Imágenes de páginas
PDF
EPUB

28. Wigel von Wanebach und seine Frau Katharina, Wigel Frosch und seine Frau Gisela vermachen dem Kloster St. Klara in Mainz eine Hufe zu Eddersheim und verpflichten sich, ihren dort gelegenen Hof, den sie vom Kloster auf ihre Lebenszeit in Pacht haben, nur in näher angegebener Weise zu bewirthschaften. September 14.

1315

Wir Wigele von Wanebach, eyn borgere von Frankenvord, Katherine, sine eliche frowe, Wygele Frosch unde Gisele, sine eliche wirten, wir veriehen unde bekennen an disme geinwortigen brive, daz wir gode zu lobe unde zu eren unde durch unser selen heil dy hube, dy wir han ligende zu Edernsheim unde gekauft umbe Guntrame unde sinen bruder Stumpe, hern Guntrames såne von Flersheim, daz wir die gegeben han den ersamen geistligen frowen der abbatissen unde deme convente der heilgen nůnnen zu sente Claren des closters in Menze unde vergiftet zu eyner gift, dy da heizet giftůnge under lebendigen luden, also daz wir dy gift niht wandelen sålen oder můgen, eweliche zu behaldene unde zu besitzene eweliche nach der vorgenanter unser vierer lebetage. Me ouch, so bekennen wir uns, daz alsolichen bůwe, als wir gebůwet han of der hovestad, dy uns die forgenanten frowen geluwen hant zu Edernsheim, wanne wir viere niht ensin, daz der bůwe den frowen bid aller bezzerunge, wie er is, eweliche bliebe. Ouch bekennen wir uns, daz wir daz gesprochen han unde stede wollen halden, daz wir des waldes, der zume hove horet, niht me sulen howen oder nützen, dan alse vile, alse zu bůwe des forgenanten hoves unde zu burne nodtorftig unde nůtzelich is. Vurbaz so ensůlen wir niht me dan důsint schaif unde seszig ryndere haben in deme vorgenanten hove, ez enwere dan, daz gemeine krig unde orloge oder lichte wir unde dy stad zu Frankenvord sunderliche urlouge hetten, daz wir danne unser ander vihe da enthilden. Wanne ouch daz eyn end hette, so solden wir is dannen drieben, und sal daz fihe verliben an der vorgenanten ersten zal. Me sprechen wir, daz wir of dy pherdeweide, di da liget of dem Moyne, niht ensålen varen bid keym unserem vihe, ez enwere dan, daz sie ire schaif oder ander ir vihe daruf drieben, so sulen wir ouch unser schaif unde vihe darof drieben. Wanne wir viere ouch von der werlde alle sin gescheiden, so ensal keyner unser erbe dikein recht an deme vorgenanten gude haben oder dy frowen nummer hinderen eweliche. Unde zu eyme ewigen urkunde unde stedekeit geben wir Wigele unde Wigele disen brief besigelt bid der stede ingesigele von Frankenvord unde bid unsern ingesigelen. Wir ouch der scultheize, dy scheffen, der rad unde dy borgere gemeine von Frankenvord bekennen, daz wir durch bede willen der vorgenanten Wigelen unde Wigele unde irer wirten, unser borgere, unser stede ingesigel an dissen brief han gehenket zu eyme rechten urkunde unde stedekeit aller dir vorworte. Dir brief wart gegeben in des iars friste, als man zelet von godes geburte drizehenhundert iar unde fümfzihen iar, an deme sunnetage vor sante Matheus dage de apostels.

a

Or. Pgmt. Drei Siegeleinschnitte, im mittelsten ein Pgmtstreifen. Mainz, Stadtbibliothek.
Universität No. 73. Grotefend.

Regest: Sauer, 13, 96; Joannis, Res Mog., II, 874 ohne Tag; danach verz.: Scriba, III, No. 2440.

29. Schultheiss Volrad und genannte Frankfurter Schöffen beurkunden die Errichtung und Dotirung eines Hauses zur Beherbergung und Verpflegung armer Reisender auf dem Kirchhof des Heilig-Geist-Spitals in Frankfurt durch Heinrich Crig von Speyer. 1315 September 15.

a) Or. „worten". b) Or. „veiehen“.

',

In nomine domini, amen. Nos Volradus miles scultetus, necnon Sifridus de Gyzenheim, Johannes dictus Goltstein, Culmannus de // Ovenbach, Hermannus dictus Clobeloch, Wiglo de Wanebach, Wiglo de Rana et Conradus dictus zůme Rintfleize, scabini Fran!/kenvordenses, tenore presentium recognoscimus et ad universorum tam presentium quam futurorum noticiam cupimus pervenire, quod discretus vir // Heinricus Crig de Spira in nostra presencia constitutus, in bona valitudine existens de nostra mera et libera permissione cum consensu ad hoc habito provisorum et fratrum hospitalis infirmorum sancti Spiritus Frankenvordensis ad honorem dei omnipotentis ac in remedium anime sue suorumque parentum construxit et edificavit in cymiterio eiusdem hospitalis unam domum sub hac forma, quod idem Heinricus quoad vixerit, vel quamcunque personam nomine suo ad hoc deputaverit, quod in sua optione stabit, debebit in ipsa domo perpetuo facere egenis et advenis sive peregrinis pauperibus supervenientibus hospitalitatem pernoctando et sustinendo ipsos pie propter deum, contradictione dictorum provisorum sive.. fratrum ipsius hospitalis non obstante. Prefato vero Heinrico, domino id volente, de medio sublato, . . scabini Frankenvordenses, qui pro tempore fuerint, nomine ipsius Heinrici in ipsam domum per ipsum constructam et edificatam ydoneam et discretam personam, quam maluerint, in prefatam domum locabunt. Que quidem persona egenos et advenas in ipsa domo hospitabit et ipsis hospitalitatem faciet modis et condictionibus superius expressis. Preterea fenestre ipsius domus et ianue permanebunt in ipso statu, in quo nunc sunt, lucem dicte domui amministrando nec a quoquam debebunt obstrui nec recludi. Capella etiam, quam idem Heinricus iam construit et edificat in cymiterio dicti hospitalis: illi capellule de ipsa domo introitus per ianuam in ipsam capellam ingredientibus patebit. Vice versa prefatis. . fratribus et familie in ipso hospitali existentibus etiam ingressus et introitus per ianuam in eandem capellam per omnia libere patebit. Postmodum idem Heinricus in extremis constitutus dedit eidem domui ad usus predictos quindecim octalia siliginis mensure Frankenvordensis singulis annis infra duo festa assumptionis et nativitatis a beate Marie virginis danda et solvenda de manso Thilmanni dicti de Colonia sito in terminis ville Vilwilre. Item dedit et legavit centum libras hallensium dandas et solvendas per Alheidem, relictam suam, videlicet ipso hospitali predicto decem libras hallensium, necnon domui predicte nonaginta libras hallensium, in usus necessarios infra presentis anni spacium convertendas. Quo finito alias centum libras hallensium dabit eidem domui per duos annos d inmediate subsequentes ad prefatos usus, ut premittitur, ampliandos. In quorum omnium testimonium et evidenciam pleniorem ad preces Heinrici predicti sigillum maius nostri opidi Frankenvordensis una cum sigillo hospitalis predicti presentibus sunt appensa. Datum anno domini m. cċc. XV., in crastino exaltationis sancte crucis.

Or. Pgmt. Das Stadtsiegel (2, Bruchstücke) hängt an, das Hospitalsiegel ist abgefallen und liegt lose bei. St. A. Fr. Heil. Geist-Hosp. Litt. A. No. 23.

Gedr.: Fichard, Archiv, I, 223; B., 415 nach dem Or.. Erwähnt: Lersner, Ib, 45, 86.

30. Erzbischof Peter von Mainz beurkundet, dass das Bartholomaeusstift zu Frankfurt und der dortige Pfarrer Siegfried in ihrem Streite über die Rechte des Pfarrers den Kantor von St. Mariengreden zu Mainz und den Kanonikus von Nordhausen Hermann von Eschwege zu Schiedsrichtern erwählt und dass er, der Erzbischof, den Scholaster von St. Mariengreden zum Obmann bestimmt habe. 1315 September 20.

a) Or. „nativitatem". b) Or. „annis“. c) Or. „convertendos". d) Über Rasur.

Petrus dei gracia sancte Maguntine sedis archiepiscopus, sacri imperii per Germaniam archicancellarius, universis, ad quorum noticiam presentes littere pervenerint, volumus esse notum, quod in nostra presencia constituti magister Reinhardus cantor, Petrus custos et magister Hermannus de Gycen, canonici ecclesie Franckenvordensis, procuratores decani et capituli eiusdem ecclesie ex una, et magister Sifridus, plebanus ibidem, ex parte altera, in causis seu questionibus, que inter partes easdem super observacione cuiusdam ordinacionis dudum inter decanum et capitulum eosdem et quondam Erpertum, plebanum Franckenvordensem, inita et habita, necnon universis iuribus et consuetudinibus ab ipsis partibus sibi invicem observandis et questionibus, quas idem plebanus sociis sive vicariis dicte ecclesie movet seu movere intendit, prefati R., P., et H. ad nostram exhortacionem et inductionem in causis prescriptis omnibus et singulis et earum accessoriis decani ac capituli ac vicariorum predictorum nomine discretum virum cantorem ecclesie sancte Marie ad Gradus Maguntine pro se, prefatus vero plebanus magistrum Hermannum de Eschenwege, canonicum Northusensem, pro arbitris et arbitratoribus seu amicabilibus compositoribus pro decidendis dictis questionibus voluntarie elegerunt, nos autem ex officio nostro scolasticum dicte ecclesie sancte Marie dictis arbitris duximus adiungendum, que quidem tres persone compromisso huiusmodi ad exhortacionem nostram in se recepto, fide prestita corporali promiserunt huiusmodi questiones de scitu parcium in amicicia, vel si eos amicabiliter concordare nequiverint, per viam iuris, visa et inspecta ordinacione prescripta ac probacionibus, iuribus ac informacionibus parcium earundem quibuscunque, necnon instrumentis super hoc exhibendis summarie et de plano, iuris ordine observato, vel non servato, omni favore, gracia vel odio cessante, usque ad diem beati Andree proximum finaliter terminare; promiserunt eciam partes prescripte hincinde, quod quidquid per dictos arbitros, seu per duos eorum, in questionibus seu causis prenotatis ordinatum fuerit seu pronunciatum, inviolabiliter observare; eligentes, quod pars contra pronunciacionem dictorum arbitrorum seu duorum ex ipsis veniens in parte vel in toto parti observanti pronunciacionem eandem ad solvendum centum marcas argenti pene nomine teneatur et infra quatuor menses a die pronunciacionis huiusmodi ad solucionem predictarum centum marcarum argenti per censuram ecclesiasticam compellatur. Iniunximus insuper et mandamus partibus sepedictis, quod usque ad prefatum diem beati Andree vel decisionem ipsius negocii medio tempore faciendam ordinacionem ipsam hincinde, prout iacet, debeant firmiter observare. Per observacionem autem eandem neutri parcium nolumus novum ius vel aliquod aliud preiudicium generari, sed quelibet parcium ad omne ius, quod ante huiusmodi compromissum habeat, si infra prescriptum tempus amicabiliter concordatum non fuerit seu arbitratorum ipsorum sentencia terminatum, libere revertatur. Actum anno domini m. ccc. XV., XII. kalendas octobris.

Abschrift in Barth.-Stift-Bücher, Serie I No. 22b, f. 73b. St. A. Fr.

31. Der Schultheiss, die Schöffen, die Rathmannen und die Geschworenen der Stadt Frankfurt beurkunden, dass die Beghine Jutta Malboden von Arnold Scherer 2 Mark ewiger Gülte auf dessen in der Fahrgasse gelegenem Hause gekauft habe. 1315 October 2.

[ocr errors]

Nos scultetus,.. scabini,

.

consules et . . iurati Frankenvordenses tenore

[presencium] publice recognoscimus et ad universorum noticiam cupimus pervenire,

a) fehlt im Or.

Juttam beginam dictam Malboden a Arnoldo dicto Scherere // super domo eiusdem et tota habitacione, in qua habitat, sita in vico dicto Vargasse emisse iusto emptionis titulo pro se suisque heredibus duas marcas annui census ad habendam et perpetuo possidendam pro triginta et tribus marcis denariorum Coloniensium, tribus hallensibus pro quolibet denario computatis. Quam quidem pecuniam predictus Arnoldus recognovit se recepisse, traditas et numeratas esse a dicta begina ac in usus suos necessarios convertisse. Promiserunt etiam emens et vendens predicti adinvicem stipulacione sollempni bona fide, predictum contractum ratum et firmum habere. Renunciatis hinc et inde a omni iuris auxilio contraveniendi, quod ipsis competere posset in hac parte et eundem contractum iuxta ius et approbatam consuetudinem Frankenvordensem inviolabiliter observare. In cuius rei testimonium sigillum maius nostri opidi Frankenvordensis presentibus duximus appendendum. Datum anno domini m. ccc. XV., in crastino sancti Remigii confessoris.

Zusatz gleicher Hand: Nota quod census suprascriptus dabitur singulis annis in die beati Martini episcopi hyemalis. Datum ut supra.

Or. Pgmt. Das Siegel ist abgerissen. St. A. Fr. Leonhard-Stift No. 573.
Gedr.: B., 416 nach dem Or.

32. Der Official des Frankfurter Propstes beurkundet, dass nach dem Zeugniss der Gemeinde Bockenheim der Ritter Winter von Preungesheim und dessen Frau Lisa an das Kloster Schönau eine ewige Korngülte auf ihrem Hofe und steinernen Hause in Bockenheim verkauft haben. 1315 October 5.

[ocr errors]

Nos. . officialis venerabilis viri domini . prepositi ecclesie Frankenfordensis tenore presentium publice // protestamur et universis presentium inspectoribus cupimus esse notum, quod. . officiati, . . scabini totaque // universitas ville Buckinheym apud Frankenford in figura iudicii Buckinheym in nostri presentia con//stituti, sub debito sui iuramenti cum diligencia requisiti protestabantur et publice sunt confessi, quod Wintherus dictus de Bruningesheym miles et domina Lysa, conthoralis sua legitima, communicata manu parique consensu vendiderunt iusto vendicionis titulo super curiam et domum suam lapideam in villa Buckinheym sitas religiosis viris . . abbati et conventui monasterii in Schonenauwe, Cysterciensis ordinis, quatuor octalia siliginis mensure Frankenfordensis annue pensionis annis singulis infra festa assumpcionis et nativitatis Marie virginis gloriose ab ipsis curia et domo tollenda et percipienda et perpetuo possidenda pro certa pecunie quantitate, et quod predicti Wintherus et domina Lysa, eius coniunx, in iudicio Buckinheym constituti supradicta quatuor octalia siliginis annue pensionis sic vendita in manus fratris . ., qui tunc curiam predicti monasterii in Frankenford inhabitabat. simpliciter, precise et libere resignarunt, hoc tamen addito, quod si prefati Wintherus et eius coniunx [demonstrarent] b alia quatuor octalia siliginis pensionis annue in alio certo loco, de quo ita secure haberentur sicut de curia et domo antedictis, quod monasterium Schonenauwe deberet in eo esse contentum et curiam et domum a solutione huiusmodi quatuor octalium solutas et liberas proclamare. In testimonium huiusmodi recognicionis nos . . officialis sigillum nostrum presentibus duximus appendendum. Actum anno domini m. ccc. XV., III. nonas octobris.

Or. Pgmt. Das Siegel hängt beschädigt ab St A. Fr. Schönauer Urkunden.
Regest: Reimer, IV, 820.

a) Or. „hinde." b) fehlt im Or.

33. Der Frankfurter Pfarrer Siegfried überreicht den erwählten Schiedsrichtern eine Klageschrift gegen das Bartholomaeusstift. 1315 [vor October 241.1

[ocr errors]

Coram vobis honorabilibus viris, . . scolastico et cantore ecclesie sancte Marie ad Gradus Moguntine ac magistro Hermanno de Eschenewe//ge, canonico Northusensi, arbitris, arbitratoribus sive amicabilibus compositoribus electis super decisione infrascriptarum questionum sive causarum, // que inter magistrum Sifridum, plebanum Frankenvordensem, ex una, necnon . . decanum et capitulum atque socios sive vicarios dicti loci parte // vertuntur ex altera, dicit et in iure proponit idem plebanus contra decanum et capitulum ac socios vel vicarios antedictos, quod licet ex canonica institutione. . prepositi Frankenvordensis curam et regimen dicte parrochie legittime sit adeptus, tamen dicti decanus et capitulum atque vicarii, quominus curam et regimen ipsius parrochie libere gerere et facta ipsius quiete procurare valeat, ut debet, contra deum omnemque iusticiam ipsum impediunt multipliciter et perturbant. 1) Inprimis enim inpediunt, ne plebanus suique socii parrochianis suis missas celebrent horis eis ad hoc ab antiquo debitis et consuetis, mandando et faciendo, quod tamen facere non deberent, dictas horas nimium tempestivis pulsacionibus preveniri, quod est utique parrochianis inconveniens ipsique plebano dampnosum, prohibent eciam plebanum, ne parrochianos eosdem, quando et quociens requiritur et opus est, communicet et precipue diebus et temporibus subnotatis, videlicet in die purificationis beate Marie virginis, in vigilia pasche et pentecostes, in die palmarum ac in die parascheve, quod tamen esset summe necessarium dictis temporibus tante plebi, et prefatis temporibus ac diebus, neb plebanus parrochianis ipsis divinum celebret officium, similiter interdicunt, et nichilominus tam canonici, quam vicarii parrochianis eisdem quandocumque ministrare presumunt ecclesiastica sacramenta et ipsorum corpora defunctorum sepeliunt ac eciam oblationes et funeralia atque legata dicto plebano debita recipiunt ab eisdem. Preterea decanus et capitulum in ecclesia sua parrochiali, dicto plebano suisque parrochianis principaliter deputata et per ipsos constructa et edificata ac ad usus ipsorum specialiter pertinente, altaria erigunt et erigi faciunt et super eis missas celebrant per cantum, non solum irrequisito, sed contradicente plebano, aliasque iura et statum parrochie indebite sibi vendicant et usurpant in eorundem plebani et parrochie preiudicium et gravamen. Petit igitur prefatus plebanus, quod, cum de iure communi et consuetudine generali cura, regimen, ordinacio et dispositio tocius parrochie sue Frankenvordensis predicte ad ipsum tamquam verum rectorem pertineat et pertinere debeat ac eciam plebano iure spectare noscatur, dictos decanum, capitulum et vicarios, ut a predictis iniuriis, inpedimentis et gravaminibus, necnon iurium et factorum parrochie usurpacionibus indebitis abstineant et omnino desistant ipsumque plebanum libere et absque omni prohibicione, inpedimento sive molestia parrochiam suam regere permittant, et ut eidem de oblacionibus funeralibus atque legatis illicite a suis parrochianis, ut premittitur, receptis, que ad valorem centum marcarum denariorum Coloniensium estimat, respondeant et debitam satisfactionem, ut tenentur, inpendant, per vos favorabiliter induci vel eos saltem vestra prius ad id condempnatos sententia canonice compelli deposcit, quodque altaria in sua parrochia, ut predicitur, constructa et erecta ad collationem, ordinationem et dispositionem ipsius plebani de iure spectare debeant, per vestram sententiam petit similiter declarari, cum utique nullum ius in premissis vel eorum aliquo communiter vel divisim decano aut capitulo seu vicariis competat antedictis. 2) Item et eodem modo dicit et proponit idem plebanus

a) Vorlage:,,pascheve". b) Über der Zeile.

1 Vergleiche das Datum der folgenden Urkunde.

« AnteriorContinuar »