50.

1101-1131. überträgt Erzbischof Friedrich I. dem Kloster Grafschaft gewisse Güter und Rechte zu Belecke, Soest und Liebach, und bestätigt alle demselben von den vorigen Erzbischofen gemachten Schenkungen an Kirchen, Höfen und Zehnten.

Nach dem Original im Archive des Klosters Grafschaft. 143)

C In nomine sancte et individue trinitatis.

Fridericus

divina favente clementia sancte coloniensis ecclesie archiepiscopus. Sacrarum scripturarum commonemur auctoritate. et predecessorum nostrorum huius sancte sedis coloniensis archiepiscoporum erudimur exemplis. loca sanctorum et cenobia fratrum manu caritatis visitare. ut pio predecessorum nostrorum fundamento aliquid super edificantes. apud summum pastorem premii ipsorum inveniamur consortes. Hoc studio cenobium Grascaph a domino annone felicis memorie archiepiscopo fundatum visitantes. quedam de nostris possessionibus ad usus fratrum predicte ecclesie contulimus. sperantes cum ipso eiusdem loci fundatore portionem in terra viventium optinere. Unde infra terminum curie nostre badelich. cum quidam Iclen nomine allodium suum abbati Wichberto predicti cenobii vendidisset nos idem allodium sancto Alexandro confirmavimus. adicientes ecclesie quicquid ex iure nostro predictus Iclen habuit in communione omnium utaminum quibus sub nostra potestate degentes habent perfrui. Preterea cum tres libras et dimidiam decimationis sosatii optineret ex dono venerabilis nostri predecessoris domni Annonis sepedicta ecclesia. et locationem eiusdem decimationis usurpasset sibi villicorum iniusta violentia, locationem ei resignavimus. et ne amplius ea privetur. debita auctoritate confirmavimus. Sed et decimationem de vinea Tietbach quam predecessor noster domnus Sigewinus in dotem ecclesie graschaphensi in die consecrationis ipsius contulerat. ab ipsa ecclesia per villicos de Bacharach alienatam restituimus. et ut vinea seu decimatio perpetua libertate fratribus conservetur. pari auctoritate stabilivimus. Et ut hec prescripta sine omni inquietudine possideat predicta graschaphensis ecclesia. seu et illa que contulit eidem sepius recolende memorie domni Annonis munficentia. beato Petro collata potestate. et banni nostri confirmamus auctoritate.

243) Diese Urkunde ist aus Versehen in der richtigen Zeitfolge nicht mitgetheilt; sie gehört vor Nr. 43.

conservatoribus, que nec oculus vidit nec auris audi gaudia. et iniustis calumpniatoribus sive invasoribus comm nantes gehenne supplicia ubi vermis eorum non moritur ignis non extinguitnr. Et ut hec nostre traditionis confirma ad posterorum transeat inconvulsa noticiam. presentis priv legii astipulatione. et sigilli nostri impressione corroboramu subscribentes etiam iura et possessiones quos pie memor domnus anno eidem contulit ecclesie. quas itidem confirmamu eadem qua prefati sumus auctoritate. Hec autem nostra con firmatio colonie est acta presentibus et assensum prebentibu multis beati Petri fidelibus honestis utriusque ordinis personis quorum nomina in huius confirmationis testimonium annotar dignum duximus Prepositi Heinricus de domo sancti Petri Ekkbertus decanus eiusdem loci. Godefridus de sancto Severino. Heinricus de sanctis apostolis. Theodoricus de sancta Maria in gradibus. Abbates. Gerhardus de sancto Pantaleone Albanus de sancto Martino. Rupertus tuiciensis. et Cuno Sigeburgensis. Liberi. Herimannus eiusdem ecclesie advocatus. et filii eius Gerhardus et Thietmarus. Gerhardus comes iuliacensis. Engelbertus de Kente. Ministeriales santi Petri. Herimannus urbis advocatus. Almarus. Heinricus de Aldenthorph. et multi alii. Hec autem sunt possessiones graschafensi cenobio collate a munifico fundatore suo domno Annone. Ecclesie Worunbach. Attindarra. Liudolfischet. Falebrecht. Hertschet, heslipho. Hadamare. Hosterfelde. Felmedo. Budefelde. Bruniscapelle. Rudin. Curtes. Nuzlare. Glintfelde. Hademare. item Hademare. Elvelinchusin. Bredinole. Decem mansi iuxta menendin. quos dedit Heinricus de Sosatio. Ludolfschet. Attindarra. Smerlike. Elrin. Holzhusin. Budinvelde. Felmedo. Liene. Beienchusin. Bruniscapellin. Thidinchovin. Luthardinchusin. Berendorph. Tetin. Suropo. Lenninchovin. Gledorph. Hernincthorph. Wernincthorp...144) Ad Badiliche VIII libre. Decimationem de Nescellistein, Gensingen. Ad Thietbach vinea una. Decime. Warstén. Badeliche. Mulnheim. Anlayen. Bergheim. In Hare. Ulede Usne. Hivençhusen. Thietwardinchusen. Hiddinchuson. 145)

244) Hier sind mehre Worte ausradirt, die mit De decima angefangen haben. Es scheint, daß in der Angabe der Zehnten ein Schreib. fehler oder Auslassungen stattgefunden haben, weshalb das Ganze ausgelöscht und am Schlusse der Urkunde vollständig bemerkt worden. Die Worte am Schlusse von decime an, sind nemlich mit anderer Dinte, aber, wie es scheint, von derselben Hand geschrieben.

***) Die Urk. ist mit dem aufgedruckten Siegel des Erzbischofs versehen, welches wohl erhalten ist. Sie hat geschwänzte e; und kein Datum.

51.

1150. giebt Kaiser Conrad III. dem Abte Wigbold
von Corvei das Recht, zu Eresburg Gold, Silber,
Kupfer, Blei, Zinn, überhaupt alle Metalle zu
graben und zu verarbeiten.

Nach dem Abdruck in Schaten annal. Paderb. ad ann. 1150.
Conradus dei gratia romanorum Rex secundus Wicboldo
Corbeiensi Abbati suisque successoribus regulariter ordinatis
in perpetuum venas metalli videlicet auri argenti cupri plumbi
et stanni et omnem pecuniam sive rudem sive formatam que
intra montem Eresberg qui Corbeiensi Ecclesie iure proprie-
tario pertinere noscitur latet, tibi et per te Corbeiensi Ecclesie
concedimus damus et presenti scripto confirmamus ut liceat
tibi et successoribus tuis absque ullius persone contradictione
in eodem monte fodere omne metallum, quod inventum fuerit
eruere et conflare, tuisque et fratrum tuorum usibus licenter
aptare ut tanto melius possit Corbeiensis Ecclesia tam divinis
quam regni rebus subservire. Data est hec monimenti car-
tula apud Wizzeburg anno dominice incarnationis. MCL.
Indictione xiii. propter servitium fidele suprascripti Abbatis.

52.

1153. Juni 14. erklärt Kaiser Friedrich I. nach dem
Beispiel seines Vorfahrs Conrad III. auf einem
Fürstentage alle Veräußerungen Bischöflicher Tafel:
güter für ungültig und authorisirt Erzbischof Arnold
II. von Coln, alle Güter dieser Art, welche seine
Vorfahren, besonders Erzbischof Friedrich I., nas
mentlich in Westfalen veräußert hatte, wieder an
sich zu ziehen.

Nach der Abschrift im 2. Bde. der Auszüge aus Gelenius im Arnsberger
Archive. p. 1588 verglich. mit d. Lib. Privil. Eccles. Col. Nr. 36.146)
In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Fredericus diuina
fauente clementia Romanorum Rex augustus. Quoniam or-

*46) Ein nicht correcter Abdruck dieser Urkunde findet sich in Schannat
vindem. Lit. Collect. 2. p. 113.

dinatione excellentissime majestatis in culmine Imperii co stituti summam rerum regendarum suscepimus, dignum duxim singulis personis et cunctis Ecclesiis in nostro Imperio si sua jura inuiolabiliter conseruare et Ecclesias Dei tam opibus quam dignitatibus locupletare, eo nimirum equita intuitu et nostre pietatis fauore Coloniensi Ecclesie clement prouidentes possesiones que quorundam Archiepiscoporum neg ligentia a mensa seu Elemosyna Episcopali alienata fuer sicut in conspectu Patrui nostri serenissimi Romanorum Reg Conradi tertii carissimo nostro ac prudentissimo nostre cur Principi Arnoldo secundo Coloniensi Archiepo ab innumer Principibus et tota curia Colonie judicatum est, decreuimus auto ritate nostre majestatis confirmare et rei geste seriem presen pagine certissime annotare. Coloniensis siquidem Ecclesia opibu et dignitatibus olim florentissima nunc quorundam negligentia Archiepiscoporum et precipue Friderici, qui ob quosdam bellorum tumultus gratiam Imperatorie Majestatis offendit e in eadem bellorum tempestate plurima bona de mensa et elemosyna Episcopali inbeneficiauit, grauiter attrita est et conquassata et quidem Coloniensi sede vacante diuina fauente clementia electus est ibidem in Archiepiscopum Arnoldus maior in Colonia prepositus et Dni Conradi III. Romanorum Regis Cancellarius, vir utique preclarus genere, expertissimus prudentia spectabilis honestate. Hic cum a clero et populo uniformiter et regulariter in Archiepum electus ad Pontificalem dignitatem traheretur et a gloriosissimo Dno Conrado tertio Romanorum Rege inuestituram Episcopatus sub obtentu Regie gratie recipere Ecclesiam humiliter et cum lacrymarum deuotione ad pedes eius prostratus sepius iuberetur omnibus modis renisus est, constantissime pretendens Episcopatum usque adeo distractum et laceratum esse, ut suas pro eo diuitias suam pacem pro tanta inquietudine nullatenus velit commutare, humiliter etiam proponens se ad Pontificale onus omnino esse insufficientem. Verum serenus Augustus Dnus Conradus III. Rom. Rex predicti Electi personam toti regno et sancte catholice Ecclesie salutiferam agnoscens, motus etiam lacrymosis precibus deuotissimi cleri et populi eidem Electo alienatorum restaurationem et lapsorum reparationem clementer obtulit et firmiter promisit. Post hec vero in eadem urbe memoratus Dnus Conradus III. Rom. Rex in celebri curia a multis ac precipuis Regni Principibus judicium requisiuit super bonis a mensa seu Elemosyna Coloniensis Archiepi alienatis et iidem Principes et tota regia curia iudicium dederunt, quod quotidiana seruitia ad Episcopalem mensam pertinentia nequaquam inbeneficiari vel inuadiari jure possint, eo quod regno

به

peril

nduxi

perio

ei tam

equita

cleme

rame

ta fue

m Re

Stre com

nume

us au

preser

a opil

lige

endit

ete

et cl

Fane

aior

Ca

et Ecclesie debeantur. Quod si quis fecerit successori suo nullum faciat beneficii prejudicium vel apud eum ratum iure beneficii teneatur. Ex hoc sane judicio piissimus Romanorum Rex Conradus III. prefato Arnoldo tunc Coloniensi Electo in omnibus bonis que ab Episcopatu alienata fuerant regia authoritate pacem indixit. his nimirum bonis utilitati ipsius duntaxat Archiepi non prouideretur, uerum cunctis inbeneficiatis a Coloniensi Archiepo Baronibus et ministerialibus, Ecclesiasticis quoque personis, archidiaconis, abbatibus et prepositis, in placitis et curiis Archiepi, in curiis quoque et exercitibus Regum et Imperatorum cum suo Archiepiscopo statuta singulis stipendia debentur. Primo uero nostri Principatus anno in Burgo Tremonia a multis Principibus in nostro conspectu antefato Arnoldo secundo venerabili Coloniensi Archiepiscopo judicatum est, quatenus omnia bona que Fridericus quondam Coloniensis Archiepiscopus in eo bellorum tumultu quo gratiam Imperatorie Maiestatis offendit, inbeneficiauit, ad potestatem Archiepiscopi redire debere nec tales donationes, que contra pacem regni facte dinoscuntur aliquam vim juris habere. Secundo vero nostri Principatus anno in festo Penthecostes in urbe Wormatia solempnem curiam celebrantes rogati sumus per prefatum Arnoldum II. venerabilem Coloniensem Archiepiscopum testimonium veritatis audire. unde judicio curie idem Arnoldus Coloniensis Archiepiscopus legitimo testimonio nobilium uirorum Godefridi uidelicet comitis de Arnisberch et Marcwardi de grunbach in nostro conspectu et Principum

et presentia comprobarunt prefatum judicium se coram domino Conrado Rom. Rege tertio Colonie accepisse, scilicet ut nulli Episcoporum licitum sit bona ad mensam pertinentia inbeneficiare vel inuadare, quod si quis fecerit successori suo nullum faciat beneficii prejudicium, nec apud eum ratum jure beneficii siue pignoris teneatur. Inde illustris Dux Bauarie Henricus Patruus noster a nobis commonitus judicauit Coloniensem Archiepiscopum ita legitime jam dictum produxisse testimonium ut jure nostra sit illud ei authoritate confirmandum, consequenter iudicium approbantibus multis principibus quorum nomina in testimonio huius pagine subtus notata sunt. Vt igitur ea que ad nostram cognitionem perueniunt et judicialis sententie finem accipiunt perpetuo robore illibata et inconuulsa permaneant, presentem paginam omni euo ualituram conscribi et nostre ymaginis karactere signari jussimus, firmissime statuentes ut judicium quod coram gloriossimo Dno Conrado III. Romanorum Rege patruo nostro Colonie sicut prescriptum est de possessionibus Coloniensis Episcopatus à principibus prolatum et in nostra postmodum presentia pre