nostra apud Nuremberg sententiatum extitit coram nobis, omnium principum nobilium ac aliorum fidelium nostrorum qui fuere presentes applaudente consensu, quod omnia donata confirmata seu facta quocumque modo alio de rebus vel bonis imperii per quondam Richardum regem illustrem aut predecessores suos in Romano imperio a tempore, quo lata fuerat in olim Fredericum imperatorem secundum depositionis sententia, nullius habere debeant roboris firmitatem, nisi consensu maioris partis principum in electione Romani regis vocem habentium fuerint approbata. In cuius rei testimonium presens scriptum conscribi fecimus et maiestatis nostre sigillo iussimus communiri. Datum in Nuremberg 5 idus augusti, indict. 9, anno Domini 1281, regni vero nostri anno 8. 15. Kurfürstlicher Willebrief. 1282 Sept. 24. (Consens des Erzb. Werner von Mainz zur Verleihung von Reichsgütern an den Burggrafen Friedrich von Nürnberg.) Aus Monumenta Zollerana hrsg. von R. von Stillfried und T. Maerker Band II (1856) S. 138; die betr. Belehnungsurkunde König Rudolfs vom 30. Sept. 1282 ebenda S. 139. Wernherus dei gracia sancte Maguntine sedis archiepiscopus sacri imperii per Germaniam archicancellarius universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino sempiternam. Volentes serenissimi domini nostri Rudolfi Romanorum regis semper augusti beneplacitis iugiter complacere, consentimus expresse ac nostram ad hoc liberaliter inpertimur assensum, quod idem villas Lenkersheim Erlebach et Brucke cum suis pertinenciis universis nobili viro Friderico burcgravio de Nurenberg conferat et concedat in feodum, quandocumque sue placuerit voluntati. In cuius nostri consensus testimonium presentes litteras nostro sigillo fecimus communiri. Datum Bopardie 8 kalend. octobris, indictione 11, anno Domini 1282. 16. Die sog. Wahlkapitulation Adolfs von Nassau. (Zugeständnisse für Erzbischof Sigfrid von Köln 1292 April 26). Aus L. Ennen, Die Wahl d. Königs Adolf v. Nassau (1866) S. 56—63. [1] Nos Adolphus dei gratia comes de Nassauwe universis presentes litteras visuris et audituris in vero salutari salutem. Cum per mortem serenissimi principis pie recordationis olim domini Rodolphi Romanorum regis vacet imperium nostrique iam dudum fuerit et sit propositi et intentionis firmissime domino deo in subsidium terre sancte, quantum possibilitas nostra patitur, placitum exhibere pro nostris reatibus famulatum, et quia hoc commodius ad honorem dei et ipsius terre sancte reformationem efficere possumus, si divina favente gratia ad id nos licet indigni ex promotione opere et opera reverendi patris domini Sigfridi sancte Coloniensis ecclesie archiepiscopi in nos votum suum dirigentis in regem Romanorum nominati fuerimus et electi, promittimus et ad hec, que secuntur, fide et iuramento corporali super hiis prestitis mera et libera voluntate nos tenore presentium obligamus: quod si (ut dictum est) in regem electi fuerimus Romanorum, ecclesias et ecclesiasticas personas, presertim ecclesiam Coloniensem, que iam multo tempore gravibus iacet prostrata dampnis et affecta iacturis, in suis iuribus et libertatibus conservabimus et defendemus et ipsas lesas ad statum debitum reducemus. [2] Electioni etiam de nobis facte (ut dictum est) consensum adhibebimus nec ab huiusmodi iure in regno per electionem ipsius domini Coloniensis archiepiscopi acquisito aliquo tempore, etiam si aliqui principes Alamanie in electione ab eodem domino archiepiscopo dissentirent, aliquatenus desistemus. [3] Et quia ipsum imperium felix recipere non poterit incrementum, nisi ipsa sancta Coloniensis ecclesia, que multis (ut dictum est) affecta iacet dampnis et iacturis, ab hiis per adiutorium imperii primitus sublevetur, promittimus et sub dictis fide et iuramento nos obligamus de nostra bona et libera voluntate, quod, si de persona nostra per eundem dominum nostrum archiepiscopum fuerit electio celebrata, nos eidem archiepiscopo suis successoribus et ecclesie Coloniensi castra et munitiones Cochme Wede Lanskrone Sinzege Dusburg Tremoniam pro iuribus regni et imperii in partibus illis et etiam ecclesie Coloniensis contra suos inimicos et adversarios defendendis et conservandis commodius committemus et ipsa deliberabimus et absolvemus a manibus illorum, qui nunc tenent, tenenda habenda et possidenda cum omnibus suis iuribus redditibus iurisdictionibus theoloneis et proventibus ac pertinentiis quibuscumque ab eodem archiepiscopo eius successoribus et ecclesia Coloniensi ad vitam nostram pacifice et quiete; nec aliqua occasione quidquam dictorum castrorum et munitionum, reddituum seu proventuum eorundem ab eisdem archiepiscopo et suis successoribus et ecclesia Coloniensi quoad vixerimus requiremus, sed ipsos redditus theolonia et proventus eisdem libere et absolute concedemus temporibus regni nostri pro custodia ac conservatione eorundem, nobis contra nostros et imperii inimicos libero introitu et exitu, si necesse fuerit, in eisdem castris et munitionibus tantummodo reservatis. [4] Item cum idem archiepiscopus et ecclesia Coloniensis castra ecclesie sue Leggenich Wede Waldenberg Rodenberg et Aspille in liberatione ipsius archiepiscopi nobili viro Adolpho comiti de Monte obligaverint pro certa pecunie quantitate, et ecclesia Romana eidem comiti sub pena excommunicationis et interdicti dederit in mandatis, ut dicta castra eidem archiepiscopo et ecclesie sue restituat libere et absolute, et hoc idem dominus papa iniunxerit quondam domino Rodolpho Romanorum regi predicto, promittimus quod nos eundem comitem et suos heredes tales habebimus, quod omnia castra predicta et villam Tuitiensem restituent et deliberabunt archiepiscopo et ecclesie Coloniensi sine aliquo dampno ipsorum et alicuius pecunie datione. [5] Item promittimus, quod nos eundem archiepiscopum et ecclesiam Coloniensem in advocatiam et iudicium apud Essinde curtes Westhoven Brakele et Elnenhorst restituemus et reponemus et earundem pacifica possessione gaudere procurabimus et efficiemus. [6] Item promittimus, quod archiepiscopum suos successores et ecclesiam tenebimus et conservabimus in possessione castrorum Wassenberg et Leidberg et ipsis contra ducem Brabantie comitem Flandrie et alios quoscumque propter hoc ipsos invadere volentes manu potenti assistemus. [7] Item promittimus, quod, si archiepiscopus sui successores et ecclesia Coloniensis castra et munitiones Worinch Ysenburg Werle Mendene Raffinburg Volmesteine Hallenberg et munitiones alias ecclesie Coloniensis tempore captivitatis archiepi |