Imágenes de páginas
PDF
EPUB

ea vobis voluerit sine pravitate aliqua exhibere. Prohibemus insuper ut infra fines parrochie vestre nullus sine assensu diocesani episcopi et vestro capellam seu oratorium de novo construere audeat, salvis privilegiis pontificum romanorum. Adhec novas et indebitas exactiones ab archiepiscopis episcopis archidiaconis seu decanis aliisque omnibus ecclesiasticis secularibusve personis a vobis fieri omnino prohibemus. Sepulturam quoque ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum devotioni et extreme voluntati qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati vel interdicti aut publici usurarii sint, nullus obsistat, salva iustitia illarum ecclesiarum a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decimas preterea et possessiones ad ius ecclesiarum vestrarum spectantes que a laicis detinentur redimendi et legittime liberandi de manibus eorum et ad ecclesias ad quas pertinent revocandi libera sit vobis de nostra auctoritate facultas. Obeunte vero te nunc eiusdem loci priorissa vel earum aliqua que tibi successerit, nulla ibidem qualibet subreptionis astutia seu violentia preponatur nisi quam sorores communi consensu vel earum maior pars consilii sanioris secundum Deum et beati Augustini regulam providerint eligendam. Paci quoque et tranquillitati vestre paterna in posterum sollicitudine providere volentes auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere, hominem temere capere vel interficere seu violentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immunitates a predecessoribus nostris romanis pontificibus monasterio vestro concessas necnon libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus vel aliis fidelibus rationabiliter vobis indultas auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti privilegio communimus. Decernimus ergo ut nullia) omnino hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur earum pro quarum gubernatione ac sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolice auctoritate et diocesani episcopi canonica iustitia et in predictis decimis moderatione concilii generalis. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, *) L'original a ut nulli ut nulli.

secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui careat dignitate reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et domini redemptoris nostri Iesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte subiaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco sua iura servantibus sit pax domini nostri Iesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveniant. Amen. Amen. (Rota: Fac mecum domine signum in bonum. Petrus. Sanctus Paulus. Gregorius papa VIIII.)

Sanctus

Ego Gregorius catholice ecclesie episcopus (Benevalete). Ego Thomas tituli sancte Sabine presbyter cardinalis. Ego Iohannes tituli sancte Praxedis presbyter cardinalis. Ego Stephanus sancte Marie trans Tiberim tituli Calixti presbyter cardinalis.

Ego Iacobus Tusculanus episcopus.

Ego Romanus Portuensis et sancte Rufine episcopus.

Ego Rainaldus Ostiensis et Velletrensis episcopus.

Ego frater Iacobus Penestrinus episcopus.

Ego Guifredus Sabinensis episcopus.

Ego Rainerius sancte Marie in Cosmidin diaconus cardinalis. Ego Robertus sancti Eustachii diaconus cardinalis.

Ego Riccardus sancti Angeli diaconus cardinalis.

Datum Laterani per manum fratris Iacobi de ordine fratrum predicatorum sancte romane ecclesie vicecancellarii, kl. iunii, indictione XIIa, incarnationis dominice anno M°CC XXXVIIII°, pontificatus vero domini Gregorii pape VIIII anno tertiodecimo.

Arlon, 1239, 6 juillet.

38. Arnold, seigneur de Larochette, donne au couvent de Marienthal le droit de patronage de l'église de Waldbillig.

Arch. de Luxembourg. Original sur parchemin (A), avec le sceau équestre aux armes du seigneur de Larochette, bien conservé, 76 mm., en cir: jaune, à fils de lin bleu (SIGILL... DI ARNOLDI DE RVPE.) Le sceau du comte de Spanheim qui devait avoir la place d'honneur et être appendu le premier, n'a pas été appendu; il n'y a pas même de trou pour les attaches. = Cart. 8, 103 (B). Reg.: Wurth-Paquet, XIV, 101, no 213 (A). Cette donation semble faite d'après le n° 28.

Arnoldus miles dominus de Rupe omnibus presens scriptum intuentibus. Notum facio quod ego iuspatronatus ecclesie de

Waltbillike de consensu Margarete uxoris mee et domini Iohannis comitis de Spanheym a quo illud iure feodi hactenus tenui, cenobio sanctimonialium de Valle sancte Marie donacione facta inter vivos liberaliter contuli perpetuo possidendum. In cuius rei testimonium presens scriptum cenobio tradidi memorato prefati domini mei Iohannis comitis necnon et mei proprii sigillorum munimine roboratum. Acta sunt hec sollempniter Arluns anno Domini M°CC XXX°IX°, pridie nonas iulii.

39.

1242, 28 mars.

1245, 28 juin.

Arnold, élu de Trèves, permet au couvent de Marienthal d'employer à son usage les revenus des paroisses de Beckerich et Tuntange, et de remplacer les curés par des vicaires perpétuels.

Arch. de Weimar. Original (A) sur parchemin, remarquable en ce que l'original porte le sceau de l'archevêque Théoderic, (mort le 28 mars 1242), pendant à des fils de soie rouge et verte; le second sceau qui pendait à double queue de parchemin, est perdu. En outre, la seconde moitié de la date exprimée par XXXVIII, XVI kl. decembris, date évidemment fausse, n'a été ajoutée, sur rature, que très-tard, peut-être seulement au XVIII. siècle. = Cart. 8, 150 (B). Dans cette copie la même partie de la date a été ajoutée sur rature, également par une main du XVIIIe siècle. Reg.: MRR, III, 81, no 356 (A), sous la date du 16 novembre 1243, avec l'ajoute que XXX VIII est évidemment une faute de copie et qu'il faut lire peut-être XXXXII ou XXXXIII. L'inspection de l'original prouve cependant qu'il ne peut s'agir d'une faute de copie.

La charte a été faite d'après le modèle du no 34, daté du 16 novembre 1238, par laquelle Théoderic, archidiacre de Trèves, a consenti à l'incorporation faite par l'archevêque. Mais je ne saurais m'expliquer, pourquoi la date de la charte d'Arnold a été changée plus tard en celle de la charte de Théoderic.

In nomine sancte et individue Trinitatis. Arnoldus Dei gratia Trevirorum electus omnibus in perpetuum. Quotiens aliquid prudenter agitur et consulte, ne per oblivionem processu temporis inductam ab hominum memoria recedat, expedit litterarum testimonio conmendetur. Cum igitur cenobium Vallis sancte Marie treverensis diocesis tamquam novella plantacio paucos habeat redditus, ipsius paupertati conpacientes concessimus ut ecclesie de Betkirechen et de Tuntingen in quibus ius patronatus obtinet priorissa eiusdem cenobii, in usus ipsius cenobii convertantur. Huic autem concessioni nostre archidiaconi loci consensus accessit sic videlicet ut mortuis vel amotis legitime personis que nunc ipsas tenent ecclesias, vicarii perpetui instituantur ibidem ad presentacionem dicte priorisse quibus volumus

de proventibus ipsarum parrochiarum conpetentem assignari portionem, ut nobis et loci archidiacono iura possint persolvere (et) hospitalitatem servare, cum ipsum cenobium ab hiis et aliis oneribus sive servitiis quibuscunque solvendis sit a nobis absolutum. Tenebuntur eciam ad capitulum et sinodum nostram et archidiaconi sui presbyteri investiti venire et interesse, sicut alii nobis subiecti pastores vel vicarii perpetui. In huius rei testimonium presens scriptum inde confectum nostri et archidiaconi loci sigillis fecimus conmuniri. Datum anno Domini M°CC° (XXXVIII, XVI kalendas decembris.)

40.

1242, 29 décembre.

Ermesinde, comtesse de Luxembourg, et Henri, son fils, font savoir que Théoderic d'Aspelt a, de leur assentiment, donné au couvent de Marienthal sa part de la dîme de Lucy et de Mussy.

Cartul. 8, 214 '(B).

La donation confirmée par la comtesse 'Ermesinde est antérieure au 15 juillet 1238, sous laquelle date Théoderic, archevêque de Trèves, confirme au prieuré de Marienthal les dîmes données par le dit Théoderic d'Aspelt. Nos Ermesendis comitissa luccemburgensis et Henricus suus filius omnibus presentes litteras inspecturis. Notum facimus quod dominus Theodericus miles de Asspelt quidquid habebat in decima de Musseyo et Luceyo ecclesie Vallis sancte Marie laude et assensu nostro, quia de nostro erat feodo, in elemosinam contulit perpetuo possidendum. In cuius rei testimonium et ut firmum sit et stabile, presentes litteras sigillis nostris roboratas prefate ecclesie contulimus reservandas. Datum anno Domini M°CC XL secundo, in crastino innocentum.

41

1243, 3 octobre.

Arnold, seigneur de Pittange, assigne au couvent de Marienthal une rente annuelle de 4 maldres de seigle sur la dime de Waldbredimus.

Arch. de Weimar. Original (A) sur parchemin; sceau de Wiry de Berbourg, figuré dans les publications de la Société hist. de Luxembourg, VII, pl. XIV, no 6. Il porte une croix ancrée brisée d'une barre. Lég.: S. WIRICI DE HVRE (D)NI DE BEREPER. = Cartul. 8, 108 (B).

La charte offre des analogies avec plusieurs de celles qui précèdent, sans qu'une d'elles ait servi précisément de modèle. L'annonce du sceau seule est empruntée mot à mot au no 5.

Ego Arnoldus dominus de Pittinge omnibus presens scriptum intuentibus. Notum facio quod ego pro remedio anime mee et Hildegardis uxoris mee in ecclesia de Valle beate Virginis sepulte quatuor maldra siliginis devotis Christi priorisse et conventui ecclesie Vallis predicte de bona voluntate mea contuli perpetuo possidenda. Percipiet autem dictus conventus annonam dictam a decima apud Bredenes annuatim infra festum beati Remigii et beati Martini, ita quod nec ego de proventibus predicte decime mee quicquam annuo percipiam, nisi prius conventus predictus suam ut prefatum est deduxerit portionem. Ne igitur hec pietatis donatio ab aliquo heredum meorum ausu temerario inpugnari valeat vel infringi, sigillo Wilhelmi decani maioris ecclesie treverensis et Henrici comitis de Lucemburg et Wirici domini de Berreper presentem paginam duximus roborandam. Datum anno Domini M°CCXLIII°, quinto nonas octobris.

42.

1244, 21 février.

Henri, héritier de Luxembourg, constate que Henri de Thionville, frère de feu le sénéchal Thiry, a donné au couvent de Marienthal 40 jours de terre et une ferme qu'il avait eus de lui en fief, et le reste de ses terres arables et une vigne.

Archives de Luxembourg. Original d'un vidimus (B) sur parchemin, côté XXVII, donné en mars 1247 par Simon, chanoine et official de Trèves; le sceau manque.

Nos Simons, chanoines e officiaus de Trives, à touz ceaus qui verrunt ces letres, salut e amorh. Nos vos faisons à savoir que nos avons veu les letres de seignoir Henri, conte de Lucenborc, an cete manière, saines, entires, san nulle effaceure ne an letre de parchemin ne an letre de seial e au seial antir del conte meaumes séellées:

Je Hanris, oirs de Lucenborc, faiz conoissant à touz ceaus ki ces lettres verrunt et horrunt, ke ju ai donneit Hanri de Tionville, frère lou scénescail Tiri ki fut, quarante") joirs de bois à Tionville dont il ait fait chanz et la cort où li grange siet, en fiet. Ces quarante joirs ke ci-devant sunt nommeit, et la cort et lou remmanant de la terre ke de sa charuwe est, et sa viegne ai-il donneit en amoigne el cloistre c'om dist el Vail nostre Darme deleiz Maraisch"), par mon crant et par mon

[blocks in formation]
« AnteriorContinuar »