nobis suggeruntur locorum, adsensum prebuerimus, non solum regium morem decenter implemus, sed eosdem qui precantur ad servitium nostrum promtiores efficimus et (quod maximum nobis prodesse proficuumque manere optamus) ad æternæ remunerationis emolumentum excrescere liquido credimus. Idcirco noverit omnium fidelium nostrorum presentium et futurorum sollertia, quomodo nos ob amorem dei et animæ nostræ debitorumque nostrorum remedium necnon et interventu coniugis nostræ dilectæ concessimus, ut omnes abbates, qui super monachos in Nova Corbeia deo sanctoque Stephano protomartiri et Vito famulantes constituentur, et nunc qui eis preest Folcmarus abbas bannum habeant super homines, qui ad prefatum coenobium et ad civitatem circa illud debent constructam confugere et in ea operari, hoc est in pago Auga in comitatu Rethardi et in pago Netga in comitatu Dendi et Hamponis et in pago Huetigo in comitatu Herimanni; nullus horum aut aliqua iudiciaria potestas super prefatos homines potestatem habeat exercendi ullius banni quem burgban' vocant, nisi ipsius monasterii abba et cui ipse vult committere. Quod scripto corroboravimus, manu nostra firmavimus, anulo nostro sigillari iussimus. Signum domni Ottonis invictissimi regis. Poppo cancellarius ad vicem Fridurici archicapellani recognovi et subscripsi. Data 13 kal. maii anno incarnationis domni 940, indictione 12, anno autem regni Ottonis piissimi regis 4; actum Werla palatio regio; in dei nomine feliciter amen. 153. Marktprivileg für eine Abtei. 946 Mai 30. Aus Mon. Germ. hist. Dipl. reg. Germ. Bd. I. (1884) S. 157. In nomine sanctæ et individuæ trinitatis. Otto divina auxiliante clementia rex. Noverit omnium fidelium nostrorum sagacitas tam presentium quam etiam futurorum, qualiter nos per interventum dilecti germani nostri Brunonis et venerabilis abbatis Bovonis ad monasterium sanctorum martirum Stephani atque Viti, quod Corbeia nominatur, bannum supra duas villas Meppiun nominatas sitas iuxta fluvium Emisa et Hase in pago Agrotingon in comitatu Thuringi comitis cum moneta et theloneo iure perenni in proprium concessimus. Iussimus quoque inde hoc presens preceptum conscribi, per quod volumus firmiterque iubemus, ut nullus iudex publicus in locis antedictis ullam insuper exerceat potestatem iudiciariam nisi prefati legitimus advocatus abbatis; mercatum vero constituant pubblicum in illis ubicumque abbati placuerit locis pacemque firmissimam teneant aggredientes et regredientes et ibi manentes eodem modo, sicuti ab antecessoribus nostris regibus iam pridem aliis publicis mercatorum locis concessum erat. Et ut hec auctoritas nostra firma et stabilis permaneat, manu nostra firmavimus et anulo nostro insigniri iussimus. Signum domni invictissimi regis. Brun cancellarius ad vicem Fridurici archicappellani recognovi. Data 3 kal. iunii anno dominicæ incarnationis 946, indictione 3, regnante pio rege Ottone anno 10; actum Frosa; in Domino feliciter amen. 154. Marktprivileg für einen Erzbischof. 965 Aug. 10. Aus Mon. Germ. hist. Dipl. reg. Germ. Bd. I (1884) S. 422 f. In nomine sanctæ et individuæ trinitatis. Otto dei clementia imperator augustus. Si religiosorum optemperaremus votis et nostræ liberalitatis loca divino cultui mancipata largitate donaremus, ad eternæ recompensationis premium indubitanter id nobis credimus profuturum. Quare omnibus constet, nos pro dei amore venerabilis Adaldagi Hammaburgensis ecclesiæ archiepiscopi flagitationibus annuentes construendi mercatum in loco Bremun nuncupato illi concessisse licentiam; bannum et theloneum necnon monetam totumque, quod inde regius reipublicæ fiscus obtinere poterit, prelibatæ conferimus sedi, quin etiam negotiatores eiusdem incolas loci nostræ tutionis patrocinio condonavimus, precipientes hoc imperatoriæ auctoritatis precepto, quo in omnibus tali patrocinentur tutela et potiantur iure quali ceterarum regalium institores urbium, nemoque inibi aliquam sibi vendicet potestatem, nisi prefati pontificatus archiepiscopus et quem ipse ad hoc delegaverit, manu nostra signato et anuli nostri impressione roborato. Acta 4 idus augusti anno dominicæ incarnationis 966 [!], indictione 8, anno domini Ottonis magni imperatoris regni 31, imperii vero 4; actum Mersburg; in dei nomine feliciter. 155. Marktprivileg für einen Grafen. 999 März 29. Aus Mon. Germ. hist. Dipl. reg. Germ. Bd. II (1893) S. 738. In nomine sanctæ et individuæ trinitatis. Otto superna favente clementia Romanorum imperator augustus. Si dignis fidelium nostrorum petitionibus assensum prebuerimus, nobis inde illos fideliores esse procul dubio credimus. Qua de causa universe etati scilicet presentis secli ac futuri ævi notum esse volumus, quoniam nos duce egregio Herimanno rogante Berhtoldo comiti nostro donavimus largiti sumus et concessimus ius fas et potestatem in quodam suo loco Vilingun dicto publicum faciendi et construendi merkatum cum moneta theloneo ac totius publice rei banno, in comitatu quoque Bara, quem Hildibaldus comes tenere et potenter videtur placitare; atque idem nostræ concessionis auctoritative merkatum fore legitimum cum omni publica functione imperiali decrevimus preceptione, omnium hominum postposita contradictione, tali videlicet iuris dispositione ut cuncti, qui illud iam dictum merkatum visitare cupiant, secure et cum totius tranquillitatis pace eant redeant et sine iniusto quolibet dampno negocium suum excolant scilicet comparando emendo vendendo et quicquid huius artis nominari potest faciendo. Et si hoc quod patet predicti mercati firmamentum quisquam mortalium in aliquo violare irritare seu infringere presumpserit, se sciat compositurum talem nostræ reipublicæ bannum, qualem ille componeret debitus, qui illud merkatum Constancie aut illud Turegum aliqua temeritate frangeret sive contaminaret; persolvat ergo hunc ipsum bannum imperialem prehabito Bertholdo comiti aut cui ipse dare voluerit, habeatque idem modo dictus comes licenciam tenendi commutandi donandi et quicquid sibi placuerit de prenominato merkato disponendi. Et ut ista concessio nostræ auctoritatis permaneat indissolubilis et perseverans, hanc paginam ut videtur subtus manu propria corroboravimus sigilloque nostro plumbeo sigillare precepimus. Signum domni Ottonis cæsaris invictissimi. Heribertus cancellarius vice Willigisi archiepiscopi recognovit. Data 4 kal. april. anno dominice incarnationis 999, indictione 12, anno tercii Ottonis regnantis 16, imperii 3; actum Rome; feliciter. 156. Marktprivileg für Allensbach. 1075 Mai 2. Aus Zeitschrift für die Gesch. d. Oberrheins Bd. 44 N. F. Bd. 5 (1890) S. 168 f. In nomine sanctæ et individue trinitatis. Eggehardus dei gratia Augiensium abbas. [1] Noverint omnes fideles presentes scilicet et futuri, qualiter ego Eggehardus, cum ad Augiensis abbaciæ honorem et dignitatem essem electus et consecratus, a fratribus nostris sub nostro magisterio deo militantibus allata sunt nobis quedam precepta Ottonis tertii imperatoris, in quibus scriptum continebatur, qualiter benivolus princeps concessit Alawico Augiensium abbati suisque successoribus potestatem ius atque licentiam in villa Alospach dicta quæcumque suæ monasteriique utilitati profutura esse cognoverint exercendi faciendi construendi et mercatum in omni ebdomada in quinta feria et monetam omni tempore purissimi argenti secundum suam voluntatem et dispositionem suorum successorum habendi, eo videlicet rationis et stabilitatis ordine, quatenus iam dicta moneta simul cum mercato et omni publica functione ibi pertinente sit sub regimine et disposicione eiusdem dei æcclesiæ et abbatum inibi per succedentium temporum curricula consistentium, una cum regali et publico banno, omnium hominum contradictione remota. Insuper imperiali potentia decretum est atque confirmatum, ut quicumque et undecunque ad supradictum mercatum venire voluerit, secure et pacifice veniat et quæ negotia rationabilia voluerit exerceat comparet et vendat atque ad propria cum omni pacis securitate redeat. Adiunctum est etiam, ut quicumque predictam monetam et mercatum infringere vel condem nare presumpserit vel aliquem illuc venientem molestaverit, eandem pænam et imperiale bannum persolvat, quod solvere debet, qui Mogontinum et Wormatiense aut Constantiense mercatum et monetam dissipare et annullare temptat. [2] Nos vero, quoniam tale donum regia munificentia nostro monasterio conlatum antecessorum nostrorum incuria sive neglegentia destructum invenimus, iuxta advocati ceterorumque fidelium nostrorum consilium ad meliorem statum perducimus. Omnibus eiusdem oppidi villanis mercandi potestatem concessimus, ut ipsi et eorum posteri sint mercatores, exceptis his, qui in exercendis vineis vel areis occupantur. Ipsi autem mercatores inter se vel inter alios nulla alia faciant iudicia preterquam quæ Constantiensibus Basiliensibus et omnibus mercatoribus ab antiquis temporibus sunt concessa, nihilque ab eis ab abbate vel advocato ipsius requiratur, quam quod ex supradictarum urbium episcopis et advocatis a mercatoribus requisitum esse dinoscitur. [3] Statuimus etiam, ut tribus vicibus in anno per quatuordecim dies mercatores vinum vel alias res non vendant, donec res abbatis venundentur, et si qui violatores inventi fuerint, imperiale bannum persolvere cogantur. Similiter secundum regiam constitutionem persolvant, qui furtum rapinam invasionem lesionem molestationem percussionem involationem infra terminum eiusdem oppidi facere presumpserint. [4] Est autem terminus ab orientali plaga quousque ab oppido ingrediatur silva ad Azenhus, a meridie medietas laci, ab occidente vallum cænolentum ad Husen, ab aquilone rivulus Svarzanbach. [5] Hanc autem cartam concessionis conscribi fecimus, per quam posteris innotescere decrevimus hæc omnia ad monasterii nostri provectum fecisse, ne quis postmodum temere presumat violare destruere et adnihilare. Quod si aut ego ipse aut aliquis successorum meorum mercatores super tali concessione inquietare vel molestare nostraque decreta infirmare presumat, inceptum perficere nequeat, vindictamque dei reus incurrat. Nomina testium qui presentes fuerunt et consenserunt: ipse. abbas Eggehardus et pater eius Eberhardus comes; milites abbatis Hezil advocatus, Manegolt, Wolverat; servi æcclesiæ Purchart, item Purchart, Marchwart, Perhtolt, Heriman, Hetti, Perhtolt, Erchanbreht, Ruopreht, Liutfrit et alii. Data 6 nonas maias anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi 1075, indictione 13, in die Saturni, luna 13, regnante Heinrico rege quarto, anno regni eius 19. Ego Benzo diaconus et custos armarii iussu abbatis scripsi. 157. Das Reichenauer Marktrecht. 1100. Aus Zeitschrift für die Geschichte des Oberrheins 44. Bd. N. F. Bd. 5 (1890) S. 141. Notificamus omnibus fidelibus tam præsentibus quam futuris, qualiter ego Uodalricus dei gratia Augensis ecclesie abbas vocatus et Lampertus de Ratolfiscella legitimus advocatus cum consensu Burchardi villici et canonicorum eiusdem prælibate zelle Adilhelmi plebani Gerungi et aliorum ibidem deo serviencium et laicorum ibi manentium maiorum et minorum, auctoritate et precepto Hainrici imperatoris tercii in villa Ratolfi forum statuimus et sic ordinavimus: [1] Partem ville, quæ foro sufficeret, sub omni iure fori ei donavimus, eo videlicet iure et libertate, ut ipsam terram omni homini cuiuscunque condicionis liceret emere vendere et libere in allodio possidere sine omni contradictione, excepto quod emptor villico quartarium vini persolvat, sive multum sive paucum de terra emat. [2] Hoc eciam constituimus, ut idem forum sub nullo districtu constaret, sed iusticiam et libertatem Constantiensem, quæ ius fori est, semper obtineret. [3] Famulos autem eiusdem prefate ecclesie utriusque sexus in suo iure permanere decrevimus. [4] Sed quia dampnum familie sic cognovimus, quod ligna copiose et pascua late antea possiderunt, postea strictius habuerunt, ideo ipsis concessimus et pro lege statuimus, ut in foro sub nullo banno emant vendant et nulli iudicum de empcione, de vendicione pro iure fori respondeant. [5] Et quia nostrum est ecclesiis et ecclesie hominibus tam de futuris quam de presentibus in magna diligencia providere, ideo volumus et hoc nos contradicere, quod, si forte aliquis ecclesie famulus in foro domum emerit vel quocunque modo ibi allodium possederit, statuimus hoc et pro lege damus, ut nec advocatus nec villicus nec aliqua secularis potestas ipsum occasione allodii a iudicio fori vocet ad presenciam sui nec ius fori ponat vel suscipiat. Et si secularis potestas vel qualiscunque persona ipsum habet impetere, ad presenciam famulorum ecclesie vocetur et omnis controversia et pulsacio, que in ipsum est, iudicio illorum terminetur. Actum anno 1100, indictione 8, regnante imperatore Heinrico tertio, consentiente cancellario Adelberchto, Fridrico duce. Huius rei testes interfuerunt Algerus prepositus Egino decanus et alii multi. 158. Das Freiburger Stadtrecht. [ca. Aus Zeitschrift für die Geschichte des Oberrheins Bd. 30 = N. F. Bd. 1 (1886) S. 193-199. Das kursiv Gesetzte ist aus Ableitungen des Originals ergänzt. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus, qualiter ego Cunradus in loco mei proprii iuris scilicet Friburg forum constitui anno ab incarnatione Domini 1120. Mercatoribus itaque personatis circumquaque convocatis quadam coniuratione id forum decrevi incipere et excolere. Unde unicuique mercatori haream in constituto foro ad domos in proprium ius edificandas distribui atque de unaquaque harea solidum publice monete mihi et posteris meis pro censu annuatim in festo beati Martini persolvendo disposui. Singule vero haree domorum in longitudine centum pedes habebunt, in latitudine quinquaginta. Igitur notum sit omnibus, |