Pave Gregor VII.s Opmuntrings- og Formaningsskrivelse til Kong Olaf Ha

raldssön, hvori han tilkjendegiver sit Önske, at Kongen vil sende unge, höibyrdige Nordmænd til Opdragelse i Christendom ved det pavelige Hof, da det er forbundet med mange Vanskeligheder at sende Udlændinge til Norge. Han advarer ham mod at understötte den danske Konges Brödre,

der have begivet sig til hans Rige. Efter Original-Regesten i det pavelige Arkiv, Bullarium Gregorii VII. fol. 157vs.

158vs. lib. 6. ep. 13. (Trykt i Harduins og de övrige Concilie-Samlinger.) 1. 15 Decbr. 1078.

Rom. Gregorivs episcopus seruus seruorum dei dilecto filio Olauo Noruecchorum regi salutem et apostolicam benedictionem. Licet exuniuersali cura sanctg et apostolicę sedis cui diuina miseratione presidemus debitores simus omnibus qui Christi fidem colunt de uobis tamen qui quasi inextremo orbe terrarum positi estis tanto nos maioris sollicitudinis ratio necessitasque circumstat. quanto uos eorum qui inchristiana religione uos instruant minorem copiam et necessaria minus solacia habere cognoscimus. Qua propter oblata oportunitate scripsimus uobis ad confortandam aliquomodo gloriam uestram infide que est in Christo Jesu qui secundum propositum uoluntatis eterni patris dei cooperante spiritu sancto pro salute mundi homo factus est, deintemerata uirgine natus mundum reconcilians deo per mortem suam delens peccata nostra per redemptionem que est insanguine ipsius. et deuicta morte insemetipso. conuiuificauit ac resuscitauit et nos inspem uiuam in hereditatem inmarcescibilem incontaminatam incorruptam. Jn quo sicut confidimus inmisericordia eius uobis parata est eterna salus et uita. si tamen in illo spem firmam usque adfinem tenueritis. credentes sicut dicit apostolus Paulus. quoniam inipso inhabitat omnis plenitudo VI.

1

diuinitatis corporaliter. Propter quod seruite ei cum omni timore et humilitate. memores quid psalmista dicat. quoniam domini est regnum et ipse dominabitur gentium. sitque semper inore. sit semper in corde uestro. quod hunc uersiculum paucis interpositis sequitur. Et anima mea illi uiuet. et semen meum seruiet ipsi. Notum autem uobis esse uolumus. quoniam desiderium nostrum est. si quomodo possemus ad uos aliquos de fratribus mittere. qui fideles et docti essent ad erudiendum uos inomni scientia et doctrina. in Christo Jesu. ut secundum euangelicam et apostolicam doctrinam decenter instructi. innullo uacillantes essetis. sed radicati atque fundati super stabile fundamentum quod est Christus Jesus abundantius atque perfectius inuirtute dei cresceretis. et secundum operationem fructum fidei eterna retributione dignum redderetis. Quod quia nobis tum propter longinquitatem terrarum et maxime propter ignaras linguas ualde difficile est. rogamus uos. sicut et regi Danorum denuntiauimus, ut de iunioribus et nobilibus terre uestre ad apostolicam aulam mittatis. quatenus subalis apostolorum Petri et Pauli sacris ac diuinis legibus diligenter edocti. apostolice sedis aduos mandata referre, non quasi ignoti sed cognati. et que Christiang religionis ordo postulauerit apud uos non quasi rudes aut ignari. sed lingua ac scientia moribusque prudentes. digne deo predicare. et efficaciter ipso adiuuante excolere ualeant. Relatum quoque nobis est. fratres regis Danorum ad uestram se contulisse excellentiam. ut uestris uiribus copiisque nitentes quatenus cum illis regnum diuidat fratrem cogere intendant. Que quidem res quantum ad regni detrimentum. quantum ad confusionem populi Christiani quantumque ad destructionem ecclesiarum quibus cotidie uicina paganorum crudelitas inhiat. et totius terre desolationem attineat. per semetipsam nos ueritas que Christus est. ineuangelio docet. cum dicit. Omne regnum inseipsum diuisum desolabitur. et domus supra domum cadet. Vnde eminentiam uestram id summopere cauere monemus. ut nullius unquam persuasione in hac parte cuiquam assensum prebeatis uel adiutorium. ne peccatum hoc quod absit inuos retorqueatur. neu dediscidio regui illius contra uos aut regnum uestrum diuina indignatio concitetur. Hoc autem uos procurare libenter uolumus atque consulimus. ut prefatus rex Danorum fratres suos in regnum cum caritate suscipiat, et ita eis de reliquis bonis et honoribus ubi potest distribuat. ut nec illos indigna angustet necessitas. nec regni status labefactetur aut dignitas. De cetero semper cogitate de spe uocationis uestre et attenti ad ea que dominus in euangelio dicit. Quia uenient ab oriente et occidente. et recumbent cum Abraham. Ysahac. et lacob. in regno celorum. nolite

tardare. currite, festinate. de ultimis finibus estis. sed si curritis. si festinatis. primis patribus in regno sociali eritis. sit cursus uester fides. amor. et desiderium. sit iter uestrum mundi gloriam assidue meditari esse caducam, et ideo cum amaritudine potius quam delectatione tenendam. sit vestræ potentię usus et exercitatio. subuenire oppressis. defendere uiduas. iudicare pupillis. iustitiam non solum diligere. sed etiam tota uirtute defendere. His nanque uestigiis hoc thesauro his opibus de terreno ad celeste regnum, de fluxo et fragili ad certum et perenne gaudium de caduca et transitoria ad æternam et semper mansuram peruenitur gloriam. Deus autem omnipotens qui diues et copiosus est in misericordia. meritis et auctoritate apostolorum Petri et Pauli et nostra per illos nobis licet indignis diuinitus concessa absoluat te et omnes fideles tuos ab omnibus peccatis uestris. el dirigat uos in omnem uoluntatem suam. ut in hac uita uos promereri faciat quod in æterna beatitudine multipliciter uobis adaucta corona retribuat. Data Rome. xviii. kal. Jan. indictione ij.

(4) Overskrift: Noruechorum Regi.

Abbed Vilhelm i Ebelholt tilskriver Laurentius, Prior i Kastelleklosteret i

Konghelle, angaaende en Ladning Malt, han agter at sende derhen til
Salg, men beder ham, hvis der skulde befrygtes Strid mellem Kongerne,

at fastsætte et sikrere Sted. Efter Langebek, Script. rer. Danic. VI, 55. lib. 2. ep. 39. (Ogsaa trykt hos Liljegren,

Dipl. Svec. 1, 115—16.)

2.

1178—1184'. [Ebelholt]. Ad priorem de Cunungelle.

Dilectis in Christo Laurentio priori, et Enrico cæterisque in Coninguhelle canonicam vitam professis frater Willelmus sancti Thomæ de Paraclito minister indignus sic currere ad bravium vocationis supernæ, ut comprehendant. Nostis, carissimi, (scientibus enim loquimur) quod animi, qui veraciter amoris legibus astringuntur, nullo maris discrimine, nullo terrarum spatio discutiuntur. Nec diffitemur, immo verius astruimus, quod sicut ignis olei perfusione validius inardescit, sic amor, si subtrahitur nonnunquam præsentia corporalis, ne mutuis foveatur alloquiis, scriptis tamen recentioribus incalescit. Inde est, quod absentes corpore spiritu præsentes præsentia vobis offerimus, ne vel apud vos concepta dilectio consenescat, vel occasione distantium corporum vis amoris fortasse languescat. Nuperrime vobis conscripsimus statum vestrum certius cupientes agnoscere, quam aut si fortuna secundior

favore divinitatis arrideat, gratulamur: sin rebus vestris tristior, opus invideat, damni communis infortunium deploramus. Est enim ralioni congruum, ut quod commune datur, communiter sit ferendum. Cæterum ad vestram notitiam volumus pervenire, nos ad partes vestras navem nostram cum brasio in proximo velle dirigere, ut ex hoc fructum debitum percipere valeamus. Verumtamen super hoc volumus vestræ fraternitatis habere consultum, si videlicet nos regum vestrorum vel aliorum vestrorum timere congressum oporteat. Sit igitur industriæ vestræ, nobis vel voce vel scripto præfigere partem tutiorem, ne nos expensam amittere contingat et laborem. Quod totum per latorem præsentium volumus, rogamus impleri.

(1) I Script. rer. Dan, henföres Brevet til 1182–83.

Abbed Vilhelm i Ebelholt tilskriver Paven i den norske Erkebiskops Eriks

Navn og klager over Usurpatoren (Kong Sverre), som han har negtet at
krone uden Pavens Samtykke og derved opbragt imod sig.

Han klager
endvidere over hans Indblanding i Besættelsen af Stavangers Bispestol
og andre geistlige Sager, hvilket alt bar nödt ham til at forlade Norge

og söge Tilflugt hos Erkebiskop (Absalon) i Lund. Efter Langebek, Script. rer. Danic. VI, 19–21, lib. 1. ep. 24. jfr. m. Th. Bartholin,

Antiq. Dan. 241-42.

1

3. 1190–92.

[Ebelholt?] In persona E[rici) archiepiscopi Norvegiensis.

Sanctissimo patri et domino . i dei gratia summo pontifici E[ricus) Norvegiensium archiepiscopus in domino salutem et debilam tanto patri reverentiam. Creditur et dicitur, quod sicut ecclesiis universis ecclesia Romana supereminet dignitate, sic nihilominus earum angariis et oppressionibus paterna compatitur et subvenit pietate.

In angariis igitur et oppressionibus nostris, pater amantissime, sedis apostolicæ nobis est expetenda clementia, ut necessitatis tempore paterna pietas filio suffragetur, et iniquitatis et nequitiæ fomes severitatis et justitiæ malleo conquassetur. Querelain itaque nostram, pedibus vestræ sanctitatis advoluti, auribus vestris inferimus, suppliciter deprecantes, ut narrantibus benignus indulgeatur auditus. Anno præterito, pallio a vestra sanctitate susceplo, cum fuissemus in terram nostram regressi, ille, qui de regio nomine et usurpata regni plenitudine gloriatur, ad suam nos fecit præsentiam evocari, et coronam capiti suo petivit a nobis imponi regalein. Cujus petitionem, quia reverentiæ vestræ et animæ nostræ saluti vidimus obviare, eam minime duximus