Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Domino salutem. Notum facimus quod Magister et Fratres Domus Dei Meldensis vendiderunt Priori et conventui Sancti Martini de Campis Parisiensis, pro sexdecim libris Pruvinensium, jam solutis, quatuor sextarios ybernagii et quatuor sextarios avene quos percipiebant annuatim apud Anetum (4) in granchia Conventus. Quod ut ratum permaneat, presentem cartam sigilli Meldensis curie munimine fecimus roborari.

Actum anno Domini Mo CC° vicesimo tercio, mense novembri. A. Original scellé, S 1327, no 23.

816. Adam [de Montreuil], évêque de Térouanne, donne à SaintMartin-des-Champs une maison et un four qu'il avait à Champeaux, rapportant 13 livres par an, à la charge d'affecter 12 livres à l'institution d'un vestiaire de charité, pour acheter chaque année 50 paires de souliers et cent aunes de bourrel dont seront faits des tuniques et autres vêtements, le tout à distribuer aux indigents dans le courant de novembre; 20 sols de rente sont réservés pour pitance aux moines. Approbation d'Aubri de Hervilliers, chevalier, Jean de Montreuil, Jean, Raoul et Anseau Fourré, neveux du prélat.

(Novembre 1223)

Ego A[DAM], Dei gratia Morinensis episcopus, omnibus p. 1. i. notum facimus quod domum et furnum quos habebam Parisius in Campellis (5) quos etiam acquisieram et emeram de proprio meo, et reddebant mihi singulis annis tresdecim libras, et ecclesie Sti Martini de Campis Paris. viginti solidos, donavi eidem ecclesie in perpetuam elemosinam, pro salute anime mee et parentum meorum, tali conditione quod de duodecim libris ementur quinquaginta paria sotulariorum et centum ulne burelli vel plus si fieri poterit,

[merged small][ocr errors][merged small]

5. En 1502, Adam de Montreuil avait obtenu de Saint-Martin-des-Champs l'autorisation d'établir ce four, par dérogation à la charte de concession accordée par Louis VII, sous réserve de laisser aux moines le quart du produit du four. Cette redevance est évaluée ici à 20 sols. Le four rapportait donc 4 livres, et la maison 9 livres. Voir n° 604, t. III, p. 209.

ad faciendum tunicas vel alia indumenta pauperibus et egenis annis singulis distribuenda, medio tempore inter festum Omnium Sanctorum et festi Sti Andree apostoli. Viginti autem solidi qui remanent et viginti sol. quos dicta ecclesia annuatim habebat in predicto furno, de consensu ipsius ecclesie, donavi ad faciendam pitanciam fratribus ejusdem ecclesie, annuatim in die anniversarii mei. In recompensationem vero viginti sol. quos ecclesia suprascripta in pred. furno percipiebat, dedi eidem ecclesie. decem libras paris. ad emendos redditus viginti sol. Conventus autem obligavit se Deo et mihi, et promisit in periculo animarum suarum quod ista, prout in istis litteris sunt notata, bona fide facient in posterum observari. Hanc autem donationem et elemosinam concesserunt et fide corporaliter prestita in manu nostra promiserunt se in perpetuum servaturos, nec se contra venturos JOHANNES DE MONSTEROLIO, JOHANNES FORREZ (a), ALBERICUS DE HARAVILER miles, RADULFUS FORREZ (b) clericus et ANSELLUS FORREZ, clericus, nepotes mei. In cujus rei testimonium, presentes litteras feci fieri et sigilli mei munimine roborari.

Actum anno gratie M° CC° vicesimo tercio, mense novembri.

[ocr errors]

A. Original L 878, no 25. Restes de lacs de soie jaune. A'. Duplicata de l'original, jadis scellé, L 878, n° 26. B. Vidimus de « JEHAN, seigneur de FOLEVILLE, conseiller du Roy et garde de la prévosté de Paris >>, du mardi 9 novembre 1395. S 1392, no 22. C. Copie fautive du xvio s.,

non collationnée, S 1392, no 8.

Édit. Marrier, Monasterii Sancti Martini... historia, p. 33.

(a) B Forres, C Forrex.

817.

[blocks in formation]

Le roi Louis VIII concède à la commune de Crépy-en-Valois les trois moulins royaux de cette ville, avec faculté d'en développer le rendement et, s'ils deviennent insuffisants, d'établir des moulins à vent, moyennant une redevance de 117 muids de méteil, et à charge de servir les rentes aumônées à diverses fondations pieuses de Crépy et des alentours, entre autres un muid de blé à SaintLéonor de Beaumont.

(Août-décembre 1223)

In nomine sancte et individue Trinitatis, amen. LUDOVICUS, Dei

gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri, quod nos molendina nostra de Crispiaco, videlicet Perroc, Comporte, et Chosellum concessimus Communie Crispiacensi censualiter in perpetuum possidenda, et omnes molentes quorum habebamus molture eorundem molendinorum sujectos, et usum herbarum quem molendinarii prius habebant. Si vero vivarium quod habemus ad prenominatum Chosellum venditum fuerit vel ruptum, quamdiu molendinum de Chosello, causa illius venditionis vel ruptionis, cessaverit, per estimationem bonorum hominum predicte Communie dampnum restituemus. Preterea Communie concedimus quod omnem meliorationem quam in eisdem molendinis per jus: facere poterit, faciat ; et si eadem molendina ad molturam sepedicte ville non possent sufficere, permittimus quod molendina ad ventum faciat, ut ad molturam sufficiant, ubicunque illa, infra banleucam suam, per jus facere poterit. Pro omnibus autem supradictis, sepedicta Communia reddere tenetur singulis annis centum decem et septem modios et minam bladi medietanei ad mensuram Crispiaci, reddendos in castello Crispiaci, hiis duobus terminis scilicet medietatem in Nativitate Domini et aliam medietatem in Ascensione Domini, sine grenetagio; de quibus abbatie Victorie, constructa a karissimo genitore nostro, habebit sexaginta et quindecim modios singulis annis in eadem villa in perpetuum percipiendos, scilicet medietatem in Nativitate Domini et aliam medietatem in Ascensione Domini; et Nobis remanent quadraginta duo modii et una mina bladi medietanei ad mensuram Crispiaci. Quod si Nos, vel dicta Abbatia, bladum illud ad dictos terminos recipere nollemus, ipsa Communia reddere tenetur Nobis, vel Abbatie, si bladum nollet recipere, in Purificatione Beate Marie post terminum Natalis, precium bladi medietanei, per legitimam appreciacionem factam in primo mercato ante Natale, infra villam Crispiaci; et eodem. modo fiet de altera medietate que debetur in termino Ascensionis, cujus precium Nobis vel Abbacie, si bladum nollet recipere, reddetur in sequenti Nativitate Beati Johannis Baptiste. Preterea Communia reddet, pro elemosinis datis a predecessoribus nostris, triginta septem modios molture singulis annis, talis molture que de molen

dinis exibit, sine pejoratione, videlicet: Domui Leprosorum Crispiaci, duos modios. Domui Dei de Sancto Thoma, quinque modios. Ecclesie Sancti Thome, quinque modios. Ecclesie Sancti Arnulfi, tres modios. Sancto Leonario de Bellomonte, unum modium. Leprosis de Chambliaco, duos modios. Monialibus de Borrenc, duos modios. Confrarie Sli Dionisii Crispiaci, unum modium. Abbatie Lungipontis, decem modios. Capellano Sti Nicholai Crispiaci (6), sex modios; ad terminos qui, in cartis suis, continentur. Omnes autem homines qui non sunt bannarii aliquorum molendinorum, possunt molere ad predicta molendina, si voluerunt. Nos vero pro dicto censuali, omnem justiciam molendinorum predictorum sepedicte Communie concedimus, in perpetuum possidendam ; excepto multro, raptu et homicidio que nobis retinemus. Quod ut perpetuam obtineat firmitatem, sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato, pres. paginam precepimus roborari. Actum Compendio, anno Incarnati Verbi millesimo ducentesimo vicesimo tercio, regni nostri primo. Astantibus in palacio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum ROBERTI buticularii. Signum BARTHOLOMEI camerarii. Signum MATHEI Constabularii (a).

Data per manum G. [GARINI] Silvanectensis (Monogramme royal) episcopi, cancellarii.

A. Original B. N., Nouv. acq. lat. 2241, n° 2. Sceau perdu.

Lacs de soie verte.

a) Les limites de dates sont, théoriquement, le 14 juillet 1223, point de départ du règne de Louis VIII, et le 13 avril 1224, jour de Pâques où se termina l'année 1223. C'est dans ces limites que M. Petit-Dutaillis (Études sur la vie et le règne de Louis VIII, p. 438) laisse flotter la date de trois diplômes dont l'un concerne Asnières-sur-Oise et les deux autres Saint-Arnoul de Crépy.

Mais, dans l'itinéraire établi par M. Petit-Dutaillis, il n'est relevé en 1223 que

6. Les bénéficiaires de ces libéralités sont les Lépreux de Crépy-en-Valois et de Chambly (Oise), les églises Saint-Arnoul et Saint-Thomas de Crépy, la Maison-Dieu de Saint-Thomas, les moines de Saint-Léonor, les religieux de la Madeleine de Boran (ca. Neuilly-en-Thelle, ar. Senlis), la confrérie de Saint-Denis et le chapelain de Saint-Nicolas de Crépy, l'abbaye de Longpont (ca. VillersCotterets, Aisne).

trois séjours du roi à Compiègne, aux mois d'août (en revenant de Reims à Paris par Soissons où il était le 8 août), de novembre (étape d'un voyage de Paris à Péronne par Noyon, Chauny et Saint-Quentin), de décembre (au retour de Corbie, où il se trouvait le ro). Au second séjour se rattachent cinq chartes, aux autres une ou deux. Le diplôme pour la commune de Crépy étant donné à Compiègne, nous proposons les limites « 9 août-fin décembre 1223 ».

818. Gui VI, fils aîné de Gui V bouteiller de Senlis, notifie qu'Adam de Bernes a mis Herbert, abbé de Sainte-Geneviève, en possession d'un bois à Villeberneuse, en présence de Pierre, abbé d'Hérivaux, de nombreux chevaliers et clercs.

(Senlis, décembre 1223)

Ego GUIDO, primogenitus GUIDONIS buticularii SILVANECTENSIS, notum facio o. p. 1. i. quod cum ADAM DE BAERNIA quoddam nemus emisset a REGINALDO LE RADDE et EMELINA uxore ejus, situm in vicedominatu apud Villeberneuse et disposuisset penes se illud tenere in vita sua nec alienare posset nec vendere; sed post ejus decessum, de elemosina sua ad ecclesiam Bte Genovefe Parisien. deveniret; tandem dictus A. in presencia mea constitutus, mediantibus bonis viris, devestivit se de dicto nemore, et investivit HERBERTUM, Sancte Genovefe Paris. tunc abbatem, pro ecclesia sua, de illo nemore, et concessit dicte ecclesie dictum nemus in perpetuum pacifice de cetero possidendum. Testes autem hujus rei sunt hii: Domnus WILLELMUS, precentor Sti Frambaldi Silvanectensis. Domnus PETRUS CHOISIAUS de Chanevières (6 bis). Domnus WILLELMUS DE FONTIBUS. Domnus THEOBALDUS, frater ejus. Domnus JOHANNES TORCHART. Domnus JOHANNES CLUIGNET. Domnus GUIDO POTARIUS DE Hermenovilla. Domnus Werro de BerroN. WILLELMUS BargunDIO de Silvanecti. REGINALDUS DE CRESPEIO. WILLELMUS DE COIE. PETRUS MAILLART de Barberi. SEBERTUS DE MONTESPILLOER. GALFRIDUS COMPAINz. Johannes de Bordis. STEPHANUS DE VALLE. Domnus PETRUS, abbas Herivallis. RADULFUS canonicus ejusdem abbatie.

6 bis. Chennevière-lès-Louvres, ca. Luzarches.

Ermenonville, ca. Nanteuil-le-Haudoin, ar. Senlis.

Hérivaux, éc. Luzarches.
Coye, ca. Creil, ar. Sen-

[merged small][ocr errors]

Barbery, Montépilloy, ca. Senlis. - Bernes, ca. L'Isle-Adam, ar. Pontoise.

« AnteriorContinuar »