Imágenes de páginas
PDF
EPUB
[blocks in formation]

Le roi Hugues I confirme la fondation d'un service dans l'église de Nicosie pour le repos de l'âme de la reine Marie d'Ibelin, fondation faite par Philippe d'Ibelin, fils de la reine.

Venise. Cartulaire de Sainte-Sophie, no 40.

In nomine sancte et individue Trinitatis, Patris et Filii et Spiritus sancti, amen. Ego Hugo, Dei gratia, rex Cipri, notum facio omnibus presentibus et futuris quod dominus Philippus de Ybellino1, ob salutem anime sue et inclite recordationis domine Marie, matris sue, centum bisantios albos et L modios frumenti et xxv mitretas vini pie in elemosinam contulit capellano quem ipse constituit ad serviendum et ad celebrandas missas in ecclesia Nicosiensi pro anima dicte domine Marie regine, matris sue. Hec autem omnia, scilicet supradicti c bisancii et L modii frumenti et viginti quinque metrete vini, percipienda sunt annuatim in redditibus casalis de Prestrona2 quod est ejusdem Philippi. Si vero idem Philippus donaret, venderet, vel impignoraret, vel quocumque modo alienaret dictum casale, ille ad cujus manus deveniret, tenetur ad solvendum predictos c bisancios albos et L modios frumenti et viginti quinque metretas vini capellano qui in ecclesia Nicosiensi pro anima dicte regine missas celebrabit. Si vero nolet persolvere, debet compelli per me et heredes meos ad reddendum, et ipsa ecclesia potest eum cogere per excommunicationis sententiam ad solvendum. Ut autem hec

Philippe d'Ibelin était frère de Jean d'Ibelin, connu dans les histoires d'outremer sous le nom du vieux sire de Beyrouth. Leur mère était Marie Comnène, laquelle, étant veuve du roi Amaury Io de Jérusalem, avait épousé Balian II, sire de Beyrouth. Philippe d'Ibelin, qui fut père de l'auteur du Livre des Assises, prit, avec son frère Jean, une grande part au gouvernement de

Chypre sous la minorité de Henri Ier de
Lusignan.

2 Il y a en Chypre plusieurs villages du nom de Peristerona ou Peristeronari. L'un est dans la Messorée, les autres sont dans le Morpho, et tous se trouvaient probablement dans les limites du diocèse latin de Nicosie, avant le rétablissement de l'évêché grec de Cérines, qui a eu lieu sous les Turcs.

suprascripta donatio rata et firma in perpetuum maneat, ego Hugo, Dei gratia, rex Cipri, hoc concessi, et hoc presens privilegium exinde factum, ad petitionem et preces ipsius domini Philippi de Ybellino, sigillo meo plumbeo et subscriptorum testium testimonio roborari feci, quorum hec sunt nomina: Johannes de Ybellino dominus Berithi1, Galterus Cesariensis 2 Cipri comestabilis, Galterius de Betsam3, Gormundus de Betsam, Petrus Chape, Jacobus de Rivet. Actum anno Dominice Incarnationis MCCXVII mense Octobris. Data per manum Rad[ulfi], venerabilis cancellarii regis Cipri, archidiaconi Nicosiensis".

[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small]

«mer de rendre ce qui avait été pris. Nous << sommes en paix, lui fit-il dire, pourquoi << donc avez-vous agi traîtreusement envers « nos compagnons? Le prince d'Akka s'excusa « en disant qu'il n'avait aucune autorité sur « les habitants de l'île de Chypre et que ceux«ci ne reconnaissaient d'autre pouvoir que « celui des Francs de Constantinople. Quelque temps après, les Chypriotes se rendirent à Constantinople (il faut sans doute lire Akka), « à cause d'une disette dont ils souffraient, et « le prince d'Akka recouvra son autorité sur «l'île de Chypre. Alors Mélic-Adil réitéra son ambassade près de lui; mais rien ne fut « conclu. Adil partit de l'Égypte avec une

[ocr errors]

a

« armée nombreuse et marcha vers la ville « d'Akka. Le prince de cette ville consentit « alors à satisfaire à ses demandes et relâcha «<les prisonniers musulmans. » (Ibn-Alathir, année 604, 1207-1208 de l'ère chrétienne; Ms. de Constantinople, t. V, fol. 271 ro.)

[blocks in formation]

ROI DE CHYPRE, SEIGNEUR DU ROYAUME DE JÉRUSALEM.

[blocks in formation]

Honorius III recommande à Pélage, évêque d'Albano, la reine de Chypre, Alix de Champagne, ses enfants et le royaume de Chypre.

Rome. Arch. du Vatican. Reg. orig. des lettres d'Honorius III. Ann. II, pag. 282. Epist. 1274.

Honorius, episcopus, servus servorum Dei, Albanensi episcopo1, Aposto lice Sedis legato. Memores devotionis illius quam, clare memorie, rex Cypri ad nos et Romanam ecclesiam noscitur habuisse, karissime in Christo filie relicte sue, Cypri regine illustris, ac suorum omnium non possumus oblivisci, et cum eandem reginam, sicut pro certo tenemus, pro morte regis predicti viri sui, eo fortius circumdent angustie, et dolor animum suum angat, quo sibi et liberis suis gravius ex hoc sentit imminere dispendium, ac regnum Cypri videt sine regimine periculosius fluctuare, ac, sicut nobis innotuit, quidam accensi malignitatis ardore, ipsam ejusque filios ac regnum predictum temere molestare presumant, qui deberent potius hoc necessitatis tempore, obmissis aliis, negotio intendere crucifixi, quod totus fere populus christianus, preferendo illud propriis utilitatibus, promovere laborat; nos, qui ejus vicem in terris gerimus qui est merentium consolator, et ex debite servitutis officio viduas, orphanos et pupillos oppressos tueri tenemur, tanto ei compatiendo benignius super dolore hujusmodi, quanto rumor obitus viri sui nos vehementius conturbavit. Valde super ipsius molestationibus angimur, non immerito formidantes, ne, si hec dissimulare velimus, districti judicis incurramus offensam, qui dissimulantibus injuriam talium quasi specialiter ad ipsum pertineat, imprecatur, presertim cum valde periculosum existeret, Christianis prosequentibus causam Christi, ut terra illa, dum ipsi crucis intendunt negotio, turbaretur. Ideoque fraternitati tue per apostolica scripta precipiendo mandamus, quatenus reginam eandem cum

Pélage. Voy. le tome I de nos documents, p. 46, 65, n.

filiis suis habens in quibus cum Deo poteris propensius commendatam, eos nec non regnum predictum a malignantium protegas incursibus et defendas, ita ut ibi omnes sub tua manentes defensione securi ab hiis qui eos forte molestare presumpserint indebite non vexentur, et crucis negotium, quod per hoc possit impediri, de facili non turbetur. Nos enim omnibus qui contra eos aliquid juris se habere proponunt, exhiberi eis rationis plenitudinem faciemus. Datum Laterani, 1 idus Julii, anno secundo1.

1220, mars. A Nicosie.

La reine Alix accorde à l'archevêque de Nicosie l'exemption des droits de mouture pour les grains destinés à l'usage de sa maison, que l'on porterait aux moulins de Kythrea. Venise. Cartulaire de Sainte-Sophie, no 62.

tous

In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, amen. Ego Aeliys, Dei gratia, regina Cipri, notum facio tam presentibus quam futuris quod ego, ob redemptionem anime domini mei Hugonis regis et antecessorum meorum, dono et concedo in perpetuum domino Eustorgio, archiepiscopo, et ecclesie Nicosiensi liberam et absolutam et2 quietam molturam in molendinis meis de Kethrie3, ad usus domus sue, ita quod nichil pro sua moltura persolvere teneatur, sed, ut dictum est, libere molat et quiete, sine aliqua exatione vel drictura. Ut autem hujus libertatis donatio et concessio firma et inconcussa in perpetuum permaneat, presens privilegium sigillo meo sigillari feci, et testibus subscriptis corroborari, quorum hec sunt nomina: dominus Philippus de Ybellino bajulus Cipri, Almaricus Cipri camararius, Guillelmus de Riveth, Laurentius de Morfo, Arneyus de Gibelet, Balduinus de Nores, Guillelmus Raymonz. Actum apud Nicosiam, anno Dominice Incarnationis McCxX, mense Martio. Datum per manum Radulfy, regni Cipri cancellarii 5.

[blocks in formation]

1220, au mois d'octobre. A Limassol.

Convention entre Alix, reine de Chypre, le roi Henri, son fils, et les barons de Chypre, d'une part, l'archevêque et les évêques latins du royaume, d'autre part; dans laquelle les seigneurs, par la médiation du légat apostolique Pélage, évêque d'Albano, abandonnent au clergé les dîmes de toutes leurs terres, déchargent les serfs ecclésiastiques de toutes capitations et corvées dues au roi, affranchissent les prêtres et diacres grecs de toute servitude, sous la condition qu'ils obéiront aux évêques latins, et règlent les obligations et les ordinations des prêtres grecs. Venise. Cartulaire de Sainte-Sophie, no 84 1.

1. Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris quod ego, A. Dei gratia, regina Cipri, mater Henrici veri domini et heredis regni Cipri, de comuni voluntate et assensu baronum et militum ac hominum predicti filii mei et meorum, ad requisitiones et crebras ammonitiones venerabilis patris domini P[elagii2], Dei gratia, Albanensis episcopi, in partibus Orientis et Cipri Apostolice Sedis legati, mihi per ejusdem litteras factas, ad petitionem etiam et postulationem venerabilium patrum meorum domini Eustorgii, Dei gratia, Nicosiensis archiepiscopi, et dominorum Martini3 Paphensis et R. Nimociensis et C. Famagustani episcoporum, concessi et assignavi eidem domino archiepiscopo et episcopis et, per ipsos, successoribus suis et omnibus ecclesiis eorundem decimas integre de omnibus redditibus regni Cipri et predictorum baronum, militum et hominum ejusdem filii mei atque meorum, secundum usum et consuetudinem regni Jerosolimitani.

4

2. Donavi nichilominus eisdem chevagia et dimos que debebantur michi et eidem filio meo a rusticis archiepiscopi et episcoporum Cipri et ecclesiarum suarum. Concessi etiam, de voluntate et assensu baronum et militum et hominum ejusdem filii mei et meorum, libertatem omnibus sacerdotibus et diaconibus Grecis, ita quod de personis suis non dent chevagia, nec angarias faciant, sed canonicam obedientiam faciant predicto -archiepiscopo et ecclesie sue, illi scilicet qui sunt et fuerint in diocesi sua; alii autem prout sunt et fuerint in diocesibus episcoporum predictorum, sint similiter obedientes in omnibus spiritualibus episcopis suis et ecclesiis eorumdem.

3. Et quoniam magna multitudo est modo sacerdotum et diaconorum

Il est utile de rapprocher de cette convention l'accord du mois de septembre 1222. La présente transaction fut ratifiée par Pélage, le 16 mai 1221, à Damiette (cartulaire n° 82). Honorius III confirma ces divers accords le 21 janvier 1223. Voy. le t. I des documents, p. 45.

2

Voy. le t. Ir de nos docum. p. 45, n. 4.

3 Nommé au n° 95 du cartulaire.

Les copies de cette pièce et de l'acte du 14 septembre 122 2 portant plusieurs fois les mots diaconibus, diacones, je ne crois pas devoir les corriger.

« AnteriorContinuar »