nis eorum servicia exhibebunt, ita prefatus scoltetus michi et meis successoribus exhibebit. In quorum testimonium et evidenciam, presenti privilegio sigilla Capituli Gneznensis et meum iuxta consuetudinem sunt appensa. Actum et datum Gnezne in crastino beati Marci, ewangeliste, anno Domini millesimo ccc.xlv, presentibus venerabili in Christo patre domino Iaroslao archiepiscopo et honorabilibus viris, dominis Ywone preposito, Vincencio decano, Thomislao cantore, Preczslao archidiacono, Mathia scholastico, Benedicto custode, Nicollao cancellario, et aliis plurimis canonicis Gneznensibus in Capitulo congregatis.

Budzislave, Budzisław. Zneynensis, de Żnin. Dapnicia, Dębnica. Sredensis, de Środa na Szlązku, z niem. Neumarkt.

Nr. 1240.

Com. Iohannes heres de Waldow 1345 Apr. 28, in Transich; monasterio de Byszewo hereditates Lipinny, Mąkowarsk, Dzidno et Luczmin resignat. Pergam. orygin. Na niciach jedwabn., wypłowiał. przywieszono dwie pieczęcie;

z tych pierwsza znikła, druga połamana, w kawałkach bez wycisku.

Poznań. Königl. Staats Arch. Koronowo Nr. 78.

In nomine Domini amen. Acta hominum delet oblivio, que nec scriptis nec testibus perhennantur. Nos igitur comes Iohannes, heres de Waldow universis tenorem presencium visuris seu audituris volumus fore notum, quod nos una cum nostris legittimis successoribus resignamus domino abbati, nomine Petro, in Byssovia totique conventui dicti cenobii omnes hereditates seu possessiones, quarum nomina sunt hec: Lypichino, Mankowarscho, Zedno, Lucime, cum pratis, silvis, nemoribus, lacubus, rubetis, stagnis, rivis, et cum omnibus aliis pertinenciis et utilitatibus dictarum hereditatum. Quarum hereditatum mete se extendunt usque fluvium qui Sampolna vulgariter nuncupatur, cum pratis nichilominus que Lachovo nominantur inter Sampolnam et fluvium Dbra iacentibus, in quibus hereditatibus et pratis dictum monasterium iniuste impedivimus; promittentes, quod nec nos nec aliquis successorum aut heredum nostrorum supradictas hereditates seu possessiones ius aliquod habeant redimendi aut alio quocumque modo vendicandi, sed quod fratres dicti monasterii, abbas et conventus Ordinis Cysterciensis, prelibatas hereditates seu possessiones iure hereditario in perpetuum pacifice debeant possidere. In cuius rei testimonium et perpetuam memoriam, presentem litteram nostri sigilli munimine ac eciam filii nostri, videlicet Petri, digne duximus roborandam. Datum et actum in Transich in die beati Vitalis martiris gloriosi, anno Domini m.ccc quadragesimo quinto, presentibus hys testibus: Iohanne de Sycow, Conrado de Cotemirze, Nicolao de Czelezthin, Conrado de Czecherocz, Eberhardo de Racegnive, Iacobo de Rischow, et aliis quam pluribus fide dignis.

Waldow, Wałdowo. Byssovia, Byszewo. Lypichino, Lipinny. Mankowarscho, Mąkowarsk. Zedno, Dzidno. Lucime, Luczmin. Sampolna fluv., rz. Sępolna, prawy przypływ rz. Brda. Lachovo, Lachowo. Dbra fluv., rz. Brda. Transich, Trzęsacz. Sycow, Szuczyn. Cotemirze, Kotomierz. Czelezthin, Czelencin. Czecherocz, Sierock. Racegnive, Raczyniewo. Rischow, Ryszewo.

Nr. 1241.

Kazimirus rex Polonie 1345 Mai. 23, Cracovie; civitati Wschowa villam Przyczyna confert.

Poznań. Königl. Staats Arch. Fraustadt, Lib. privil. fol. 4.

In nomine Domini amen. Quod magnifica regnantis maiestas facere decrevit ob merita suorum fidelium, debet esse firmum et stabile roburque perpetue firmitatis obtinere. Proinde nos Kazimirus, Dei gratia rex Polonie notum facimus universis tam presentibus quam futuris presentem paginam inspecturis, quod considerata magna fidelitate et constantia multiplici nobis exhibita per nostros fideles cives de Wschowa, ob quam fidelitatem cupientes ipsis ex nostra gracia specialem consolationem impertiri, ut eo maior fidelitas inter ipsos vigeat et eadem civitas melioretur, damus, iniungimus et ordinamus civitati predicte et universitati in Wschowa villam dictam Przyczyn, cum ecclesia et dominio pertinente ad ipsam villam, que iacet ante predictam civitatem, prout eadem villa in circumferentiis suis est distincta et limitata tenendam, habendam et perpetuo possidendam. Preterea damus ipsis civibus, in silvis nostris et borris iacentibus prope Wschowam ligna cuiuscunque sint generis succindere, recipere ad plancandam eandem civitatem aut ad quamvis aliam utilitatem ipsius civitatis, nullo penitus ipsos et quemlibet ipsorum in hoc impediente et perturbante. In cuius rei testimonium, nostrum sigillum duximus presentibus appendendum. Datum Cracovie in crastino sanctissime Trinitatis, anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quinto.

Wschowa, Przyczyna, dziś tak samo.

Nr. 1242.

Kazimirus rex Polonie 1345 Mai. 23, Cracovie; cives de Wschowa

ab omnibus theloneis liberos esse iubet.

Pergam. orygin. Na niciach jedwabn., zielon. wiszą ułamki pieczęci majestaty cznej Kazimierza króla.

Poznań. Königl. Staats Arch. Stadt Fraustadt, Nr. 1.

Kazimirus Dei gracia rex Polonie, universis theloneatoribus vel vices eorum gerentibus in nostro regno existentibus in quibuscunque locis, ad quos presens scriptum pervenerit, graciam suam cum plenitudine omnis boni. Cum credamus vos et unumquemlibet vestrum non latere, quomodo cives de Vschova magnam nobis fidelitatem ostenderunt, in qua sunt persistentes, non modica dampna in rebus et in destructione eiusdem civitatis incurrerunt: nos ob hoc cupientes predictam civitatem et omnes in ipsa habitantes meliorare ipsisque ad consolacionem ipsorum specialem graciam largiri, ipsos perpetuo quemlibetque ipsorum absolvimus et liberamus ab omnibus et ab singulis theloneis seu guidagiis, in quibuscunque locis et quarumcunque personarum existant secularium vel spiritualium, vobis et cuilibet vestrum gracie nostre sub obtentu inhibentes, quominus a predictis civibus et a quolibet ipsorum,

cum quibuscunque rebus, mercibus, mobilibus et immobilibus contingat transire, theloneum non recipiatis vel quoquemodo exigere presumatis. Datum Cracovie in crastino sancte Trinitatis, anno Domini m.ccc.xl quinto. In cuius rei testimonium, nostrum sigillum est appensum.

Vschova, Wschowa.

Nr. 1243.

Clemens Pp. VI 1343 Mai. 27, apud Villam novam; archiepiscopo Gneznensi mandat, ut Arnaldum de Lacavssina, collectorem census annui Sedi apostolicae debiti, in praedicto censu colligendo et camerae apostolicae transmittendo adiuvet.

Pergam. orygin., w czterech miejscach przegryziony, u którego na sznurku komopnym przywieszona bulla Clemens Pp. VI.

Gniezno. Archiv. Capituli Metropol. Nr. 119.

Clemens episcopus servus servorum Dei, venerabili fratri.. archiepiscopo Gnegnensi salutem et apostolicam benedictionem. Dudum exigendi, colligendi et recipiendi censum annuum, qui de... (12 lit. des.) vulgariter nuncupatur, nobis et ecclesie Romane in partibus regni Polonie debitum, concessimus (6 lit. des.) Arnaldo de Lacavssina, canonico ecclesie Tu... (10 lit. des.) per nostras certi tenoris litteras, sicut in eis continetur, plenius potestatem. Volentes igitur pecunias (3 lit. des.) dicto censu tam per eundem canonicum quam quosvis alios collectas et colligendas ad nostram cameram fideliter destinari, fraternitati tue, de qua fiduciam in Domino gerimus pleniorem, per apostolica scripta committimus et mandamus, quatinus, non derogando in aliquo commissioni dicti canonici super predictis aut processibus per ipsum factis, quoscunque debitores census predicti tuarum nec non Wratislaviensis, Posnoniensis, Lubicensis et Caminensis civitatum et diocesium ad solvendum censum ipsum, per te vel alium seu alios, si necesse fuerit per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compellere non postponas; non obstante, si eis vel eorum aliquibus, communiter vel divisim, a Sede apostolica sit indultum, quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas, non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem. Et nichilominus easdem pecunias collectas, una cum prefato canonico, si presens fuerit, alias per te ipsum certis mercatoribus fide ac facultatibus ydoneis assignare procures, qui eorum periculis et expensis pecunias ipsas eidem camere, vel in villa Brugensis Tornacensis diocesis, dilecto filio Iacobo de Malabayla mercatori Astensi vel eius sociis aut factoribus ibidem morantibus, infra octo vel decem menses a die assignationis que (5 lit. des.) facta eis fuerit de dictis pecuniis (7 lit. des.) persolvere debeant integraliter et perfecte, faciendo super assignatione quam de dictis pecuniis feceris, ut prefertur, publi... (8 lit. des.) ... enta confici per te ad nostram cameram (12 lit. des.) . . . as nichilominus super hiis fideliter transmittenda. Datum apud Villam novam Avinionensis diocesis VI Kalendas Iunii, pontificatus nostri anno quarto.

Gnegnensis, zam. Gneznensis. Gneznensis. Posnoniensis, zam. Poznaniensis. Lubicensis, de Lubusz, z niem. Lebus. Caminensis, de Kamień, z niem. Kamin. Villa Brugen

sis, Brüge. Tornacensis, de Tournay. Astensis, de Asti. Villa nova, miasteczko w Piemoncie.

Nr. 1244.

Ludowicus (marchio Brandenburgens.) 1345 Aug. 2 (?), Kopanitz; Nicolao de Biechowo palatino Poznaniensi pecunias quasdam hac conditione assignat, si amicitia, inter Kazimirum regem Poloniae et inter se praeconcepta, processum habuerit.

Riedel. Cod. diplomatic. Brandenburgens. A 18, p. 17. (Kopja).

Noverint etc. quod nos Ludowicus etc. consideratis meritis et fidelibus obsequiis, nobis per nobilem virum Nycolaum de Bechowe, palatinum Pozenaniensem quodammodo exhibitis et adhuc in posterum fideliter exhibendis, nec non fidelitatis promisso nobis prestito, eidem suisque heredibus legitimis de mera mentis nostre benivolentia deputavimus, assignavimus, deputamus et presentibus assignamus xxx marcas argenti Brandenburgensis et ponderis annuorum reddituum, tollendas et percipiendas in pensione civitatis nostre Arnswold: quarum singulis annis quindecim in festo beati Martini et quindecim in festo beate Walpurgis deinceps subsequentis tollere debebit inpedimento quolibet procul moto: tam diu, quousque nos, heredes aut successores nostri, sibi vel suis heredibus in ce marcis argenti Brandenburgensis satisfecerimus, dictas xxx marcas pro premissa pecunia non sub defalcationis titulo exsolvendo. Talem approbantes deputacionem per presentes, ut premittitur, si inter illustrem fratrem nostrum Kazimirum, regem Polonie, atque nos, processum habuerit amicitia preconcepta; volentes quoque, ut advocatus noster presens ibidem seu qui pro tempore fuerit, prenotato Nycolao de Bechowe et suis heredibus, si pretacte civitatis nostre Arnswold pensio cuiquam deputata foret vel esset, de aliis terrarum nostrarum obventionibus, annue, temporibus preexpressis memoratam pecuniam det, porrigat et ministret. In cuius etc. Testes: Wolfsteiner, Swyker, Husener, Lochin, Bombrecht magister coquine, Satzenhofer, Otto de Helbe cum ceteris. Datum Kopanitz, anno XLV, post octavam sancti Iacobi.

Bechowe, Biechowo. Arnswold, Arnswalde. Kopanitz, Kopanica.

Nr. 1245.

Clemens Pp. VI 1345 Sept. 2, Avinione; ratas habet constitutiones, quas pro ecclesia Poloniae ediderat: Fr. Gentilis presbyter cardinal. apostol. Sedis legatus 1309 Nov. 10, Posonii.

Helcel. Starodawne prawa Polskiego pomniki, I p. 390. (Kopja sporządzona przez: Iohannes Pauli de Policz, clericus Pragens. diocesis, publicus auctoritate imperiali notarius etc. 1359 Mart. 29, Wratislavie).

Clemens episcopus servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam. Hiis que interdum pro libertate ac utilitate ecclesiarum ac earum prelatorum et aliarum

personarum ecclesiasticarum, presertim per legatos Sedis apostolice a latere missos, ut status ecclesiarum et prelatorum ac personarum predictorum magis decorus et honorabilis perseveret, tam provide quam salubriter statuuntur et eciam ordinantur, libenter adicimus apostolici muniminis firmitatem, ut illa perpetuis futuris temporibus illibata consistant, que nostro fuerint presidio communita. Sane peticio venerabilis fratris nostri Apeczconis episcopi Lubuczensis nobis nuper exhibita continebat, quod dudum bone memorie Gentilis, tituli sancti Martini in Montibus presbyter cardinalis, in regno Ungarie ac provincia Polonie, infra quam ecclesia Lubuczensis existit, et quibusdam aliis terris eidem regno adiacentibus auctoritate Sedis apostolice plene legacionis fungens officio, in concilio videlicet per eum apud Posonium Strigoniensis diocesis constitutum in dicto regno Ungarie celebrato, nonnullas constituciones pro libertate ac utilitate ecclesiarum ac earum prelatorum et aliarum personarum ecclesiasticarum infra fines legacionis sue consistencium edidit, utiles et salubres inhibiciones, prohibiciones, decreti interposiciones, ac excommunicacionis, suspensionis et interdicti sentencias et nonnullas penas alias continentes, prout in litteris prefati cardinalis inde confectis, ipsius sigillo munitis, quarum quidem constitucionum certa capitula de verbo ad verbum presentibus inseri fecimus, continetur. Quare pro parte dicti episcopi nobis extitit humiliter supplicatum, ut capitula predicta et omnia in eis contenta, cum prefate littere timeantur vetustate consumi, fulcire apostolico munimine dignaremur. Nos igitur ecclesias et earum prelatos ac personas ecclesiasticas predictas in suis libertatibus ac utilitatibus, quantum cum Deo possumus, confovere volentes, ipsius episcopi supplicationibus inclinati capitula predicta rata et grata habentes, illa auctoritate apostolica ex certa sciencia confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Tenores autem dictorum capitulorum tales sunt: (Sequitur diploma Nr. 928).

Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Avinione quarto Nonas Septembris, pontificatus nostri anno quarto.

Nr. 1246.

Ludovicus (marchio Brandenburgens.) 1345 Sept. 10, Berlyn; Ordini s. Iohannis Ierosolimitani castrum et oppidum Czaplinek confert.

Riedel.

Cod. diplomatic. Brandenburgens. A 24, p. 37. (Kopja).

Noverint etc. quod nos Ludovicus etc. dedimus, donavimus et presentibus damus et donamus honorabilibus et religiosis viris Ordinis sancti Iohannis Ierosolymitani domus Hospitalis fratribus, meritorum suorum fidelium nobis exhibitorum et adhuc exhibendorum consideratione, castrum et opidum Tempilburg cum singulis et universis, ipsis, videlicet castro et opido de iure seu ex debito pertinentibus suis pertinentiis, in antea perpetuis temporibus quiete et pacifice possidendum, tenendum pariter et habendum. Adiectione tamen tali addita, quod prenotati Ordinis fratres, nobis et heredibus nostris cum pretactis opido et castro contra quemlibet hominem, cuiuscunque conditionis seu status fuerit, sine contradictione qualibet perpetue, quotiens