possessiones, quecunque bona iuste et canonice eadem ecclesia possidet aut in futurum rationabiliter poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata serventur; in quibus hec propriis nominibus exprimendo subiunximus. De Gnezden, de Ostrov, de Lecna, de Nakel usque ad fluvium Plitviza, de Landa, de Calis, de Chezram, de Ruda plenarias decimationes annone, mellis et ferri, tabernarum, placitorum, pellicularum mardurinarum et vulpinarium, porcorum, thelonei tam in ipsa civitate, quam per omnes transitus civitati vel castellis nominatis adiacentes. Item provincia de Znein cum decimis, cum foro, cum lacubus et cum omni iuriditione seculari his contenta villis: Grochovisca cum his possessoribus: Dureviz, Radenta, Mislac, Sirac; Stari Biscupici cum his: Navos, Ruz, Sul, Balovanz, Vitossa, Pantis, Zmarsc, Miloch, Craic, Negloz, Conus, Dal, Marsec, Ciz, Posbech, Redanta, Zmogor, Domc, Digoma, Gobilca, Parech, Clobuchec, Pampic, Candera, Comor, Sdomit, Pandetech; eorum quidam in. Zagorin manent. Scaple cum his: Ocroz, Smars, Cyrnela, Zdevy, Sarnota, Sulec, Milochat, Chrap, Dlotla, Tais, Goli, Sedlon, Costol, Milich, Lederg, Sulirat, Puca. Item Syrdnici cum his possessoribus: Carna, Dobec, Miley, Snovid, Targossa, Tyrpis, Mesec, Mantina, Lovanta. Item Potulino cum his : Svircs, Boranta, Curassec, Selistriy, Redec. Item Opole cum his: Chotan, Sulizlav, Miley, Dobros, Vssebant, Vissima, Radotech, Cosussec, Suc, Nadey, Miloz, Volis, Dvisen, Crostavez, Goli, Crost, Cussa, Domasca, Rados, Sostroch, Nessul, Teples, Miley, Milachec et Mogilec, Sobanta, Nemiris. Item in Villa Sagitariorum: Golec cum sociis suis. Item Dochunov cum his: Zach, Osar, Dalost, Siman. Item Gorice cum histis: Carnes, Povoz, Belina, Reck, Milic, Nesnavy, Buza, Miley. Item Dochunov cum his: Trup, Gores, Dobrina, Crston, Negloz, Drogomizl, Pantis, Guze, Lucha, Miley, Deventliz. Bezcorist cum possessoribus: Brodec, Chuz, Chropec, Blis, Nadas, Radost, Broda. Item Villa Piscatorum cum his: Vsemir, Miranta, Plaste, Vsemir, Grucha, Nemir, Cik, Pella, Crisan, Bogdan, Carz, Prussota, Potr, Sdanto, Piscor; Gomola, Blizuta, Sulidat, Sulis, Cecer, Rados, Vrotis, Godes, Ninomizl, Dal, Domazul, Dobrozodl, Ziroch, Glovca, Sirozlav. Item Vruti cum his: Cessimizl, Brodic, Zmars, God, Cessimizl, Blizina, Tangomir, Zedlanta, Milovit, Precard, Trebna, Goles et Dalchic. Item Vilchecov cum his possessoribus: Ziroch, Vnenisl, Stres, Chropec, Unca, Gostina, Parchina, Sinoch, Vnevit. Item Balovesici cum his: Radost, Dobromisl, Cisan Chelzt, Jes, Nevstrop, Razc, Chaianta, Rezc, Sdevy, Zarbinoviz, Milovan, Sodlc, Neznavy, Sulic, Quasca. Item Lestniz cum his: Milovy, Pibissa, Vilchanta, Malisca, Crusc, Bachora, Cyg, Balossa, Vssezodl, Jes, Trebemisl, Vilcan, Domay, Gan, Nemoy, Crston. Item Chomantovo cum his: Sulichna, Mislim, Suchora, Malozimiz, Sidlo, Jezor, Bichek, Redonc. Item Silche cum his: Silca, Milovan, Nezul, Radeta, Techuta, Zippen, Crepc, Zmil, Redos, Lestniza, Vnemizl, Gamba, Bogumil. Item Sodovo cum his: Stanoch, Pisla, Boruch, Voian, Dargorad, Radost cuius primogenitus Rpis, Nesda, Vilcos, Serucha, Blizohc, Rados, Rados, Ruzoviz. Item Dobrilevo cum his possessoribus: Sulistry, Crostavz, Bzek. Item Zvepavici cum his: Cuz, Crotossa, Oslab, Sulivy, Radost, Cochan, Domavy. Item Lissinino cum his: Ponat, Quatec, Targossa, Stralec. Item Sbarbinichi cum his: Budizlav, Mlodos, Vcad, Zwar, Zlavic, Chestoch, Grochot, Sdan, Darsc; hi omnes cum aliis advenis et omni posteritate, archiepiscopales sunt. Item ville archiepiscopales circa Gnezdn: Keblovo, cuius possessores hii sunt: Dobron, Nenach, Vston, Radost, Crambos, Ciz, Sostros; item Dambnicia Radovit cum his eius possesores (sic): Smarcek, Doman, Sedlevit, Locana, Vestina, cum filiis eorum. Item Pischyno cum his: Blizc, Bogumil, Bogdan.

Item villa super flumen Vna quam tenuit olim Stan arator episcopi. Item ville archiepiscopi circa Calis: Raysco et alia servidola (sic) quam super Zvandri aquam appellaverunt Hllme, et cum omnibus incolis suis. Item Sovici et Lochovici, Vzorovici, Vzorovici (sic), Malonovici, Bralici, Domanevici; et super aquam Oloboc: Mislentino, et super campum Dambsco omnes servi cum villa eorum. Item Gostonovici cum villa eorum. Item ville archiepiscopi circa Zeraz: Zandeievici, Parno, Cluchici, Coberichezco, Gambiza, Iarotici, Manina; hee omnes cum possessoribus suis. Item ville circa Spitimir: Janovici, Tandov, Smolzco, Pricuna, Turcovici, Turcoviste, Uneievo, Karchovo, Milostovici, Gazovo et Clonova cum possessoribus suis. Item Milodat cum villa et Zambatino, que fuit Davgeri episcopi. Item Sulostovo super fluvium Tena. Item de Miliche castello quod est de Vratizlavensi episcopatu, plenarie decimationes per totum ex hac parte Bariche. Item de castello Ziraz, Spitimir, Malogost, Rospra, Lunciz, Voibor, Sarnov, Skrin plenarias decimationes annone, mellis, ferri, pellium vulpinarium et mardurinarum, de placito, de tabernis, de foris, de theloneo, tam in ipsis castellis, quam in locis eis adiacentibus; per omnes transitus de theloneo et decimali ebdomada, per omnes quotquot sunt de Chrustov usque in Vislam iuxta fluvium Pelza. Item plenarias decimationes super eos qui Treblevici et Radlici dicuntur. Item Loviche cum decimis, cum villis et earum incolis, cum venatione, cum castoribus et cum omni penitus iuriditione seculari, nulli preter episcopum respondere habet. Item Nir per totum inter Thur et Cholm, cum castoribus et eorum custodibus, cum piscatoribus et villis eorum, tantum archiepiscopo pertinet. Item abbatia sancte Marie in castello Lancicie cum centum servis et villis eorum, cum quatuor scilicet lacubus: Pretche, Chotle, Bezdeze, Brdovo. Item Bralin cum sociis suis et vineis duabus et tutoribus earum cum villis suis, quarum una Plocensis altera Vladizlavensis castelli est; pistores etiam et coci, agazones et sutores cum omnibus que ministratione abbatie eidem sunt ordinata. Item Manina ante castellum Zandomir cum rusticis et villis eorum et omnibus ad hec pertinentibus. Item castellum Solche cum omnibus pertinentiis nonnisi archiepiscopo pertinet. Item villa ante Bitom que Zversov dicitur cum rusticis', argenti fossoribus, cum duabus tabernis, nonnisi ad archiepiscopi pertinet iuriditionem. Item aput civitatem Cracovie sal archiepiscopi qui Babiza nuncupatur, tantum sue respondet ditioni. Item ville archiepiscopi circa Cracoviam hee sunt: Iurevici cum villa eorum, Dancovo, Conecheno, Tyrno, Chrostlino, Crolevici, Zrenava, et super Pregini Rudnici; tam ville quam possessores earum omni iure archiepiscopo pertinent. Item villa in Zrem que Dolzco nuncupatur. Item ville archiepiscopales per Cuiaviam: Cholm, Conare, Bachora, Poddambia, Hermanovo, Drvalevo, et hee omnes cum suis possessoribus de possessione archiepiscopali sunt. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat prefatam Gneznensem ecclesiam temere perturbare, aut aliquid de his eius possessionibus auferre, vel aufferendo retinere, minuere, seu quibuslibet molestiis fatigare. Si qua igitur in posterum eccclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens, contra eam temere ire tentaverit, secundo terciove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestate honorisque sui dignitate careat, reamque se divino existere de perpetrata iniquitate iudicio cognoscat, et a sacratissimo Corpore et Sanguine Dei et Domni Redemtoris nostri Ihesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine distincte ulcioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco que sua sunt servantibus, sit pax Domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bone operationis percipiant, et aput districtum iudicem pacem inveniant. Adicimus itaque, ut nemini fas sit ecclesiam

beati Adalberti super possessione rusticorum de cetero infestare aut eis exinde aliquam contradictionem inferre; quorum vero nomina hec sunt videlicet et officia. Ad officium agazonum hii sunt: Gostivvy, Voiuta, Nezamizl cum tribus fratribus, Goston, Datk, Radost, Mancossa, Nadey, Mozuta. Lagenarii vero sunt hii: Crisan et Subic cum fratribus, Bolech cum fratribus. Rustici vero sunt hii: Modlenta, Smogor, Gnevos cum fratribus, Tmina cum fratre, Piscla, Maruzc, Zandey, Domavy, Tycareviz, Smogor, Vitos, Russota cum filiis et fratribus. Item iuxta Ilme: Doluploz cum filiis et cum villa, Prozina, Dobrenta, Golec. Hii vero sunt carpentarii: Vrest, Tys, Dulgota, Doman, Golian. Hospites vero sunt hii: Polc, Pocay. Tessanta, Lazina, Smars, Slimisl, Vstech, Mantis, Godina, Panten, Cirnech, Modic, Goston, Dobes cum filiis, Milos, Cuassec. Milites quoque hii sunt: Zoba, Stoygnev, Segost, Mantis. Ville vero circa fluvium Ganzava: Rilevo, Podgorino, Zvepravici, Lizinino, Staribiscubici, Zagorici, Chomesa, Pnevo, Glovotino. Si quis autem contra hanc nostram institucionem temere ire temtaverit, excommunicationi subiaceat; conservantes vero, omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius gratiam consequantur. Amen. Ego Innocentius catholice ecclesie episcopus ss.

† Ego Gerardus presbyter cardinalis tituli sancte Crucis. ss. † Ego Anselmus presbyter cardinalis. ss. Ego Lucas presbyter cardinalis tituli sanctorum Iohannis et Pauli. ss. † Ego Martinus presbyter cardinalis. ss. † Ego Gregorius presbyter cardinalis tituli sancte Prisce. ss. † Ego Gregorius diaconus cardinalis sanctorum Sergi et Bachi. ss. Ego Hubaldus diaconus cardinalis sancte Marie in Via lata. ss. † Ego Vassallus diaconus cardinalis sancti Eustachii. ss. Ego Crisogonus sancte Marie in Porticu diaconus cardinalis ss. † Ego Willelmus Prenestinus episcopus. ss. Ego Guido Tyburtinus episcopus. ss.

Datum Pisis per manus Aimerici sancte Romane ecclesie diaconi cardinalis et cancellarii Nonis Iulii, Indictione XIIII, Incarnationis dominice anno M.C.XXX.VI, pontificatus vero domini Innocentii Pape II. anno VII.

Gnezden, Gniezno. Ostrov, zamek na wyspie jeziora Lednica, dziś ruina. Lecna, Łekno. Nakel, Nakło. Plitviza fluv., rz. Plitnica. Landa, Ląd. Calis, Kalisz. Chezram, Czestram. Ruda, Ruda. Znein, Żnin. Grochovisca, Grochowiska. Stari Biscupici, Biskupin. Zagorin, Góra. Scaple, nie odgadnione. Syrdnici, Żerniki. Potulino, Podolin. Opole, nie odgadnione, może Obielewo. Villa sagittariorum, nie odgadnione, Strzelce, czy Strzałkowo. Dochunov, Dochanów. Gorice, Gorzyce. Bezcorist, Brzezkorzystew. Villa piscatorum, Rybitwy. Vruti, Wrzosy. Vilchecov, Wilczkowo. Balovesici, Białożewin. Lestniz, nie odgadnione. Chomantowo, Chomętowo. Silche, Sielec. Sodovo, Zendowo. Dobrilevo, Dobrylewo. Zvepavici, nie odgadnione. Lissinino, Łysinin. Scarbinichi, Skarbienice. Keblovo, nie odgadnione. Dambnicia Radovit, Dębnica. Pischyno, Pyszczyn. Villa super flumen Vna, dziś prawdopodobnie Wełnica nad strum. Wełna. Raysco, Rajsko. Zvandri aqua, Swędrnia strum. Hllme, może Ilno. Sovici, Sowina. Lochovici, dziś pewnie Łaszkow. Vzorovici, nie odgadnione, może Sieroszewice. Malonovici, Malanow. Bralici, nie odgadnione, może Bronczyn. Domanevici, może dziś Domaniow. Aqua Oloboc, Ołoboczka strum. Mislentino, nie odgadnione. Dambsco, Dębsko. Gostonovici, Goszczanow. Zeraz, Sieradz. Zandeievici, Sędziejewice. Parno, Parzno. Cluchici, Kluki. Coberichezco, Kobierzycko. Gambiza, nie odgadnione. Iarotici, Jarocice. Manina, Monice. Spitimir, Spicimierz. Ianovici, Jankowice. Tandov, Tadow. Smolzco, Smolsko. Pricuna, Przykuna. Turcovici, Turek lub Turkowice. Turcoviste,

Turek lub Turkowice. Uncievo, Uniejów. Karchovo, Charchow księży. Milostovici, Mitkowice. Gazovo, Kaszow. Clonova, Klonow. Milodat cum villa, dziś może Wolka Mitkowska. Zambatino, dziś może Ziemięcin. Sulostovo, Suliszewice. Fluvius Tena, strum. Cienia, czyli Stawka. Miliche, Milicz. Baricha, Barycz, rzeczka. Malogost, Małogoszcz. Rospra, Rozprza. Lunciz, Łęczyca. Voibor, Wolborz. Sarnow, Żarnow. Skrin, Skrzynno. Chrustov, Chrząstow. Fluv. Pelza, Pilica, rz. Treblevici et Radlici, nie odgadnione. Loviche, Łowicz. Nir, Ner rzeczka. Thur, Tur. Cholm, Chełmno. Lacus Pretche, Przedecz. Chotle, Chotel. Bezdeze, nie odgadnione. Brdovo, Brdow. Bralin, dziś pewnie Brwilno i Wolka Brwilska. Vladizlaviensis, de Włocławek. Manina, nie odgadnione. Zandomir, Sandomierz. Solche, Solec. Bitom, dziś z niemiecka Beuthen, w Górnym Szlązku. Zversov, nie odgadnione. Babiza, Babice. Iurevici, Jurkow. Dancovo, Dankow. Conecheno, Konieczno. Tyrno, nie odgadnione, może Turnawiec. Chrostlino, Chryszczyna. Crolevici, Krolewice. Zrenava, Szreniawa. Pregini, dziś rzeczka Rudno. Rudnici, Rudno. Zrem, Śrem. Dolzco, Dolsk. Cholm, Chełmce. Conare, Konary lub też Konarzewo. Bachora, Bachorce lub też Wola Bachorna. Poddambia, Dąbie. Hermanovo, Jerzmanowo. Drvalevo, Drwalewo. Ilme, Ilno. Ganzava fluv., Gąsawka rz. Rilevo, Rydlewo. Podgorino, Podgorzyn. Zvepravici, Lizinino, Stari Biskupici, Zagorici ob. wyżej. Chomesa, Chomiąża. Pnevo, Pniewy. Glovotino, Głowy.

Nr. 8.

Dux Meseco 1142 s. d. et 1. dat ecclesiae Poznaniensi villam Lusowo. Bielowski. Monum. Poloniae historic. II. p. 775. Zapisek na okładce księgi zaginionej z biblioteki Seminarium Poznańskiego.

Notum sit omnibus fidelibus tam presentibus quam futuris, quod dominus dux Meseco post victoriam que fuit in Poznan dedit villam que vocatur Lusow cum hominibus ibi manentibus beato Petro pro remissione peccatorum suorum. Nomina autem hominum ibi manencium sunt hec: Sdebud, Strobis, Kozel, Utech, Golic, Nedan, Nasuc, Wilceh, Dalay, Janec, Crisan, Uscek, Ckun. Tunc Boguchvalus bone memorie episcopus accepta stola ivit ante altare beati Petri, et excommunicavit omnes qui deberent illam villam auferre vel hominibus in illa manentibus in aliquo nocere; et omnes qui adfuerunt et qui audierunt responderunt amen.

Lusow, Lusowo.

Nr. 9.

Salomea ducissa Polonie s. a. d. et 1. (1143?); confert monasterio de Mogilno villam Stary Radziejow.

Transsumpt potwierdzony przez: Mesco dux Polonie 1103 (sic) s. d. et 1. Bielowski, Monumenta Poloniae histor. I., XXVI. (Kopia z XV. w.)

In nomine sancte Trinitatis. Quum a Domino omnia donata sunt nobis ad usum nostre salutis ut de presentibus futura et de transitoriis memoriam eternam (?), dignam pro posse vicissitudinem Deo nos convenit reddere et de his que ab ipso ac

cepimus, ipsi sanctisque conservitoribus eius servire. Ego igitur Salomea ducissa Polonie, ut excessus meos et domini mei ducis Boleslai redimerem, studio divini servitii animum applicui, et ut faciliorem effectum res ea caperet, sancte Marie sanctique Iohannis patrocinium precordialiter querere studui. Ad quod querendum, cum consilio proborum hominum, tum etiam ordine, tali (ter?) inducta fui. Post mortem enim domini mariti mei Boleslai, dum sedula et officiosa satagerem circa frequens commemorationis eius ministerium, idem in paupere cultu lugubri michi astans per somnium, se digni obsequii nichil sancto Iohanni in Muglyn egisse conquerebatur, adiiciens sibi profuturum, si hoc a me in proximo compleretur. Igitur ego providens et ordinans ut in Muglyn empta in honorem sancte Marie consecrarentur, cum multis meis precibus devota interfui et villam Radeow cum omnibus appenditiis, presente domino Iacobo archiepiscopo et id confirmante, Deo et sancte Marie sanctoque Iohanni concredidi pro remedio meo et viri mei omniumque filiorum meorum omniumque successorum eorum. Facta est igitur solemniter hec largitio sub predicti archiepiscopi banno et excommunicatione, ne quis unquam heredum et posterorum nostrorum aut etiam alienorum hoc audeat violare vel cassare, ad meam petitionem tali subterposita excommunicatione: Quicumque villam Radeow sancto Iohanni ecclesieque Muglinensi subtraxerit, vel subtractam tenuerit, vel ingenio aliquo ab eodem loco contra voluntatem abbatis et fratrum ipsius alienaverit, auctoritate sancti Petri sanctique Iohannis et nostra a Domino alienetur et eius memoria de terra tollatur, iramque Domini et hic et in futuro patiatur, nisi quod presumpsit digna satisfactione mutetur. Hec igitur acta sunt et dicta stylique officio diligenter assignata sub testimoniis magnarum et idonearum personarum tam secularium quam ecclesiasticarum hic subscriptarum: Bernardus prepositus sancti Petri; Bero, Bebo, Chuno, Vernerus, Villechelmus capellani eius; Degno, comes Wszebor, Zbilut, Radzislaw, Andreas filius episcopi, Cechawy, Zyzema comes et multi alii.

Muglyn, Mogilno. Radeow, Stary Radziejow.

Nr. 10.

Mescho dux Polonie 1143 Apr. 23, in Gnezdna; collocat in loco Ląd monachos Ordinis Cisterciensis, eisque complures possessiones confert.

Poznań. Königl. Staats Arch. Ląd, Lib. privil. B. Nr. 1. (Ryszcz. Muczk. Codex diplom. Poloniae I. Nr. 1.)

In nomine sancte et individue Trinitatis amen. Quandoquidem velocitate dierum nostrorum transituri sumus quemadmodum fugere solet umbra vel evanescere fumus, igitur nos Mescho Dei gracia dux Polonie universis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris notum esse cupimus, quod pro dileccione domini nostri Iesu Christi liberatoris animarum nostrarum, et pro veneratione gloriose genitricis eiusdem perpetue virginis Marie et omnium Sanctorum, monachos Ordinis Cisterciensis de longinquis partibus terre adductos, de cenobio videlicet Bergensi, pro viris literatis, divinorum celebratoribus celestiumque contemplatoribus, collocavimus in loco qui vocatur Landa super fluvium Vartam ob remedium anime nostre et posterorum nostrorum, conferentes eis has hereditates subscriptas cum hominibus et cum omnibus